. SCHOOLPLAN 2012-2016
Inhoudsopgave Schoolplan 2012-2016 Naam Inhoud 0 Voorwoord Relatie met WMK: beleidsterreinen en competenties 1 Inleiding 1.1 Doelen en functie van het schoolplan 1.2 Procedures opstellen en vaststellen van het schoolplan 1.3 Verwijzingen 2 Schoolbeschrijving 2.1 Kenmerken school 2.2 Kenmerken directie en leraren 2.3 Kenmerken leerlingen 2.4 Kenmerken ouders en omgeving 2.5 Prognoses: interne en externe ontwikkelingen 3 Onderwijskundig beleid 3.1 Missie 3.2 Visie(s): algemeen en specifiek 3.3 Levensbeschouwelijke identiteit 3.4 Leerstofaanbod + Toetsinstrumenten 3.5 Taalleesonderwijs 3.6 Rekenen en Wiskunde 3.7 Sociaal-emotionele ontwikkeling 3.8 Actief Burgerschap en sociale cohesie 3.9 ICT 3.10 Leertijd 3.11 Pedagogisch Klimaat 3.12 Didactisch Handelen 3.13 Actieve rol van de leerlingen 3.14 Zorg en begeleiding 3.15 Passend onderwijs Afstemming 3.16 Opbrengstgericht werken 3.17 Opbrengsten 4 Personeelsbeleid 4.1 Organisatorische doelen 4.2 Schoolleiding 4.3 Beroepshouding 4.4 Integraal Personeelsbeleid Professionalisering 4.5 Instrumenten voor personeelsbeleid 4.6 Verzuimbeleid 5 Organisatie & beleid 5.1 Structuur (organogram) schoolorganisatie + besturingsfilosofie 5.2 Structuur (groeperingsvorm) 5.3 Schoolklimaat (incl. Sociale Veiligheid en Risico-Inventarisatie 5.4 Communicatie (intern) 5.5 Communicatie (met externe instanties) 5.6 Communicatie (met ouders) 5.7 Voor- en vroegschoolse educatie 5.8 Buitenschoolse opvang (voor-, tussen- en naschools) 6 Financieel beleid Materieel beleid 6.1 Lumpsum financiering ondersteuning 6.2 Externe geldstromen 6.3 Interne geldstromen 6.4 Sponsoring 6.5 Begrotingen 7 Kwaliteitsbeleid 7.0 Kwaliteitszorg + toelichting op indicatoren 7.1 Wet-en regelgeving 7.2 Terugblik Schoolplan 2008-2012 ( evaluatie ) 7.3 Strategisch beleid 7.4 Analyse inspectierapport 7.5 Kwaliteitszorg en ouders + Analyse oudervragenlijst 7.6 Kwaliteitszorg en leerlingen + Analyse leerlingenvragenlijst 7.7 Kwaliteitszorg en leraren + Analyse lerarenvragenlijst 7.8 Het evaluatieplan 7.9 Kwaliteitsprofiel (sterkte/zwakte-analyse) 7.10 Plan van Aanpak (2012-2013) 7.11 Plan van Aanpak (2013-2014) 7.12 Plan van Aanpak (2014-2015) 7.13 Plan van Aanpak (2015-2016) 8 Bijlagen 1 document actief burgerschap en sociale integratie 2 omgaan met meer -en hoogbegaafde kinderen 3 beleid m.b.t. langdurig zieke leerlingen 4 overzicht ontwikkelpunten vanuit bouw/zorg vergaderingen 2
Voorwoord De indeling van het schoolplan 2011-2015 is afgestemd op het Strategisch beleidsplan van de Stichting Openbaar Basisonderwijs Duin-en Bollenstreek en de beleidsterreinen die wij relevant vinden voor onze schoolontwikkeling. Deze beleidsterreinen vormen de focus voor onze kwaliteitszorg (zie hoofdstuk 7). Dit betekent, dat wij deze beleidsterreinen: 1. Beschrijven Wat beloven we? [zie schoolplan] 2. Periodiek (laten) beoordelen Doen wij wat we beloven? [zie hoofdstuk 7.9] 3. Borgen of verbeteren Wat moeten wij borgen? Wat verbeteren? [zie hoofdstuk 7.10 t/m 7.14] De onderscheiden beleidsterreinen komen overeen met de kwaliteitsaspecten die de Inspectie van het Onderwijs onderscheidt in haar toezichtskader. Tevens beschrijven in deze inleiding de competenties (in de geest van de wet Beroepen in het onderwijs) die wij hanteren voor de persoonlijke ontwikkeling van onze werknemers. Deze competenties vormen de rode draad in ons integraal personeelsbeleid (zie hoofdstuk 4). De beleidsterreinen en de competenties zijn logisch gekoppeld (zie schema) en afgeleid van de zeven bekwaamheidseisen in de wet Bio. Onze beleidsterreinen (kwaliteitszorg) Onze competenties (integraal Afgeleid van de Wet BIO personeelsbeleid) Levensbeschouwelijke identiteit (3.3.) Vakinhoudelijk competent (3) Leerstofaanbod (3.4) Vakmatige beheersing Vakinhoudelijk competent (3) Taalleesonderwijs (3.5) Vakinhoudelijk competent (3) Rekenen en Wiskunde (3.6) Vakinhoudelijk competent (3) Sociaal-emotionele ontwikkeling (3.7) Vakinhoudelijk competent (3) Actief Burgerschap (3.8) Vakinhoudelijk competent (3) ICT (3.9) Vakinhoudelijk competent (3) Leertijd (3.10) Gebruik leertijd Organisatorisch competent (4) Pedagogisch klimaat (3.11) Pedagogisch handelen Pedagogisch competent (2) Interpersoonlijk competent (1) Didactisch handelen (3.12) Didactisch handelen Didactisch en vakinhoudelijk competent (3) Organisatorisch competent (4) Actieve rol leerlingen (3.13) Didactisch handelen Schoolklimaat (5.3) Interpersoonlijk competent (1) Zorg en begeleiding (3.14) Zorg voor leerlingen Vakinhoudelijk competent (3) Passend onderwijs/afstemming (3.15) Opbrengstgericht werken (3.16) Opbrengstgerichtheid Opbrengsten (3.17) Opbrengstgerichtheid Schoolleiding (4.2) NSA Beroepshouding (4.3) Competent in samenwerken (omgeving) (6) Professionalisering (4.4) Integraal Personeelsbeleid Professionele instelling Competent in samenwerken (collegae) (5) Competent in reflectie en ontwikkeling (7) Interne communicatie (5.4) Communicatie Competent in samenwerken (collegae) (5) Externe contacten (5.5.) Communicatie Competent in samenwerken (omgeving) (6) Contacten met ouders (5.6) Communicatie Competent in samenwerken (omgeving) (6) Voor- en vroegschoolse educatie (5.7) Kwaliteitszorg (7.1) Gerichtheid op kwaliteit Competent in reflectie en ontwikkeling (7) Wet-en regelgeving (7.2) In het schoolplan zijn hoofdstukken opgenomen (zie inhoudsopgave) die nader ingaan op de doelen die we stellen ten aanzien van de genoemde beleidsterreinen. In hoofdstuk 4, Integraal Personeelsbeleid, gaan we nader in op de rol en de functie van de onderscheiden competenties. 3
Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1. Doelen en functie van het schoolplan Ons schoolplan beschrijft binnen de kaders van het Strategisch beleidsplan van de Stichting Openbaar Basisonderwijs Duin -en Bollenstreek (OBODB) in de eerste plaats onze kwaliteit: onze missie, onze visie en de daaraan gekoppelde doelen. Wij spreken in dit geval van ambities (fase to plan). Op basis van de huidige situatie hebben we diverse instrumenten ingezet om grip te krijgen op onze sterke en zwakke punten, en daarmee op onze verbeterdoelen (fase to check) voor de komende vier jaar. Het schoolplan functioneert daardoor als verantwoordingsdocument (wat beloven we?) naar de overheid, het bevoegd gezag en de ouders, en als planningsdocument (wat willen we wanneer verbeteren?) voor de planperiode augustus 2012 t/m juli 2016. Op basis van ons vierjarige Plan van Aanpak (zie hoofdstuk 7) willen we jaarlijks een uitgewerkt jaarplan opstellen. In een jaarverslag zullen we steeds terugblikken, of de gestelde verbeterdoelen gerealiseerd zijn. Op deze wijze geven we vorm aan een cyclus van plannen, uitvoeren en evalueren. 1.2. Procedures voor het opstellen, vaststellen en levend houden van het schoolplan Het schoolplan is door de directie opgesteld in overleg met het team. De teamleden hebben meegedacht over de invulling van de verschillende hoofdstukken en diverse werkgroepen hebben teksten aangeleverd. Het concept schoolplan wordt voorgelegd aan de medezeggenschapsrad en het bestuur en eventuele aanvullingen en wijzigingen worden verwerkt. Het eindproduct wordt ter goedkeuring aan bestuur en medezeggenschapsraad voorgelegd. Om tijdens de schoolplanperiode van 4 jaar het schoolplan levend te houden binnen het onderwijsteam zullen planmatig hoofdstukken van ons schoolplan met elkaar besproken worden. In mei wordt bijvoorbeeld ieder jaar een quickscan gehouden onder de leerkrachten waarin zij 6 kwaliteitsaspecten beoordelen. Het kwaliteitsaspect opbrengsten is ieder jaar het 7 e kwaliteitsaspect. Op bestuursniveau is afgesproken het kwaliteitsaspect :evaluatie van zorg als 8 e component mee te nemen. De resultaten van deze quick - scan worden besproken in de 1 e vergadering van het nieuwe schooljaar waarin ook wordt teruggekeken op het jaarplan van het voorafgaande jaar. Ook het nieuwe jaarplan wordt in deze vergadering besproken. Er is een duidelijke koppeling tussen de studiedagen en het jaarplan. De in het schoolplan geformuleerde ambities komen ter sprake in de gesprekkencyclus met de leerkrachten. De agenda van de onderwijskundige bouwvergaderingen wordt met name bepaald door de in het schoolplan beschreven ambities. In ieder geval wordt in de tweede medezeggenschapsvergadering van het jaar het jaarplan van het voorgaande jaar geëvalueerd en wordt het jaarplan van het komende jaar toegelicht. 1.3. Verwijzingen Ons schoolplan is een rompplan. Daarom verwijzen we naar de volgende beleidsstukken: Schoolgids Zorgplan WSNS Daltonbeleidsplan ICt-beleidsplan obs de Achtbaan Strategisch beleid Stichting Openbaar Onderwijs Duin- en Bollenstreek Meerjareninvesteringsbegroting leermiddelen,ict en meubilair Cultuurbeleidsplan Document Actief Burgerschap en Sociale Integratie (bijlage 1) Beleidsplan Omgaan met meer en hoogbegaafde leerlingen (bijlage 2) Beleidsstuk Zieke leerlingen(bijlage 3) 4
Hoofdstuk 2 Schoolbeschrijving 2.1. Gegevens school Hoofdlocatie: Openbare basisschool De Achtbaan Stichting Openbaar Basisonderwijs Duin- en Bollenstreek Distelweg 56 2215 DZ Voorhout info@obsdeachtbaan.nl http://www. obsdeachtbaan.nl Locatie Beukenrode Beukenrode 107 2215 JC Voorhout Locatie Cluster P.van Slingelandstraat 40 2215 SZ Voorhout Dependance; Locatie Amadeus Mozartlaan 5 2215JW Voorhout 2.2. Kenmerken directie en leraren De directie van de school bestaat uit één directeur en 3 adjunct-directeuren. De directeur beschikt over de akte MO-B onderwijskunde en heeft de schoolleideropleiding bij het Esan gevolgd. De drie adjunct-directeuren hebben diverse management cursussen gevolgd. Daarnaast heeft één adjunct-directeur ook de opleiding adjunct-directeur gevolgd bij het Esan en een tweede adjunctdirecteur volgt op dit moment de schoolleideropleiding. De leden van de directie hebben allen de hoofdverantwoordelijkheid voor één locatie en zijn hierdoor ook aanspreekpunt voor collega s, ouders en kinderen. In het wekelijks directie - overleg wordt schoolbeleid ontwikkeld en locatievergaderingen voorbereid. De directie wordt ondersteund door een administratief medewerkster. Haar hoofdwerkzaamheden omvatten met name de financiële huishouding van de school en de leerlingenadministratie. De school telt twee intern begeleiders die bijgestaan worden door drie remedial - teachers. De intern begeleiders hebben de post -hbo opleiding intern begeleider gevolgd. Beide ib-ers hebben de functie leerkracht LB. De remedial teacher hebben cursussen gevolgd op dit gebied. Eén rt-er heeft de post hbo-opleiding remedial teacher gevolgd. Een tweede rt- er volgt deze opleiding momenteel. De derde rt -er specialiseert zich op het gebied van gedragsproblematiek. Wekelijks is er overleg tussen de directeur en de intern begeleiders en de remedial teachers. Ten aanzien van de zorgbreedte bespreken de ib -ers de agendapunten in de locatievergaderingen. Verder telt de school vier bouwcoördinatoren voor respectievelijk bouw groep 1-2, bouw groep 3-4,bouw groep 5-6 en bouw groep 7-8. De vergaderingen worden voorbereid en nabesproken. Alle leerkrachten hebben hun opleiding tot daltonleerkracht gevolgd of zijn hier momenteel mee bezig. Het aantal teamleden (excl. Het MT) is 25 in voltijd en 33 in deeltijd. De leeftijdsopbouw wordt gegeven in onderstaand schema (stand van zaken per 1-1-2012).. Het ziekteverzuim is laag: het gemiddelde percentage over de jaren 2007-2011 is 2,9. 5
Per 01-01-2012 MT OP OOP Ouder dan 50 jaar 2 10 Tussen 40 en 50 jaar 1 16 1 Tussen 30 en 40 jaar 2 17 Tussen 20 en 30 jaar 12 Jonger dan 20 jaar Totaal 5 55 1 2.3. Kenmerken leerlingen Onze school wordt bezocht door 787 kinderen (stand van zaken 1-10-2011). Onderstaand schema geeft de aantallen leerlingen per groep en het aantal gewogen leerlingen (1-10-2011): Groep Aantal Gewicht Aantal Groep 1 56 1,2 1 Groep 2 104 Groep 3 111 Groep 4 113 Groep 5 107 Groep 6 104 Groep 7 102 Groep 8 90 Totaal 787 1 De conclusie is dat er nauwelijks sprake is van leerlingen met een hoger leerlinggewicht. Per groep hebben we specifieke kenmerken van kinderen in beeld gebracht (bijlage) en consequenties getrokken uit met name deze kenmerken. In de school willen we flink investeren op taal- en rekengebied en op het sociaal-emotioneel functioneren van de kinderen 2.4. Kenmerken ouders en omgeving Onze school telt vier locaties die ieder op zich wijkgebonden zijn. De locatie Distelweg staat in de wijk Oosthout. Dit is een licht vergrijzende wijk waardoor met ingang van het schooljaar 2011-2012 een lichte daling van het leerlingaantal het gevolg was. De locatie Beukenrode is gesitueerd in de wijk Boekhorst en trekt voornamelijk leerlingen uit de wijk en het oude dorp. Via een fiets -en voetgangerstunnel komen ook kinderen uit de zuidkant van de nieuwbouwwijk Hoogh Teijlingen. Met name in het oude dorp neemt de vergrijzing toe. Het leerlingaantal van de Beukenrode daalt als gevolg hiervan. De locatie cluster is gelegen in de nieuwbouwwijk Hoogh -Teijlingen aan de noordkant van Voorhout. Het is een wijk die nu ongeveer 10 jaar bestaat en waar