Jaarverslag en Jaarrekening 2014



Vergelijkbare documenten
Jaarverslag en Jaarrekening 2015

Programmabegroting 2014 Bijlagenboek

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken Verslag van bevindingen

Farid Chikar / juni 2017

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013

Programmabegroting Bijlagenboek

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

Addendum jaarverslag en -rekening 2015

4e wijziging. Programmabegroting

BIEO Begroting in één oogopslag

Wat zijn de argumenten? De financiële rechtmatigheid is een belangrijk criterium bij de beoordeling van de jaarrekening door de accountant.

WGDO: Good practice controle taakvelden BBV

Omschrijving

Betreft : RAADSVOORSTEL - vaststelling jaarrekening 2006

Jaarstukken Versie:

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas

Nota reserves en voorzieningen

Bijlagen: 1. Jaarverslag en jaarrekening Accountantsrapport 2011

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013

Sociale Dienst Oost Achterhoek Nota Algemeen Bestuur

Financiële verordening gemeente Achtkarspelen

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Wijzigen van de begroting. Wie, wanneer en hoe?

Informatienota KENNISNEMEN VAN: Neerijnen

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

: Dhr. H.J. van Wiggen

Raadsvoorstel2008/19954

Haarlem, 23 augustus Onderwerp: Begroting Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Regeling informatie voor derden wordt als volgt gewijzigd:

Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: Houten, 29 september 2015

Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting

Raadsvoorstel agendapunt

Uitgaven Inzet personeel. Programmakosten

voorstel aan de raad Kadernota 2015 Aan de raad van de gemeente Werkendam 1. Inleiding

Financiële verordening 2015 gemeente Zeewolde, evenals de regels voor de inrichting van de financiële organisatie

: 14 april 2014 : 12 mei : dhr. G.H.J. Weierink : Onderwerp: Synchronisatieproces Planning- & controlcyclus Montfoort en IJsselstein

Financiële begroting 2016

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

Notitie financiële positie gemeente Pekela

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Sytzo van der Schaaf /Wim Bakker Sietze van de Berg /Hans Smit Rein Hogendorf Allen Lid commissie BBV FAMO - flitsbijeenkomsten 12, 16 en 25 november

ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden.

BIJLAGE MEERJARENRAMING

Bladel. Financieel Informatie Systeem Key2Financiën

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Programma 1 Dienstverlening en informatie

Programma 1 Dienstverlening en informatie

Jaarrekening Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad

MliVJUUT. Gemeente Delft b. Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad. Van Datum Pfh. Steller tel.nr. Programma Registratie nr.

Besluitenlijst B&W Smallingerland - week Afd. Nr. Kenmerk Onderwerp. 3 oktober BO Nadeelcompensatie Raadhuisplein

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord.

De jaarrekening gaat vergezeld van een accountantsverklaring en verslag van bevindingen van de registeraccountant.

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB RV

Portefeuilleverdeling

Nota Reserves en Voorzieningen

Programma 1 Dienstverlening en informatie

Beleidsbrief 4. Financiële ontwikkelingen en resultaten in 2011

Wijzigingen artikelsgewijs financiële verordening 212 nieuw versus huidig Bijlage 2

gemeente roerdalen -~ ~ I Portefeuillehouder: M:H. Verh_eiL~~n ~ Gevraagd besluit:

Artikel 1. Definities

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

Voorstel In te stemmen met de 10e wijziging van de begroting 2018 waarin de mutaties zijn verwerkt van de

Raadsvoorstel. Onderwerp: 2e Bestuursrapportage 2015 DE GEMEENTERAAD WORDT VOORGESTELD TE BESLUITEN OM:

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Totaal hoofdfunctie Brandweer Brandweerkazerne Regionale brandweer

Bestuursrapportage 2015-I. actief en betrokken. dewolden.nl

Bijlagen Jaarrekening 2002

8 februari Begrotingswijziging

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

Overzicht gerealiseerde baten en lasten per programma (bedragen x 1.000) Jaarrekening 2015 in vogelvlucht

R O Vaststellen jaarstukken 2016 (aangepast)

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2014 bij te stellen.

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad,

Overhevelingen van exploitatiebudgetten en investeringskredieten van 2017 naar 2018

Bladel. Financieel Informatie Systeem Key2Financiën

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur

w gemeente QoSterhOUt

Collegevoorstel. Onderwerp

Voorui tblik 2016 Realisatie januari tot en met mei Verwachting 2016

Softclosure t/m oktober 2016

1 e BESTUURSRAPPORTAGE 2017

Bijlage 6 Resultaatbestemming via reserves (bedragen x 1)

Gemeente Bladel. Aan de raad. Nummer : R Onderwerp : Vaststellen (voorlopige) jaarstukken 2016

Analyse begrotingsscan 2016

Voorstel GEMEENTERAAD VII - B

ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015

Financiële verordening RUD Zuid-Limburg

Bijlage 4. Financieel Overzicht Sociaal Domein

3.3 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN

BIEO Begroting in één oogopslag

Gemeente Doetinchem. Presentatie jaarrekeningcontrole juni 2017

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie

Bestuursrapportage Periode januari tot en met augustus

Aan de Raad. BV - Financiën / SH Besluitvormend

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 15juni 2018 Blad : 1 van 7

Transcriptie:

Jaarverslag en Jaarrekening 2014

Inhoud 1. Algemeen... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Resultaat over 2014... 3 1.3 Programma-afwijkingen... 3 1.4 Analyse resultaat jaarrekening ten opzichte van voorgaand jaar... 4 1.5 Financiële positie... 4 1.6 Opzet van deze rekening... 6 2. Resultaat... 7 2.1 Resultaatbepaling... 7 3. Jaarverslag... 9 Programma 0 Algemeen Bestuur... 10 Programma 1 Openbare orde en veiligheid... 14 Programma 2 Verkeer, Vervoer en Waterstaat... 16 Programma 3 Economische Zaken... 19 Programma 4 Onderwijs... 20 Programma 5 Cultuur en Recreatie... 24 Programma 6 Sociale Voorzieningen en Maatschappelijke Dienstverlening... 29 Programma 7 Volksgezondheid en Milieu... 34 Programma 8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting... 37 Programma 9 Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen... 42 Algemene dekkingsmiddelen... 46 4. Paragrafen... 49 A. Lokale heffingen / lastendruk... 50 B. Weerstandsvermogen / Risico s... 52 C. Onderhoud kapitaalgoederen... 58 D. Financiering... 63 E. Bedrijfsvoering... 69 F. Verbonden Partijen... 77 G. Grondbeleid... 80 H. Interbestuurlijk toezicht... 81 5. Overzicht van baten en lasten... 91 5.1. Inleiding... 91 5.2. Programmarekening en toelichting:... 93 5.3 Toelichting op het overzicht van baten en lasten... 95 5.4.De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT)... 98 6. Balans... 101 6.1 Niet in de balans opgenomen verplichtingen... 115 7. SISA... 117 2

