*17.01409* VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Behandelend ambtenaar: J. Wolters Afdeling/cluster: / Telefoonnr.: 0591-535472 Portefeuillehouder: J.F.A. Alberts Registratienummer: 17.01409 Onderwerp: Jaarstukken 2016 en 2018 EMCO-groep en Wedeka bedrijven Voorgestelde wijze van afdoening: Voorgesteld besluit: - De jaarrekeningen 2016 van Wedeka bedrijven en de EMCO-groep voor kennisgeving aannemen; - De concept begroting 2018 van Wedeka bedrijven en de EMCO-groep voor kennisgeving aannemen; - Geen zienswijze op deze concept begrotingen kenbaar maken. 1. Aanleiding Onze gemeente neemt voor de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening deel in twee gemeenschappelijke regelingen: de EMCO-groep en Wedeka bedrijven. Bij beide bedrijven werken ongeveer 240 inwoners uit de gemeente Borger-Odoorn. Jaarlijks worden een begroting en jaarrekening opgesteld. Voor beide Wsw-bedrijven liggen nu de concept begroting voor het jaar 2018 voor evenals de jaarrekeningen over het jaar 2016. 2. Wettelijk of beleidskader Wet sociale werkvoorziening, gemeenschappelijke regeling EMCO-groep en gemeenschappelijke regeling Wedeka bedrijven. 3. Beoogd resultaat Vaststellen van de concept begrotingen 2018 van Wedeka bedrijven en de EMCO-groep. 4. Motivering Algemeen: rol gemeenteraden bij de GR Wedeka bedrijven en de EMCO-groep Beide gemeenschappelijke regelingen bepalen dat, hoewel het algemeen bestuur de begroting vaststelt, de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten hierover een zienswijze kunnen indienen. Dit betekent dat de concept begrotingen via de colleges naar de gemeenteraden worden gezonden om te bespreken en, waar gewenst, een gezamenlijk standpunt te bepalen. De
betreffende vertegenwoordigers van de gemeenten in het algemeen bestuur nemen dit standpunt dan mee naar de vergadering van het algemeen bestuur. Wat betreft de jaarrekening geldt niet dat de zienswijze-procedure wordt gevolgd. Oftewel, over de jaarrekeningen van Wedeka bedrijven en de EMCO-groep is niet afgesproken dat de gemeenteraden een zienswijze mogen geven. Deze worden dus ter kennisname aangeboden. Wat de kaderbrieven betreft is afgesproken dat deze ter kennisname worden aangeboden aan de gemeenteraad om te betrekken bij de beraadslaging over de concept begrotingen 2018. Via het onderliggende collegebesluit zijn de kaderbrieven van de EMCO-groep en Wedeka bedrijven naar uw raad gezonden. Jaarrekening 2016 EMCO-groep De EMCO-groep heeft het jaar 2016 afgesloten met een exploitatieverlies van 2.189.000,-. Dit is ongeveer een half miljoen voordelig ten opzichte van de gewijzigde begroting voor datzelfde jaar. Het is echter ten opzichte van 2015 wel een verslechtering. Belangrijkste reden is en blijft het negatieve verschil tussen loonkosten die betaald moeten worden en de loonkostenbijdrage die ontvangen wordt (het subsidietekort). Het subsidietekort is te groot om met een positief bedrijfsresultaat te dekken. Onder het kopje kosten staat hoe onze gemeente financieel met bovenstaand resultaat omgaat. Inhoudelijk van belang in 2016 was de besluitvorming in de gemeenten Borger-Odoorn, Emmen en Coevorden over enerzijds de leerwerkstructuur in Zuidoost-Drenthe en anderzijds het intrekken van het opheffingsbesluit uit 2009. Jaarrekening 2016 Wedeka bedrijven Wedeka bedrijven heeft over het jaar 2016 een exploitatieverlies gehad van 1,6 miljoen. In de gewijzigde begroting werd nog uitgegaan van een verlies van 2,6 miljoen. Een goed resultaat dus. Dit resultaat is behaald door met name de bedrijfskosten te verlagen (van 13.750.000 naar 12.025.000,-). Het goede nieuws hierbij is dat het weerstandsvermogen van Wedeka bedrijven nog veruit het grootste gedeelte van het uiteindelijke tekort kan dekken. En dat is dan weer goed voor de deelnemende gemeenten. Zij hadden op grond van de gewijzigde begroting in totaal een