KINDERRECHTEN ALS KAPSTOK VOOR KINDVRIENDELIJK BELEID

Transcriptie

1 KINDERRECHTEN ALS KAPSTOK VOOR KINDVRIENDELIJK BELEID Een reflectie-oefening Sara Lembrechts Kenniscentrum Kinderrechten vzw (KeKi)

2 Wat kan je verwachten? OVERZICHT 1 Theoretische bagage Oefening protection provision participation in lokaal beleid 2 Kinderrechten als startpunt voor reflectie Oefening kindbeeld participatie 3 Aan de slag met kinderrechten Discussie 4 Reflectie-oefening in thema s van lokaal jeugdbeleid 5 Tips en goede voornemens 6 Evaluatie en conclusie 2

3 Wat zijn kinderrechten? Kinderrechten zijn fundamentele (rechts)normen die duidelijk maken dat kinderen en jongeren als volwaardige burgers een eigen plaats hebben in onze maatschappij gericht zijn op het realiseren van sociale rechtvaardigheid en menselijke waardigheid voor kinderen en jongeren mensenrechten specifiek bedoeld voor kinderen en jongeren 3

4

5 Protection Provision Participation 5

6 Hoe krijgen de 3 P s vorm in jouw stad of gemeente? 6

7 Eigenlijke bedoeling en betekenis van kinderrechten in de context waarin ze gerealiseerd moeten worden 7

8 Eigenlijke bedoeling en betekenis van kinderrechten in de context waarin ze gerealiseerd moeten worden 8

9 Juridische en maatschappelijke betekenis Juridisch: verdragen, wetten, regulering, beleid Voorbeelden: Grondwet Artikel 22bis Recht gehoord te worden bij scheiding Decreet jeugd- en kinderrechtenbeleid Maatschappelijk: een relationele praktijk, hoe mensen met elkaar omgaan Voorbeelden: Kinderen en jongeren ernstig nemen Ruimte om jezelf te zijn 9

10 10

11 KINDBEELD MACHTSVERHOUDINGEN 11

12 Kinderrechten als startpunt voor reflectie: Kindbeeld KINDBEELD Kind is Focus welzijn (protection / provision) Afhankelijk Kwetsbaar Gekwetst Lief Schattig Braaf Onschuldig Speels Focus op agency (participation) Zelfstandig Bekwaam Verantwoordelijk Onafhankelijk Met eigen mening en ideeën Creatief Mondig Betrokken 12

13

14 Kinderrechten als startpunt voor reflectie: Machtsverhoudingen Beleid = adult structure Kinderrechten: Expliciet ruimte maken voor kinderen en jongeren Liefst in samenspraak met kinderen & jongeren Extra inspanning Macht uit handen geven 14

15 15

16 16

17 Op zoek naar een balans - Kinderen vertrouwen in wat ze kunnen - Kinderen ondersteunen in wat ze (nog) niet kunnen - Kinderen beschermen tegen geweld, uitsluiting, discriminatie - Kinderen betrekken bij beslissingen die hen aanbelangen - Aan hun mening passend belang hechten - Macht en controle uit handen geven

18 Op zoek naar een balans - Kinderen vertrouwen in wat ze kunnen - Kinderen ondersteunen in wat ze (nog) niet kunnen - Kinderen beschermen tegen geweld, uitsluiting, discriminatie - Kinderen betrekken bij beslissingen die hen aanbelangen - Aan hun mening passend belang hechten - Macht en controle uit handen geven Heel spannend! Reflectie nodig!

19 Waarom reflectie? Door vragen te stellen en deze ernstig in overweging te nemen, kan je vorm geven aan de opdracht die kinderrechten meebrengen: - Groeiproces om tot een voortschrijdend inzicht te komen - Staat van twijfel toestaan 19

20 Aan de slag met Kinderrechten: Toetsingsinstrumenten Voorbeelden: - JoKER: effecten van een beleidsinitiatief op kinderen en jongeren in kaart brengen - Kindnorm: kindvriendelijk ruimer dan kleurrijk en veilig - Toetsingskader: op basis van de 4 beginselen van het Kinderrechtenverdrag 20