1. Algemeen 1.1 Inleiding Voor u liggen de jaarstukken 2014 van de gemeente Zuidhorn. Met behulp van deze jaarstukken leggen wij als college verantwoording af aan de gemeenteraad over het financiële beheer dat we voeren en het uitvoeren van het beleid zoals verwoord in de programmabegroting 2014. De primaire doelgroep van de jaarstukken is uw gemeenteraad van Zuidhorn. Maar ook aan andere belangstellenden willen wij rekenschap geven. De jaarstukken worden dit jaar eerder aangeboden en niet meer tegelijkertijd met de voorjaarsnota en de 1 e financiële rapportage en de inhoudelijke rapportage. Hierdoor kunnen de jaarstukken meer aandacht krijgen en ontstaat meer tijd voor de voorjaarsnota en de rapportages. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en jaarrekening en de SISA-bijlage. In de paragraaf Bedrijfsvoering doen wij verslag van de activiteiten op het gebied van burgerparticipatie, dienstverlening en de behandeling van klachten en bezwaarschriften. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de BBV-regelgeving (Besluit Begroting en Verantwoording). Het jaarverslag en de jaarrekening bestaan uit: Een programmaverantwoording, waarbij we per programma ingaan op het realiseren van het voorgenomen beleid en een presentatie van de werkelijke baten en lasten. De programmarekening, waarin de financiële feiten zijn weergegeven, inclusief een toelichting op de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting. De paragrafen, waarin we over een aantal belangrijke financiële aspecten rapporteren. De balans; waarin de bezittingen en de manier van financiering is opgenomen, inclusief een toelichting op deze gegevens. De SISA-bijlage: Het document waarin we verantwoording aan het Rijk afleggen over de besteding van door de gemeente ontvangen specifieke uitkeringen. 1.2 Resultaat over 2014 Het gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten bedraagt 808.068 positief. Tot en met vorig jaar werd dit het resultaat voor bestemming genoemd. Het gerealiseerd resultaat is 1.379.245. Het gerealiseerd resultaat werd tot en met vorig jaar het resultaat na bestemming genoemd. Het verschil tussen beide saldi wordt gevormd door de verwerking van de stortingen en onttrekkingen aan de reserves. Net als in 2013 hebben zich met name bij sociale voorzieningen, de algemene uitkering en de voorziening wethouderspensioenen in 2014 meevallers voorgedaan. Hierdoor is het resultaat veel beter dan dat we bij de tweede financiële rapportage verwachtten. Er is sprake van een aantal incidentele voordelen dat zich voornamelijk aan het einde van het boekjaar heeft voorgedaan. Een uiteenzetting hiervan is te vinden op pagina 7 en 8. In de oorspronkelijke begroting 2014 was het gerealiseerd totaal saldo (resultaat voor bestemming) 2.312.000 nadeel en het gerealiseerd resultaat (resultaat na bestemming) 42.200 voordeel. In de gewijzigde begroting waren de saldi 1.095.200 nadeel respectievelijk 332.300 voordeel. Over 2013 was het gerealiseerd saldo van baten en lasten (resultaat voor bestemming) 1.043.000 positief en het gerealiseerd resultaat (resultaat na bestemming) 1.635.000 positief. 1.3 Programma-afwijkingen In deze paragraaf gaan we in op afwijkingen in de jaarrekening op programmaniveau ten opzichte van de begroting na wijziging. Uw raad stelt de begroting en de begrotingswijzigingen vast. De uitgaven en inkomsten moeten op programmaniveau passen binnen de begroting. Als een begroot bedrag voor een programma wordt overschreden, dan moet worden toegelicht waarom deze overschrijding past binnen het door de raad vastgestelde beleid. Door het vaststellen van de jaarrekening autoriseert uw raad alsnog de overschrijding. Als de raad de overschrijding niet autoriseert, dan zijn de afwijkingen onrechtmatig. Kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door daaraan gerelateerde inkomsten zijn rechtmatig. Vandaar dat in het overzicht hieronder de saldo s per programma worden vermeld. In hoofdstuk 3 worden per functie de lasten en baten vermeld en de verschillen tussen begroting en realisatie toegelicht. Programma 2014 begroot 2014 werkelijk Afwijkingen 0 Algemeen bestuur - 1.990.000-1.842.259 147.741 1 Openbare orde en veiligheid - 1.166.100-1.193.137-27.037 2 Verkeer, vervoer en waterstaat - 3.158.300-2.763.701 394.599 3 Economische zaken - 71.100-74.530-3.430 4 Onderwijs - 2.422.350-2.428.105-5.755 3

5 Cultuur en recreatie - 5.288.300-5.139.930 148.370 6 Sociale voorziening en ma. Dienstverlening - 5.402.400-4.976.281 426.119 7 Volksgezondheid en milieu - 1.017.050-851.935 165.115 8 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting - 2.147.900-1.696.065 451.835 9 Financiering en algemene dekkingsmiddelen 22.663.500 22.345.188-318.312 TOTAAL 0 1.379.245 1.379.245 Er is sprake van een overschrijding op de programma s Openbare orde en Veiligheid, Economische zaken en Financiering en algemene dekkingsmiddelen. Alle overschrijdingen zijn het gevolg van bestaand beleid. 1.4 Analyse resultaat jaarrekening ten opzichte van voorgaand jaar In deze (verplichte) paragraaf wordt ingegaan op afwijkingen in de jaarrekening 2014 op programmaniveau ten opzichte van de jaarrekening 2013 op programmaniveau. In 2013 was het gerealiseerd resultaat (resultaat na bestemming) 1.635.000. De verdeling over de programma s van het resultaat 2013 en 2014 is als volgt. Programma Saldo werkelijk 2013 Saldo werkelijk 2014 Afwijkingen 0 Algemeen bestuur - 1.854.235-1.842.259 11.976 1 Openbare orde en veiligheid - 1.025.944-1.193.137-167.193 2 Verkeer,vervoer en waterstaat - 2.456.967-2.763.701-306.734 3 Economische zaken - 70.079-74.530-4.451 4 Onderwijs - 2.567.269-2.428.105 139.164 5 Cultuur en recreatie - 5.235.171-5.139.930 95.241 6 Sociale voorziening en ma. dienstverlening - 4.875.306-4.976.281-100.975 7 Volksgezondheid en milieu - 1.252.325-851.935 400.390 8 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting - 1.292.871-1.696.065-403.194 9 Financiering en algemene dekkingsmiddelen 22.264.813 22.345.188 80.375 TOTAAL 1.634.647 1.379.245-255.401 De grootste verschillen treden op bij programma s 2, 4, 7 en 8. Bij programma s 2 (Verkeer, vervoer en waterstaat) en 8 (Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting) is het saldo verslechterd ten opzichte van 2013. Bij programma s 4 (Onderwijs) en programma 7 (Volksgezondheid en milieu) is het saldo verbeterd. Belangrijkste verschil bij programma 2 is meer kosten voor de parkeergarages in 2014 en incidentele subsidies voor fietspaden in 2013. Bij programma 8 zijn met name de kosten van aan- en verkoop van gronden hoger in 2014 in vergelijk met 2013. Het voordeel bij programma 4 wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt doordat we vanaf 2014 geen bruidsschat meer bijdragen aan Westerwijs. Bij programma 7 hangt het voordeel vooral samen met de positieve exploitatie van de afvalverwijdering en de riolering. 1.5 Financiële positie Onze financiële positie moet op verschillende manieren beoordeeld worden. Uiteraard is onze reservepositie van groot belang en het feit dat voor voorzienbare uitgaven de juiste voorzieningen zijn getroffen. Maar er is meer. In deze rekening hebben wij een actueel overzicht opgenomen in de paragraaf over weerstandsvermogen. Reservepositie / voorzieningen / geldleningen De algemene bedrijfsreserve heeft per einde 2014 een stand van 5,7 miljoen. Na toevoeging van het positieve exploitatiesaldo komt de ABR uit op 7,1 miljoen. Na verwerking van de overhevelingen van 459.800 miljoen resteert een ABR van 6,7 miljoen. De bestemmingsreserves zijn gedaald van 11,1 miljoen naar 11,0 miljoen. De belangrijkste mutaties zijn een onttrekking aan de reserve Kom van 643.000 en de instelling van drie nieuwe reserves: reserve Onderwijs, reserve Egalisatie GFT en reserve WWB. De voorzieningen zijn gedaald van 4,7 miljoen naar 3,9 miljoen. De daling wordt veroorzaakt door onttrekking afrekeningen onderwijs en opheffing voorziening Afvalstoffenheffing (is een reserve geworden). De voorzieningen zijn op een reëel niveau verwerkt. 4

