Hoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe"

Bram de Groot
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Hoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe

2 Verhaal 1 Leerlingen ondervinden veel moeilijkheden in het eerste leerjaar Mijn collega s willen niet samenwerken Eerste oriëntatie: Er blijkt een tijdsprobleem Ze kennen elkaar niet goed, er is schroom. En ze hebben zo weinig tijd. Welke communicatiebehoeften leven er bij de leerkrachten betreffende de overgang van kleuter naar lager? 4 praktijkonderzoek in de BNBSON

3 Verhaal 2 Er leeft heel wat ontevredenheid over de dagelijkse leiding op school Ik ben beleidsondersteuner en ik krijg de hele tijd klachten over de directie. Eerste oriëntatie: Persoonlijke ervaring van enorme werkdruk Ik kan niet op alle vragen in gaan. Ik ben aan het verdrinken! Welke verwachtingen hebben de directeur en de leerkrachten van mij als beleidsondersteuner? 5 praktijkonderzoek in de BNBSON

4 Verhaal 3 Ongenoegen over het gedrag van anderstalige nieuwkomers op school Die kinderen zijn absoluut niet in staat om mee te volgen. Eerste oriëntatie: Onzekerheid bij de leerkrachten We kunnen niet communiceren met die kinderen Wat hebben deze kinderen nodig om zich welkom te voelen op school? 6 praktijkonderzoek in de BNBSON

5 Wat zien we in deze verhalen? Belang van grondige oriëntatie Niet de beleving is uitgangspunt, wel het onderliggende proces inspireert de vraag onderzoekende houding De vraag op zich is waarderend omdat ze zich richt op waar de onderzoeker invloed op heeft nieuwsgierig is naar verlangens van betrokkenen de betrokkenen betrekt bij het onderzoek empowerment 7 praktijkonderzoek in de BNBSON

6 Context Opleidingsonderdeel in context van BNB schoolontwikkeling 20-tal gedreven mensen uit onderwijs (25-60 jaar) 8 woensdagavonden van 17u30 tot 21u30 Hun ambitie: school in beweging krijgen 9 praktijkonderzoek in de BNBSON

7 Onderwijsvisie Sociaal Constructionisme Levend leren Onderzoek van eigen Praktijkcontext Individueel en collectief leren Reflectie in actie Waarderende benadering Leren aan ervaring Intentioneel Leren 10 praktijkonderzoek in de BNBSON

8 Doel? Onderzoekende houding vragen stellen bij het alledaagse In samenwerking met andere betrokkenen om de dagelijkse praktijk te verbeteren Aanpassen, weglaten of toevoegen Verspreiden van successen Leerprocessen op gang brengen 11 praktijkonderzoek in de BNBSON

9 Hoe? Praktijkonderzoek Van der Donk, C. & Van Lanen, B. (2012) 12 praktijkonderzoek in de BNBSON

10 Praktijkonderzoek Het opzetten van een zoekproces gebaseerd op denken, intuïtie en creativiteit, waarin op een systematische manier gegevens worden verkregen, gebruikt en geanalyseerd, met als doel kennis te verzamelen (Vdd & VL, p.22) 13 praktijkonderzoek in de BNBSON

11 Hoe begeleiden we dit? Elke sessie behandelt fase uit cyclus Gericht op oefenen van technieken! Huiswerk Lezen vooraf, oefeningen realiseren op school Evaluatie Rapport Posterpresentatie (05/02/14 campus BPS) 14 praktijkonderzoek in de BNBSON

12 Bijzondere focus op oriëntatie en richten Belang van waarderend kijken Waar zit de goesting van de mensen? Eigenaarschap bij studenten én collega s Belang van onderzoekend kijken Bewust gebruik van theoretische concepten Een goede vraag verhoogt kans op bruikbare resultaten 16 praktijkonderzoek in de BNBSON

13 We willen een nieuw rapport Wacht eens even! Stap 1: Wat leeft er precies? Gesprek met kernteam Er bestaat visietekst Er is studiedag op komst Leerkrachten willen concrete tips School wil breder evalueren 17 praktijkonderzoek in de BNBSON

14 We willen breder evalueren" Stap 2: welke behoeften zijn er? Enquête bij team tijdens personeelsvergadering Resultaat Minder schriftelijke toetsen Meer aandacht voor bepaalde leergebieden (o.a. sociale vaardigheden) Stap 3: wat weten we al over breed evalueren? Evalueren omvat 4 fasen! Diversiteit aan methoden beschikbaar Samenbrengen van alle informatie door kernteam 18 praktijkonderzoek in de BNBSON

15 we willen heldere doelen Voor wie? Leerkrachten Wanneer? Stap 4: Wat is nu het probleem? Bij evaluatie van hogere orde vaardigheden Hoe ontstaan? Waar? Opvolging van het evaluatiebeleid ontbrak Alle klassen Wat? Waarom? Heldere doelen nodig Kennis evaluatiemethoden Moeilijk om tot rapportering te komen, verliest aan waarde 19 praktijkonderzoek in de BNBSON

16 Vijf basisregels Werk systematisch Begin klein Werk samen Onderzoekscyclus Bv. Eén respondent Bv. Zoek initiator én ondersteuner Werk reflectief Bv. relatie met doel Blijf jezelf Bv. transparantie in interview 21 praktijkonderzoek in de BNBSON