miljoen euro als gemeentelijke bijdrage opgebracht, met het resultaat blijkt dat daar nog maar 11.000,- van over blijft. Het slechte nieuws is dat het weerstandsvermogen nu wel helemaal op is en dat dus met ingang van het huidige jaar 2017 verliezen volledig door de deelnemende gemeenten betaald moeten worden. Concept begroting 2018 EMCO-groep De EMCO-groep verwacht voor 2018 een exploitatietekort van 4,9 miljoen. Dit is ongeveer een miljoen euro hoger dan in de gewijzigde begroting voor 2017 opgenomen. De belangrijkste reden voor deze ontwikkeling is de door het rijk ingevoerde bezuinigingen op de sociale werkvoorziening. Dit uit zich met name door het zogenaamde subsidietekort. Het subsidietekort is het verschil tussen de loonkosten Wsw die de EMCO-groep moet betalen en de
loonkostenbijdrage (voorheen rijksbijdrage) die zij ontvangt van de deelnemende gemeenten. Op die loonkostenbijdrage wordt al enige jaren bezuinigd en, naar het zich laat aanzien, blijft dit doorgaan tot en met 2020. De bezuiniging werkt dus ook door in de meerjarenraming van de EMCO-groep. U kunt zien dat het exploitatietekort in de jaren 2019 en 2020 nog zal oplopen en daarna zal dalen. Die daling komt voort uit het stoppen van de bezuinigingen. Omdat de EMCO-groep geen eigen vermogen heeft dienen de deelnemende gemeenten het verlies te dragen naar rato. Onze gemeente heeft naar verwachting een aandeel van 4,6%. In 2018 zal de omzet ook gaan dalen. Dit wordt veroorzaakt door de afname van het aantal Wswmedewerkers bij de EMCO-groep. Hoe minder mensen werkzaam zijn in het bedrijf, hoe minder men gezamenlijk ook kan produceren. Desondanks dalen ook de bedrijfskosten, waardoor het bedrijfsresultaat positief blijft en zo dus een gedeelte van het subsidietekort dekt. Belangrijke inhoudelijke ontwikkelingen bij de EMCO-groep zijn de vorming van het Leerwerkbedrijf Emmen en de reorganisatie binnen de EMCO-groep die heeft plaatsgevonden, met name in het groen en de tuinbouw. Alleen de reorganisatie is in de voorliggende concept begroting verwerkt. Naar verwachting zal de vorming van het Leerwerkbedrijf Emmen in een gewijzigde begroting 2018 worden meegenomen. Oftewel, wat het Leerwerkbedrijf betreft is de concept begroting op dit moment nog beleidsarm, maar naar verwachting gaat dit wel een financieel voordeel voor de EMCO-groep opleveren. Voor de concept begroting 2018 dient onze gemeente een bijdrage in het verlies te verstrekken van 229.172,-. Indien de begroting tussentijds gewijzigd wordt, hetgeen de laatste jaren de norm is, kan deze bijdrage nog groter worden. Concept begroting 2018 Wedeka bedrijven De toelichting op de concept begroting van Wedeka bedrijven lijkt veel op die van de EMCOgroep. Ook Wedeka bedrijven laat helaas een groter exploitatietekort zien dan in de gewijzigde begroting 2017. Het verlies wordt geraamd op 4,3 miljoen. Ook hiervoor worden dezelfde oorzaken genoemd als bij de EMCO-groep: bezuinigingen door het rijk op de loonkostenbijdrage (voorheen rijksbijdrage). Het subsidietekort is in 2018 naar verwachting een miljoen euro groter dn in 2017. De omzet daalt eveneens bij Wedeka bedrijven evenals de bedrijfskosten. Maar anders dan bij de EMCO-groep is het bedrijfsresultaat iets hoger dan in 2017. Dit wordt verklaard door een grotere daling van de bedrijfskosten ten opzichte van de netto opbrengsten. Bedrijfseconomisch lijken Wedeka bedrijven en de EMCO-groep op elkaar, maar waar het gaat om inhoudelijke ontwikkelingen bestaan er verschillen tussen beide gemeenschappelijke regelingen. Een nieuwe directeur zal samen met het bestuur een koers voor Wedeka bedrijven moeten gaan opstellen voor de toekomst van het bedrijf. Het is nog onduidelijk hoe het Akkoord van Westerlee, en dan met name de kinken in de kabel in het afgelopen jaar, zal gaan doorwerken in de ontwikkeling van Wedeka bedrijven. Dit alles maakt dat ook de concept begroting van
