OVERZICHT 2/07/2013 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Dr. Stefan Teughels KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS

Transcriptie

1 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Dr. Stefan Teughels OVERZICHT KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BMHK OVERZICHT KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BMHK 1

2 CENTRUM VOOR KANKEROPSPORING Expertisecentrum inzake kankerpreventie: wetenschappelijk onderzoek + organisatie Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker Centraal 0800 nummer Centrale verzending uitnodigingen Uniforme huisstijl Website Vlaams bevolkingsonderzoek naar BMHK Vlaams bevolkingsonderzoek naar colorectale kanker: start oktober

3 OVERZICHT KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BMHK 3

4 TOP 10, MEEST VOORKOMENDE VROUWELIJKE KANKERS IN % (VLAANDEREN, 2009) België: 600 vrouwen per jaar % STERFTE DOOR KANKER (VLAANDEREN, 2008) België: 200 vrouwen per jaar; 120 in Vlaanderen LEEFTIJDSSPECIFIEKE INCIDENTIE INV, BMHK (VLAANDEREN,2010) 4

5 RELATIEVE 5-JAARS OVERLEVING: IN SITU + INVASIEVE BMKH IN BELGIË ( ) PER STADIUM (STICHTING KANKERREGISTER) HPV (HUMAAN PAPILLOMA VIRUS) Overdracht door seksueel contact Erg besmettelijk: 80-85% van alle vrouwen ooit besmet geweest Geeft geen klachten Ook besmetting via huid tot huid contact Condoom = geen volledige bescherming HPV (HUMAAN PAPILLOMA VIRUS) Infectie wordt meestal opgeruimd door immuunsysteem Meer dan 100 verschillende types Laagrisico types: genitale wratten Hoogrisico (oa type 16 en 18): BMHK 5

6 HPV VACCINATIE Beschermen tegen type 16 en 18 (Gardasil; Cervarix): 70% van alle BMHK = Uitstrijkje blijft noodzakelijk! Best voor eerste seksueel contact Vanaf schooljaar gratis aanbod in eerste secundair door CLB (Gedeeltelijke) terugbetaling voor meisjes van 12 tot/met 18 RISICOFACTOREN VOOR BMHK Aanhoudende HPV infectie = noodzakelijke voorwaarde! Roken Immuunsuppresiva Niet erfelijk WAAROM IS VROEGOPSPORING BELANGRIJK? Zeer langzame groeiende kanker = Tussen HPV infectie en kanker: 10 à 15 jaar Verschillende voorstadia die eenvoudig te behandelen zijn 6

7 10-15 jaar HET UITSTRIJKJE Elke vrouw tussen 25 en 64 / 3 jaar Wanneer niet? Tijdens menstruatie Zwangerschap Net bevallen / tijdens borstvoeding Vaginale infectie Baarmoeder en baarmoederhals zijn weggenomen. HET UITSTRIJKJE: TEUGBETALINGSCRITERIA Terugbetaling: één/3 j (Indien geen afwijkingen) Technische prestatie + labo= volledig terugbetaald Enkel remgeld consultatie Terugbetaling gekoppeld aan kwaliteit afname: 1 ste uitstrijkje slechte kwaliteit; daaropvolgende controle mag niet aangerekend worden 7

8 WAT INDIEN HET UITSTRIJKJE AFWIJKENDE CELLEN HEEFT AANGETOOND? Herhaling van het uitstrijkje: 6 12 m Colposcopie Biopsie HPV BEPALING? Wordt gedaan op uitstrijkje Indien geen afwijkende cellen: volledig zelf te betalen Tussen Niet besmet met hoogrisico type: pas terug uitstrijkje na 5j (ipv 3) Risico op baarmoederhalskanker in Vlaanderen: 4% screening frequentie reductie cumulatieve incidentie 1 jaar 93% 2 jaar 92% 3 jaar 90% 5 jaar 83% 10jaar 64% 8

9 DRIE JAAR COVERAGE BMHKS SCREENING (IMA,2006) Vlaams-Brabant 63,8% Antwerpen 61,5% Oost-Vlaanderen 60,1% West-Vlaanderen 57,5% Limburg 55,3% PARTICIPATIE SCREENING (IMA;2006) Lage participatie bij: vrouwen met recht op verhoogde tegemoetkoming oudere vrouwen = Aandachtsgroepen sensibilisatie OVERZICHT KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BMHK 9

10 VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK Huidige situatie: Doel: Opportunistische screening Overscreening/onderscreening Meer efficiënte screening: vermijden over- & onderscreening Verhogen kwaliteit v/d screening (zowel opportunistische als georganiseerde) CERVIBASE = centraal cyto-histopathologie register (Stichting Kankerregister) CERVIBASE: WETTELIJK KADER VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK Alle vrouwen in Vlaanderen van 25 t/m 64j Exclusie via Stichting Kankerregister: BMHK Kanker Actief FU wegens positieve screening Totale hysterectomie Weigeraars Uitnodigingsbrief met aanbeveling tot uitstrijkje 10

11 Uitnodigingsbrief Uitstrijkje bij HA of gynaecoloog Niet-deelnemers of niet-gekend: jaarlijks rond verjaardag verstuurd: gespreide uitnodiging Deelnemers of gekend: Na 4 jaar Folder 11

12 GEEN DEELNAME WENSEN Telefoon 0800/ Toch een uitstrijkje gehad laatste 3 jaar Geen baarmoeder (hals) meer Persoonlijke weigering Bedenkingen Centraal uitstrijkjesregister: nood aan kwaliteitsbewaking! Protocols gecodeerd in EMD en gekoppelde beslissingsondersteuning Intensieve campagne voorschrijvers: vrouw bepaalt niet herhaalfrequentie! Geen pilootfase Prov. Projecten: weinig stijging participatie doelgroep door schriftelijke uitnodiging Ruimte voor experimenten (sms, telefoon, recall vanuit HA praktijk), brieven ondertekend door HA; HPV-tests 12