niet verder meer bijgebouwd wordt. Het leerlingaantal van deze locatie is na een fikse groei nu stabiel. De locatie Amadeus is formeel een dependance van de locatie cluster. Amadeus heeft een eigen locatieleidster. De locatie bevindt zich aan de westzijde van de locatie cluster en de doorgaande weg door Voorhout. In dit gebied is de verwachte woningbouw niet doorgezet. Dit heeft negatieve gevolgen voor de instroom van leerlingen. Op basis van deze gegevens kan gesteld worden dat obs de Achtbaan de komende jaren geconfronteerd zal worden met een daling van het aantal leerlingen. Het opleidingsniveau van de ouders is gemiddeld aan de hoge kant. Op basis van het opleidingsniveau van ouders kent de Achtbaan nauwelijks gewichtenleerlingen. Ouders zijn over het algemeen goed betrokken bij hun kinderen en de school. Er kan niet gesproken worden over een oudergroepering die opvalt in een negatieve houding naar de maatschappij. De ouderpopulatie geeft dan ook geen aanleiding ons beleid m.b.t. actief burgerschap en sociale cohesie hierop aan te passen. Groep Aantal HBO+ MBO < MBO Groep 1 56 35 13 8 Groep 2 104 54 42 8 6
Groep 3 111 59 45 7 Groep 4 113 70 35 8 Groep 5 107 58 40 9 Groep 6 104 56 41 7 Groep 7 102 61 32 9 Groep 8 90 51 32 7 Totaal 436 111 311 14 2.5. Prognoses: interne en externe ontwikkelingen In het kader van ons nieuwe schoolplan zien we voor de komende vier jaren een aantal kansen (intern en extern) en bedreigingen (intern en extern) voor wat betreft de school, het personeel en de leerlingen. We willen daarmee nadrukkelijk rekening houden in ons beleid en onze beleidskeuzen INTERN KANSEN Verdere aanscherping van ons onderwijsconcept. Schoolgrootte biedt kansen op diverse terreinen te excelleren en kennis en ervaring met elkaar te delen. Ook op het gebied van passend onderwijs. BEDREIGINGEN Toename van het aantal leerlingen met problemen en - of achterstanden. Daling van het leerlingaantal in de gemeente Voorhout. EXTERN Vanuit WSNS en de gemeente Teijlingen wordt gewerkt aan een betere samenwerking met organisaties voor VVE. Vanuit passend onderwijs meer verantwoordelijkheid voor het samenwerkingsverband, minder bureaucratie en sneller inspelen op probleemsituaties. Invoering van de referentieniveaus kan duidelijkheid geven over leerlijnen taal en rekenen. Beperken van financiële middelen voor met name passend onderwijs. Bezuinigingen op lokaal onderwijsbeleid Referentieniveaus Taal en Rekenen Per 1 augustus 2010 zijn de referentieniveaus van kracht geworden. Praktische invoering van de referentieniveaus kost tijd. Binnen de Achtbaan zullen leerlijnen, methodes en toetsen de komende jaren worden aangepast aan de referentieniveaus. Een analyse van de lesmethoden taal en rekenen laat overigens zien dat de methodes in algemene zin de leerstof zoals beschreven in de referentieniveaus dekken. Op termijn willen we aangeven waar de individuele leerling voor taal en rekenen staat ten opzichte van de referentieniveaus. Deze informatie zal nodig zijn voor de overdracht van leerlingen naar het voortgezet (speciaal) onderwijs). Voor elke vo -school zal daarmee direct duidelijk zijn wat onze leerlingen al wel en wat ze nog niet beheersen. Omdat er op dit moment nog geen toetsen zijn die de beheersing van de referentieniveaus in beeld brengen, kunnen wij deze gegevens nu nog niet verzamelen. Het streven is met ingang van het schooljaar 2012-2013 dit wel te kunnen doen. Ons team zal zich de komende jaren verder oriënteren op de rol, betekenis,functies en inhoud van de referentieniveaus. Uitgangspunt zal zijn dat binnen de obs de Achtbaan de opbrengsten hoger 7
komen te liggen dan het fundamentele (F1) niveau. Onze ambitie is dat minimaal 80 % van het aantal leerlingen het streefniveau S1 bereikt. Bij de aanschaf van nieuwe methoden zal de wijze waarop de referentieniveaus verwerkt zijn een zeer belangrijk criterium zijn. 8
Hoofdstuk 3 Het onderwijskundig beleid 3.1. De missie van de school 3.1. De missie/visie van de stichting Openbaar Basisonderwijs Duin- en Bollenstreek. (OBODB) De missie van de stichting OBODB. Wij bieden uitstekend openbaar basisonderwijs aan elk kind dat onze scholen bezoekt. Kinderen en hun ouders komen voor ons op de eerste plaats. Het motto van de Stichting Openbaar Basisonderwijs Duin- en Bollenstreek is : Hart voor elkaar en hard voor de inhoud 3.1.1 Missie van onze school Binnen de Achtbaan willen we voor ieder kind op onze school op basis van de daltonprincipes zorgen voor aantrekkelijk, uitdagend en passend openbaar onderwijs Onze school is een openbare basisschool voor kinderen van 4 t/m 12 jaar. Tevens zijn wij een daltonschool met veel aandacht voor het individuele kind. We gaan daarbij ook uit van het concept passend onderwijs. Onze school staat in principe open voor alle leerlingen die aangemeld worden door hun ouders/verzorgers. Het zorgprofiel is richtinggevend bij het aannemen van kinderen. Het is ons doel om leerlingen cognitief en sociaal te ontwikkelen, zodat ze kunnen doorstromen naar een passend vorm van vervolgonderwijs. Gelet op het eerste vinden we m.n. de vakken Taal en Rekenen van belang, en gezien het tweede besteden we veel aandacht aan het (mede) opvoeden van de leerlingen tot volwaardige en respectvolle burgers. 3.1.2 Slogan en kernwaarden Daltonschool de Achtbaan: een prima start voor ieder kind. In onze slogan leggen we er de nadruk op dat we voor ieder kind een prima begin van haar schoolloopbaan willen zijn. Ons logo verwijst naar het maken van plezier met elkaar, het leveren van een prestatie binnen duidelijke veiligheidsgrenzen en het durven aangaan van een uitdaging. Onze kernwaarden zijn: 1 Samenwerken: Werken doen we samen, leren doen we samen 2. Presteren: We halen het beste uit ons zelf en onze leerlingen 3. Veiligheid: We zorgen voor een omgeving waarin we leren van de fouten die we maken 4. Kwaliteit: Ons handelen is er voortdurend op gericht om zo goed mogelijk te presteren 5. Variëteit: Ons onderwijs is maximaal afgestemd op de behoeften van het kind 3.1.3 Streefbeelden Voor de komende vier haar zijn de volgende richtinggevende uitspraken van belang voor onze activiteiten en prioritering: 1. Op onze school wordt systematisch (gestructureerd) aandacht geschonken aan de sociaalemotionele ontwikkeling 2. Op onze school is er sprake van passend onderwijs binnen de daarvoor gestelde normen 3. Alle medewerkers werken (samen) aan hun persoonlijke ontwikkeling gerelateerd aan de schoolontwikkeling 9
