Gluren bij de Buren Spreken en slikken lijkt zo vanzelfsprekend. Anne Pross & Lindy Geerink Logopedisten bij Carintreggeland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gluren bij de Buren Spreken en slikken lijkt zo vanzelfsprekend. Anne Pross & Lindy Geerink Logopedisten bij Carintreggeland"

Transcriptie

1 Gluren bij de Buren Spreken en slikken lijkt zo vanzelfsprekend Anne Pross & Lindy Geerink Logopedisten bij Carintreggeland

2 Inhoud 1. Carintreggeland 2. Wie zijn wij? 3. Het werkveld van de logopedist 4. Logopedie na een hersenletsel 5. De patiënt 6. Diagnostiek, behandeling en begeleiding 7. Recente ontwikkelingen 8. Vragen? 9. Literatuur

3 Carintreggeland Carintreggeland is een organisatie voor wonen, welzijn en zorg. Wij stellen mensen in staat de kwaliteit van hun bestaan zoveel mogelijk te verbeteren of zo te houden. Belangrijk is dat zij daarbij zelf de regie voeren. Geriatrische Revalidatie Zorg bieden wij op 2 nieuwbouw locaties: St. Elisabeth, Delden Eugeria, Almelo

4 Wie zijn wij? Vakgroep logopedie Carintreggeland Dineke van de Loosdrecht Adem en ontspanningstherapie, methode van Dixhoorn Afasieregister Elke Cobbenhagen Parkinsonnet Afasieregister Joanne Menkveld Anne Pross Klinisch Linguïst Lindy Geerink Klinisch Linguïst Leoniek Lammers Parkinsonnet

5 Het werkveld van de logopedist Intramuraal: Revalidatie-afdeling Somatiek Psychogeriatrie Extramuraal: Eerste lijn Scholingen & gastlessen ROC Almelo...

6 Afasie

7 Dysartrie...

8 Dysfagie 1. (voorbereidende) Orale fase 2. (orale) Transportfase 3. Faryngeale fase 4. Oesofageale fase...

9 Logopedie bij NAH Afasie Problemen met de productie, maar ook met het begrijpen van taal. Dysartrie Een verstoring van de spierkracht in de spieren die nodig zijn voor het spreken. Dysfagie Slikproblemen

10 Facialis Parese...

11 Canulezorg...

12 Logopedie na een CVA Apraxie van de spraak Stoornis in de programmering voor het aansturen van de spieren voor een juiste uitspraak van klanken en woorden. Rechterhemisfeer communicatieproblemen Stoornissen op het gebied van taal, prosodie, lezen en schrijven die veroorzaakt worden door een dysfunctie van de rechterhemisfeer. Facialis Parese Verlamming van een gezichtshelft. Canulezorg

13 De patiënt De impact van spraak-, taal- en slikproblemen na een CVA op het leven van de patiënt is enorm groot. Frustratie Onbegrip Verdriet?

14 Diagnostiek, Behandeling & Begeleiding Diagnostiek Kennismaking Overdracht Welke problemen vallen op? Welke tests? Diagnostiek volgens richtlijnen

15 Afasie Screeling Diagnostiek Akense Afasie Test (AAT) Comprehensive Aphasia Test NL (CAT-NL) Boston Benoem Taak (BBT) PALPA Scenariotest Amsterdam Nijmegen Test voor Alledaagse Taalvaardigheden (ANTAT)...

16 Akense Afasie Test

17 Akense Afasie Test

18 Akense Afasie Test

19 Akense Afasie Test

20 Akense Afasie Test

21 Akense Afasie Test

22 Comprehensive Aphasia Test - NL

23 Comprehensive Aphasia Test - NL

24 Comprehensive Aphasia Test - NL

25 Diagnostiek Dysartrie Nederlandstalig Dysartrieonderzoek Volwassenen (NDO-V) Dysfagie Watertest FOIS (functionele orale intakeschaal) Beoordeling slikfunctie tijdens eet- en drinkobservaties. Apraxie van de spraak Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak (DIAS) Facialis Parese Radboud Oraal Onderzoek

26 FOIS 1. Niets per os. 2. Volledige sondevoeding met minimale intake van vocht of voeding. 3. Sondevoeding met consistente intake van vocht of voeding. 4. Volledige orale intake van één consistentie. 5. Volledige orale intake van verschillende consistenties, maar met behulp van speciale bereiding of compensaties. 6. Volledige orale intake van verschillende consistenties, met weglaten van bepaald(e) vocht of voeding. 7. Normale orale intake.

27 Diagnostiek Waarom? Hoe veel tijd kost diagnostiek? Hoe verder?

28 Behandeling & Begeleiding Soort behandeling hangt onder andere af van de problematiek. Afasie Dysartrie Dysfagie Frequentie? Behandeling wordt gericht op: Stoornisniveau (oefeningen gericht op specifieke problemen) Functieniveau (deelname maatschappij) Begeleiding familie, mantelzorgers en verzorgenden Behandeling na ontslag voortzetten in eerste lijn.