Activa/Passiva (x 1.000,= ) 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 Vaste activa Reserves Voorzieningen langl. geldleningen 10.000 - Solvabiliteit Een maat voor risico s is de solvabiliteit. De solvabiliteit is een verhoudingsgetal dat aangeeft welk deel van het totaal vermogen is gefinancierd met eigen vermogen. Met andere woorden: welk deel van het balanstotaal door reserves wordt gefinancierd. Eind 2014 bedroegen de reserves in totaal 18,1 miljoen en het balanstotaal 66,3 miljoen. De solvabiliteit is 27,3%. Dat betekent een daling ten opzichte van vorig jaar. In de jaarrekening 2013 presenteerden we een solvabiliteit van 29,7%. Om onze solvabiliteit beter te kunnen beoordelen maken we een vergelijking met landelijke cijfers en met buurgemeenten. De meest recente solvabiliteitsratio van alle gemeenten is door het CBS per eind 2013 bepaald en bedraagt 33,8%. De solvabiliteit van twee Westerkwartiergemeenten lag onder de 15% en van de andere gemeente is de solvabiliteit rond de 30%. Solvabiliteit (EV/TV) 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Schuldpositie Een ander interessant kengetal is de schuldratio. De schuldratio geeft aan in hoeverre de bezittingen van een organisatie zijn belast met schuld. Eind 2014 bedroegen de langlopende schulden 37,5 miljoen en de korte schulden 6,8 miljoen; in totaal en afgerond 44,3 miljoen. Het balanstotaal bedraagt 66,3 miljoen. De schuldratio bedraagt eind 2014 66,8%. Eind 2013 was de schuldratio 62,1%. Er is dus sprake van een verslechtering. Onze langlopende geldleningen zijn toegenomen van 26,2 naar 37,5 miljoen in verband met de bouw brede school en aankopen Oostergast. Een normale schuldratio ligt tussen de 20% en de 70%. Bij een schuldratio van boven de 80% heeft een gemeente zijn bezit zwaar belast met schuld. Begin 2014 heeft het CBS kengetallen gemeentelijke balansen ultimo 2012 gepubliceerd. Hieruit blijkt dat de schuldratio van de andere Westerkwartiergemeenten variëren van 68% naar 93%. Het gemiddelde van alle Nederlandse gemeenten bedraagt eind 2012 58%. 5

1.6 Opzet van deze rekening In deze rekening wordt zoveel mogelijk de opzet van de rekening 2013 gevolgd, dit voor de continuïteit in de verslaglegging. Voor een nadere toelichting van verschillen en ontwikkelingen verwijzen wij u naar de verschillende programma s en de beleidsmatige toelichtingen in de paragrafen. 6

2. Resultaat 2.1 Resultaatbepaling Het gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten van de rekening 2014 bedraagt 808.068. Het gerealiseerd resultaat (resultaat na bestemming) is 1.379.245 positief. Resultaat Gemeente Zuidhorn 2014 (x 1.000,=) Baten van het boekjaar 39.060 Algemene kosten 37.538 Stortingen in voorzieningen 714 Lasten van het boekjaar 38.252 Resultaat van het boekjaar voor mutaties in reserves 808 Storting in reserves * 955- Aanwending van reserves * 1.526 Gerealiseerd resultaat 1.379 * Conform oorspronkelijke begroting inclusief begrotingswijzigingen Analyse resultaat (x 1.000,=) Verwacht resultaat volgens de najaarsbudgetrapportage 322 Werkelijk resultaat 1.379 Verschil 1.057 De belangrijkste verschillen hebben betrekking op: Budgetoverhevelingen van 2014 naar 2015 429 Pensioenen wethouders 94 Onderwijs: Leerlingenvervoer 29 Onderwijs: huisvesting - 100 Onderwijs: vrijval voorziening 30 WWB/bijstand zelfstandigen 91 WSW - 51 Huishoudelijke hulp 103 WMO gehandicapten 179 Algemene uitkering 134 Vrijval stelposten 153 Overig - 34 1.057 7

Korte toelichting belangrijkste verschillen: Budgetoverhevelingen van 2014 naar 2015 Een aantal projecten heeft in 2014 middelen beschikbaar gekregen, maar kon nog niet geheel worden afgerond. Uw raad heeft in april 2015 ingestemd met de overheveling naar 2015 van 429.000. Pensioenen wethouders Jaarlijks storten wij een bedrag in de voorziening pensioenen wethouders. Bij de actualisatie eind 2014 bleek dat de voorziening te hoog was. De storting 2014 wordt 94.000 lager dan begroot. Leerlingenvervoer Minder leerlingen hebben gebruik gemaakt van het vervoer, deels te verklaren door het optrekken van de km grens van 4 naar 6 km. Hierdoor is een voordeel van 29.000 ontstaan. Huisvesting onderwijs Op de kapitaallasten openbaar en bijzonder onderwijs is in totaal een nadeel van 100.000, door extra afschrijving van schoolwoningen. Onderwijs vrijval voorziening De voorziening gebouwenonderhoud onderwijs is in 2014 vrijgevallen en in de reserve onderwijs gestort. Eind 2014 blijkt het restant bedrag in de voorziening 29.800 hoger dan voorzien, met name omdat de aanpassingen bij de Goeman Borgesius lager zijn uitgevallen. Dit restant bedrag moeten we in deze jaarrekening laten vrijvallen. Werk en bijstand/ bijstand zelfstandigen Bij Wet Werk en Bijstand is sprake van een voordeel van 211.000 door minder uitgaven dan voorzien. Tegenover dit voordeel staat een nadeel van 120.000 omdat zelfstandigen vaker een beroep op ondersteuning hebben gedaan. WSW Dit betreft extra bijdrage aan de exploitatiekosten Novatec. WMO huishoudelijke hulp De uitgaven persoonsgebonden budget (PGB) en de indicatiekosten zijn lager dan begroot en de eigen bijdragen zijn hoger uitgevallen dan voorzien. Hierdoor is een voordeel van 103.000 ontstaan. WMO gehandicapten De uitgaven woningaanpassingen, collectief vervoer en WMO voorzieningen zijn in 2014 meegevallen waardoor sprake is van een voordeel van 179.000. Algemene uitkering Door diverse mutaties in de laatste maanden van 2014 hebben we 134.000 meer ontvangen dan begroot. Vrijval stelposten De stelposten Participatie, Onderwijs en Frictie meerjarenperspectief zijn in 2014 niet of niet geheel ingezet waardoor een voordeel van 153.000 is ontstaan. 8

