Basiscursus Outreach voor leidinggevenden. Marie Van der Cam Sandra Beelen Cis Dewaele 21/04/2016

Transcriptie

1 Basiscursus Outreach voor leidinggevenden Marie Van der Cam Sandra Beelen Cis Dewaele 21/04/2016

2 Inhoud 1. Kennismaking 2. Waarom outreach 3. Quickscan 4. Definitie 5. Visie en doel 6. Doelgroep 7. Houding 8. De cirkel

3 REACH OUT! Voorgeschiedenis Straathoekwerk kreeg vragen Wat is outreach? veel vormen, veel namen Cera en Steunpunt Algemeen welzijnswerk Nadenken over visie Wetenschappelijk medewerkster Bevraging projecten, cliënten, online forum, wetenschappelijke literatuur, adviesgroep, straathoekwerk Quickscan outreachend werken

4 Waarom outreach Niet bereikte groepen De relatie werkt! (leefwereld, waarden en normen) Vinger aan de pols: beleid en eigen aanbod Info, preventie en advies, toeleiding: ter plaatse Verbindend werken met buurt

5 Waarom outreach in jouw organisatie Visie bepalen Waarom willen we gaan outreachen? Visie op outreachend werken: Doel en doelgroep Zorgen voor afstemming: hoe past dit in onze werking? Expertise

6 Quickscan reflectie-instrument outreach

7

8 Definitie outreachend werken Outreachend werken is een werkwijze, die uitgaat van een actieve benadering en gericht is op het bevorderen van welzijn. De werker vertrekt vanuit de participatieve basishouding en richt zich op kwetsbare doelgroepen die niet of ontoereikend bereikt worden door het huidige dienst-, hulp- en zorgverleningaanbod. Dit door zich te begeven in hun leefwereld met erkenning van de daar geldende waarden en normen. Met outreachend werken streeft men naar een wederzijdse afstemming tussen de doelgroep, hun netwerk, het maatschappelijk aanbod en de ruimere samenleving. (Dewaele, De Maeyer & Beelen, 2012)

9 Doelgroep: maatschappelijke kwetsbaarheid

10 Maatschappelijke kwetsbaarheid Begint op jonge leeftijd Verhaal van kindje en tekeningen Schema:

11 Maatschappelijke kwetsbaarheid

12 Maatschappelijke kwetsbaarheid Machtsmechanismen (cultuur) in de samenleving zorgen ervoor dat kwetsbare groepen meer in contact komen met regulerende en sanctionerende aspecten van maatschappelijke instellingen dan met de positieve aspecten Uitsluiting wordt veroorzaakt door de werking van maatschappelijke structuren en voorzieningen

13 Maatschappelijke kwetsbaarheid Andere voorbeelden: eerlijkheid, kledij, omgaan met conflicten, huiswerk Leerkrachten (en andere) doen dit niet met opzet School staat symbool voor andere instellingen Middenklasse is maatstaf Middel tot integratie?

14 Visie? Visie geeft denken en handelen vorm

15 Mens-en maatschappijvisie Ruimer dan outreach alleen Iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan 3 componenten Sociale grondrechten Individuele bestaansethiek Zorgethiek

16 Sociale grondrechten Arbeid en vrije beroepskeuze, Sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand, Een behoorlijke huisvesting, Bescherming van een gezond leefmilieu, Culturele en maatschappelijke ontplooiing. Recht op onderwijs

17 Zorgethiek Tegen uitsluiting: Iedereen hoort erbij Verbinding, Inclusie, Erbij horen, Meetellen, Iets betekenen.

18 Individuele bestaansethiek Iedereen heeft het recht om het eigen leven vorm te geven volgens eigen wensen en behoeften, Zelf keuzes maken

19 Zorgethiek BROEDERLIJKHEID Menswaardig Bestaan Sociale grondrechten GELIJKHEID Individuele bestaansethiek VRIJHEID

20 Doel: quality of life Iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan. Wat is dit?

21 Kwaliteit van leven is subjectief Mensen geven zelf vorm en inhoud aan hun bestaan Ze doen dit op zo n manier dat ze tevreden kunnen zijn met dit bestaan. Persoonlijke beleving = subjectief

22 Kwaliteit van leven is multidimensioneel Schalock en Verdugo: multidimensioneel concept 3 belangrijke factoren van levenskwaliteit: Onafhankelijkheid Sociale participatie Welbevinden

23 Kwaliteit van leven is multidimensioneel Acht specifieke domeinen : Materieel welzijn (W) Lichamelijk welzijn (W) Psychisch welzijn (W) Persoonlijke ontwikkeling (O) Zelfbepaling (O) Rechten (SP) Sociale relaties (SP) Inclusie (SP)

24 Kwaliteit van leven Is dynamisch Invulling kan veranderen doorheen de levensloop van mensen Verwachtingen Dromen Hoop Veranderende mogelijkheden