4. Op onze school werken leerlingen coöperatief samen 5. Op onze school wordt opbrengstgericht gewerkt met name op de gebieden taal,rekenen en lezen. In hoofdstuk 7 Kwaliteitsbeleid geven we in de jaarplannen aan op welke wijze wij deze streefbeelden de komende vier jaar willen verwezenlijken en vervolgens bewaken dan wel door willen ontwikkelen 3.1.4 Missiebeleid Om onze missie zichtbaar te houden, publiceren wij deze: op onze website; in onze schoolgids; nemen wij deze jaarlijks door op onze teamvergaderingen. Ieder schooljaar wordt in de tweede vergadering van de medezeggenschapsraad onze missie en het betreffende jaarplan besproken. 3.2. De visies van de school 3.2.1. Algemeen 3.2.1.1 Levensbeschouwelijke identiteit Onze school is een openbare basisschool. De aandacht voor levensbeschouwelijke vorming is verweven in het onderwijs. Wel besteden we structureel en expliciet aandacht aan geestelijke stromingen. We zien een sterke relatie zien tussen levensbeschouwelijke vorming, sociaalemotionele ontwikkeling (o.a. omgaan met de ander en de omgeving ontwikkeling sociale vaardigheden) en actief burgerschap en sociale cohesie. We vinden het belangrijk, dat leerlingen op een goede wijze met elkaar omgaan en dat ze respect hebben voor de mening en visie van anderen. In relatie met de leerlingenpopulatie besteedt de school beperkt aandacht aan specifieke feesten die gerelateerd kunnen worden aan een bepaalde levensbeschouwing. 3.2.1.2. Lesgeven (pedagogisch-didactisch handelen) Het lesgeven is de kern van ons werk. We onderscheiden pedagogisch en didactisch handelen, hoewel beide facetten van ons werk feitelijk onscheidbaar zijn. Van belang daarbij is: oog hebben voor het individu, een open houding, wederzijds respect en een goede relatie waarin het kind zich gekend weet. Belangrijke pedagogische noties zijn: zelfstandigheid, eigen verantwoordelijkheid, kritische zin, reflecterend vermogen en samenwerking. Gelet op de didactiek vinden we de volgende zaken van groot belang: interactief lesgeven; de leerlingen betrekken bij het onderwijs onderwijs op maat geven: differentiëren gevarieerde werkvormen hanteren (variatie = motiverend) een kwaliteitsvolle instructie verzorgen kinderen zelfstandig (samen) laten werken 3.2.1.3 Zorg en begeleiding Onze school besteedt veel aandacht aan de zorg en begeleiding van de leerlingen. De ontwikkeling van de leerlingen wordt gevolgd met behulp van Cito-toetsen (cognitief) en Viseon (sociaal-emotioneel). De zorg richt zich op het wegwerken of verkleinen van onderwijsachterstanden (leerprestaties) en het verbeteren van de sociaal-emotionele ontwikkeling. De 10
toetsresultaten beschouwen we als indicatief. Het totaalbeeld van de leerling zoals dat in het gesprek tussen IB-er en leraar aan de orde komt- bepaalt de onderwijsbehoefte van de leerling. De laatste jaren zijn we overgegaan op handelingsgericht werken. Daar waar mogelijk proberen we leerlingen te clusteren, en wordt er gewerkt met groepsplannen. Binnen de groepsplannen houden we oog voor het individuele kind. Wat ons betreft richt de zorg zich op meerdere typen leerlingen. In de eerste plaats focust de zorg zich op de leerlingen met een opvallende vaardigheidsscore of vaardigheidsscoreverloop. Een opvallende vaardigheidsscore is een score die in de categorie D of E valt. Onze aandacht gaat met name uit naar de al dan niet behaalde groei in vaardigheidsscore. In de groep- en kindbespreking bespreken we vooral dit aspect en baseren we onze interventies hierop. Daarnaast besteden we bij de zorg en begeleiding aandacht aan de meer begaafde leerlingen. De leerlingen met een opvallende vaardigheidsscore worden in de leerlingbespreking besproken met de IB-er. In beginsel geven we een HP aan leerlingen met een E-score en aan leerlingen die te maken krijgen met een zeer sterke terugval in vaardigheidsscore. Een HP kan zowel een cognitief (HPC) als een gedragsmatig (HPG) accent krijgen. Ook onderscheiden we het groepshandelingsplan (voor de groep als geheel) en het individuele plan (voor een kind). 3.2.2. Specifiek 3.2.2.1 Onderwijskundig concept Het onderwijs op de Achtbaan is gestoeld op de Daltonprincipes,verantwoordelijkheid, zelfwerkzaamheid en samenwerking. We willen de kinderen ruime mogelijkheden bieden tot: - het leren zelfverantwoordelijk te zijn - het leren zelfstandig werken - het leren samen te werken Zelfverantwoordelijkheid Kinderen worden in de gelegenheid gesteld zelfverantwoordelijkheid te dragen voor zover zij dit aankunnen. De leerkrachten begeleiden dit proces; Zelfwerkzaamheid betekent dat kinderen worden gestimuleerd om op hun eigen niveau zelf oplossingen te zoeken en daarmee hun taken uit te voeren. Ook dit weer onder begeleiding van de leerkrachten; Samenwerken tussen leerlingen wordt gestimuleerd door middel van diverse werkvormen. Door deze werkvormen wordt de ontwikkeling van sociale vaardigheden bevorderd. Ook ervaren kinderen dat samenwerken betere resultaten oplevert. Het is belangrijk dat kinderen zelf verantwoordelijkheid leren dragen voor het werken en leren. Delegeren van de verantwoordelijkheid voor het leren naar de leerling toe betekent leerlingen verantwoordelijk stellen voor het eindproduct, maar ook voor het proces van het leren. Kinderen worden in de gelegenheid gesteld zelfverantwoordelijkheid te dragen voor zover zij het aankunnen. De leerkrachten begeleiden dit proces Zelfwerkzaamheid Zelfwerkzaamheid betekent dat kinderen worden gestimuleerd op hun eigen niveau zelf oplossingen te zoeken en daarmee hun taken uit te voeren,er zitten ook nog twee andere kanten aan het principe van zelfwerkzaamheid. Zelfwerkzaamheid komt tegemoet aan de motivatie van leerlingen. Kinderen willen graag actief bezig zijn. Verder is zelfwerkzaamheid een belangrijk didactisch -organisatorische factor. Wanneer kinderen werken kunnen zij dat doen op hun eigen niveau. Daarnaast heeft de leerkracht meer tijd om leerlingen te begeleiden die hulp nodig hebben. 11