Wedeka bedrijven beleidsarm is. Naar verwachting zal er eind 2017/begin 2018 een gewijzigde begroting worden opgesteld waarin het een en ander zal zijn verwerkt. Nog één inhoudelijke opmerking: Wedeka bedrijven geeft aan dat alle deelnemende gemeenten, met uitzondering van Menterwolde, het nieuwe Beschut werken zullen laten uitvoeren door dit dit Wsw-bedrijf. Dit is een niet helemaal complete uitspraak. Wat onze gemeente betreft is in BOCE-verband de intentie uitgesproken om Beschut werken voor twee jaar door de EMCOgroep te laten uitvoeren. Waarom voor twee jaar? Omdat Borger-Odoorn bij heroriëntatie op de uitvoering van re-integratie ook het Beschut werken wil meenemen. Het gaat dus vooralsnog om een tijdelijke afspraak met de EMCO-groep. Anders dan voorgaande jaren heeft Wedeka bedrijven geen weerstandsvermogen meer. Was dit enkele jaren geleden nog 6 miljoen, inmiddels is dit door jaarlijkse verliezen helemaal opgesoupeerd. Dit betekent dat het verlies volledig door de deelnemende gemeenten gedragen moet worden. Voor Borger-Odoorn gaat het met een deelneming van 9% om een gemeentelijke bijdrage van 392.130,-. Tot slot bevat de concept begroting 2018 een meerjarenraming. Ook daar is hetzelfde patroon als bij de EMCO-groep te ontwaren: een stijging van het exploitatietekort in 2019 en 2020, en vervolgens een daling. Uiteraard moet hierbij worden opgemerkt dat eventuele acties van een nieuw kabinet niet zijn meegenomen. 5. Risico s Het grootste risico voor de komende jaren zijn de door het rijk opgelegde bezuinigingen op de loonkostenbijdrage Wsw. Hoewel deze zullen eindigen in 2020 is onduidelijk hoe een nieuw kabinet om zal gaan met de bestaande sociale werkvoorziening vanaf 2021. Voor de Wedeka geldt dat het restant van het Akkoord van Westerlee, tezamen met het aan de slag gaan van een nieuwe directeur bij Wedeka bedrijven kansen biedt, maar wellicht ook risico s met zich meebrengt. Door het verminderen van het aantal Wsw-medewerkers in de komende jaren (door pensionering e.d.) zal nagedacht moeten worden over het afslanken of afbouwen van afdelingen in het huidige bedrijf. Ook hierin liggen natuurlijk ook risico s (frictiekosten) e.d. 6. Kosten, baten en dekking Jaarrekeningen 2016 EMCO-groep en Wedeka bedrijven Gem. bijdrage Gem. bijdrage Verschil begroting definitief Wedeka 127.865,- 1.034,- + 126.831,- EMCO 122.176,- 100.000,- + 22.176,- De verschillen zijn reeds verwerkt in de gemeentelijke jaarrekening 2016. Concept begrotingen 2018 EMCO-groep en Wedeka bedrijven Beide Wsw-bedrijven laten een fors verlies zien in 2018 en onze gemeente dient daarin haar deel bij te dragen. Het gaat hierbij om verplichte uitgaven, oftewel, op grond van de gemeenschappelijke regelingen heeft Borger-Odoorn geen keuze om niet of minder te betalen.
Bij de EMCO-groep is de bijdrage: 229.172,- Bij Wedeka bedrijven is de bijdrage: 392.130,- Totaal 621.302,- Dekking Het mag duidelijk zijn dat de beschikbaar gestelde middelen in het begrotingssaldo ( 308.000,-) niet voldoende zijn om dit verwachte tekort te dekken. Met het restant van de bovengenoemde gemeentelijke bijdrage zal rekening worden gehouden in de programmabegroting 2018. Een voorstel van dekking zal plaatsvinden via de kadernota 2018. 7. Communicatieve aspecten Indien uw raad besluit om een zienswijze te bepalen zal deze gecommuniceerd worden aan één of beide Wsw-bedrijven. Uiteraard zullen de bestuursleden uit Borger-Odoorn deze zienswijze ook toelichten tijdens de vergadering van het betreffende algemeen bestuur. 8. Uitvoering en evaluatie - 9. Ter inzage liggende stukken Jaarrekening 2016 Wedeka bedrijven Jaarrekening 2016 EMCO-groep Concept begroting 2018 Wedeka bedrijven Concept begroting 2018 EMCO-groep Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Borger-Odoorn, de secretaris, de burgemeester, mr. P. Post mr. J. Seton