3. Jaarverslag 9

Programma 0 Algemeen Bestuur Onderdelen: bestuursorganen bestuursondersteuning communicatie publiekszaken bestuurlijke samenwerking bestuursondersteuning raad en rekenkamercommissie (rkc) Geplande prestaties 2014 Gerealiseerde prestaties 2014 Gemeenteraadsverkiezingen en verkiezingen Europees De organisatie van beide verkiezingen is goed verlopen. Parlement. Modernisering Gemeentelijke Basis Administratie De modernisering van het GBA is landelijk opgeschort. De (GBA) in samenwerking met Leek, Marum en samenwerking staat op dit onderdeel daarom op een laag pitje, want Grootegast. wij zijn afhankelijk van de landelijke voortgang. Onderzoek ten behoeve van Waarstaatjegemeente.nl. In de periode september-oktober 2014 heeft de gemeente deelgenomen aan het onderzoek Waarstaatjegemeente.nl. De resultaten van het onderzoek zijn begin 2015 bekend gemaakt via Samenwerking Westerkwartier: gezamenlijke invoering van de decentralisaties en uitwerking visie sociaal domein Westerkwartier. Gebiedscoöperatie: gebiedsprogramma verder vormgeven. Voorbereidingen treffen voor de herindeling. Uitwerken vastgoedvisie, waaronder tarieven sport www.zuidhorn.nl en www.waarstaatjegemeente.nl. Sinds 2013 werken we gezamenlijk in het Westerkwartier, middels een programmaorganisatie, aan de decentralisaties in het sociale domein. In overleg met de Stuurgroep West is via de Local Action Groupvoorzitter Westerkwartier in 2014 een subsidie-aanvraag ingediend voor het opstellen van een gebiedsagenda voor het Westerkwartier. De provincie heeft op dit verzoek 125.000 toegekend aan de Gebiedscoöperatie. De Gebiedscoöperatie zal de gebiedsagenda onder toezicht van de Westerkwartiergemeenten verder uitwerken en de Westerkwartiergemeenten betrekken bij de verdere uitwerking van de inhoudelijke vraagstukken. Uw raad heeft in mei 2013 een viertal opdrachten aan het college verstrekt. Een drietal daarvan is inmiddels afgerond. In 2014 heeft het accent met name gelegen op de realisatie van een analyse van de financiële positie van de vier Westerkwartiergemeenten. De raadsopdracht met betrekking tot de toevoeging van het Middag- Humsterland aan de gemeente waar Zuidhorn in de toekomst mogelijk deel van uit gaat maken, is nog in uitvoering en wordt naar verwachting in de eerste helft van 2015 afgerond. Voor het onderzoek naar sporttarieven hebben we middels een enquête gegevens verzameld. Het Meerjarenonderhoudsplan is geactualiseerd en in concept gereed. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuursorganen - Raad 170.647 184.400 184.400 178.783 V 5.617 - Burgemeester en wethouders 720.405 792.700 742.700 630.772 V 111.928 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuur van de gemeente - Burgemeester en wethouders 7 10

Bestuursorganen De lasten voor de raad zijn 5.600 lager dan begroot. Aan vergaderkosten en fractie-ondersteuning is minder besteed dan begroot. Bij burgemeester en wethouders is sprake van een voordeel van 111.900. Dit voordeel wordt voor bijna 94.000 veroorzaakt doordat minder in de voorziening pensioenen wethouders hoeft te worden gestort. Een voorziening moet naar beste schatting dekkend zijn. Jaarlijks gaan we daarom na hoe hoog de benodigde pensioenvoorziening moet zijn. Eind 2014 is gebleken dat de voorziening te hoog was. De vraag is of dit voordeel structureel is. Hierop zijn twee factoren van grote invloed: de ontwikkeling van de rente en het gebruik. De ontwikkeling van de rente is afhankelijk van diverse factoren en is daardoor moeilijk te voorspellen. Het gebruik van de voorziening neemt de komende jaren toe doordat meerdere (oud)wethouders de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. Daarnaast zijn de salariskosten en de verzekeringslasten iets lager dan begroot. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuursondersteuning - Bestuursondersteuning 180.009 164.700 172.200 190.932 N 18.732 - Externe communicatie en promotie 269.300 294.500 294.500 291.456 V 3.044 - Interactieve beleidsvorming - Representatie 35.576 26.300 26.300 29.765 N 3.465 - Geografisch Informatiesysteem 19.138 44.300 68.300 45.619 V 22.681 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuursondersteuning - Bestuursondersteuning - Externe communicatie en promotie 84 V 84 - Interactieve beleidsvorming - Representatie 218 - Geografisch Informatiesysteem 1.005 2.600 2.600 230 N 2.370 Bestuursondersteuning De lasten bij bestuursondersteuning zijn 18.700 hoger dan begroot. De overschrijding is vooral veroorzaakt door hogere kosten voor externe ondersteuning. Bij de tweede finrap hebben we deze post met 7.500 opgehoogd. Deze verhoging is te beperkt gebleken. Kosten voor externe ondersteuning betreft o.a. reclamebelasting en een onderzoek naar doelgroepenvervoer en het juridisch traject Elektriciteitsbedrijf Groningen en Drenthe. Externe communicatie en promotie Geen bijzonderheden. Representatie Geen bijzonderheden. Geografisch informatiesysteem (GIS) Bij GIS is per saldo sprake van een voordeel van 20.300. Met de gemeente Groningen is een samenwerkingovereenkomst aangegaan voor de vervaardiging van de basisregistratie grootschalige topografie (BGT). De betaling van nota s en het verrichten van activiteiten loopt niet parallel met de geraamde budgetten. Uw raad heeft daarom besloten een bedrag van 20.000 over te hevelen naar 2015. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen 11

Burgerzaken - Burgerlijke stand 61.865 66.900 66.900 64.860 V 2.040 - Persoonsadministratie 134.532 170.200 170.200 146.679 V 23.521 - Nationaliteitswetgeving 10.765 11.600 11.600 11.653 N 53 - Straatnaamgeving en huisnummering 17.822 18.600 18.600 21.472 N 2.872 - Reisdocumenten 84.284 88.200 88.200 89.771 N 1.571 - Rijbewijzen 30.337 30.600 30.600 30.906 N 306 - Verkiezingen 24.711 73.400 73.400 77.050 N 3.650 Leges Burgerzaken - leges burgerzaken 99.853 95.500 95.500 127.472 N 31.972 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Burgerzaken - Burgerlijke stand 556 500 500 320 N 180 - Persoonsadministratie 100 100 48 N 52 Leges Burgerzaken - leges burgerzaken 260.777 259.000 259.000 299.088 V 40.088 Burgerlijke stand Geen bijzonderheden. Persoonsadministratie Aan de lastenkant is sprake van een voordeel van 23.500. Door de landelijke opschorting modernisering GBA hebben we hier in 2014 geen uitgaven voor gedaan. Nationaliteitswetgeving Geen bijzonderheden. Straatnaamgeving en huisnummering Geen bijzonderheden. Reisdocumenten Geen bijzonderheden. Rijbewijzen Geen bijzonderheden. Verkiezingen Geen bijzonderheden. Leges burgerzaken Het nadeel aan de lastenkant bedraagt 32.000. Het voordeel aan de batenkant is 40.100, per saldo is sprake van een voordeel van 8.100. De hogere lasten en baten hebben vooral te maken met de hogere rijksleges reisdocumenten (zowel de lasten als de baten zijn ca. 43.000 hoger dan begroot). Het gesaldeerde voordeel van 8.100 wordt veroorzaakt door hogere gemeentelijke leges reisdocumenten, rijbewijzen en naturalisatieverzoeken. 12

Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuurlijke samenwerking - Bestuurlijke samenwerking 14.446 14.500 14.500 14.463 V 37 - Regiovisie Groningen-Assen 2030 81.175 83.000 60.900 83.018 N 22.118 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuurlijke samenwerking - Bestuurlijke samenwerking 14.367 9.760 V 9.760 - Regiovisie Groningen-Assen 2030 Bestuurlijke samenwerking Bij Bestuurlijke samenwerking is sprake van een niet-begrote ontvangst van 9.760. Dit betreft een incidentele bate vanwege in het verleden teveel betaalde btw. Regiovisie Groningen-Assen De Stuurgroep Regiovisie Groningen-Assen 2030 heeft besloten met terugwerkende kracht vanaf 2013 de gemeentelijke bijdragen te verlagen. Hierdoor ontstond een voordeel van 22.425. Dit voordeel is zowel in onze begroting 2014 als in de eerste financiële rapportage 2014 verwerkt. Hierdoor is in de jaarrekening 2014 een nadeel ontstaan van 22.425. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuursondersteuning raad rekenkamer(functie) - Bestuursondersteuning raad 176.300 164.300 164.300 165.079 N 779 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuursondersteuning raad rekenkamer(functie) - Bestuursondersteuning raad 30.900 30.900 47.961 V 17.061 Bestuursondersteuning raad rekenkamerfunctie Wij voeren het budgetbeheer van de rekenkamercommissie voor de gemeenten Marum, Leek en Zuidhorn. Wij financieren de commissie en de bijbehorende (onderzoeks)kosten en vragen hiervoor een bijdrage aan Leek en Marum. Onderzoeken van de commissie zijn vaak jaaroverschrijdend en hebben soms betrekking op twee van de drie gemeenten. De afgelopen jaarrekeningen liepen de lasten en baten niet parallel. In 2014 is de eindafrekening voor de jaren 2011-2014 opgesteld voor de drie gemeenten. Omdat we voorzagen dat de werkelijke lasten lager waren dan begroot hebben we in 2013 geen bijdrage bij Leek en Marum in rekening gebracht. In 2014 hebben we 48.000 in rekening gebracht bij deze gemeenten. 13

Onderdelen: brandweer rampenbestrijding openbare orde en veiligheid Programma 1 Openbare orde en veiligheid Geplande prestaties 2014 Geleverde prestaties 2014 Vanaf 2014 is de brandweer geregionaliseerd. Ook de De gemeentelijke rampenbestrijding en crisisbeheersing is in de rampenbestrijding is bovengemeentelijk Veiligheidsregio Groningen vanaf 1 januari 2014 geregionaliseerd (bij georganiseerd. Onze betrokkenheid is daardoor vanaf de gastgemeente Hoogezand). De voorbereidende taken worden 2014 minder direct uitgevoerd door het Netwerkteam Gemeentelijke Kolom. De taken bij een incident, ramp of crisis worden uitgevoerd door het Team Bevolkingszorg. Dit team is geoefend conform het oefenprogramma 2014 waarbij de nadruk lag op de basisopleiding (welke rol heb je binnen het team) en voor een klein gedeelte op het procesgericht opleiden. De brandweer is ook vanaf 1 januari 2014 geregionaliseerd in de Veiligheidsregio. De taken die voor de gemeente worden uitgevoerd op het gebied van preventie en handhaving zijn gecontinueerd vanuit de nieuwe situatie. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Brandweer - Repressie brandweer 764.638 908.200 839.400 877.515 N 38.115 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Brandweer - Repressie brandweer 38.789 8.300 8.300 13.986 V 5.686 Brandweer Op 1 januari 2014 is de brandweer geregionaliseerd. Personeel en materieel zijn overgegaan naar de Veiligheidsregio Groningen. Bij de gemeenten is de verantwoordelijkheid voor de huisvesting (voorlopig) gebleven, en een te betalen bijdrage. In totaal is bij de lasten brandweer sprake van een nadeel van 38.100. Deze tegenvaller wordt voornamelijk veroorzaakt door niet gerealiseerde compensatie overhead. In de begroting 2014 hebben we hiervoor een bedrag van 50.000 opgenomen. Dit bedrag zou gekort worden op onze bijdrage aan de Veiligheidsregio. Afgelopen jaar kon geen overeenstemming hierover worden bereikt, zodat de korting achterwege is gebleven. De opleidingskosten voor Zuidhorn waren in 2014 laag zodat de verrekening hiervan voor ons positief uitvalt. Bij de baten is sprake van een voordeel van 5.700. Dit voordeel wordt veroorzaakt door een niet-begrote vergoeding werkplekken die we bij de Veiligheidsregio in rekening hebben gebracht. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Rampenbestrijding - Rampenbestrijding 65.550 68.500 68.500 68.149 V 351 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Rampenbestrijding - Rampenbestrijding Rampenbestrijding 14

Geen bijzonderheden. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Openbare orde en veiligheid - Openbare orde 85.670 99.400 99.400 91.323 V 8.077 - Vergunningen APV en bijzondere wetten 168.357 165.100 170.100 165.607 V 4.493 - Overige beschermende maatregelen 17.844 16.700 16.700 24.007 N 7.307 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Openbare orde en veiligheid 3500 13500 13325 N 175 - Vergunningen APV en bijzondere wetten 7.926 6.200 6.200 6.153 N 47 - Overige beschermende maatregelen 29.400 Openbare orde en Veiligheid De lasten voor openbare orde zijn 8.100 lager dan begroot. Vanaf 2013 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de handhaving van de Drank- en Horecawet (DHW). Bij openbare orde is daarom in de begroting 10.000 begroot voor een Buitengewone Opsporingsambtenaar (BOA) Toezicht Drank- en Horeca. In 2014 waren de werkelijke kosten hiervoor 5.500. Daarnaast is gebleken dat de kosten voor Burgernet lager worden dan begroot. Over 2014 krijgen we geen kosten in rekening gebracht en vanaf 2015 wordt onze bijdrage lager. In 2014 hadden we voor Burgernet 3.800 begroot. Overige beschermende maatregelen De overschrijding van de lasten wordt veroorzaakt door meerkosten lijkschouwingen. In 2014 hebben we 7.300 aan kosten gemaakt voor lijkschouwingen en twee begrafenissen terwijl we 1.400 hadden begroot. 15

Onderdelen: onderhoud wegen en overige verhardingen kunstwerken openbare verlichting maaien bermen en groenstroken gladheidbestrijding onkruidbestrijding verkeer en vervoer wegmarkeringen openbaar vervoer onderhoud kades onderhoud sloten en waterpartijen Programma 2 Verkeer, Vervoer en Waterstaat Geplande prestaties 2014 Geleverde prestaties 2014 Uitwerking rondweg Aduard in samenwerking met Wij hebben zowel bestuurlijk als ambtelijk veelvuldig overlegd over de provincie Groningen. de nadere uitwerking van zowel de rondweg, de aansluiting ter plaatse van de nieuwe brug als ook de aansluiting ter hoogte van Nieuwklap. Voor de aanleg van de rondweg Aduard is een realisatiebesluit genomen. Bijzondere aandacht vergt nog de vervanging van de brug over het Van Starkenborghkanaal in Aduard Uitwerking rondweg Noordhorn/Zuidhorn in De verlegging van de N355 bij Noord- en Zuidhorn is gereed. samenwerking met de provincie Groningen. Uitwerking plan Brede School betreffende de verkeersmaatregelen. In Kommerzijl de 131 meter damwand aan de Kade en 117 meter betonnen kademuur aan de Kanaalstraat renoveren/vervangen. Uitwerking doorontwikkeling transferium Zuidhorn. Een aantal wegen binnen de 1 e prioriteit reconstrueren, te weten: Heirweg in Visvliet, de Brilweg in Briltil, de Kievitsweg in Grijpskerk, fietspad Nutweg en de Langestraat (tussen nieuwe tunnel en Oosterweg) te Noordhorn. Bij het reguliere onderhoud focussen we onze aandacht op de fiets- en voetpaden. 150 lichtmasten vervangen in de kernen Visvliet, Oldehove en Zuidhorn. Uitvoering geven aan de visie wegbeheer voor wat betreft het regulier onderhoud, conform bijbehorende prioriteiten. De visie wegbeheer herzien voor de jaren 2015 e.v. Achterstallig en regulier onderhoud uitvoeren aan de kunstwerken conform het beheerplan civieltechnische kunstwerken. Inspectie van kunstwerken om een inschatting te maken van de onderhoudskosten voor de komende vijf jaar. Fietsloopbruggen Niehove en Aduard herstellen. Bruggen en steiger Akkerend vervangen. In nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van de basisscholen vindt uitvoering van diverse verkeersmaatregelen plaats. Hiermee is gestart in 2014 (Hanckemalaan). In samenspraak met het waterschap hebben wij de werkzaamheden in voorbereiding. Mede als gevolg van financieringsproblemen bij het waterschap is de uitvoering nog niet afgerond. Het projectplan doorontwikkeling transferium Zuidhorn hebben we vastgesteld. Een projectteam en stuurgroep transferium is operationeel. Met uitzondering van het fietspad Nutweg waar de nodige grondtransacties nog voor moesten plaatsvinden hebben wij alle voorgenomen werkzaamheden in 2014 uitgevoerd. De geplande vervanging in Oldehove en Zuidhorn heeft plaatsgevonden. Voor de kern Visvliet is samen met inwoners een start gemaakt met een pilot rondom de openbare verlichting. De inbreng van de inwoners stond daarbij centraal en samen hebben we een mooi verlichtingplan voor Visvliet gemaakt. Wij hebben conform de gestelde prioriteiten het onderhoud aan onze wegen uitgevoerd. Wij hebben samen met u een visie wegbeheer 2015 2019 opgesteld en deze is door u vastgesteld. Wij hebben het onderhoud aan de kunstwerken uitgevoerd conform het beheerplan. Wij hebben de kunstwerken geïnspecteerd en een concept beheerplan opgesteld. De fietsloopbruggen zijn hersteld dan wel vervangen. De brug is in samenspraak met omwonenden vervangen en 16

