Wel-zijn & Media. Kinderrechten als blikopener. Katrien Herbots Kenniscentrum Kinderrechten vzw (KeKi) Studiedag Vives (22 februari 2018) 1

Transcriptie

1 Wel-zijn & Media Kinderrechten als blikopener Katrien Herbots Kenniscentrum Kinderrechten vzw (KeKi) 1

2 Kennismaking Motivatie om sessie bij te wonen? Bekendheid met kinderrechten? 2

3 Wat kan je verwachten? Overzicht 1 Inleiding Wat extra theoretische bagage: het kinderrechtenkader 2 Uitwisseling 1. Kinderen en jongeren in de media / media over kinderen en jongeren 2. Digitale media in het leven van kinderen en jongeren 3 Wat voegt het kinderrechtenkader toe? 4 Terugkoppeling en besluit 3

4 Wat zijn kinderrechten? Kinderrechten zijn (fundamentele) normen die duidelijk maken dat kinderen en jongeren als volwaardige burgers een eigen plaats hebben in onze maatschappij gericht zijn op het realiseren van sociale rechtvaardigheid en menselijke waardigheid voor kinderen en jongeren 4

5 De betekenis van kinderrechten Juridisch: verdragen, wetten, regulering, beleid Voorbeelden: Kinderrechtenverdrag, opmaak richtlijnen kinderen in digitale omgeving (RvE), art. 22bis Grondwet, Decreet Rechtspositie Minderjarigen Maatschappelijk: een relationele praktijk, hoe mensen met elkaar omgaan Voorbeelden: Hoeveel ruimte krijgen kinderen en jongeren om fouten te maken? Moeten kinderen en jongeren in de eerste plaats beschermd worden, of moeten ze kansen krijgen om te participeren? Hoe kijken we naar kinderen en jongeren, en hoe gaan we met ze om? 5

6 6

7 7

8 Protection Provision Participation 8

9 Motivatie sessie 9

10 Eigenlijke bedoeling en betekenis van kinderrechten in de context waarin ze gerealiseerd moeten worden 10

11 Wel-zijn & Media Kinderrechten 11

12 Media: vlag met vele ladingen 12

13 Media & Kinderrechten Kinderen en jongeren zijn: Ontvanger (informatieverwerking) Voorwerp (onderwerp waarover bericht wordt) Participant (deelname media platfora) Actor (zelf betekenisvolle inhoud creëren) 13

14 KeKi als Bruggenbouwer KeKi expert over media Sterkte Keki = Bruggenbouwer samenbrengen van bestaande expertise over dit thema (poging tot) dichten van kloof die er vaak bestaat tussen verschillende actoren Beleid Praktijk Onderzoek werken ahv reflectieve dialoog Eigen handelen en ruimer Groeiproces - Voortschrijdend inzicht 14

15 Kinderen en jongeren als Voorwerp & Ontvanger 15

16 De Kracht van het Woord Jongeren moet 60 dagen wachten op eerste afspraak psychische hulp (VRTnws ) Laat spelende kinderen meer risico nemen (DS, ) Meisje (12) stapt uit leven na cyberpesten (VTM, ) Kinderen die met lego spelen worden wiskundeknobbels (Nieuwsblad, ) Scouts en Chiro willen meer Ali s en Amina s bij de jeugdbeweging (GvA, ) Vier scholieren randen 16 meisjes aan op klasuitstap. Ze grepen me bij de keel, bij mijn billen, ze zaten overal (HLN, ) Met onze meisjes loopt iets fout (DS, 3& ) 16

17 De Kracht van het Beeld Jimmy Kets 17

18 18

19 Kinderrechten als startpunt voor reflectie: Kindbeeld KINDBEELD Kind is Focus welzijn (protection / provision) Afhankelijk Kwetsbaar Gekwetst Lief Schattig Braaf Onschuldig Speels Focus op agency (participation) Zelfstandig Bekwaam Verantwoordelijk Onafhankelijk Met eigen mening en ideeën Creatief Mondig Betrokken 19

20 Onderzoek KeKi

21 21

22 Relatie beelden - zelfwaardering Frequentie mediagebruik Verband 22

23 Betekenis van mediabeelden Belang van directe omgeving voor zelfwaardering Rol media niet te onderschatten 23

24 Aan de slag met kinderrechten: mediabeelden Reflectie - Welk kindbeeld lees/hoor, zie je in de media? Merk je verschillen? - Heb je hier al eens bij stilgestaan? - Wat als -12, of 16+ jarigen dit lezen/horen/zien? - Zou je als ouder, leerkracht, docent, professional wel of niet mediabeelden en -woorden openstellen voor kinderen jongeren? - Moest je journalist zijn en weten dat kinderen en jongeren dit artikel ook lezen/zien/horen, zou je het anders aanpakken? - Zie je een link met jouw rol als ouder, leerkracht, docent, professional? - Welke rol kunnen kinderrechten hier vervullen? - 24

25 Jongeren nemen zelf het woord: Enkele good practices Jeugdhulp Migratie-achtergrond Ketnet Karrewiet kindreporter Journalistieke Richtlijnen pers en programmamakers Raad voor de Journalistiek - Journalistieke Code: Jongerenwelzijn richtlijnen minderjarige in jeugdhulp: Kinderrechtencommissariaat brochure: _tips_voor_media_kinderrechtencommissariaat_2016.pdf 25

26 Kinderen en jongeren als Ontvanger & Participant & Actor 26

27 Digitale media en Kinderrechten 27

28 Nieuwe privacywet Juridisch Algemene Verordening Gegevensbescherming - EU Zelfstandige toegang tot informatiediensten Minderjarige in beginsel 16 jaar MAAR lidstaat kan verlagen tot min. 13 jaar Toegang na toestemming van ouder Maatschappelijk Hoe kijken regelgevers naar kinderen en jongeren? Hoe gaan opvoedingsverantwoordelijken met kinderen en jongeren en digitale media? Wat zeggen, vinden kinderen en jongeren zelf? 28