29 Behandelmateriaal Materiaal verschilt per soort behandeling. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de nieuwste materialen: Tastbaar materiaal Digitaal

30 Anomix...

31 Digitaal App: Bitsboard

32 Digitaal App: Bitsboard

33 Digitaal App: Bitsboard

34 Digitaal App: Grid Player

35 Digitaal App: Grid Player

36 Digitaal App: Grid Player

37 Recente ontwikkelingen Door veranderingen in de zorg steeds meer verschuiving naar de eerste lijn. Comprehensive Aphasia Test NL (CAT-NL) Nieuwe richtlijn afasie: Website NVLF

38 Vragen?

39 Literatuur Graetz, P., De Bleser, R., & Willmes, K. (1992). Akense Afasie Test (AAT). Lisse: Swets & Zeitlinger. Anomix, werkboek woordvindingsproblemen (2010). Paemeleire, F., Olson, E. & Savonet, A. Comprehensive Aphasia Test NL (2014). Visch-Brink, Dorien Vandenborre, E., Jung de Smet, H. & Mariën, P. Evidence Based Logopedie (2004). Kalf, H. & de Beer J. Logopedische richtlijn Diagnostiek en behandeling van afasie, concept (2015). Slikstoornissen bij volwassenen (2008). Kalf, H., Rood, B., Dicke, H. & van Keeken, P. Slikstoornissen, Onderzoek en Behandeling (2000). Logemann, J. Status Afasie Therapie (2003). Wielaert, S. & Berns, P. Richtlijnen Hartstichting: Revalidatie na een beroerte (2001). Commissie CVA Revalidatie. Initial Psychometric Assessment of a Functional Oral Intake Scale for Dysphagia in Stroke Patients (2005). Michael A. Crary, PhD, Giselle D. Carnaby Mann, PhD, MPH, Michael E. Groher, PhD.

40 Correspondentiegegevens Anne Pross M: Lindy Geerink M:

Afasie. Doel voorlichting. Voorbeeld 2. Voorbeeld 1. Inhoud 9-10-2013. Voorlichting RST Zorgverleners. Spraak- en taalproblemen bij ouderen

Afasie. Doel voorlichting. Voorbeeld 2. Voorbeeld 1. Inhoud 9-10-2013. Voorlichting RST Zorgverleners. Spraak- en taalproblemen bij ouderen Voorlichting RST Zorgverleners Inhoud Spraak- en taalproblemen bij ouderen Afasie Dysartrie Verbale apraxie Dysfagie Datum, Instelling Plaats Door Baukje Dijk, logopedist Doel voorlichting Na deze bijeenkomst

Nadere informatie

De logopedist behandelt problemen op het gebied van: taal spraak gezicht adem stem eten / drinken / slikken

De logopedist behandelt problemen op het gebied van: taal spraak gezicht adem stem eten / drinken / slikken Logopedie 1 De logopedist behandelt problemen op het gebied van: taal spraak gezicht adem stem eten / drinken / slikken 2 Gevolgen van een CVA afasie: problemen in taal en communicatie dysartrie: problemen

Nadere informatie

Toon mij de rode cirkel, en ik vertel je de diagnose

Toon mij de rode cirkel, en ik vertel je de diagnose KENNIS NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR LOGOPEDIE JAARGANG 90 ONLINE PUBLICATIE Toon mij de rode cirkel, en ik vertel je de diagnose De Token Test revisited AUTEURS EVELIJN RAVEN-TAKKEN Logopedist, hogeschooldocent

Nadere informatie

Uitgangsvragen en aanbevelingen

Uitgangsvragen en aanbevelingen Uitgangsvragen en aanbevelingen behorende bij de richtlijn Diagnostiek en Behandeling van afasie bij volwassenen. De aanbevelingen dienen te worden gelezen in relatie tot de tekst in de desbetreffende

Nadere informatie

Informatie campagnewebsite Logopedie en Neurologie 2008

Informatie campagnewebsite Logopedie en Neurologie 2008 Informatie campagnewebsite Logopedie en Neurologie 2008 Dag van de logopedie 2008 Logopedisten hebben een belangrijk aandeel in de zorg van patiënten met een (chronische) neurologische aandoening. Zo kunnen

Nadere informatie

Schema Afasie. 1 De logopedist neemt bij het vermoeden van een afasie de ScreeLing af, bij voorkeur binnen een week na de beroerte.

Schema Afasie. 1 De logopedist neemt bij het vermoeden van een afasie de ScreeLing af, bij voorkeur binnen een week na de beroerte. Schema Afasie Stap Methodisch handelen nr. Uitgangsvraag nr. Aanbeveling Verwijzing en aanmelding 3 Welke invloed hebben duur en intensiteit van afasietherapie op het herstel van de afasie? 11 De logopedist

Nadere informatie

Dag van de LOGOPEDIE 6 maart NEUROLOGIE

Dag van de LOGOPEDIE 6 maart NEUROLOGIE Logopedie en neurologie Logopedie richt zich op het verbeteren van communicatie en veilig eten en drinken. Het werkterrein van een logopedist is dan ook heel breed. Stoornissen op de gebieden stem, spraak,

Nadere informatie

Partnerparticipatiecursus

Partnerparticipatiecursus Partnerparticipatiecursus Introductie Het komend uur wordt besproken wat logopedie in Vogellanden, Sector Volwassenen, inhoudt. Zowel theoretisch als praktisch. Logopedie Is de behandeling van communicatiestoornissen

Nadere informatie

Comprehensive Aphasia Test (CAT) CAT workshop juni 2014. Evy Visch-Brink

Comprehensive Aphasia Test (CAT) CAT workshop juni 2014. Evy Visch-Brink Comprehensive Aphasia Test (CAT) CAT workshop juni 2014 Evy Visch-Brink Dutch version CAT Comprehensive Aphasia Test, 2004 Kate Swinburn, Gillian Porter, David Howard CAT-NL, 2014 Evy Visch-Brink, Dorien

Nadere informatie

Het Afasieteam. Gluren bij de buren 2 oktober 2013. Elsbeth Boxum

Het Afasieteam. Gluren bij de buren 2 oktober 2013. Elsbeth Boxum Het Afasieteam Gluren bij de buren 2 oktober 2013 Elsbeth Boxum Introductie: - van mij - van jullie Kennisrondje Inhoud van deze presentatie 1. Doelstellingen en uitgangspunten van het afasieteam 2. Samenstelling

