Dysfagie op de intensive care: een op3male samenwerking tussen de logopedist en de verpleegkundige



Vergelijkbare documenten
Dysfagie op de intensive care: een optimale samenwerking tussen de logopedist en de verpleegkundige

Toronto Bedside Swallowing Screening Test

Afasie. Doel voorlichting. Voorbeeld 2. Voorbeeld 1. Inhoud Voorlichting RST Zorgverleners. Spraak- en taalproblemen bij ouderen

Signaleren van verslikken bij mensen met een verstandelijke handicap. Annemarie Helder logopedist

DOELGROEP De WSD werd gevalideerd bij patiënten met een beroerte (Westergren et al. 1999).

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies

Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016

LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners

Slikscreening na CVA NVLF, 5 november 2010

Palliatieve Zorg. Onderdeel: Kwalitatief onderzoek. Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: Klas: 2B2

3. De aanzet tot de slikbeweging vindt plaats en het voedsel komt in de keel. 4. De slokdarm verplaatst het voedsel in de richting van de maag.

Workshop slikproblemen opsporen en interventies

St. Thomas's Risk Assessment Tool In Falling Elderly Inpatients

Gluren bij de Buren Spreken en slikken lijkt zo vanzelfsprekend. Anne Pross & Lindy Geerink Logopedisten bij Carintreggeland

Richtlijn IC. Over het toevoegen van waarde voor de patiënt. PHJ van der Voort. Prof. Health Care; intensivist OLVG Topics in IC 2015

Dysfagie: prevalentie, diagnostiek, complicaties en behandeling

Het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen in de thuiszorg: een multimethod analyse

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11

Hospital Elder Life Program (HELP)

Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?

Wel of geen AOA in het JBZ?

Zijn we gedreven een protocol na te leven?

Nood aan duidelijkheid?! Liesa Verhaeghe

Dysphagia Risk Assessment for the Community-dwelling Elderly

Kindermishandeling, hoe gaan pedagogisch medewerkers het tegen? Onderzoek in opdracht van e-academy The Next Page, onderdeel van de Augeo-Foundation

DE MEERWAARDE VAN VERPLEEG EN VROEDKUNDIG ONDERZOEK VOOR DE PRAKTIJK

Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic

Dr. Hilde Verbeek 15 april Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Inhoud. Woord vooraf 17. Inleiding 19. Definities 19

1 Wat is dysfagie? Kenmerken van dysfagie Gevolgen van dysfagie Behandeling van dysfagie... 4

Spinal cord injury Laura Cox Aios anesthesiologie

Wie haalt de HBO norm? Analyse 1 bij opbouwprogramma Jeroen Bosch Ziekenhuis. November 2016

Doorgaan of stoppen op de ICU. A-J. Meinders, internist- intensivist

Slikscreening na CVA NVLF, 5 november 2010

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor.

Klinische richtlijnen of hoe men PK/PD kan implementeren. Eerste deel: Doel en nut Hoe ontwikkelt men richtlijnen? Beperkingen

Het elektronisch dossier van de zorgverlener en de patiënt wordt het belangrijkste instrument om nieuwe medische kennis te verwerven

Verpleegkundige functies Op zoek naar grenzen

Psychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review

The RIGHT food is the best medicine

Bij gebrek aan bewijs

Navigeren door het zorglandschap De ontwikkeling van de VS en PA. Dr. Iris Wallenburg

Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord!

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt

Voorkomen en beheersen van ondervoeding: Nuttig en haalbaar?

Een framework voor waardegedreven zorg

Snel in Beweging Ontwikkeling en implementatie van de zelf-oefengids

Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot

Slikproblemen bij volwassenen

Herkennen van psychiatrische comorbiditeit in het algemeen ziekenhuis: meten is weten?

Evidence Based Nursing

Inventarisatie van kennisbehoefte bij logopedisten

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst

Slikstoornissen. Handboek Stem, Spraak en Taalpathologie 16

Multimorbiditeit & Klinisch redeneren. Karin Timm Hester Vermeulen

12 e Post O.N.S. Meeting. Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis

EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

De kracht van het netwerk

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove

Let it flow. Jessica Cramer Circulation Practitioner i.o. Oktober 2014

The quality of dying: autonomie en begeleiding

Nederlandse Richtlijn Slikstoornissen bij de ziekte van Huntington Auteur: mw. dr. A (Anne-Wil) Heemskerk

03 mei Indicatie gebruik PEG-sonde Evaluatie van het gebruik via neurologische ziektebeelden. Dienst neurologie AZ Groeninge

Hersenbeschadiging na sepsis en delier op de IC

Regiobijeenkomst. Slikken of stikken?

Impact IC opname: wat doen we een patiënt aan? Symposium Grenzen aan de (IC) zorg J.G. van der Hoeven

Delier na cardiochirurgie Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie

COMYVERS. Zorg voor ouderen met een verstandelijke beperking. Herkennen van/omgaan met slikproblematiek. trainer: Yvonne Verstappen.