29 Overzicht leeftijdsgrenzen EU Better Internet for Kids 29

30 30

31 Aan de slag met kinderrechten: leeftijd Reflectie - Wat roept leeftijdsdiscussie bij je op? - Wat vind jij hiervan? - Waardoor laat jij je mening, opvatting leiden? Waarop baseer jij jouw argument(en)? - Welke rol speelt digitale media in jouw (werk)leven? Hoe ga je er zelf mee om? - Wat is de relatie tussen kind/jongere en volwassene? - Zie je een link met jouw rol als ouder, leerkracht, docent, professional? - Welke rol kunnen kinderrechten hier vervullen? - 31

32 Enkele good practices Educatief lespakket: de nieuwe Privacywet van A tot Z ( Privacycommissie en Mediawijs) Medianest: een website over opvoeding ( Mediawijs) Start met zelfkennis en zelfreflectie! Welk mediaprofiel heb jij? ( VUB-SMIT en Mediawijs) Tool voor jongeren rond online privacy ( Child Focus) 32

33 Digitale media en gebruikersvoorwaarden 33

34 Aan de slag met kinderrechten: gebruikersvoorwaarden Reflectie - Heb je zelf al eens de gebruikers- en privacyvoorwaarden gelezen? - Wat vind jij hiervan? - Wat is de rol van deze gebruikersvoorwaarden? - Zie je een link met jouw rol als ouder, leerkracht, docent, professional? - Welke rol kunnen kinderrechten hier vervullen? - 34

35 Ketnet: Enkele good practices privacybeleid in kindertaal Advocaat: Instagram Privacybeleid in kindertaal 35

36 Kinderrechten = zoeken naar balans Risico Kansen Protectie Participatie Provisie Ouders Onderwijs Afscherming Sociaal werk Jeugdwerk Verantwoor delijkheid Mediaactoren Weerbaarheid opbouwen Overheid 36

37 Kinderrechten = zoeken naar balans Een evenwichtsoefening tussen de 3 p s uit het Kinderrechtenverdrag P rotectie bescherming genieten P articipatie actief en volwaardig meedoen, aansluitend bij de leefwereld P rovisie toegang en ondersteuning krijgen De balans helt vaak over naar bescherming door af-scherm-ing minder kansen om weerbaarheid te ontwikkelen 37

38 Kinderrechten = zoeken naar balans Een evenwichtsoefening tussen minimale risico s en maximale kansen van mediagebruik Risico s: persoonsgegevens, pornografisch materiaal, gewelddadige of haatdragende inhoud, cyberpesten, ongewenste seksuele opmerkingen, een offline ontmoeting met een online contact, negatieve beeldvorming en framing, publieke identiteit Kansen: creatieve content creëren, culturele expressie, informatie en kennis verkrijgen, offline interesses online verderzetten, vaardigheden opbouwen, deelnemen aan de samenleving, anderen mobiliseren 38

39 Kinderrechten = zoeken naar balans Een evenwichtsoefening in mediagebruik Hoe meer gebruik, hoe meer confrontatie met risico s Hoe meer restrictie, hoe minder confrontatie met risico s Hoe meer restrictie, hoe minder weerbaar Hoe meer weerbaar, hoe minder hinder van risico s Hoe meer ondersteuning, hoe meer weerbaar 39

40 Kinderrechten = zoeken naar balans Een evenwichtsoefening tussen verantwoordelijkheid van diverse actoren De overheid Ouders, hulpverleners Leerkrachten, vrienden, sociaal netwerk Media-actoren Kinderen en jongeren zelf, met bijzondere aandacht voor een kwetsbare minderheid Balanceren tussen vrijheid en controle 40

41 Wat is helpend bij deze evenwichtsoefening? Kritische reflectie en dialoog Door vragen te stellen en deze ernstig in overweging te nemen, kan je vorm geven aan de opdracht die kinderrechten meebrengen Groeiproces om tot een voortschrijdend inzicht te komen Staat van twijfel toestaan... 41

42 Enkele tips Wel-zijn, media & Kinderrechten Reflectieve dialoog Weerbaarheidopbouw via ondersteunende participatie Falen toestaan en bespreekbaar maken Rekening houden met de context waarin kinderen en jongeren zich bevinden (bv detecteren van kwetsbaarheid) Een kader scheppen waarin kinderen en jongeren zich veilig en ondersteund voelen Een basishouding van respectvol met elkaar omgaan, elkaar serieus nemen - Samen op zoek gaan naar positieve inhoud en ervaringen - Samen oplossingen zoeken voor (onverwachte) problemen die rijzen - Samen in gesprek gaan - Samen duidelijke afspraken maken waar kinderen en volwassenen zich aan kunnen houden 42

43 Terugkoppeling Heb je (begin van) antwoord op je vragen gekregen? Wat neem je mee uit het kinderrechtenkader? Op welke manier heb je reflectie ervaren? Kan je reflectie vanuit een kinderrechtenperspectief gebruiken om je werk te versterken? Hoe? 43

44 Besluit Kinderrechten tastbaar maken, doen leven in relatie tot media geen evidentie, = reflectie nodig Zet in op samenwerking = inspiratie, onzekerheden, uitwisseling, vernieuwen, bijtanken 44

45 Contact Kenniscentrum Kinderrechten vzw (KeKi) HoGent Campus Schoonmeersen D-gebouw, lokaal Valentin Vaerwyckweg Gent katrien.herbots@keki.be info@keki.be