verplaatst. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Wegen, straten en pleinen - Onderhoud wegen en overige verhardingen 1.032.417 1.295.600 1.305.600 1.072.773 V 232.827 - Kunstwerken 213.690 244.100 244.100 305.243 N 61.143 - Openbare verlichting 293.686 377.300 392.800 376.307 V 16.493 - Bermen en groenstroken 162.154 173.700 173.700 174.287 N 587 - Gladheidsbestrijding 130.060 144.800 144.800 140.580 V 4.220 - Onkruidbestrijding 22.552 46.300 46.300 33.694 V 12.606 - Parkeergarage 324.854 338.900 472.900 458.141 V 14.759 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Wegen, straten en pleinen - Onderhoud wegen en overige verhardingen 186.756 15.900 15.900 28.038 V 12.138 - Kunstwerken 362 75.000 V 75.000 - Openbare verlichting 9.450 - Bermen en groenstroken - Gladheidsbestrijding - Onkruidbestrijding - Parkeergarage 12.076 V 12.076 Onderhoud wegen en overige verhardingen Aan de lastenkant is een voordeel zichtbaar van 232.800. Dit is grotendeels ontstaan doordat de verkeersmaatregelen Brede School nog niet zijn afgerond. Hiervoor heeft uw raad 186.300 overgeheveld naar 2015. Daarnaast is er een voordeel van 54.000 op de kapitaallasten, met name veroorzaakt door het later uitvoeren van werkzaamheden dan gepland. Aan de batenkant is een voordeel zichtbaar van 12.100. Dit wordt veroorzaakt door een vergoeding van de provincie voor veroorzaakte schade aan wegdek. Kunstwerken Op kunstwerken is per saldo een voordeel behaald van 13.900. Dit is grotendeels het gevolg van lagere kapitaallasten door lopende investeringen. Daarnaast zijn zowel de baten als de lasten 75.000 hoger door het aanleggen van het hoogholtje in Niezijl. Enerzijds een overschrijding op de lasten door de realisatie van het hoogholtje, anderzijds een voordeel door bijdragen vanuit het Leaderprogramma en vanuit de provincie. Hierdoor is het per saldo neutraal. Openbare verlichting De lasten met betrekking tot openbare verlichting zijn 16.500 lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten als gevolg van lopende investeringen, lagere energielasten dan begroot en lagere onderhoudskosten dan begroot. Bermen en groenstroken Geen bijzonderheden. Gladheidsbestrijding Geen bijzonderheden. Onkruidbestrijding De aanbesteding van onkruidbestrijding en het gebruiken van minder bestrijdingsmiddelen heeft een voordeel opgeleverd van 12.600. Parkeergarage 17

Aan de lastenkant is een voordeel zichtbaar van 14.800. Dit is het gevolg van de lopende investering in 2014 in parkeergarage Dorpsvenne. Aan de batenkant is een voordeel zichtbaar van 12.100. Dit wordt veroorzaakt door afrekeningen van voorgaand jaar van de VVE en reclameopbrengsten. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Verkeer - Verkeer 197.638 193.100 193.100 190.490 V 2.610 - Verkeerstekens en bewegwijzering 17.627 23.600 33.600 31.648 V 1.952 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Verkeer - Verkeer 5.199 27.733 V 27.733 - Verkeerstekens en bewegwijzering - 588 1.258 V 1.258 Verkeer Hier is sprake van een incidentele bate van 27.700, grotendeels zijnde de afrekening van een provinciale subsidie uit de jaren 2008-2010. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Openbaar vervoer - Openbaar vervoer 32.023 91.700 41.700 39.213 V 2.487 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Openbaar vervoer - Openbaar vervoer Openbaar vervoer Geen bijzonderheden. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Havens, vaarten, sloten en andere waterwerken - Onderhoud kades 41.234 87.900 87.900 42.215 V 45.685 - Onderhoud sloten en waterpartijen 190.211 37.700 37.700 43.215 N 5.515 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Havens, vaarten, sloten en andere waterwerken - Onderhoud kades - Onderhoud sloten en waterpartijen Onderhoud kades Op onderhoud kades is een voordeel behaald van 45.700. Dit is geheel het gevolg van uitgestelde investeringen. Het betreft hier een damwand en een kademuur in Kommerzijl, waarvan uw raad heeft besloten het krediet over te hevelen naar 2015. Onderhoud sloten en waterpartijen Hier blijkt een overschrijding van de lasten van 5.500. Dit wordt veroorzaakt door het afvoeren van extra slootruigte door een externe partij. 18

Onderdelen: handel en ambacht Programma 3 Economische Zaken Geplande prestaties 2014 Geleverde prestaties 2014 Treffen van voorbereidingen inzake de verkoop van panden aan de Industrieweg 5/5a/7 te Noordhorn per februari 2015. Westerkwartier. De organisatie van een informatiebijeenkomst in het gemeentehuis voor startende ondernemers in het voorjaar. Het onderzoeken van de ontwikkeling van de werkgelegenheid en de bedrijvigheid in de gemeente en het monitoren van de 'staat' van de economie aan de hand van een aantal prestatieindicatoren. Tevens gaan wij in overleg met kennisinstellingen en innovatieplatforms om te komen tot op maat gemaakte oplossingen voor Zuidhorner knelpunten. Bovenstaande prestaties leveren we naast onze gebruikelijke inzet zoals: bestuurlijk overleg met ondernemers, handelsverenigingen, zakenkringen, LTO en instanties als MKB en Kamer van Koophandel. Ook bezoeken we in 2014 weer een aantal bedrijven. De voorbereidingen zijn getroffen en de huren zijn opgezegd. Inmiddels is een deel van het pand verhuurd aan de Gebiedscoöperatie De informatiebijeenkomst zou worden georganiseerd door de Kamer van Koophandel. Deze heeft besloten daarmee te stoppen. De bijeenkomst heeft derhalve niet plaatsgevonden. Onderzoek en monitoring heeft nog niet plaatsgevonden. Overleg met kennisinstellingen heeft regelmatig plaatsgevonden en heeft o.a. geleid tot de tijdelijke vestiging van de Gebiedscoöperatie Westerkwartier in Noordhorn met een projectontwikkelburo in de voormalige obs De Molshoop en een kenniswerkplaats aan de Industrieweg 5 te Noordhorn. Tevens hebben wij contact gelegd met het speerpunt Sustainable Society van de Rijksuniversiteit Groningen. Er werd gedurende het jaar 13 keer overleg met handels- en ondernemersverenigingen gevoerd. Het voltallig college bracht een bezoek aan stukadoor- en afbouwbedrijf Elting in Dorkwerd en voerde overleg met de besturen van de LTO, afd. Zuidhorn en de Landbouwvereniging Grijpskerk e.o. De burgemeester bezocht 12 MKB ondernemers en een 8-tal boerenbedrijven in de gemeente. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Handel en ambacht - Markten 10.071 9.400 9.400 9.808 N 408 - Stimulering bedrijvigheid 107.038 107.200 107.200 107.180 V 20 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Handel en ambacht - Markten 4.322 4.000 4.000 4.125 V 125 - Stimulering bedrijvigheid 42.708 41.500 41.500 38.333 N 3.167 Markten/Stimulering bedrijvigheid Geen bijzonderheden 19