Handout Karen van Hulst, Radboudumc Nijmegen COPYRIGHT 1

Presentatie onderzoek Oncologiedagen 18 november Saskia Verhoeven Verpleegkundig specialist MANP Jeroen Bosch Ziekenhuis

(Mal)nutritie op geriatrische ziekenhuisdiensten van richtlijn tot inventarisatie

Research. Diny Heiden Neural Practitioner i.o. Erasmus MC

Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen

Citation for published version (APA): Bogaardt, H. C. A. (2009). Current aspects of assessment and treatment of dysphagia.

Interdisciplinaire wondzorg & het perspectief van verpleegkundigen BUT FIRST THINGS FIRST. DISCLAIMER: Ik heb geen conflict of interest.

DysfagiebijParkinson. Simone Hutten Klinisch Logopedist OLVG West

Inhoud. Hoofdstuk 4 Screening en diagnostiek bij volwassenen 71 1 Inleiding 71 2 Screening bij volwassenen 72 3 Diagnostiek bij volwassenen 74

3.3 Delirium. herkend wordt. Onduidelijk is in hoeveel procent het delirium niet, of niet volgens de gangbare richtlijnen, behandeld wordt.

Mantelzorg in zicht: het belang van assessment en advies op maat. Benedicte De Koker, HoGent

1 e Post EAUN Meeting. Richtlijnen. Mirjam Kappert Verpleegkundig specialist Slingeland ziekenhuis

Dysfagie. Logopedie. Beter voor elkaar

Ik zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1)

Wetenschappelijke vorming in de huisartsopleiding

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014

De invloed van stolling op filteroverleving bij toepassing van 2 verschillende CVVH-filters

Deskundigheidsbevordering

Signaleren en monitoren van somatische gezondheidsproblemen. Who cares?

Voedingsaanpassingen : hoe zit het met evidentie? Hans Bogaardt PhD. The University of Sydney Page 1

Dinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager

Tool Implementatie van richtlijnen

DYNAMIEK IN DE ACUTE INTENSIEVE ZORG

Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting

Clinical Audits door AIOS Interne Geneeskunde UMCG. Dr. Joop Lefrandt, internist- vasculair geneeskundige, UMCG

Best Practice Peer review

Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg

Palliatieve zorg: Kwalitatief onderzoek

Agenda. Uit onderzoek blijkt dat mensen significant minder actief zijn na een stoma operatie!

Transcriptie:

Dysfagie op de intensive care: een op3male samenwerking tussen de logopedist en de verpleegkundige Iṣıl Düdükçü, Carlijn de Hilster & Hélène Leijtens Begeleiders: Karlijn van der Zwart & Lizet van Ewijk Opdrachtgevers: Mirjam Floor & Sanne Ondersteijn

Inhoud Inleiding (aanleiding, doelstelling & vraagstelling) Methode Resultaten: - Signalen en risicofactoren dysfagie op de intensive care - Bestaande screeningsinstrumenten en protocollen - Huidige gang van zaken op de intensive care - ImplementaKe van de beslisboom De beslisboom Discussie/conclusie

Inleiding Dysfagie: - Kauw- en slikstoornissen - PrevalenKe ziekenhuispakënten 12-30% (Padovani et al., 2013) - Rol logopedist Aanleiding: - Vraag uit klinische prakkjk Diakonessenhuis - Misverstanden tussen verpleegkundigen en logopedisten (Kalf, 2004) - Screeningsinstrument dysfagie op de intensive care niet beschikbaar (Macht et al., 2013) Belang van de studie: - Voorkomen ernskge complicakes (Macht, Wimbish, Bodine & Moss, 2013; Perry, 2001). En bijhorende financiële kosten (MarKno et al., 2009; Padovani et al., 2013).

Doelstelling - Het opkmaliseren van de samenwerking tussen verpleegkundigen en logopedisten door het faciliteren van vroegkjdige signalering van dysfagie door de verpleging. - Beter welzijn pakënt, lager ster]ecijfer, lagere financiële kosten, doordat ernskge complicakes worden voorkomen.

Vraagstelling Hoofdvraag : Hoe kan het zorgtraject rondom dysfagie bij padënten op de intensive care van het Diakonessenhuis worden geopdmaliseerd?

Methode 1. Literatuuronderzoek Doel: inhoud en vormgeving van het screeningsinstrument 2. KwalitaKef onderzoek (kwalitakef interviewen) Doel: Onderzoek naar wensen en eisen van verpleegkundigen 3. Bestaande instrumenten/protocollen in het Diakonessenhuis Doel: verkennen reeds beschikbare instrumenten

Kwalita3eve interviews Semi gestructureerde interviews Doelgerichte sampling (maximale variake): veerken respondenten Analyse in drie stappen: data opdelen, categoriseren en verbanden leggen (Boeije, 2005)

Schema3sche weergave onderzoeksproces Onderzoeksvragen Onderzoeksopzet Doelgerichte steekproef Resultaten Data analyse Data verzameling

Wat zijn de signalen en risicofactoren van dysfagie bij pa3ënten op de intensive care?