Nadere informatie

CVA nazorg protocol Rotterdam Stroke Service

CVA nazorg protocol Rotterdam Stroke Service CVA nazorg protocol Rotterdam Stroke Service Naam document Zorgpad CVA Status Vastgesteld 13 maart 2017 door projectgroep CVA-(na)zorg op orde Documenteigenaar Voorzitter eerstelijnsmanagementgroep CVA

Nadere informatie

Afweergedrag bij eten en drinken. Afweergedrag Wat verstaan we hieronder? Richtlijnen dementie. Afweergedrag: 3 categorieën 20-3-2012

Afweergedrag bij eten en drinken. Afweergedrag Wat verstaan we hieronder? Richtlijnen dementie. Afweergedrag: 3 categorieën 20-3-2012 Inhoud presentatie Logopedie en dementie: problemen met eten en drinken bij demente Elly Cox MA Logopedist klinisch linguïst e.cox@nvlf.nl Afweergedrag bij eten en drinken Onderzoek afweergedrag Eet- en

Nadere informatie

Revalidatie na een CVA

Revalidatie na een CVA Revalidatie na een CVA Revalidatie Locatie Hoorn/Enkhuizen Revalidatie na een CVA Revalidatie van mensen die een CVA hebben gehad (revalidanten) is erop gericht hen zo zelfstandig mogelijk te laten functioneren.

Nadere informatie

SCHEMA AFASIE. Stap Methodisch handelen nr. Uitgangsvraag nr. Aanbeveling

SCHEMA AFASIE. Stap Methodisch handelen nr. Uitgangsvraag nr. Aanbeveling SCHEMA AFASIE Stap Methodisch handelen nr. Uitgangsvraag nr. Aanbeveling Verwijzing en aanmelding 3 Welke invloed hebben duur en intensiteit van afasietherapie op het herstel van de afasie? 4 Wat is voor

Nadere informatie

Wegwijs in afasie voor beginnend personeel bij neurologie Inhoudelijke aspecten van afasie

Wegwijs in afasie voor beginnend personeel bij neurologie Inhoudelijke aspecten van afasie Wegwijs in afasie voor beginnend personeel bij neurologie Inhoudelijke aspecten van afasie 1 Wat ik zeggen wil Eigenlijk wil ik zeggen, wat de bloemen mij zeiden, die ik kreeg, toen ik weer een dagje thuis

Nadere informatie

Slikscreening na CVA NVLF, 5 november 2010

Slikscreening na CVA NVLF, 5 november 2010 Aanleiding NVLF Jaarcongres 5 november 2010 Welke slikscreening na een beroerte: maakt het uit? drs. Hanneke Kalf h.kalf@reval.umcn.nl Richtlijn CBO 2008: Slikscreening = watersliktest + O 2 desaturatie

Nadere informatie

Taalherstel na intensieve revalidatie is beter te voorspellen: Wie wordt er beter van?

Taalherstel na intensieve revalidatie is beter te voorspellen: Wie wordt er beter van? Taalherstel na intensieve revalidatie is beter te voorspellen: Wie wordt er beter van? Marieke Blom-Smink R o t t e r d a m N e u r o r e h a b i l i t a t i o n R e s e a r c h RoNeRes Zal ik weer kunnen

Nadere informatie

Geriatrisch Support Team

Geriatrisch Support Team Geriatrisch Support Team Wat is het Geriatrisch Support Team? In het AZ Sint-Lucas bestaat er een zorgprogramma voor de geriatrische patiënt. Dit zorgprogramma omvat een: raadpleging geriatrie erkende

Nadere informatie

28-5-2013. Casus Geriatrische revalidatiezorg. Zorgpad CVA. Modules Vervolg casus. Caroline Meijer Specialist Ouderengeneeskunde

28-5-2013. Casus Geriatrische revalidatiezorg. Zorgpad CVA. Modules Vervolg casus. Caroline Meijer Specialist Ouderengeneeskunde Zorgpad CVA Caroline Meijer Specialist Ouderengeneeskunde Casus Geriatrische revalidatiezorg Zorgpad CVA Modules Vervolg casus 1 Mw Vogel 74 jaar VG: amaurosis fugax links (1997) recidiverende urineweginfecties

Nadere informatie

Slikscreening na CVA NVLF, 5 november 2010

Slikscreening na CVA NVLF, 5 november 2010 Aanleiding NVLF Jaarcongres 5 november 2010 Welke slikscreening na een beroerte: maakt het uit? drs. Hanneke Kalf h.kalf@reval.umcn.nl Richtlijn CBO 2008: Slikscreening = watersliktest + O 2 desaturatie

Nadere informatie

Concentratie- en geheugenproblemen als beperking op de communicatieve interactie

Concentratie- en geheugenproblemen als beperking op de communicatieve interactie Concentratie- en geheugenproblemen als beperking op de communicatieve interactie Francien Lammerts Logopedist Groene Hart Ziekenhuis Neurologie symposium concentratie & geheugen 15 november 2016 Voorstellen

Nadere informatie

PATIËNTENINFO Ziekenhuislogopedie

PATIËNTENINFO Ziekenhuislogopedie PATIËNTENINFO Ziekenhuislogopedie LOGOPEDIE / AFASIOLOGIE Stoornisgebieden De dienst Logopedie staat in voor het onderzoek en de behandeling van: Afasie: dat is een verworven taalstoornis, veroorzaakt

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Afasie. Dienst Logopedie & Afasiologie. GezondheidsZorg met een Ziel

Patiënteninformatie. Afasie. Dienst Logopedie & Afasiologie. GezondheidsZorg met een Ziel i Patiënteninformatie Dienst Logopedie & Afasiologie Afasie GezondheidsZorg met een Ziel Wat is afasie? Afasie is een verworven taalstoornis ten gevolge van een hersenletsel. We lichten de belangrijkste