Programma 4 Onderwijs Onderdelen: openbaar basisonderwijs, exclusief onderwijshuisvesting openbaar basisonderwijs, onderwijshuisvesting bijzonder basisonderwijs, exclusief onderwijshuisvesting bijzonder basisonderwijs, onderwijshuisvesting bijzonder voortgezet onderwijs, onderwijshuisvesting gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs Geplande prestaties 2014 Geleverde prestaties 2014 Bouw brede school in Zuidhorn. In maart 2014 hebben we het werk voor de bouw van de Brede School definitief gegund. De contouren van het gebouw zijn inmiddels goed zichtbaar. De bouw ligt op schema en het enthousiasme van de toekomstige gebruikers groeit met de dag. Uitvoering geven aan Regionaal Integraal Het RIHP is voor wat betreft het jaar 2014 uitgevoerd. Daarbij Huisvesting Plan 2013 2016 in combinatie met het hebben wij ook oog gehad voor de meest passende (her)bestemming gemeentelijk vastgoedbeleid. van mogelijk leegkomende schoolgebouwen. Voorbereiden sloop en/of herbestemming OBS De Borgh en CBS het Anker. Anticiperen op de invoering van passend onderwijs per augustus 2014 (leerlingenvervoer en huisvesting). Protocol ontwikkelen hoe om te gaan met de meldcode huiselijk geweld. Eén leerplichtregistratie systeem voor het Westerkwartier implementeren. Wij zijn gestart met een onderzoek naar mogelijke (her)bestemming van beide locaties. O.b.s. De Borgh en het Groene Kruisgebouw worden gesloopt. Daarmee komt een grote inbreidingslocatie beschikbaar. Met betrekking tot Het Anker denken wij aan verkoop, waarvoor door meerdere partijen belangstelling is getoond. Uw raad heeft 15 december 2014 een nieuwe verordening leerlingenvervoer vastgesteld. De meldcode huiselijk geweld is vastgesteld en de leerplichtambtenaren en consulenten Wmo en Werk en Inkomen hebben een training gevolgd over het toepassen van de meldcode. De leerplicht voor Leek, Marum, Grootegast en Zuidhorn wordt sinds 2012 uitgevoerd door Bureau BLOK, gevestigd in Grootegast. In de loop van het schooljaar 2013-2014 is één leerplichtadministratieen registratiesysteem ingevoerd. Dit heeft als positief gevolg dat het bureau minder tijd hoeft te besteden aan de administratie en meer energie en tijd kan steken in haar eigenlijke taak; het houden van toezicht op de naleving van de leerplichtwet. Het jaarverslag 2013-2014 geeft daar blijk van. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuurlijke ondersteuning OBS 317.890 137.500 137.500 141.283 N 3.783 Openbaar basisonderwijs Huisvesting 485.423 450.000 450.000 461.011 N 11.011 - Overige kosten BBS 198.075 210.100 210.100 210.121 N 21 - Huisvesting BBS 649.500 549.900 549.900 797.304 N 247.404 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Bestuurlijke ondersteuning OBS 54.759 35.400 35.420 V 20 20

- Huisvesting OBS 95.100 95.069 N 31 - Overige baten OBS 49.599 718 V 718 - Huisvesting BBS 9.000 V 9.000 - Overige baten BBS 68.450 68.450 Bestuurlijke ondersteuning Openbaar basisonderwijs Geen bijzonderheden. Openbaar basisonderwijs huisvesting Aan de lastenkant is sprake van een nadeel van 11.000. Dit nadeel betreft vooral hogere lasten publiekrechtelijke heffingen ( 6.600). Het restant nadeel wordt veroorzaakt door de hogere lasten op de post overige kosten als gevolg van vandalisme en door hogere uitgaven materialen/werken door derden. Overige kosten BBS Geen bijzonderheden. Huisvesting BBS Het nadeel aan de lastenkant bedraagt 247.400. Dit nadeel wordt vooral veroorzaakt door 229.600 hogere kapitaallasten als gevolg van extra afschrijvingen schoolgebouwen. Daarnaast zijn de energielasten 14.600 hoger. Dit betreft niet begrote energielasten voor een tweetal voormalig schoolgebouwen. Tegenover dit nadeel staat aan de batenkant een voordeel van 9.000. Dit voordeel betreft de niet begrote huuropbrengst van het voormalig schoolgebouw in Visvliet. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Huisvestingskosten bijzonder algemeen 212.801 187.500 187.500 188.795 N 1.295 voortgezet onderwijs Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Huisvestingskosten bijzonder algemeen 33.155 37.000 32.000 35.502 V 3.502 voortgezet onderwijs Huisvestingskosten bijzonder algemeen voortgezet onderwijs Geen bijzonderheden. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Overige gemeenschappelijke lasten van het onderwijs - Leerlingenvervoer 435.333 422.800 434.000 399.023 V 34.977 21

