Een diversiteitsvraagstuk uit je praktijk: hoe ga je daar concreet mee om? Studiedag Oog voor diversiteit, Associatie KULeuven, 28/05/2019 Ine Geerts, UCLL
Programma Achtergrond en ontstaan handelingskader Wat? Onderliggende principes en doel Stappenplan Casusbespreking Theoretische achtergrond en handvaten
Achtergrond en ontstaan
Achtergrond - ontstaan OOF Superdiversiteit: 2017-2018 Opleiding orthopedagogie: ad hoc oplossingen diversiteitsvraagstukken (studenten en docenten) Subjectieve kijk Emotioneel geladen
Achtergrond - ontstaan Handelingskader UGENT Literatuurstudie superdiversiteit, divers-sensitief, cultuursensitief, communicatie, Overleg UNIA Wicked Problems Casusbespreking (intern, docenten studenten, extern, intervisie)
Wat?
Handelingskader diversiteit Instrument (stappenplan) om tot een gedragen en duurzaam besluit te komen inzake het beantwoorden van diversiteitsvraagstukken Overstijgen van discussies over meningen, waarden en normen Komen tot een inclusieve oplossing (voor jezelf/de student/de organisatie) vanuit het duidelijk maken van de echte vraag Met aandacht voor de belangen en behoeften van alle betrokken partijen Van creativiteit en out of the box naar oplossingen die haalbaar zijn
Handelingskader diversiteit Praktijkgericht, geen louter theoretische oefening Generiek karakter: allerlei verschillende vragen m.b.t. diversiteit kunnen ermee beantwoord worden Beleidskeuzes mee in vraag te stellen en/of bij te sturen, maar het kan evenzeer ook gehanteerd worden voor ad hoc problemen of vragen. Eenvoudig te volgen stappenplan. Cyclisch denk- en handelingsproces en kan dus steeds hernomen worden.
Stappenplan Casusbespreking
Stappenplan Stap 1: Begrijp en empathize Wat is het probleem? Welke vraag wordt er gesteld? Wie stelt de vraag? Waarom stelt deze persoon deze vraag? Zijn er nog andere personen die deze vraag zouden kunnen stellen? Omwille van andere redenen? Wat zijn hun gedeelde belangen?
Stappenplan Stap 2: Definieer het probleem Waarover gaat het precies? Meervoudige identiteit Cultuursensitief en diversiteitsbewust Dialogische gespreksvoering TOPOI Bijlage 2
Stappenplan Stap 3: Brainstorm Welke ideeën hebben we? Hoe kunnen we het probleem oplossen? Iedereen denkt individueel na over mogelijke oplossingen (denk creatief en out of the box). We denken nog niet aan wat mogelijk, haalbaar, is.
Stappenplan Stap 4: Inclusieve oplossing Probeer de oplossingen in de CDOC box te leggen. Gebruik hiervoor de achtergrondinfo. NOW-ideeën: eenvoudige ideeën waar je meteen mee aan de slag kunt (blauw) WOW-ideeën: originele ideeën waar je snel aan kunt beginnen (rood) HOW-ideeën: die creatieve ideeën waar je echt wel zin in hebt, maar die nog verder onderzoek vergen om ze te realiseren (geel)
Stappenplan Stap 4: Inclusieve oplossing Welke link kunnen we leggen met het wettelijk kader (mensenrechten, grondwet, wetgeving, OER, )? Wettelijk kader; (niet) onderhandelbaar kader Bijlage 1 Visie van de opleiding/instelling
Stappenplan Werk verder met de blauwe en rode ideeën; probeer één blauw en één rood idee concreet te maken. Stap 5: Uitproberen en communiceren
Eventueel extra stap Hoe kunnen we deze maatregel invoeren op een inclusieve manier? Kan het alle studenten ten goede komen? Kan het een bijdrage zijn tot de kwaliteit van ons hele onderwijs/onze hele opleiding?
Onderliggende principes en doel
Onderliggende principes Vertrek vanuit de unieke persoon Zoek naar overeenkomsten Ga in dialoog Bedenk inclusieve oplossingen Communicatie naar de vraagsteller Vanuit een open houding de vraag scherp stellen Vanuit een open houding oplossing en argumentatie opbouwen Communicatie van het standpunt of de nieuwe afspraak
Doel Intervisie casusbespreking Reflectie Komen tot gedragen en duurzame beslissingen
Komen tot gedragen en duurzame beslissingen Verantwoordelijke diversiteit: Wie? Welke dienst? Taakomschrijving verantwoordelijke Bekendmaking studenten docenten Werkgroep diversiteit Communicatieplan opstellen Hoe komt de vraag bij de verantwoordelijke terecht? Wie behandelt de vraag? Wie is betrokken? Wanneer en hoe wordt antwoord gegeven? Opvolging vraag (éénmalig feit, nood aan structurele actie, ) Bespreking vraag met betrokkenen: methodiek Voorbereiding: Individueel gesprek met betrokken partijen; doel: gehoord voelen, ruimte maken voor persoonlijk referentiekader, Bespreking casus met werkgroep diversiteit volgens methodiek casusbespreking
Vragen of bedenkingen? Ine.geerts@ucll.be
Theoretische achtergrond en handvaten
Theoretische achtergrond en handvaten Wettelijk kader; (niet) onderhandelbaar kader Bijlage 1 Visie van de opleiding/instelling Theoretische achtergrond: Meervoudige identiteit Cultuursensitief en diversiteitsbewust Dialogische gespreksvoering TOPOI Bijlage 2
NIET-ONDERHANDELBAAR KADER DISCRIMINATIE (gelijke behandeling) Ongelijke behandeling in vergelijkbare situatie rechtvaardigingsmogelijkheden? Voor iedereen op grond van een beschermd persoonskenmerk Bv: origine, geloof, leeftijd, Bescherming in alle richtingen Basis: EVRM, EU-richtlijnen, antidiscriminatiewetten, -decreten en ordonnanties DISCRIMINATIEVERBOD = VERPLICHT > schadevergoeding ONDERHANDELBAAR KADER DIVERSITEIT (gelijke kansen) Stimulerende maatregelen met het oog op een gelijkwaardige deelname aan het maatschappelijke leven Voor ondervertegenwoordigde kansengroepen Bv: allochtonen, studenten met een handicap, armoede, Stimulansen in 1 richting (die ook een positief effect op andere groepen kunnen hebben) Basis : diversiteitsbeleid DIVERSITEITBELEID = VRIJWILLIG > subsidies 24
NIET-ONDERHANDELBAAR KADER DISCRIMINATIE en andere Toegang assistentiehonden Redelijke aanpassingen Topsportstatuut ONDERHANDELBAAR KADER DIVERSITEIT Kledijvoorschriften in schoolreglement (Uitzonderingen) verplichte aanwezigheden Voedingsaanbod restaurant Gebruiksreglement stille ruimte Faciliteiten topsporters Faciliteiten werkstudenten