Nadere informatie

Communicatie en revalidatie. Esther van Elk, neuroverpleegkundige & Noortje Houdèl van der Reijden, logopedist klinische neurorevalidatie

Communicatie en revalidatie. Esther van Elk, neuroverpleegkundige & Noortje Houdèl van der Reijden, logopedist klinische neurorevalidatie Communicatie en revalidatie Esther van Elk, neuroverpleegkundige & Noortje Houdèl van der Reijden, logopedist klinische neurorevalidatie Sint Maartenskliniek afdeling Neuro-revalidatie 2 afdelingen met

Nadere informatie

Logopedie. Dysartrie, een verworven spraakstoornis. Afdeling: Onderwerp:

Logopedie. Dysartrie, een verworven spraakstoornis. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Logopedie, een verworven spraakstoornis 1 Inleiding U (of uw partner/familielid) bent opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis in verband met hersenletsel. Wanneer er sprake is van een taal-

Nadere informatie

Logopedie in de klinische fase na een CVA/TIA

Logopedie in de klinische fase na een CVA/TIA Logopedie in de klinische fase na een CVA/TIA Literatuurstudie naar de effectiviteit en meerwaarde van logopedisch onderzoek en behandeling bij logopedische stoornissen in de klinische fase na een CVA/TIA

Nadere informatie

Logopedie. Logopedie. Ondersteuning bij communicatie- en slikproblemen. Evean. Midden in het leven.

Logopedie. Logopedie. Ondersteuning bij communicatie- en slikproblemen. Evean. Midden in het leven. Logopedie Logopedie Ondersteuning bij communicatie- en slikproblemen Evean. Midden in het leven. Werken aan stem-, spraak-, taal-, slik-, gehoorproblemen stemproblemen Heesheid, schorheid en andere stemproblemen

Nadere informatie

Informatiebrochure Dysartrie. [Geef tekst op] Pagina 1

Informatiebrochure Dysartrie. [Geef tekst op] Pagina 1 Informatiebrochure Dysartrie [Geef tekst op] Pagina 1 UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel

Nadere informatie

Logopedie en Neurologie

Logopedie en Neurologie Logopedie en Neurologie Logopedisten hebben een belangrijk aandeel in de zorg van patiënten met een (chronische) neurologische aandoening. Zo kunnen communicatie of eten en drinken problemen geven als

Nadere informatie

Logopedie bij dysartrie: een kwestie van samenspraak! Line Atsma Logopedist klinisch linguïst docent

Logopedie bij dysartrie: een kwestie van samenspraak! Line Atsma Logopedist klinisch linguïst docent Logopedie bij dysartrie: een kwestie van samenspraak! Line Atsma Logopedist klinisch linguïst docent Revalidatie Friesland Beetsterzwaag Hanzehogeschool Groningen, opleiding logopedie Met o.a. Katrien

Nadere informatie

Behandelende logopedisten 02/

Behandelende logopedisten 02/ Afasie is een communicatiestoornis met ingrijpende gevolgen, niet alleen voor de patiënt maar ook voor de familie, vrienden en kennissen. Wie de stoornis begrijpt, kan gemakkelijker omgaan met de gevolgen.

Nadere informatie

Welke mee'nstrumenten kunnen worden gebruikt om de aard en de ernst van de afasie vast te stellen in de verschillende fasen van herstel.

Welke mee'nstrumenten kunnen worden gebruikt om de aard en de ernst van de afasie vast te stellen in de verschillende fasen van herstel. Welke mee'nstrumenten kunnen worden gebruikt om de aard en de ernst van de afasie vast te stellen in de verschillende fasen van herstel. Afasiecongres 10 oktober 2015 Marije van der Staaij en Elsbeth Boxum

Nadere informatie

Dysfagie. Logopedie. Beter voor elkaar

Dysfagie. Logopedie. Beter voor elkaar Dysfagie Logopedie Beter voor elkaar 2 Dysfagie Deze folder geeft u uitleg over slikproblemen en hoe u deze zoveel mogelijk kunt voorkomen. De informatie is ook nuttig voor uw omgeving. Laat uw naasten

Nadere informatie

Logopedie na een beroerte

Logopedie na een beroerte Logopedie na een beroerte Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2011 pavo 0473 Inleiding Veel mensen hebben na een beroerte problemen met praten of slikken. De neuroloog regelt dat u hiervoor naar de logopedist

Nadere informatie

I Autonome verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Spraak-, taal- en slikproblemen

I Autonome verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Spraak-, taal- en slikproblemen I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Spraak-, taal- en slikproblemen IIVoorwoord Beste patiënt, Beste familie, Deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak- en/

Nadere informatie

Verbale en bucco-faciale apraxie

Verbale en bucco-faciale apraxie Verbale en bucco-faciale apraxie Inleiding De logopedist heeft bij u een verbale- of bucco-faciale apraxie geconstateerd (spraakstoornis). Spreken is bij gezonde mensen een activiteit die automatisch verloopt:

Nadere informatie

SLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE. - Patiëntinformatie -

SLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE. - Patiëntinformatie - SLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE - Patiëntinformatie - Inleiding Beste patiënt, beste familieleden, Deze brochure bieden we u aan omdat u of uw familielid problemen ondervindt bij het slikken. Deze brochure is

Nadere informatie

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Hoofd/hals Overige Aandoening (ICD)

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Hoofd/hals Overige Aandoening (ICD) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Akense Afasie Test (AAT) 29 oktober 2018 Review 1: M. Jungen Review 2: E. v Engelen Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking

Nadere informatie

Over slikken... en verslikken WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL

Over slikken... en verslikken WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL Over slikken... en verslikken WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL 1 2 OVER SLIKKEN... EN VERSLIKKEN INHOUD Voorwoord 4 Normale slikfunctie 5 Slikproblemen (= dysfagie) 6 Oorzaken 6 Gevolgen 7 Behandeling

Nadere informatie

SMTA. Uitgangspunt SMTA. Innovaties in de Geriatrische Revalidatie Symposium UNO-VUmc Martine Verkade en Joost Hurkmans 1

SMTA. Uitgangspunt SMTA. Innovaties in de Geriatrische Revalidatie Symposium UNO-VUmc Martine Verkade en Joost Hurkmans 1 Madeleen de Bruijn, muziektherapeut Martine Verkade, logopedist SMTA SPEECH MUSIC THERAPY FOR APHASIA Speech Music Therapy for Aphasia Uitgangspunt SMTA Combinatiebehandeling van logopedie en muziektherapie

Nadere informatie

Logopedische Richtlijn Diagnostiek en behandeling van afasie

Logopedische Richtlijn Diagnostiek en behandeling van afasie Logopedische Richtlijn Diagnostiek en behandeling van afasie Conferentie AfasieNet 10 oktober 2015 Philine Berns & Sofie van Wessel Meertaligheid en afasie Werkgroep P.E.G. Berns, NVAT, voorzitter N. Jünger,

Nadere informatie

Jaarbeeld AfasieNet 2012

Jaarbeeld AfasieNet 2012 Jaarbeeld AfasieNet 2012 Jaarbeeld AfasieNet 2012. Auteurs: Dineke Blom, Henriëtte van der Wielen en Mariëlle Zwaga. 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding - Wat is AfasieNet 2. Afasieconferentie 2012 3. Werkgroepen

Nadere informatie

Rechterhemisfeer & Communicatie

Rechterhemisfeer & Communicatie Rechterhemisfeer & Communicatie Tieneke Bakker Koopman, Logopedist / Onderwijswetenschapper MSc i.o. 30 november 2015 * NAH symposium* i.s.m. 10WEIZ Educatie en communicatie in de zorg Wie zijn wij Behandelzorg,

Nadere informatie

Informatiebrochure Dysfagie. UZ Leuven 1

Informatiebrochure Dysfagie. UZ Leuven 1 Informatiebrochure Dysfagie UZ Leuven 1 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze

Nadere informatie

SLIKSTOORNISSEN BIJ OUDEREN

SLIKSTOORNISSEN BIJ OUDEREN SLIKSTOORNISSEN BIJ OUDEREN Annemie Gielis logopediste ZNA Jan Palfijn te Merksem Lector Thomas More Antwerpen 1 INHOUD 1. Normaal slikken en dysfagie 2. Presbyfagie en neurogene dysfagie 3. Diagnostiek

Nadere informatie

Op weg naar huis: samen revalideren in de keten. Revalidatie in de acute fase na een CVA in het Elkerliek ziekenhuis

Op weg naar huis: samen revalideren in de keten. Revalidatie in de acute fase na een CVA in het Elkerliek ziekenhuis Op weg naar huis: samen revalideren in de keten Revalidatie in de acute fase na een CVA in het Elkerliek ziekenhuis Revalidatie volgens de richtlijn diagnostiek, behandeling en zorg voor patiënten met

Nadere informatie

Revalideren in een Carintreggeland Huis

Revalideren in een Carintreggeland Huis Revalideren in een Carintreggeland Huis 2 Revalideren in een Carintreggeland Huis Bent u door een beroerte, knie- of heupoperatie of andere ingreep of aandoening beperkter geworden in uw mogelijkheden?

Nadere informatie

RICHTLIJN DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN AFASIE

RICHTLIJN DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN AFASIE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN AFASIE Samenvatting versie voor mensen met afasie en naasten Afasie is een taalstoornis, geen intelligentiestoornis Juli 2017 1 van 23 Inhoud Inleiding... 3 H1:

Nadere informatie

Informatiebrochure Apraxie

Informatiebrochure Apraxie Informatiebrochure Apraxie UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze

Nadere informatie

Dysfagie: prevalentie, diagnostiek, complicaties en behandeling

Dysfagie: prevalentie, diagnostiek, complicaties en behandeling Dysfagie: prevalentie, diagnostiek, complicaties en behandeling Ann Goeleven, PhD Dienst NKO ziekten, Gelaats en Halschirurgie Raadpleging Chronische slikstoornissen UZ Leuven KU Leuven Normale slik Ann

Nadere informatie

Afasie-adviesteam. Taal. Denken

Afasie-adviesteam. Taal. Denken Afasie-adviesteam Taal Denken Communicatie Spraak Afasie Afasie is een taalstoornis ten gevolge van hersenletsel. Dit hersenletsel kan optreden door een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding), een

Nadere informatie

Voor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart.

Voor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart. Afasie Voor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart. Het is belangrijk om deze informatiefolder ook aan

Nadere informatie

Wereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet?

Wereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Handout: downloadbaar via http://www.hannekekalf.nl/ebp @hannekekalf dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Afdeling Revalidatie:

Nadere informatie

Wereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet?

Wereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Handout: downloadbaar via http://www.hannekekalf.nl/ebp @hannekekalf dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Afdeling Revalidatie:

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE. LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie

PATIËNTENINFORMATIE. LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie PATIËNTENINFORMATIE LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie 2 LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren

Nadere informatie

Afasie-adviesteam. Patiëntenfolder. Taal. Denken

Afasie-adviesteam. Patiëntenfolder. Taal. Denken Afasie-adviesteam Patiëntenfolder Taal Denken Communicatie Spraak Afasie Afasie is een taalstoornis ten gevolge van hersenletsel. Dit hersenletsel kan optreden door: - een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding)

Nadere informatie

Problemen rondom spreken

Problemen rondom spreken Parkinson Vereniging Landelijke Problemen rondom spreken Dr. Hanneke Kalf, logopedist-onderzoeker UMC St Radboud Nijmegen Zorg voor Parkinson ParkinsonNet richtlijnen slikstoornissen @hannekekalf UMC St

Nadere informatie

Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson. Neurologie

Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson. Neurologie Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson Neurologie Inleiding U bent in behandeling bij de neuroloog en de Parkinsonverpleegkundige in het ziekenhuis in verband met de ziekte van Parkinson.

Nadere informatie

Advies- en behandelcentrum. Logopedie. Communiceren op maat

Advies- en behandelcentrum. Logopedie. Communiceren op maat Advies- en behandelcentrum Logopedie Communiceren op maat Wat is logopedie? Logopedie binnen het Advies- en behan del centrum houdt zich bezig met advisering, onderzoek en behandeling van stoornissen en

Nadere informatie

Even voorstellen: Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel van de Amarant Groep

Even voorstellen: Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel van de Amarant Groep Even voorstellen: Pauwer biedt zorg op maat aan kinderen, jongeren en volwassenen met een lichamelijke beperking, een meervoudige beperking of met nietaangeboren hersenletsel. Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel

Nadere informatie

Dysartrie. spraakstoornis bij volwassenen

Dysartrie. spraakstoornis bij volwassenen Dysartrie spraakstoornis bij volwassenen Voor u ligt de informatiefolder over dysartrie. In deze folder vindt u meer informatie over de spraakproblemen die u op dit moment ervaart. Het is belangrijk om

Nadere informatie

Cerebrale parese bij volwassenen. Evaluatie en revalidatie

Cerebrale parese bij volwassenen. Evaluatie en revalidatie Cerebrale parese bij volwassenen Evaluatie en revalidatie Definitie CP. «Cerebrale Parese (Cerebral Palsy in het Engels) is een internationaal gebruikte term, waarvan de afbakening en definitie talrijke

Nadere informatie

DysfagiebijParkinson. Simone Hutten Klinisch Logopedist OLVG West

DysfagiebijParkinson. Simone Hutten Klinisch Logopedist OLVG West DysfagiebijParkinson Simone Hutten Klinisch Logopedist OLVG West Dysfagie dys, slecht en phagein, eten (Groher& Grary, 2010) Dysfagie en Parkinson Meer dan 80% van de patiënten met de ziekte van Parkinson

Nadere informatie

Altijd Wat. Muziek en taal. Overeenkomsten muziek en taal. Zingen ingang tot spreken

Altijd Wat. Muziek en taal. Overeenkomsten muziek en taal. Zingen ingang tot spreken HersenletselCongres 2014 3 november Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen De betrokken relaties bij dit project zijn: CLUSTER C Sponsoring of onderzoeksgeld: Al zingend

Nadere informatie

WHITE PAPER CAT-NL ERNSTBEPALING KRITIEKE WAARDEN WHITE PAPER , PEARSON BENELUX B.V.

WHITE PAPER CAT-NL ERNSTBEPALING KRITIEKE WAARDEN WHITE PAPER , PEARSON BENELUX B.V. WHITE PAPER CAT-NL ERNSTBEPALING KRITIEKE WAARDEN WHITE PAPER 3 WWW.PEARSONCLINICAL.NL WWW.PEARSONCLINICAL.BE 2016, PEARSON BENELUX B.V. White paper CAT-NL Ernstbepaling Kritieke Waarden White paper 3

Nadere informatie

Kwaliteit van afasietherapie

Kwaliteit van afasietherapie 1 Kwaliteit van afasietherapie Ph. Berns 1.1 Inleiding Logopedisten worden geacht evidence-based te handelen (NVLF, 2013). Hierdoor dragen ze bij aan de ontwikkeling van hun beroep en aan de verbetering

Nadere informatie

Logopedie spraak- en taalproblemen

Logopedie spraak- en taalproblemen Logopedie spraak- en taalproblemen Inhoud Logopedische problemen 3 Afasie 4 Dysartrie 5 Apraxie 6 Bijkomende problemen 7 De logopedist 10 Praktische tips 11 Meer informatie 14 Tot slot 15 Nuttige coördinaten

Nadere informatie

Revalideren in een woonzorgcentrum van Carintreggeland

Revalideren in een woonzorgcentrum van Carintreggeland Revalideren in een woonzorgcentrum van Carintreggeland 2 Revalideren bij Carintreggeland Bent u door een beroerte, knie/heupoperatie of andere ingreep of aandoening beperkter geworden in uw mogelijkheden?

Nadere informatie

DIAS: Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak

DIAS: Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak DIAS: Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak Judith Feiken, Centrum voor Revalidatie- UMCG, loc. Beatrixoord Roel Jonkers, Rijksuniversiteit Groningen Met dank aan: Stichting Afasie Nederland

Nadere informatie

Beste patiënt 1. VOOR WIE? REVALIDATIEPROGRAMMA PRAKTISCHE INFORMATIE NOTITIES 15

Beste patiënt 1. VOOR WIE? REVALIDATIEPROGRAMMA PRAKTISCHE INFORMATIE NOTITIES 15 Neurorevalidatie Beste patiënt 1. VOOR WIE? 04 Jaarlijks worden in Vlaanderen tienduizenden mensen getroffen door een neurologische aandoening. Deze aandoening treft de hersenen, het ruggenmerg of het

Nadere informatie

NDT. Neuro Developement Treatment

NDT. Neuro Developement Treatment NDT Neuro Developement Treatment Algemeen Momenteel bent u opgenomen op afdeling neurologie, waar u behandeld wordt op de Stroke Unit in verband met een C.V.A. C.V.A. is een afkorting voor Cerebro Vasculair