Samenwerking Samenwerking is een onmisbaar element in de sociale opvoeding van kinderen. Samenwerking wordt dan ook gestimuleerd door middel van diverse werkvormen. Naast de procesmatige kant levert samenwerking veelal ook een hogere leeropbrengst. De diverse vormen van samenwerkend leren maken binnen de school integraal onderdeel uit van het leerproces, zowel op het gebied van instructie als op het gebied van verwerking. In ons daltonbeleidsplan staan deze principes en de toepassingen van deze principes in de dagelijkse onderwijspraktijk verder beschreven. Onze onderwijskundige speerpunten Onze school heeft een aantal principes vastgesteld voor kwalitatief goed onderwijs. Ten aanzien van ons onderwijs (effectief onderwijs) zoeken we naar een goede balans tussen de aandacht voor de cognitieve ontwikkeling en de sociaal/emotionele en van de kinderen. Van belang zijn de volgende aspecten: 1. De leertijd wordt effectief besteed 2. Het leren van de leerlingen staat centraal 3. De leerkrachten hebben hoge verwachtingen van de leerlingen en laten dat merken 4. Leerlingen die dat nodig hebben krijgen extra aandacht 5. Er wordt gewerkt met het BHV-model (basisstof, herhalingsstof, verrijkingsstof) 6. De leraren passen hun onderwijs aan gelet op de kwaliteiten van een kind, een groepje of de groep als geheel 7. De leraren werken opbrengstgericht (vanuit heldere doelstellingen) 8. Leerkrachten zorgen voor een ordelijk en gestructureerd klimaat dat geschikt is voor leren en onderwijzen 9. De communicatie (interactie) tussen de leerkracht en de leerlingen en de leerlingen onderling verloopt geordend 10. Het belang van de (bege)leidende en sturende rol van de leerkracht wordt onderkend 11. De leraren zetten waar mogelijk aan tot het werken met (behulp van) ICT-middelen 12. De zorg en begeleiding is een onderdeel van het handelen van de leraren 3.3 Levensbeschouwelijke identiteit Onze school is een openbare basisschool. De aandacht voor levensbeschouwelijke vorming is verweven in het onderwijs. Wel besteden we structureel en expliciet aandacht aan geestelijke stromingen. We zien een sterke relatie zien tussen levensbeschouwelijke vorming, sociaalemotionele ontwikkeling (o.a. omgaan met de ander en de omgeving ontwikkeling sociale vaardigheden) en actief burgerschap en sociale cohesie. We vinden het belangrijk, dat leerlingen op een goede wijze met elkaar omgaan en dat ze respect hebben voor de mening en visie van anderen. In relatie met de leerlingenpopulatie besteedt de school beperkt aandacht aan specifieke feesten die gerelateerd kunnen worden aan een bepaalde levensbeschouwing. Onze ambities zijn: 1. We besteden aandacht aan levensbeschouwing bij andere vakken (integraal) 2. We besteden expliciet aandacht aan geestelijke stromingen 3. We besteden gericht aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling (waarbij het accent ligt op omgaan met jezelf, de ander en de omgeving). 4. We besteden gericht aandacht aan actief burgerschap en sociale cohesie 5. We laten leerlingen bewust kennismaken met de verschillen in de samenleving 6. Vanaf groep 6 werken we uit en met het blad Sam-Sam 7. Op school besteden we aandacht structureel aandacht aan religieuze feesten 12
Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team door middel van de quickscan van wmk-po Verbeterpunten(zie hoofdstuk 7.9) : Ten aanzien van levensbeschouwelijke identiteit hebben wij geen verbeterpunten gepland 3.4 Leerstofaanbod Op onze school gebruiken we eigentijdse methodes die voldoen aan de kerndoelen. De methodes worden bij de hoofdvakken integraal gebruikt door de leraren. Voor de toetsing van de leerstof maken we gebruik van methode-onafhankelijke en methodegebonden toetsen. Ten aanzien van leerstofaanbod hebben we de volgende ambities vastgesteld 1. Onze methodes voldoen aan de kerndoelen en referentieniveaus (zie overzicht) 2. We gebruiken voor Taal en Rekenen methodegebonden toetsen (zie overzicht) 3. Het leerstofaanbod vertoont een doorgaande lijn 4. Het leerstofaanbod komt tegemoet aan relevante verschillen 5. Het leerstofaanbod voorziet in de ondersteuning van de sociaal-emotionele ontwikkeling 6. De school besteedt aandacht aan actief (goed) burgerschap 7. Het leerstofaanbod voorziet in het gebruik leren maken van ICT 8. Het leerstofaanbod voorziet in aandacht voor intercultureel onderwijs 9. Het leerstofaanbod bereidt leerlingen voor op het vervolgonderwijs Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team door middel van een quickscan van het instrument wmk-po Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) De huidige methoden aardrijkskunde en taal voldoen niet volledig aan de door ons gestelde criteria. We oriënteren ons op een aanbod Engelse taal voor groep 1-8 Schema Vakken Methodes Toetsinstrumenten Vak Methodes Toetsinstrumenten Vervangen in: Taal Schatkist CITO -Taal voor kleuters 2011 groep 2 2019 Kijk;observatie Veilig Leren Lezen CITO Spelling groep 3 2016 Lezen Taal op Maat Veilig Leren lezen Estafette Lezen in beeld Methodegebonden toetsen (groep 3 t/m 8) CITO Spelling groep 3 t/m 8 CITO entreetoets, CITO eindtoets Leerlingvolgsysteem van Veilig Leren Lezen groep 3 Estafette nieuw CITO DMT AVI Protocol Leesproblemen Dyslexie Methode toetsen roep 4 t/m 8 Methodegebonden toetsen 2012 2016 13
CITO Begrijpend luisteren (groep 3 en 4) Cito Begrijpend Lezen groep 5-6-7. Eindtoets groep 8 Geschiedenis Brandaan Methodegebonden toetsen 2017 Eindtoets Cito wereldorientatie Natuur en techniek Naut Methodegebonden toetsen 2020 Eindtoets Cito wereldoriëntatie Aardrijkskunde Hier en Daar 2 Methodegebonden toetsen incl 2013 topografie Cito eindtoets wereldoriëntatie Schrijven Schrijven leer je zo Methodegebonden toetsen 2015 Engels Take it easy Methodegebonden toetsen 2018 groep 7 en 8 Tekenen/Handvaardigheid Laat maar Zien Uitvoerend werk 2019 (Beeldende vorming) Muziek Muziek en Meer Methodegebonden toetsen 2017 Bewegingsonderwijs Lessen voor Kijk :observatie voor gr. 1-2 2020 bewegingsonderwijs Observatie gr. 3-8 Soc.em. vorming Kanjertraining Viseon in de groepen 3 t/m 8 2019 3.5 Taalleesonderwijs Het vakgebied Nederlandse taal krijgt op basis van de leerlingenpopulatie- veel aandacht in ons curriculum. We leren de kinderen taal om goed met anderen om te kunnen gaan en om effectief te kunnen communiceren. Om de wereld om je heen goed te kunnen begrijpen is het nodig om de taal adequaat te leren gebruiken. Ook bij veel andere vakken heb je taal nodig. Binnen ons taalonderwijs werken we met op elkaar afgestemde leerlijnen op de taalonderdelen spelling,taal en woordenschat. Daarnaast besteden we apart aandacht aan technisch en begrijpend lezen. we Het is immers belangrijk dat kinderen snel goed kunnen lezen, omdat ze daardoor de informatie bij de andere vakken sneller kunnen begrijpen en gebruiken. Vanaf groep 1 (feitelijk vanaf de peuterspeelzaal) werken we met goede methodes (zie Leerstofaanbod). Het leesplezier van de leerlingen wordt bevorderd door de schoolbibliotheek en het voorlezen. Vanaf groep 5 worden de mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid verder ontwikkeld door het houden van spreekbeurten en het maken van werkstukken. Onze ambities zijn : 1. De school werkt in de groepen 1 en 2 met de methode Schatkist 2. De school beschikt over een goede methode voor aanvankelijk leesonderwijs met veel differentiatiemogelijkheden 3. De school beschikt over goede (actuele) methodes voor taal, begrijpend lezen en technisch lezen 4. Het rooster verheldert voldoende welke taalonderdelen wanneer aan bod komen 5. De school verzorgt een gevarieerd aanbod technisch lezen in alle groepen (2 t/m groep 8) 6. De school heeft normen vastgesteld voor het leesonderwijs 7. Kinderen die uitvallen op technisch lezen krijgen extra leertijd d.m.v. estafettelezen en tutorlezen. 