Seminar beleggen voor uw pensioen 2
Agenda voor vandaag Voor de lunch: de pensioenregelingen De basispensioenregeling De pensioenplanner Pensioen op de loonstrook De netto pensioenregeling Nabestaandenpensioen Na de lunch: de beleggingen Hoe belegt het pensioenfonds Mogelijkheden om je pensioen aan te vullen 3
De basisregeling tot 2006: Pensioen ca 50% van laatste loon Opbouwpercentage 2,25% van 12 maandsalaris Salaris 220.000 Basisregeling pensioenfonds 115.000 overbrugging 30.000 56 jaar AOW 10.000 4
De basisregeling tussen 2006 en 2015: Pensioen ca 50% van laatste loon Levensloop Opbouwpercentage 1,95% van Salaris 220.000 Basisregeling pensioenfonds 110.000 1.000? 56 jaar AOW 10.000 12 maandsalaris + vakantiegeld en dertiende maand Per saldo beperkt lager pensioen, zonder opbouw overbrugging 5
De basisregeling nu: Pensioen ca 30% van loon tot 108.000 Premietoelage 1 en 2 Levensloop Opbouwpercentage Ca 1% van Later met pensioen Salaris 220.000 Basisregeling pensioenfonds 58 jaar AOW 35.000 10.000 12 maandsalaris + vakantiegeld en dertiende maand + premietoelage + levensloop + staffels tot 108.000 6
De netto regeling: Aanvulling over loon boven 108.000 Premietoelage 1 en 2 Salaris 220.000 bruto Netto regeling pensioenfonds Basisregeling pensioenfonds Ongeveer 30.000 netto 35.000 bruto Inleg netto regeling afhankelijk van leeftijd Over 12 maandsalaris + vakantiegeld en dertiende maand + premietoelage + levensloop + staffels boven 108.000 58 jaar AOW 10.000 bruto Uitkering afhankelijk van (o.a.) rente en rendement 7
De pensioenplanner Via www.klmvliegendfonds.nl Inloggen met DigiD Vragen? Bel ons op 020 426 62 20 Wij kunnen met u meekijken! 8
Uw pensioen in de pensioenplanner 9
Pensioengeld elke maand zichtbaar 10
Voorbeeld loonstrook voor vlieger van 35 jaar voor 2006 voor 2015 nu in 2020 Maandsalaris incl L, P en F 15.000 15.000 15.000 15.000 1 WG bijdrage levensloop 839 839 839 2 Pensioenpremietoelage 1 2.369 2.225 3 Pensioenpremietoelage 2 2.256 2.232 4 Premie pensioentoelage 1.650 1.650 1.650 1.650 5 Verl. Pensioenpremietoel. - 2.947 0 7 WN pensioenpremie - 2.100-2.100-2.100-2.100 9 Levensloopregeling - 839-839 - 839 Loon voor alle heffingen 14.550 14.550 16.227 19.006 Loonheffing - 6.991-6.991-7.859-9.297 netto 7.559 7.559 8.368 9.709 inhouding netto pensioen obv toelagen 809 n.v.t. obv fiscaal maximum 848 1.034 uitbetalingsbedrag 7.559 7.559 7.559 8.675 11
Netto pensioenregeling Verhoogt pensioeninkomen naar circa 30% van laatste loon Belegt in grotendeels dezelfde beleggingsproducten als de basisregeling Keuze: meer of minder beleggingsrisico Volledige dekking partnerpensioen tot aan de pensioendatum (en daarna indien gewenst) Kapitaal vrijgesteld van Box III belasting 12
De netto regeling: Aanvulling over loon boven 108.000 Salaris 220.000 bruto Netto regeling pensioenfonds Basisregeling pensioenfonds Ongeveer 30.000 netto 35.000 bruto Inleg netto regeling afhankelijk van leeftijd Over 12 maandsalaris + vakantiegeld en dertiende maand + premietoelage + levensloop + staffels boven 108.000 58 jaar AOW 10.000 bruto Uitkering afhankelijk van (o.a.) rente en rendement 13
Uw pensioen in de pensioenplanner 14
Uw pensioen in de pensioenplanner 15
Uw pensioen in de pensioenplanner 16
Uw nabestaandenpensioen in de pensioenplanner 17
18
Belang van oudedagsvoorziening voor de vlieger Relatief hoge levensverwachting Relatief lage pensioenleeftijd Relatief hoog salaris Toch: grote individuele verschillen, zoals: Doelen Voorkeur voor zekerheid of risico Mogelijkheid tot nemen van risico Aantal kinderen en (ex)partners Vermogenspositie Inflatieen langleven risico 19