Nadere informatie

Nederlandse Richtlijn Slikstoornissen bij de ziekte van Huntington Auteur: mw. dr. A (Anne-Wil) Heemskerk

Nederlandse Richtlijn Slikstoornissen bij de ziekte van Huntington Auteur: mw. dr. A (Anne-Wil) Heemskerk Nederlandse Richtlijn Slikstoornissen bij de ziekte van Huntington Auteur: mw. dr. A (Anne-Wil) Heemskerk Inleiding Onlangs is een Europese richtlijn met betrekking tot slikproblemen bij de ziekte van

Nadere informatie

Communicatiestoornissen:

Communicatiestoornissen: Communicatiestoornissen: Hoe herken je ze en hoe ga je ermee om? Dr. Marina Ruiter Docent / Onderzoeker - Radboud Universiteit Spraak- en patholoog / Logopedist Sint Maartenskliniek Inhoud (1) Overzicht

Nadere informatie

Behandeling van patiënten met een beroerte

Behandeling van patiënten met een beroerte Revalidatie Behandeling van patiënten met een beroerte Een beroerte heeft vaak grote gevolgen. Een beschadiging van de linker hersenhelft heeft andere gevolgen voor het dagelijks functioneren van de patiënt,

Nadere informatie

Screening Cognitieve Communicatieproblemen

Screening Cognitieve Communicatieproblemen Screening Cognitieve Communicatieproblemen Verantwoording van de screening In De Hoogstraat ondergaat elke revalidant met hersenletsel tgv een CVA binnen 4 weken na opname een standaard logopedische screening.

Nadere informatie

Workshop slikproblemen opsporen en interventies

Workshop slikproblemen opsporen en interventies GOUD symposium Workshop slikproblemen opsporen en interventies Welkom Inleiding Voorstellen workshopleiders Doel en opzet workshop Inventarisatie aanwezige disciplines Resultaten GOUD Hoe vaak komen slikstoornissen

Nadere informatie

CAT-NL WHITE PAPER 4. Scoringscriteria en scoringsvoorbeelden subtest 17 Benoemen: zelfstandige naamwoorden WHITE PAPER 4

CAT-NL WHITE PAPER 4. Scoringscriteria en scoringsvoorbeelden subtest 17 Benoemen: zelfstandige naamwoorden WHITE PAPER 4 WHITE PAPER 4 CAT-NL Scoringscriteria en scoringsvoorbeelden subtest 17 Benoemen: zelfstandige naamwoorden WHITE PAPER 4 WWW.PEARSONCLINICAL.NL WWW.PEARSONCLINICAL.BE PEARSON BENELUX B.V. White paper CAT-NL

Nadere informatie

Scholingsbijeenkomst. Samen sterk in de zorg na een beroerte

Scholingsbijeenkomst. Samen sterk in de zorg na een beroerte Scholingsbijeenkomst Samen sterk in de zorg na een beroerte Programma scholingsbijeenkomst 1. Welkom, inleiding 2. Simulatiespel Heb ik een probleem dan? 3. Lezing Lange termijn gevolgen CVA voor patiënt

Nadere informatie

Onderzoek & Advies bij afasie

Onderzoek & Advies bij afasie Onderzoek & Advies bij afasie informatie voor verwijzers Onderzoek & Advies bij communicatieproblemen Als gevolg van hersenletsel kan het voorkomen dat uw patiënt niet meer goed kan communiceren. Uw patiënt

Nadere informatie

Logopedie slikproblemen

Logopedie slikproblemen Logopedie slikproblemen Inhoud Logopedische problemen 3 Het normale slikproces 4 Onderzoek en behandeling 5 Tips 7 Wat doen bij verslikken 9 Meer informatie 10 Tot slot 10 Nuttige coördinaten 11 Ter bevordering

Nadere informatie

Informatiebrochure Afasie

Informatiebrochure Afasie Informatiebrochure Afasie UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze

Nadere informatie

Een operatie in het hoofd-halsgebied die tijdelijk hinder kan veroorzaken tijdens het eten en drinken.

Een operatie in het hoofd-halsgebied die tijdelijk hinder kan veroorzaken tijdens het eten en drinken. Dysfagie 1 Wat is dysfagie? Dysfagie is een slikstoornis die kan ontstaan door: Verminderd functioneren van structuren, spieren of zenuwen die nodig zijn om te slikken. Hieronder verstaan we bijvoorbeeld

Nadere informatie

Afasie-adviesteam. Patiëntenfolder. Taal. Denken

Afasie-adviesteam. Patiëntenfolder. Taal. Denken Afasie-adviesteam Patiëntenfolder Taal Denken Communicatie Spraak Afasie Afasie is een taalstoornis ten gevolge van hersenletsel. Dit hersenletsel kan optreden door: - een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding)

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson Wat kan Amaris Theodotion u bieden?

De ziekte van Parkinson Wat kan Amaris Theodotion u bieden? De ziekte van Parkinson Wat kan Amaris Theodotion u bieden? Informatie voor cliënten, patiënten, familieleden en mantelzorgers WAT KAN DE PARKINSON PROJECTGROEP (PPG) VOOR U ALS PARKINSON-PATIËNTEN BETEKENEN?