8. De school beschikt over een Protocol Dyslexiebeleid. 9. We laten de kinderen taal beleven door extra activiteiten, zoals de kinderboekenweek, het 10. We gebruiken CITO-toetsen om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. 11. Verdere verdieping op het compacten van de leerstof ten behoeve van hoogbegaafde leerlingen 12. De leraren werken bij spelling en lezen met groepsplannen (HGW) 14
Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team. Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) Oriëntatie op de referentiekaders Taal Verdere afstemming van de instructie technisch lezen in groep 7 en 8 Verrijking van het aanbod taal 3.6 Rekenen en Wiskunde Rekenen is, naast lezen en schrijven, één van de basisvoorwaarden om te kunnen functioneren in onze maatschappij. Ons schoolrooster borgt, dat we expliciet aandacht besteden aan rekenen en wiskunde en aan het automatiseren van het geleerde. We vinden het belangrijk kinderen praktische rekenvaardigheid en creatief handelen bij te brengen (functionele gecijferdheid). Daarnaast is het van belang de leerlingen algemeen wiskundige inzichten, vaardigheden en wiskundig redeneren aan te leren als basis voor het vervolgonderwijs(schoolse gecijferdheid).ook vinden we het van belang in ruime mate aandacht te besteden aan automatiseren en memoriseren. Het automatiseren richt zich vanzelfsprekend op de kale som, maar schematische oefenvormen dienen eveneens veelvuldig aan bod te komen. Die stimuleren de leerlingen om onderlinge relaties tussen getallen te gebruiken. We gebruiken moderne methodes vanaf groep 1 ( Schatkist, Wizwijs) en Cito-toetsen om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. We werken bij rekenen met groepsplannen om passend onderwijs te realiseren. Onze ambities zijn : 1. We beschikken over een moderne, eigentijdse methode (groep 1 t/m 8) 2. In groep 1 en 2 wordt er les gegeven aan de hand van leerlijnen (en Schatkist) 3. De leraren besteden structureel aandacht aan rekenen en wiskunde (rooster) 4. Automatiseringsoefeningen maken deel uit van iedere les automatiseren 5. We volgen de ontwikkeling van de leerlingen m.b.v. het Cito-LVS 6. Per groep hebben we voor de Cito-toetsen normen vastgesteld 7. We gebruiken de methodegebonden toetsen systematisch 8. De leraren beschikken over voldoende kennis en vaardigheden t.a.v. de moderne rekendidactiek (ze zijn op de hoogte van de nieuwste inzichten) 9. De leraren stemmen indien noodzakelijk- de didactiek af op de groep 10. Aanbod en opbrengsten cijferend rekenen te versterken 11. Automatiseren deels in de vorm van tutorrekenen aanbieden 12. Verdere verdieping op het compacten van de leerstof ten behoeve van hoogbegaafde leerlingen 13. De leraren werken bij rekenen en wiskunde met groepsplannen (HGW) Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team door middel Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) Oriëntatie op de referentiekaders Rekenen Automatiseren van de hoofdbewerkingen Cijferend rekenen versterken 3.7 Sociaal-emotionele ontwikkeling Het sociaal-emotionele welbevinden van de leerlingen heeft veel invloed op hun totale functioneren. Onze school besteedt daarom structureel en systematisch aandacht aan de sociaalemotionele ontwikkeling van de kinderen. Tijdens de taakuren spreekt de leerkracht regelmatig d e kinderen over hun werk,maar ook over hun welbevinden in de groep en de school. We besteden veel aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling dit omdat we onze kinderen willen opvoeden tot verantwoorde burgers. Ze moeten goed voor zichzelf kunnen zorgen en goed kunnen 15
omgaan met de mensen en de wereld om hun heen (dichtbij en verder weg). De ontwikkeling van de groep en de individuele leerlingen wordt tijdens de groeps (leerling) bespreking besproken (leerkracht en IB er). In deze gesprekken worden ook mogelijke aanpakken voor een groep of voor een individuele leerling besproken. Onze ambities zijn: 1. Onze school besteedt structureel en systematisch aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling (zie rooster) 2. In iedere groep gestructureerd de lessen Kanjertraining aan te bieden 3. Onze school beschikt over een LVS voor sociaal-emotionele ontwikkeling 4. We beschikken over normen: als meer dan 25% van de leerlingen uitvalt op een aspect (D/E), dan volgt er actie (groepsplan) 5. We houden bij hoeveel IHP s en GHP s er per jaar in een groep uitgevoerd worden 6. Het school rapport geeft waarderingen voor aspecten van de sociaal-emotionele ontwikkeling 7. De sociaal emotionele ontwikkeling komt aan bod tijdens de leerlingenbespreking 8. De leerlingen vanaf groep 5 vullen jaarlijks de vragenlijst van Viseon in. 9. We koppelen de sociaal-emotionele ontwikkeling aan godsdienstonderwijs en actief burgerschap 10. We zien een duidelijke relatie tussen sociaal-emotionele onderwerpen, levensbeschouwing en de actualiteit. Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team. Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) - Kanjertraining verder implementeren - Een doorgaande lijn in activiteiten voor het positief stimuleren van een goed pedagogisch klimaat binnen de school. 3.8 Actief Burgerschap en sociale cohesie Leerlingen groeien op in een steeds complexere, pluriforme maatschappij. Onze school vindt het van belang om haar leerlingen op een goede manier hierop voor te bereiden. Leerlingen maken ook nu al deel uit van de samenleving. Allereerst is kennis van belang, maar daar blijft het wat ons betreft niet bij. Vanuit onze identiteit vinden wij het belangrijk dat leerlingen op een bewuste manier in het leven staan, waarbij ze niet alleen respect hebben voor anderen, maar ook naar anderen omzien. In de school leren wij leerlingen daarom goed samen te leven en samen te werken met anderen. Wij willen leerlingen brede kennis over en verantwoordelijkheidsbesef meegeven voor de samenleving. Onze ambities (doelen) zijn: 1. We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen) omgaan met zichzelf, de medemens en de omgeving. Wij voeden onze leerlingen op tot personen die weten wat democratie inhoudt en die daar ook naar handelen. Ze leren hun mening over maatschappelijke thema s te verwoorden 2. We voeden onze leerlingen op tot mensen die meedoen, die actief betrokken willen zijn op de samenleving en die gericht zijn op samenwerking. 