Afwegingen bij beleggen of sparen Benodigd rendement na kosten Risicotolerantie Beleggingshorizon Wensen mbt keuzevrijheid, ESG Flexibiliteit m.b.t. investeren en onttrekken Dekking risico s/wat gebeurt er bij life events Belasting-impact Etc. 20
A. Hoe belegt het pensioenfonds in de basisregeling? 1. Het fonds neemt beleggingsrisico omdat dit nodig is voor de realisatie van een welvaartsvast pensioen. Het nemen van beleggingsrisico wordt op de lange termijn beloond. 2. De strategische assetallocatie is de belangrijkste keuze in het beleggingsproces. 3. Het is belangrijk te doorgronden waarin je belegt. Dit verhoogt tevens het vertrouwen van de deelnemers. 21
A. Hoe belegt het pensioenfonds in de basisregeling? Spreiding Lange termijn Risicobewust Inflatie 22
A. Hoe belegt het pensioenfonds in de basisregeling? 23
B. Hoe belegt het pensioenfonds in de nettoregeling? 24
Allocatie B. Beleggingsbeleid nettoregeling gebaseerd op life cycle Aantal jaren voor pensioendatum NB Dit is de allocatie bij keuze voor pensioen met vaste uitkering 25
B. Beleggingsbeleid nettoregeling Beleggingscategorie Huidige allocatie standaard mixfonds defensief mixfonds offensief mixfonds Inflation linked bonds (ILB s) - 10,0% - Staatsobligaties 20+ - 15,0% - Investment grade credits 20,0% 15,0% 10,0% High-Yieldobligaties 10,0% 5,0% 10,0% Emerging-Market-Debtobligaties in Amerikaanse dollars Emerging-Market-Debtobligaties in locale valuta 5,0% 5,0% 5,0% 5,0% 5,0% 5,0% Wereldwijd developed large- en mid cap 25,0% 18,8% 27,5% Wereldwijd developed small cap 8,3% 6,3% 9,2% Minimum volatility 9,7% 7,2% 10,7% Opkomende markten 7,0% 5,2% 7,6% Beursgenoteerd vastgoed 10,0% 7,5% 15,0% Totaal portefeuille 100,0% 100,0% 100,0% Beleggingscategorie uitkeringfase doorbeleggingsfonds opbouwfase Allocatie Inflation linked bonds 20,0% Staatsobligaties 20+ 5,0% Staatsobligaties 10+ 5,0% Aandelen wereldwijd developed large- en mid cap 15,0% Aandelen wereldwijd developed small-cap 5,0% Aandelen minimum volatility 5,8% Aandelen opkomende markten 4,2% Beursgenoteerd vastgoed 10,0% Investment grade credits 10,0% High-yieldobligaties 10,0% Emerging-Market-Debtobligaties in Amerikaanse dollars 5,0% Emerging-Market-Debtobligaties in locale valuta 5,0% Totaal 100% 26
Lessen uit de basis- en nettoregeling Welke inzichten kunt u gebruiken voor het doehet-zelf -pensioen: Inflatierisico Langlevenrisico Life cycle Risico verminderen door te spreiden Omgaan met wisselende rendementen Bepaal vantevoren uw missie en risicobereidheid voor het DHZ-pensioen 27
C1. Beleggingsbeleid Eagle fund Voor actieve KLM-vliegers en gepensioneerden Vliegend fonds Op maandbasis mogelijkheid tot storten en onttrekken Profielen Obligaties Aandelen Blue Sky Eagle Fund Zeer Defensief 100% Blue Sky Eagle Fund Defensief 80% 20% Blue Sky Eagle Fund Neutraal 60% 40% Blue Sky Eagle Fund Gematigd Offensief 40% 60% Blue Sky Eagle Fund Offensief 20% 80% Blue Sky Eagle Fund Zeer Offensief 100% 28
29
C2. Vermogensbeheer + spreiding portefeuille mogelijk + zelf invloed op eindresultaat + mogelijkheid van profiteren van schaalvoordeel en toegang pensioenfonds bij gebruik Eagle fund - zelf invloed op eindresultaat - ontwikkelen van enige kennis nodig - keuze wel/niet omzetten kapitaal in levenslange lijfrente nodig 30
C3. Woningen kopen en verhuren + huizenprijzen profiteren van schaarste + huursom kan inflatiecomponent hebben + tastbare belegging met economische rationale - uniek risico, spreiding is lastig - kan arbeidsintensief zijn voor verhuurder - ook huizenmarkt is niet ongevoelig voor recessie - illiquide 31