- Leerplicht 11.412 11.000 11.000 11.566 N 566 - Reg. meld- en coord. punt 20.668 72.200 54.700 28.587 V 26.113 - Uitvoering huisvestingsplan 369.320 957.400 628.200 478.609 V 149.591 - Bewegingsonderwijs 35.500 41.900 36.700 37.429 N 729 Lokaal onderwijsbeleid - Algemeen onderwijsbeleid 4.800 - Overige gemeenschappelijke lasten van 2.242 2.300 2.300 2.253 V 47 het onderwijs Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Overige gemeenschappelijke lasten van het onderwijs - Leerlingenvervoer 25.501 26.000 26.000 19.699 N 6.301 - Leerplicht 11.566 V 11.566 - Uitvoering huisvestingsplan 7.881 8.000 22.600 52.452 V 29.852 - Reg. meld en coord. punt Lokaal onderwijsbeleid - Algemeen onderwijsbeleid - Godsdienst en vormingsonderwijs - Schoolbegeleiding - Overige gemeenschappelijke lasten van het onderwijs Leerlingenvervoer Aan de lastenkant is sprake van een voordeel van 35.000, aan de batenkant een nadeel van 6.300, per saldo een voordeel van 28.700. In het schooljaar 2014/2015 maken minder leerlingen gebruik van het vervoer dan vorig schooljaar. Het gaat om een terugloop in aantal van circa 20 leerlingen. Deels is dit te verklaren door het optrekken van de km grens van 4 naar 6 km in het schooljaar 2012/2013, waardoor per saldo minder kinderen gebruik kunnen maken van de regeling en van de overgangsregeling die destijds afgesproken is. Ook gaan wij steeds vaker in gesprek met de ouders en de leerlingen om te stimuleren dat kinderen met het openbaar vervoer reizen. Leerplicht Aan de batenkant is sprake van een voordeel van 11.600. Dit voordeel is toe te rekenen aan de terugbetaling van de gemeente Grootegast en heeft betrekking op het pakket dat voorheen werd gebruikt voor de leerplichtadministratie. Regionaal meld- en coördinatiepunt (RMC) De lasten zijn 26.100 lager uitgevallen dan begroot. RMC wordt in Westerkwartierverband uitgevoerd door de gemeente Grootegast. De uitvoeringskosten RMC zijn verrekend met de ontvangen kwalificatiegelden. Met deze ontvangsten hadden we in onze begroting geen rekening gehouden. Uitvoeringshuisvestingsplan Aan de lastenkant is sprake van een voordeel van 149.600. Dit voordeel wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten brede school omdat de investering gedurende het jaar plaatsvindt en nog niet volledig afgerond is. Het voordeel wordt deels te niet gedaan door de bijzondere waardevermindering schoolwoningen Zuidhorn ad. 134.800. Deze waardevermindering was voor 2015 begroot, maar hebben we op verzoek van onze accountant al in 2014 verwerkt. Het voordeel aan de batenkant betreft de vrijval van de voorziening gebouwenonderhoud onderwijs ter hoogte van 29.900. De voorziening gebouwenonderhoud onderwijs heeft geen bestaansrecht meer, omdat de verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud van de schoolgebouwen per 1 januari 2015 overgegaan is naar de schoolbesturen. Middels de tweede finrap 2014 heeft u besloten het geld beschikbaar te houden voor het onderwijsveld. We hebben de bedragen conform de tweede finrap in de 22

reserve onderwijs gestort. Echter het restant bedrag in de voorziening was 29.800 hoger dan we bij de tweede finrap hadden voorzien, met name omdat de aanpassingen bij de Goeman Borgesius lager zijn uitgevallen. Dit restant bedrag moeten we in deze jaarrekening laten vrijvallen. De regelgeving staat niet toe dat we dit bedrag als nog in de reserve storten. Bewegingsonderwijs Geen bijzonderheden. Lokaal onderwijsbeleid Geen bijzonderheden. 23

Onderdelen: openbaar bibliotheekwerk vormings- en ontwikkelingswerk sport groene sportvelden en terreinen kunst oudheidkunde en musea openbaar groen en openluchtrecreatie overige recreatieve voorzieningen sociaal cultureel werk Programma 5 Cultuur en Recreatie Geplande prestaties 2014 Geleverde prestaties 2014 Voorbereiding inrichting gymzaal brede school De voorbereiding loopt naar wens. In juni 2015 wordt het bestaande Zuidhorn. gymmateriaal verhuisd en organiseren we een bijeenkomst voor de toekomstige gebruikers. Voorbereiding sluiting sportgebouw Admiraal Wij hebben onderzoek gedaan naar de mogelijke herbestemming van Helfrichstraat in 2015. Verkoop sportgebouw Westergast. Onderzoek naar sporttarieven in het kader van het vastgoedbeleid. Onderzoeken van mogelijkheden om de bezettingsgraad van de sportaccommodaties te verhogen. Actief zoeken naar middelen voor projecten op het terrein van leefbaarheid, recreatie en toerisme en plattelandsontwikkeling in het Westerkwartier. Relevant in dit verband zijn: de ontwikkeling van een gebiedcoöperatie en een gebiedsagenda. In afwachting van externe middelen wordt op alle mogelijke manieren gezocht naar mogelijkheden om projectaanvragen toch te ondersteunen. Renovatie gymzaal Noordhorn. In het kader van de rijksregeling Besluit Rijkssubsidiëring Instandhouding Monumenten (BRIM) onderhoud uitvoeren aan molens. het sportgebouw Admiraal Helfrichstraat. Wij hebben getracht de Westergast te verkopen. De mogelijke koper is echter afgehaakt. Daarna hebben wij onderzoek gedaan naar de mogelijke herbestemming van het gebouw. In dit onderzoek hebben we gegevens verzameld door middel van een enquête en deze geanalyseerd. Bij het onderzoek naar sporttarieven hebben wij ook gekeken naar de mogelijkheden om te komen tot een verhoging van de bezettingsgraad van de sportaccommodaties. Bij de provincie hebben wij namens de westerkwartiergemeenten een subsidie-aanvraag ingediend voor het opstellen van een gebiedsagenda voor het Westerkwartier. Hiervoor is 125.000 beschikbaar gekomen. Verder zijn twee aanvragen voor de inzet van niet-krimpgelden ingediend voor bijdrage terreininrichting brede school en bijdrage Vergeten Slag bij Noordhorn. Wij hebben de renovatie van de gymzaal conform plan van aanpak uitgevoerd. Aan een groot aantal molens is onderhoud gepleegd. Daarnaast is Brimsubsidie aangevraagd en toegekend voor de torens/dakruiters in eigendom van de gemeente. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Openbaar bibliotheekwerk - Openbare bibliotheek 434.854 445.600 445.600 437.651 V 7.949 Vormings- en ontwikkelingswerk - Muziekonderwijs 164.361 158.400 158.400 151.960 V 6.440 - Emancipatie 5.811 4.900 4.900 3.021 V 1.879 - Ontwikkelingssamenwerking 10.236 2.500 2.500 797 V 1.703 24

Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Openbaar bibliotheekwerk - Openbare bibliotheek 12.600 12.800 12.800 12.800 Vormings- en ontwikklingswerk - Muziekonderwijs 31.469 2.248 V 2.248 - Emancipatie - Ontwikkelingssamenwerking Openbare bibliotheek Aan de lastenkant is sprake van een voordeel van 7.900. De voorlopige subsidie 2014 die we aan Stichting Biblionet Groningen hebben betaald is 6.200 lager dan begroot. Het restant voordeel betreft iets lagere onderhoudskosten gebouwen. Muziekonderwijs Het voordeel aan de lastenkant bedraagt 6.400. Dit voordeel is grotendeels toe te rekenen aan een lagere voorlopige subsidie 2014 Kunstbedrijven Westerkwartier ( 4.900). Het restant voordeel betreft lagere huurkosten. Emancipatie Geen bijzonderheden. Ontwikkelingssamenwerking Geen bijzonderheden. Lasten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Sport - Tennisbanen 73.345 80.400 80.400 69.961 V 10.439 - Fierljepschansen 9.214 12.600 16.200 14.203 V 1.997 - IJsbanen 8.549 6.500 6.500 6.610 N 110 - Gymzalen en sporthallen 600.140 670.100 681.600 652.786 V 28.814 - Zwembaden 376.556 182.900 192.900 195.538 N 2.638 - Algemene sportsubsidies 131.466 123.800 123.800 128.280 N 4.480 Baten 2013 werkel 2014 oorspr 2014 begr 2014 werkel Afwijkingen Sport - Tennisbanen 27.400 27.900 27.900 27.910 V 10 - Fierljepschansen 525 500 500 534 V 34 - IJsbanen 300 300 N 300 - Gymzalen en sporthallen 99.837 91.900 91.900 103.930 V 12.030 - Zwembaden 19.011 - Algemene sportsubsidies Tennisbanen De lasten zijn 10.400 lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten, als gevolg van financieel voordelig uitgevoerde investeringen in 2013. Fierljepschansen Geen bijzonderheden. IJsbanen Geen bijzonderheden. 25