3. We voeden onze leerlingen op tot personen die kennis hebben van, en respect voor andere opvattingen en overtuigingen (religies). 4. We richten ons op de algemene ontwikkeling en we geven onze leerlingen culturele bagage mee voor het leven. We gebruiken methodische lessen uit de methodes van natuur, geschiedenis, aardrijkskunde en kanjertraining. In deze methoden is sprake van longitudinale leerlijnen. De kinderen in de groepen 7 en 8 volgen het jeugdjournaal en de groep 8 leerlingen volgen het project : d e kindergemeenteraad We beschikken over een document Actief Burgerschap en Sociale Integratie (zie bijlage 1). Onze pijlers zijn de basiswaarden, te weten: 16
vrijheid van meningsuiting gelijkwaardigheid begrip voor anderen verdraagzaamheid autonomie afwijzen van onverdraagzaamheid afwijzen van discriminatie Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team. Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) Ten aanzien van actief burgerschap en sociale integratie hebben wij geen verbeterpunten gepland. 3.9 ICT ICT neemt in ons onderwijs een steeds belangrijkere plaats in. De maatschappij van nu vraagt van onze leerlingen ICT-kennis en vaardigheden, daarom leren we onze leerlingen planmatig om te gaan met ICT-middelen. De leraren gebruiken ICT in hun lessen en borgen, dat de leerlingen aan de slag (kunnen) gaan met de computer(s), de ICT-programma s en de bijbehorende software. Onze ambities zijn: 1. De leraren maken optimaal gebruik van het digitale bord 2. We beschikken over en maken systematisch gebruik van een ICT-vaklokaal 3. De leerlingen kunnen werken met Word, Excel en PowerPoint (einde basisschool) 4. De leerlingen werken met software bij taal, rekenen, lezen en wereldoriëntatie 5. De leerlingen kunnen een werkstuk maken met een verzorgde lay-out 6. De leerlingen zijn vertrouwd met Internet 7. De leraren geven opdrachten die het gebruik van het Internet stimuleren 8. We beschikken over een Internetprotocol 9. De leraren beschikken over voldoende ICT-kennis en -vaardigheden 10. De school beschikt over technisch en inhoudelijk goede (werkende) hard- en software 11. Nieuwe ontwikkelingen te volgen en waar mogelijk op in te spelen. Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team. Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) - Verdere verdieping in het omgaan met sociale media: mediawijsheid - Inspelen op technische ontwikkelingen op het gebied van ict - Mogelijkheid nagaan van digitale rapporten 3.10 Leertijd Op onze school willen we de leertijd effectief besteden, omdat we beseffen dat leertijd een belangrijke factor is voor het leren van onze leerlingen. We proberen daarom verlies van leertijd te voorkomen. Ook willen we ze voldoende leertijd geven om zich het leerstofaanbod eigen te maken. In principe trachten we zo alle leerlingen in acht jaar de einddoelen basisonderwijs te laten halen. Onze ambities zijn: 1. Leraren bereiden zich schriftelijk voor: programma en tijd(en) 2. Leraren zorgen voor een effectief klassenmanagement (voorkomen verlies leertijd) 3. Op schoolniveau wordt er voldoende onderwijstijd gepland 4. Leraren beschikken over een expliciet week- en dagrooster 5. Leraren hanteren heldere roosters 17
6. Leraren variëren de hoeveelheid leertijd per vakgebied afhankelijk van de onderwijsbehoeften van de kinderen. Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team. Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) Ten aanzien van leertijd hebben wij geen verbeterpunten gepland 3.11 Pedagogisch Klimaat Ieder kind wordt gezien en mag er zijn. Wij willen graag dat leerlingen zich thuis voelen, want alleen dan kan een kind zich goed ontwikkelen. We creëren daarom een ongedwongen en open sfeer met wederzijds respect en begrip voor de omstandigheden waarin de ander verkeert. Met name het integraal toepassen van de daltonprincipes, zelfstandigheid, zelfverantwoordelijkheid en samenwerking bevorderen een sterk pedagogisch klimaat binnen de school. De leerkrachten zijn van cruciaal belang voor een goed pedagogisch klimaat binnen de school. Zij hebben een opvoedende taak. Wij hechten veel waarde aan een positieve en motiverende leraar, een begeleider die ervoor zorgt, dat de leerlingen het werk zelfstandig en samen met anderen kunnen doen. Daarbij hanteren we duidelijke regels en ambities 1. De leerkrachten passen de daltonprincipes toe in hun groep 2. De leraren zorgen voor een ordelijke klas 3. De leraren zorgen voor een functionele en uitdagende leeromgeving 4. De leraren gaan positief en belangstellend met de leerlingen om 5. De leraren zorgen voor interactie met en tussen de leerlingen 6. De leraren bieden de leerlingen structuur 7. De leraren zorgen voor veiligheid 8. De leraren hanteren de afgesproken regels en afspraken Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden een 1 x per vier jaar beoordeeld door directie en team Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) Een duidelijker doorgaande lijn binnen de school op het gebied van het positief stimuleren van goed gedrag van de kinderen. 3.12 Didactisch handelen Op onze school geven de leraren op een effectieve wijze gestalte aan adaptief onderwijs. We geven onderwijs op maat, en daarom differentiëren we bij de instructie en de verwerking (zowel naar inhoud als naar tempo). Omdat we veel waarde hechten aan de zelfstandigheid van de leerlingen, laten we leerlingen waar mogelijk samenwerken. Onze ambities zijn: 1. De leraren baseren hun didactisch handelen op de Daltonprincipes. 2. De leraren hanteren het model van effectieve instructie 3. Tijdens instructie wordt veelal gebruik gemaakt van vormen van coöperatief leren 4. De instructie wordt gedifferentieerd aangeboden 5. De leraren zorgen dat er meerdere oplossingsstrategieën aan bod komen 6. De leerlingen werken zelfstandig samen. 7. De leraren geven ondersteuning en hulp op maat. 8. De leraren laten leerlingen hun werk zo veel mogelijk zelf corrigeren 18