C4. Studieschuld aflossen + minder rentekosten + minder afhankelijkheidsrelatie met bank - inlopen gemiste inleg voor pensioen alsnog nodig 32
C5. Hypotheek woonhuis aflossen + minder rentekosten + minder afhankelijkheidsrelatie met bank - om geld vrij te maken na pensionering is evt. verhuizen nodig - beleggen van vermogen levert wellicht hoger rendement 33
Koers bitcoin in euro jan apr jul okt jan apr jul okt jan apr jul okt jan apr jul okt jan apr jan mrt mei jul sep nov jan mrt mei jul sep nov jan mrt mei jul sep nov 2015 2016 2017 2015 2016 2017 2018 2019 Source: Macrobond / Blue Sky Group Source: Macrobond / Blue Sky Group 25000 22500 20000 17500 15000 12500 10160 10000 7500 5000 2500 25000 22938 22500 20000 17500 15000 12500 10000 7500 5000 2500 0 0 C6. Crypto currencies Koers bitcoin in euro 34
C6. Crypto currencies + flinke koersstijging 2016-2017 en 2019 + talk of the day + hoog opwaarts potentieel - flinke koersdaling in 2018 - geen economische rationale risk of total loss - heeft zich nog niet bewezen - veiligheid - currency mining kost veel energie 35
Wrap-up Actieve vlieger is ook belegger geworden Door overheidsmaatregelen ontstond in 2015 mogelijk pensioengat Door gebruik te maken van compensatie ( pensioengeld ) kan de vlieger dit herstellen Hierbij kunnen de lessen van hoe door het pensioenfonds wordt belegd worden toegepast Vantevoren missie bepalen Weeg de alternatieven af tegen uw eigen criteria Spreiden Via pensioenfonds mogelijkheid gebruik te maken van schaalvoordeel en toegang 36
Maatschappelijk verantwoord: ESG Investment belief: Het pensioenfonds hecht belang aan environmental, social en governance factoren ( ESG ) in het beleggingsbeleid, en voert dit uit zolang dit het behalen van de langetermijndoelstelling niet schaadt. 37
Bij verdere vragen Pensioenservice Telefoon: 020 426 62 20 pensioenservice@klmvliegendfonds.nl www.klmvliegendfonds.nl 38
Bijlage 39
Investment beliefs Vliegend fonds Uitgangspunten over beleggingen 1. Het pensioenfonds neemt beleggingsrisico omdat dit nodig is voor de realisatie van een welvaartsvast pensioen. Het nemen van beleggingsrisico wordt op de lange termijn beloond. 2. De strategische assetallocatie is de belangrijkste keuze in het beleggingsproces. 3. De waarde van de beleggingen fluctueert, maar het rendement tendeert op lange termijn naar een gemiddelde. 4. Het is belangrijk te doorgronden waarin je belegt. Complexere beleggingen worden niet op voorhand uitgesloten. Uitlegbaarheid en beheersbaarheid is daarbij cruciaal, dit verhoogt tevens het vertrouwen van de deelnemers. 5. Het heeft zin om in te spelen op marktbewegingen door af te laten wijken van strategische wegingen en/of benchmarks, waarbij het rendement continu kritisch wordt beoordeeld. 6. Het verwachte nettorendement en risicoverbetering zijn belangrijker dan de kosten van een beleggingskeuze. 7. Het pensioenfonds hecht belang aan environmental, social en governance factoren ( ESG ) in het beleggingsbeleid, en voert dit uit zolang dit het behalen van de langetermijndoelstelling niet schaadt. Uitgangspunten over risicomanagement 8. Risico s beoordelen is integraal onderdeel van een goed beleggingsproces. 9. Als het pensioenfonds een risico zelf kan dragen, dan hoeft hij het niet af te dekken of verzekeren. 10. Het pensioenfonds geeft aan de uitvoerder duidelijke richtlijnen mee voor de gewenste uitvoering van het beleggingsbeleid. 11. Het pensioenfonds beperkt risico s door het gebruik van leverage te beperken. 40