Risicofactoren Intensive care (Macht et al., 2013) 1. IntubaKe of tracheacanule 2. Neuromuscalaire zwakte 3. Verminderde sensibiliteit 4. Verminderd bewustzijn 5. Gastro- oesofageale reflux 6. Respiratoire problemen

Pre- existente ziektebeelden (Boreas, 2006; Kalf & Dicke, 2008; Kalf & Dicke, 2014; Macht et al., 2013) 1. CVA (cerebrovasculaire accident) 2. Ziekte van Parkinson 3. Ziekte van Alzheimer en andere vormen van demenke 4. Spierziektes 5. Ontstekingen en tumoren in het mond- en keelgebied en behandeling hiervan door radiotherapie, chemotherapie en operakes in het mond- en keelgebied

Bestaande screeningsinstrumenten en protocollen Literatuur

Sterke punten voorbeeldinstrumenten - Weinig tekst - Korte/duidelijke vragen - Ja/nee vragen - Afname snel/makkelijk - Overzichtelijke vormgeving

Diakonessenhuis

Interviews

Bestaande screeningsinstrumenten en protocollen Park et al., 2015; Hinchey et al., 2005 Literatuur Instrument Diakonessenhuis Interviews

Huidige beleid en opvolgen van adviezen

Beslisboom Dysfagie? Logopedisten ErnsKge complicakes Hinchey et al., 2005; MarKno et al., 2009

Implementa3e ImplementaKeplan (Schouten, Hulscher & Dijkstra, 2014) Drie strategieën: 1.EducaKeve strategieën(gross et al., 2001). 2.Audit en feedback (Grol & Grimshaw, 2003). 3.Herinneringen en computers (Grol & Grimshaw, 2003)

Discussie/conclusie Eindresultaat: Evidence based beslisboom die aansluit bij de mogelijkheden van de verpleging Aanbeveling vervolgonderzoek: Testen werking beslisboom in de prakkjk Aanbeveling voor het Diakonessenhuis: Overwegen weekenddiensten logopedisten

Hartelijk bedankt voor jullie aandacht Vragen?

Literatuur Grol, R. & Grimshaw, J. (2003). From the best evidence to best prackce: effeckve implementakon of change in pakents care. The Lancet, 362, 1225-1230. Gross, P.A., Greenfield, S., CreKn, S., Ferguson, J., Grimshaw, J., Grol, R., Klazinga, N., Lorenz, W., Meyer, G.S., Riccobono, C., Schoenbaum, S.C., Schyve, P. & Shaw, C. (2001). OpKmal methods for guideline implementakon: Conclusions from leeds castle meekng. Medical Care, 39(8), 85-92. Hinchey, J.A., Shephard, T., Furie, K., Smith, D., Wang, D. & Tonn, S. (2005). Formal dysphagia screening protocols prevent pneumonia. Stoke; a journal of cerebral circuladon. 36(9), 1972-1976. Kalf J.G. (2004). Slikstoornissen op IC: 3 misverstanden opgehelderd. Capita Selecta Intensive Care 2004. Utrecht: SKchKng VenKcare. Kalf, J.G. & Dicke, H. (2008). Slikstoornissen en ziektegerelateerde voeding. Slikstoornissen bij volwassenen, 27-48. doi:10.1007/978-90- 313-6555- 5_3. Macht, M.D., Wimbish, M.S., Bodine, P.H.D. & Moss, M.D. ( 2013). ICU- Aqcuired Swallowing Disorders. CriDcal Care Medicine journal, 41(10), 2396-2405. MarKno, R., Silver, F., Teasell, R., Bayley, M., Nicholson, G., Streiner, D.L. & Diamant, N.E. (2009). The Toronto bedside swallowing screening test (TOR- BSST): Development and validakon of a dysphagia screening tool for pakents with stroke. Stroke; a Journal of Cerebral CirculaDon, 40, 555-561. Padovani, A.R., Moraes, D.P., Sassi, F.C. & Andrade, C.R.F., 2013. Clinical swallowing assessment in intensive care unit. CommunicaDon Disorders, Audiology and Swallowing, 25(1), 1-7. Park, Y.H., Bang, H.L., Han, H.R. & Chang, H.K. (2015). Dysphagia screening measures for use in nursing homes: A SystemaKc Review. Journal of Korean Academy of Nursing, 45(1), 1-13. Perry, L.(2001). Screening swallowing funckon of pakents with acute stroke. Part one: idenkficakon, implementakon and inikal evaluakon of a screening tool for use by nurses. Journal of Clinical Nursing 10, 463-473. Schouten, L.M.T., Hulscher, M.J.E.L. & Dijkstra, R.F. (2014). ImplementaKe van richtlijnen. In J.J.E. van Everdingen (Red.), Handboek evidence based richtlijn ontwikkeling: Een leidraad voor de prakdjk (p. 215-224). Doi: 10.1007/978-90- 368-0267- 3_10.