17 Activerende onderzoeksmethoden Bron: Smit,M., Verdonschot, S. (2010) Praktijkonderzoek motor voor verandering in organisaties. Springer Uitgeverij Historielijn Bv. beschrijving zorgbeleid World Café Bv. evaluatie oudercontacten, personeelsvergadering Cruciale incidenten-interview Bv. successen op de speelplaats 22 praktijkonderzoek in de BNBSON

18 Validiteit Kwaliteitscriteria Gebeurt onderzoek in samenspraak? Neemt inzicht toe bij betrokkenen? Worden belanghebbenden betrokken? Sluit methode aan bij dagelijkse werkwijze? Wordt er gewerkt aan oplossing van het probleem? Betrouwbaarheid of trustworthiness? 23 praktijkonderzoek in de BNBSON

19 WAAROM DOEN WE DIT ZO? 24 praktijkonderzoek in de BNBSON

20 Waarom doen we dit zo? Winst voor de student EERSTE NIVEAU Beheersing van elementaire onderzoeksvaardigheden TWEEDE NIVEAU Aannemen van een onderzoekende houding Bewustwording van je rol als schoolontwikkelaar Winst voor de school Je brengt vrij direct kennis binnen op school Je inspireert collega s vanuit rol als kritische vriend Jullie doen samen aan kwaliteitszorg 25 praktijkonderzoek in de BNBSON

21 Meer dan vaardigheden alleen Ik ben me bewuster van vooroordelen tegenover ouders en kinderen. Ik ben een ander soort collega geworden. Ik luister meer en heb meer begrip voor hun reacties. Ik begrijp nu dat ik met minder initiatief meer kan bereiken. Ik krijg plots een andere rol op school. Ik word meer betrokken. 26 praktijkonderzoek in de BNBSON

22 Relatie met fundamenteel leren Ijsbergmodel (Mc Clelland) Ui-model (Korthagen) 27 praktijkonderzoek in de BNBSON

23 Waarderende aanpak? Begeleiding van 1 e en 2 e orde processen Veilige oefentijd en efficiënt samenzijn Huiswerk wordt uitgebreid besproken Oefeningen tijdens de sessies gericht op collegiale ondersteuning Klein en dus haalbaar onderzoek 28 praktijkonderzoek in de BNBSON

24 Illustratie: oriëntatietechnieken Op zoek naar het probleem Het verkennen van het probleem Koppelen aan literatuur Beschrijven van het probleem 30 praktijkonderzoek in de BNBSON

25 Technieken BRAINSTORM GESPREK REFLECTIE OBSERVATIE 31 praktijkonderzoek in de BNBSON

26 Interview met leerlingen, leerkrachten of ouders Niet: Wat moet er anders? Wel Wat wil je nog méér? 32 praktijkonderzoek in de BNBSON

27 Oefening die kan helpen 33 praktijkonderzoek in de BNBSON

28 Stap 2 Op zoek naar het probleem Het verkennen van het probleem Koppelen aan literatuur Beschrijven van het probleem 34 praktijkonderzoek in de BNBSON

29 Mindmap Per vakgroep Maak per onderwerp een mindmap met alle aspecten die samenhangen met een onderwerp Bespreking van de techniek: Welke kansen zie je? Welke beperkingen zie je? Welke tips heb je voor de praktijk? 35 praktijkonderzoek in de BNBSON

30 Perspectiefwisseling Per vakgroep Bekijk een onderwerp vanuit het perspectief van alle betrokkenen. Wees hierbij erg breed (journalist, overheid) Bespreking van de techniek: Welke kansen zie je? Welke beperkingen zie je? Welke tips heb je voor de praktijk? 36 praktijkonderzoek in de BNBSON

31 Twee voorbeelden Van slechte sfeer onder de leerlingen naar werkdruk bij leerlingen Van behoefte aan leerlijn naar behoefte aan expertise 37 praktijkonderzoek in de BNBSON

32 TER ILLUSTRATIE RICHTEN. WAT EN WAAROM? 38 praktijkonderzoek in de BNBSON

33 Stap 1 Onderzoeksdoel bepalen Helder formuleren Onderzoeksvragen formuleren Opsporen Kiezen Formuleren 39 praktijkonderzoek in de BNBSON

34 Jouw droom na de verkenning? Ik zou blij zijn voor de leerlingen als Ik zou blij zijn voor de collega s als Ik zou blij zijn voor mezelf als 40 praktijkonderzoek in de BNBSON

35 Enkele voorbeelden Ik zou blij zijn voor de studenten dat zij bij een nota in hun agenda ook de bezorgdheid van de collega s voelen! Ik zou blij zijn voor mezelf en het team als onze leraarskamer uitnodigend werkt voor alle teamleden! 41 praktijkonderzoek in de BNBSON

36 42 praktijkonderzoek in de BNBSON

Vergelijkbare documenten

Hoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe. Verhaal 1. Verhaal 2. Praktijkonderzoek in BNBSON 1

Hoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe Verhaal 1 Leerlingen ondervinden veel moeilijkheden in het eerste leerjaar Mijn collega s willen niet samenwerken Eerste oriëntatie: Er blijkt een