9. De leraren zorgen voor leerstofdifferentiatie 10. De leraren zorgen voor tempodifferentiatie Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden een 1 x per vier jaar beoordeeld door directie en team Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) - Model effectieve instructie verder implementeren 3.13 Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen Als daltonschool hechten we veel waarde aan de zelfstandigheid van de leerlingen. Kernwoorden daarbij zijn: zelf (samen) ontdekken, zelf (samen) kiezen, zelf (samen) doen. Naast zelfstandigheid vinden we het belangrijk om de eigen verantwoordelijkheid van onze leerlingen te ontwikkelen. Het is vanzelfsprekend, dat autonomie en eigen verantwoordelijkheid niet betekent, dat de leraren de leerlingen te snel en te gemakkelijk loslaten. Leraren begeleiden de leerprocessen en doen dat op maat : leerlingen die (wat) meer sturing nodig hebben, krijgen die ook. Onze ambities zijn: 1. De leraren betrekken de leerlingen actief bij de lessen 2. De leerlingen werken met dag)del)taken en weektaken 3. De leerlingen bepalen gedeeltelijk wat zij wanneer doen (en hoe, en met wie) 4. De taken bevatten keuze-opdrachten 5. De leraren laten de leerlingen waar mogelijk- samenwerken en elkaar ondersteunen 6. De leraren leren de leerlingen doelmatig te plannen Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden een 1 x per vier jaar beoordeeld door directie en team Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) Naar aanleiding van het bezoek op 5 maart 2012 van de visitatiecommissie van de Nederlandse Dalton Vereniging,op basis waarvan het Daltoncertificaat, opnieuw met 5 jaar is verlengd kwamen de volgende verbeterpunten naar voren: - Kinderen meer laten reflecteren op het eigen werk, zowel proces- als productmatig - Doorlopende lijn verbeteren ten aanzien van zelf nakijken van werk door leerlingen - De kinderen eigenaar te maken van hun eigen leerproces door hen meer verantwoordelijkheden te geven 3.14 Zorg en begeleiding We streven ernaar, dat iedere leerling zich ononderbroken kan ontwikkelen en ontplooien. Omdat we te maken hebben met verschillen, moet het onderwijsleerproces zo ingericht worden, dat dit ook mogelijk is. In de eerste plaats moeten de leraren daarom de leerlingen goed kennen (wat is hun niveau? Wat zijn de kenmerken van de leerlingenpopulatie?). Daarna moeten de leerlingen goed gevolgd worden: hoe verloopt het ontwikkelproces? Daar waar nodig volgt zorg en begeleiding. Deze zorg kan gericht zijn op leerlingen die wat minder kunnen, maar ook op leerlingen die wat meer kunnen. Om het ontwikkelproces te volgen, hanteren we het CITO-LVS. Leerlingen met een E- of D-score, leerlingen die sterk terugvallen en leerlingen met een A-plusscore komen in aanmerking voor extra zorg. De centrale figuur bij zorg en begeleiding is de leraar. De intern begeleider heeft een coördinerende taak. Onze ambities zijn: 1. De leraren kennen de leerlingen 2. De leraren signaleren vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben 3. Ouders worden betrokken bij de (extra) zorg voor hun kind 19
4. Externe partners worden indien noodzakelijk- betrokken bij de zorg voor leerlingen 5. De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen 6. Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard en de zorg voor zorgleerlingen 7. De school voert de zorg planmatig uit 8. De school gaat zorgvuldig de effecten van de zorg na 9. De intern begeleider coördineert de zorg en begeleiding Beoordeling (zie hoofdstuk 7.8) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de directie en het team. Verbeterpunten (zie hoofdstuk 7.9) - Vaardigheid leerkrachten vergroten in het flexibel omgaan met het CITO-LVS - Hanteren van het instrument ontwikkelingsperspectief van dot.com - Aanpassen groepsplannen aan format WSNS Duin-en Bollenstreek 3.15 Passend onderwijs (afstemming) Op onze school geven we passend onderwijs: onderwijs dat is afgestemd op de mogelijkheden en talenten (de onderwijsbehoeften) van de leerlingen. In beginsel laten we ieder kind toe, maar soms is het beter als een kind elders geplaatst wordt. Om een dergelijke beslissing te nemen, hebben wij t.a.v. kinderen met een LGF-financiering een aantal uitgangspunten opgesteld. In samenwerking met WSNS Duin - en Bollenstreek willen we komen tot een zorgprofiel. Dit profiel verheldert welke zorg we wel en welke zorg we niet kunnen bieden, en welke leerlingen met een bepaalde handicap door ons opgevangen kunnen worden. Wij bieden geen inclusief onderwijs, maar trachten door uitgebreide differentiatie passend onderwijs te verwezenlijken. Onze leraren stemmen zoveel mogelijk hun handelen af op de onderwijsbehoeften van hun leerlingen. Ze werken handelingsgericht. Onze ambities zijn: 1. De leraren volgen de ontwikkeling van de leerlingen regelmatig 2. De leraren signaleren specifieke onderwijsbehoeften van hun leerlingen 3. De leraren benoemen de specifieke onderwijsbehoeften van hun leerlingen 4. De leraren clusteren leerlingen met een vergelijkbare onderwijsbehoeften 5. De leraren stellen o.b.v. de gegevens een groepsplan op 6. De leraren voeren het groepsplan adequaat uit 7. De leraren stemmen instructie en verwerking af op de clusters (leerlingen) 8. De leraren stemmen hun aanbod af op de clusters (leerlingen) Onze leraren werken met groephandelingsplannen bij rekenen, technisch lezen en spelling en begrijpend lezen. In deze groephandelingsplannen is uitgewerkt welke kinderen welke aandacht nodig hebben en hoe dit in de praktijk wordt geconcretiseerd. Jaarlijks wordt bij de overdracht naar het volgende leerjaar in de groepsoverdracht van de IB-er en de vorige en toekomstige leerkracht ook vastgesteld wat de onderwijsbehoefte is van de groep en indien nodig van het individuele kind. In overleg met IB-er en directie kan van de op het lesrooster vastgestelde aantal uren worden afgeweken indien blijkt dat de groep dat nodig heeft. De al eerder vermelde basisvakken krijgen indien nodig meer lesuren toegewezen. In de groephandelingssplannen wordt ook uitdrukkelijk rekening gehouden met de kinderen die meer aankunnen. Dit wordt met leerlingen afgesproken en is terug te vinden in de weektaak. Onderwijsbehoeften van de leerlingen De leerlingpopulatie van onze school kent nauwelijks kinderen met een leerlinggewicht. Voorhout is een relatief veilige woonomgeving en kenmerkt zich door een taalrijk milieu. Veel kinderen maken gebruik van een vorm van voor-,tussen- en naschoolse opvang. Als de kinderen als 4 jarigen aangemeld worden bij onze school vullen ouders een inschrijfformulier in waarin wij onder andere ook vragen naar specifieke aspecten waar we in het 20