25 De cirkel: houding

26 Werkrelatie Werkrelatie (werker cliënt ) schuift op 3 assen: As 1: Afstand nabijheid Probleem focus focus op inspanningen, positieve punten Werkers die zich gedragen als gewone mensen As 2: Bureaucratisch op maat Onpersoonlijk, zakelijk, specialistisch betrokken, bereidwillig en beschikbaar As 3: Betuttelend emancipatorisch Heeft te maken met de mate waarin mensen betrokken zijn bij en inspraak hebben in het proces

27 Positieve werkrelatie Noodzakelijk om te komen tot volwaardig partnerschap Ideaal: nabije, persoonlijke en emancipatorische werkrelatie De relatie is gericht op dialoog en samenwerking Er is spraken van een affectieve band Werker en cliënt kunnen tot een gemeenschappelijk doel komen Realiteit: vaak een heen en waar schipperen op de assen Tempo van de cliënt

28 Hoe participatief werken? Participatieve hulpverlening is niet te herleiden tot het inzetten van participatieve methodieken en technieken Participatief werken is het proces van delen van beslissingen die iemands leven/dat van zijn omgeving raken Mee nadenken, mee beslissen, mee verantwoordelijkheid dragen Feedback krijgen én feedback geven

29 Participatieve basishouding

30 Als je een vraag of een probleem hebt, en je wilt er met iemand over praten, wat vind je dan belangrijk aan die persoon? Onderzoeksresultaten vanuit Integrale jeugdhulp bij minderjarigen en hun ouders

31

32 De ideale outreacher Is (opr)echt en is niet bang om z n persoonlijkheid te tonen. Tegelijk heeft hij aandacht voor het effect van zijn gedrag en voorkomen op de cliënt Een goede werker moet ook eens los kunnen doen, kunnen lachen, zelf ook eens iets vertellen, Ze moeten over alles kunnen zeveren, zelfs over seks Authenticiteit

33

34 De ideale outreacher Beschikt over inlevingsvermogen. Hij heeft een luisterend oor en toont begrip Het is belangrijk dat ze geloven en begrijpen wat je vertelt. Je moet het gevoel hebben dat ze dezelfde visie hebben als jij, dat ze er kunnen inkomen Soms heb je het gevoel dat ze je willen afwimpelen, dat ze geen zin hebben om te luisteren Een goede begeleider moet goed kunnen luisteren en dus ook kunnen zwijgen Empathie

35

36 De ideale outreacher Is bereid om in dialoog te gaan Het is vreselijk als ze beslissingen in onze plaats nemen. Eerst zijn ze poeslief en proberen ze alles van je te weten te komen, dan proberen ze je in de psychiatrie te steken! Ze geven nooit iets mee over je toekomst, er is altijd onwetendheid, je weet nooit wat er met je zal gebeuren Ze moeten niet teveel overnemen en dingen in onze plaats doen Gelijkwaardigheid

37

38 De ideale outreacher Accepteert mensen in hun eigenheid, met hun overtuigingen, normen en waarden. Hij handelt vanuit een open kijk voor en naar andere personen en of situaties Als je iets wilt vertellen tegen iemand, moet je het gevoel hebben dat die persoon je graag heeft, je moet je bij hem op je gemak voelen Als ik de baas zou zijn, zou ik alleen mensen aannemen die goed kunnen luisteren en voor anderen openstaan Openheid

39

40 De ideale outreacher Staat onvoorwaardelijk achter de mensen met wie hij werkt Het is tof als je voelt dat ze achter je staan, dat ze er voor ons zijn, dat ze zeggen dat je je niet mag laten doen Ze moeten laten zien dat ze me niet in de steek zullen laten Onvoorwaardelijkheid

41

42 De ideale outreacher Brengt krachten en mogelijkheden in kaart en focust niet alleen op de problemen Ze moeten ook een keer kunnen lachen Ze moeten de mens zien in plaats van de problemen, ze moeten ook oog hebben voor wat goed gaat Positieve ingesteldheid

43

44 De ideale outreacher Is betrokken en geëngageerd. Hij kan tegelijk dichtbij en veraf in de relatie staan. Het moet klikken, je moet voelen dat ze je écht willen helpen, niet omdat ze hun werk moeten doen Sommige werkers zijn wel bezorgd, maar dan kom je ze buiten hun uren tegen dan krijg je enkel een koel knikje Het is goed dat ze je willen helpen, maar ze mogen ook niet té bezorgd zijn, dan beginnen ze zich te moeien en behandelen ze ons als een klein kind Professionele nabijheid

45

46 De ideale outreacher Is discreet in functie van de privacy van de mensen met wie hij werkt Mijn hulpverleners zijn schitterende mensen. Je kunt met hen over alles praten, het enige wat je er moet bij nemen is dat de dag erna heel het gebouw op de hoogte is. Ze zeggen dat ze enkel de erge dingen doorvertellen, maar ze vertellen alles door. Betrouwbaarheid

47

48 De ideale outreacher Heeft respect voor het tempo van mensen Respect

49 Reach Out! Cis Dewaele Marie Van der Cam Sandra Beelen