21 21

22 Aan de slag met Kinderrechten: Toetsingsinstrumenten Reflectie: - Wat zijn succesfactoren van zulke instrumenten? - Wat zijn valkuilen van zulke instrumenten? - Op welke manier kan je kinderrechten bevorderen via zulke instrumenten? 22

23 Aan de slag met Kinderrechten: Basishouding Voorbeelden: - Participatie in allerlei vormen en intensiteit - Ervaringsgericht werken - Leren in twee richtingen - Practice what you preach 23

24 Aan de slag met Kinderrechten: Basishouding Als je een [vergadering] houdt, en er zitten alleen witte middenklassenjongeren aan tafel, dan klopt dat niet. Dan moeten we niet zeggen onze deur staat voor iedereen open, het is niet onze fout dat er geen diversiteit is. Neen, dan moeten we nadenken over hoe we meer jongeren kunnen bereiken, jongeren met een andere achtergrond, met andere ervaringen. 24

25 Aan de slag met Kinderrechten: Basishouding In onze begeleiding leggen we hier en daar andere accenten omwille van de doelgroep. Ik denk dat dat een gelijkwaardige basishouding van een beroepskracht vraagt. Aandacht en alertheid voor het detecteren van eventuele knelpunten of moeilijkheden en daar iets mee kunnen en durven doen. Bijvoorbeeld open staan voor de cultuur van jongeren en tijd maken om voor of na een activiteit te bidden of aparte slaapzalen voorzien voor meisjes en jongens. 25

26 Aan de slag met Kinderrechten: Basishouding "De uitgesproken framing van de tools in het kader van gewelddadige radicalisering, maakt het moeilijker om alle jongeren te bereiken. "Maar tegelijk zitten we ook vast in die beleidsdomeinen: jongeren zijn niet of arbeid, of vrije tijd of onderwijs, maar doorlopen die dingen allemaal op één dag. Het beleidsdomeindenken zorgt voor drempels bij ons." 26

27 Aan de slag met Kinderrechten: Basishouding Als [deze missie en visie] is hoe we naar kinderen en jongeren kijken, is dat ook hoe we naar elkaar moeten kijken. Wij zijn als medewerkers ook deel van een groep. We staan niet onder of boven elkaar. De jongeren kunnen iets van mij leren, maar ik kan ook iets van de jongeren leren. Je hebt een andere taak in de organisatie, maar dat wil niet zeggen dat je meer bent. Jongeren worden aangesproken als ze te laat zijn, dus zij mogen jou ook aanspreken als jij te laat bent zonder te verwittigen 27

28 Aan de slag met Kinderrechten: Basishouding Reflectie: - Is de taal van kinderrechten nodig? - Kan je nog voorbeelden bedenken die kinderrechten vormgeven, zonder ze expliciet te benoemen? 28

29 OEFENING EN UITWISSELING Toetsingskaders Diversiteit Professionalisering op vlak van kinderrechten Toegankelijke en kwaliteitsvolle opvang Armoede en de gevolgen ervan Dak- en thuisloosheid Publieke ruimte Beleidsparticipatie 29

30 IDEEËN

31 TIPS EN GOEDE VOORNEMENS Waar zit volgens jou het verschil tussen kindvriendelijk en kinderrechten respecteren? Heb je in eigen stad of gemeente een voorbeeld van hoe je de maatschappelijke positie van kinderen en jongeren structureel versterkt? Formuleer een concrete actie die je op korte of middellange termijn in de praktijk kan omzetten. Schrijf op hoe je dat precies wil doen in max. 5 stappen. 31

32 EVALUATIE Wat neem je mee uit deze sessie? Op welke manier heb je reflectie ervaren? Kies een beeld dat deze ervaring voor jou weergeeft. 32

33 CONCLUSIE Instrumenten kunnen helpen om kinderrechten tastbaar te maken Kinderrechten doen leven is geen evidentie, er is reflectie nodig Zet in op samenwerking met gelijkgestemden: inspiratie, onzekerheden, uitwisseling, vernieuwen, bijtanken 33

34 Contact Kenniscentrum Kinderrechten vzw (KeKi) HoGent Campus Schoonmeersen D-gebouw, lokaal 1,023 Valentin Vaerwyckweg Gent sara.lembrechts@keki.be