Nadere informatie

1. Voorbereidende fase In deze fase vindt het afhappen, kauwen en het verzamelen van het voedsel op de tong plaats.

1. Voorbereidende fase In deze fase vindt het afhappen, kauwen en het verzamelen van het voedsel op de tong plaats. Slikproblemen Eten en drinken Bij normaal eten en drinken is er een hechte samenwerking tussen mond, keel, strottenhoofd en slokdarm. Het slikproces kan globaal in 4 fasen verdeeld worden: 1. Voorbereidende

Nadere informatie

1 Wat is dysfagie?... 2. 2 Kenmerken van dysfagie... 3. 3 Gevolgen van dysfagie... 3. 4 Behandeling van dysfagie... 4

1 Wat is dysfagie?... 2. 2 Kenmerken van dysfagie... 3. 3 Gevolgen van dysfagie... 3. 4 Behandeling van dysfagie... 4 Dysfagie Logopedie Inhoudsopgave 1 Wat is dysfagie?... 2 2 Kenmerken van dysfagie... 3 3 Gevolgen van dysfagie... 3 4 Behandeling van dysfagie... 4 5 Tips tijdens het eten en drinken... 5 1 Wat is dysfagie?

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/32744 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/32744 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32744 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Heemskerk, Anne-Wil Title: Dysphagia in Huntington s disease Issue Date: 2015-04-15

Nadere informatie

Slikken of stikken?! Symposium (On)zichtbare hinder in het dagelijks leven door hersenletsel

Slikken of stikken?! Symposium (On)zichtbare hinder in het dagelijks leven door hersenletsel Slikken of stikken?! Symposium (On)zichtbare hinder in het dagelijks leven door hersenletsel 19-03-2018 Francien Lammerts, logopedist Groene Hart Ziekenhuis Voorstellen Francien Lammerts, logopedist Groene

Nadere informatie

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Hoofd/ hals Overig, ongespecificeerd

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Hoofd/ hals Overig, ongespecificeerd Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Akense Afasie Test (AAT) 28 september 2011 Review 1: I. Spelthann Review 2: M. Jungen Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft

Nadere informatie

Hanneke Kalf Radboudumc Nijmegen 1

Hanneke Kalf Radboudumc Nijmegen 1 Evidence-based logopedie - wat is er in 10 jaar veranderd? GEFELICITEERD! Dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Van: afdeling logopedie Radboudumc @hannekekalf Patiëntenzorg,

Nadere informatie

U kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het

U kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het Afasie Inleiding Als gevolg van een hersenbeschadiging kan een patiënt te maken krijgen met communicatieproblemen. Deze beperken hem/haar in het uitwisselen van gedachten, wensen en gevoelens. Op de afdeling

Nadere informatie

Van Logopedische praktijk naar Logopediewetenschap! Prof dr Ellen Gerrits Symposium promotie dr Joost Hurkmans 12 februari 2016

Van Logopedische praktijk naar Logopediewetenschap! Prof dr Ellen Gerrits Symposium promotie dr Joost Hurkmans 12 februari 2016 Van Logopedische praktijk naar Logopediewetenschap! Prof dr Ellen Gerrits Symposium promotie dr Joost Hurkmans 12 februari 2016 1 Spraak-, Taal-, Stem-, Gehooren Slikstoornissen Klinische expertise Beste

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1 INLEIDING

HOOFDSTUK 1 INLEIDING INLEIDING METEN IN DE GEZONDHEIDSZORG Meten neemt tegenwoordig in de gezondheidszorg een steeds belangrijkere positie in. Wat is er precies met de patiënt aan de hand? Gaat de patiënt vooruit? Heeft de

Nadere informatie

NAIS. NVAT Afasie Interventie Schema

NAIS. NVAT Afasie Interventie Schema Nederlandse Vereniging Afasie Therapeuten NAIS NVAT Afasie Interventie Schema Maart 2015, inclusief correctie tabel 1 Sandra Wielaert Nicole Jünger Philine Berns Colofon Nederlandse Vereniging van Afasie

Nadere informatie

Informatiebrochure. Rechterhemisferische Communicatiestoornissen. UZ Leuven 1

Informatiebrochure. Rechterhemisferische Communicatiestoornissen. UZ Leuven 1 Informatiebrochure Rechterhemisferische Communicatiestoornissen UZ Leuven 1 UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen

Nadere informatie

Inspiratiesessie Slikstoornissen bij dementie: wat kun je ermee? Maris van Sluijs, kerndocent logopedie Hogeschool Rotterdam

Inspiratiesessie Slikstoornissen bij dementie: wat kun je ermee? Maris van Sluijs, kerndocent logopedie Hogeschool Rotterdam Inspiratiesessie Slikstoornissen bij dementie: wat kun je ermee? Maris van Sluijs, kerndocent logopedie Hogeschool Rotterdam Begeleiding bij de maaltijd.hoe moeilijk is het? Stelling 1 Ik heb ervaring

Nadere informatie

Pieters Behandel Praktijk

Pieters Behandel Praktijk Fysiotherapie Ergotherapie Logopedie Diëtetiek Psychologie Specialist Ouderengeneeskunde Pieter van Foreest Pieters Behandel Praktijk Pieters Behandel Praktijk Gespecialiseerde behandeling bij u in de

Nadere informatie

Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma

Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma De toepassing van de richtlijn Ergotherapie aan huis bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers Post - HBO cursus 2012

Nadere informatie

Revalidatie op stroke unit

Revalidatie op stroke unit CVA up-to-date 04/02/2017 Revalidatie op stroke unit Ilse Groeseneken Dienst kine-ergo-logo (KEL) Programma 1. Multidisciplinair team 2. Subteam KEL 3. Visie op stroke unit 1. Multidisciplinair team Diëtist

Nadere informatie

Handreiking. Risico op ondervoeding

Handreiking. Risico op ondervoeding Handreiking Risico op ondervoeding Handreiking Risico op ondervoeding Doelgroep Ouderen met: - Aanwijzingen voor (risico op) ondervoeding. ¹ - Risicofactoren voor ondervoeding: Multimorbiditeit. ¹ ² Polyfarmacie.

Nadere informatie