Raadsvoorstel Bevoegdheid Raad Vergadering Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 27 november 2012 Registratienummer: 2012/50 Agendapunt nummer: 12 Onderwerp Gebiedsproces Huijgevoort Inleiding/aanleiding In het gebied Huijgevoort in Middelbeers is een aantal intensieve veehouderijen gevestigd die ervoor zorgen dat er sprake is van een slecht woon- en leefklimaat. Daardoor zijn de verhoudingen tussen boeren en burgers in dat gebied ernstig verstoord. Om die reden is er een gebiedsproces opgestart om dat woon- en leefklimaat en de onderlinge verhoudingen te verbeteren. Aan dit proces nemen deel het Actiecomité Huijgevoort (namens de burgers in het gebied), de ZLTO (namens de boeren in het gebied), de provincie en wij als gemeente. Het gebiedsproces behelst verschillende actiepunten om het woon- en leefklimaat te verbeteren. Eén daarvan is om de intensieve varkenshouderij aan de Heiakkerweg 6 aan te kopen. De afgelopen maanden hebben hierover diverse onderhandelingsgesprekken plaatsgevonden. Dit heeft ertoe geleid dat we u het volgende voorstel kunnen voorleggen. Voorstel 1. Een bedrag van 1.357.305,50 euro beschikbaar te stellen vanuit de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid als bijdrage aan de provincie voor de aankoop van de intensieve veehouderij aan de Heiakkerweg 6 in Middelbeers. 2. Toekomstige inkomsten op de vrijkomende locatie (vanuit Ruimte voor Ruimte) te storten in de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 3
Argumenten 1.1 Als het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 verplaatst, bereiken we onmiddellijk het geambieerde woon- en leefklimaat in het gebied Huijgevoort. Het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 is de belangrijkste veroorzaker van geurhinder in het gebied. Dat komt omdat dit bedrijf dicht bij burgerwoningen ligt. Momenteel is daardoor sprake van een overbelaste situatie voor de omgeving. Concreet gaat het dan om een overschrijding van de in het gemeentelijke geurbeleid opgenomen norm voor voorgrondbelasting (10 Ou E /m 3 ) en de streefwaarde voor achtergrondbelasting (20 Ou E /m 3) op respectievelijk 3 en 5 woningen. Er is nu derhalve sprake van een slecht woon- en leefklimaat. Uit de visie op de Intensieve Veehouderij (29 november 2011) en de Kadernota voor de Intensieve Veehouderij (24 april 2012) volgt dat overbelaste situaties vanuit leefbaarheid en gezondheid moeten worden voorkomen en waar mogelijk moeten worden opgelost. Als het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 verplaatst, is de reductie dusdanig groot dat er onmiddellijk sprake is van een goed woon- en leefklimaat in het gebied Huijgevoort. De resterende geurbelasting op de omgeving (van de andere bedrijven) daalt dan onder de waarden van respectievelijk 10 Ou E /m 3 en 20 Ou E /m 3 zoals hiervoor genoemd. Voor een compleet beeld, hebben wij een overzicht bijgevoegd van de huidige en nieuwe waarden (zie convenant). Aangezien het nu geldende geurbeleid de waarden van 10 Ou E /m 3 en 20 Ou E /m 3 voorschrijft, is het (bij ongewijzigd beleid) ook niet meer mogelijk dat de waarden in de toekomst daarboven gaan komen. Eventuele uitbreidingen van omliggende bedrijven moeten immers ook voldoen aan deze waarden. Als ze daaraan niet voldoen, verlenen wij geen medewerking aan de uitbreiding. 1.2 De provincie en de gemeente nemen ieder 50% van de kosten voor hun rekening. Zowel de provincie als wij als gemeente nemen de verantwoordelijkheid om het woon- en leefklimaat in het gebied aanzienlijk te verbeteren. Als overheid hebben we er immers zelf aan bijgedragen dat deze situatie is ontstaan door eerdere beleidskeuzes (in het kader van de Reconstructiewet en het geurbeleid). Dit was ook de reden voor uw raad om bij het vaststellen van de Kadernota Intensieve Veehouderij een motie aan te nemen om agrarische knelpunten actief aan te pakken (zie bijlage). Mede op grond van deze motie is ons college samen met de provincie verder in gesprek gegaan met Van Kerkhof. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een bedrag van 2.714.611,00 euro waarvoor de eigenaren bereid zijn om hun bedrijf te verkopen en een toekomst elders op te bouwen. Dit bedrag is gebaseerd op een drietal taxaties: Eerst een vanuit de ZLTO (namens Van Kerkhof) en een vanuit de provincie (mede namens ons), vervolgens nog een second opinion vanuit de provincie (mede namens ons). De beide taxaties vanuit de provincie zijn gebaseerd op de systematiek van verplaatsing van een veehouderij (VIV). Daaruit volgt dat we voor het bedrijf niet meer betalen dan de waarde die het volgens taxatie heeft. Het is aan de verplaatser (in dit geval Van Kerkhof) om op de nieuwe locatie een nieuw bestaan op te bouwen en dus te (kunnen) financieren. Het laatste bepalende taxatierapport ligt vertrouwelijk voor uw raad ter inzage. Als bijlage treft u vertrouwelijk ook een overzicht aan van de posten waaruit voornoemd bedrag bestaat. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 4
Vanuit de provincie is aangegeven dat wordt voldaan aan de voorwaarden inzake staatsteun, omdat dit op de gebruikelijke wijze plaatsvindt (Verplaatsing van Intensieve Veehouderij). Een nadere onderbouwing daarvan werken we op dit moment nog verder uit. Aangezien de provincie en de gemeente een gedeelde verantwoordelijkheid nemen, is de afspraak gemaakt dat ieder 50% van de aankoopkosten voor haar rekening neemt. Dat komt voor ons als gemeente dus neer op 1.357.305,50 euro. Het college van Gedeputeerde Staten van de provincie heeft, evenals ons college, op 13 november 2012 ingestemd met de aankoop van het bedrijf onder de voorwaarde dat uw raad hiermee ook instemt. Overigens heeft de provincie uitdrukkelijk aangegeven dat dit een eenmalige bijdrage betreft. De provincie is derhalve alleen in het kader van het gebiedsproces Huijgevoort bereid om de helft van de kosten van de verplaatsing van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 voor haar rekening te nemen. 1.3 Bij zowel de betrokken boeren als de betrokken burgers is draagvlak voor deze oplossingsrichting. Dit volgt uit het door hen ondertekende convenant. Zowel de betrokken boeren als de betrokken burgers zijn enthousiast over de voorgestelde oplossingsrichting. De verplaatsing van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 is daarbij cruciaal, omdat dit bedrijf de meeste (geur)overlast veroorzaakt. Door verplaatsing van dit bedrijf bereiken we direct dat bij 10 (burger)woningen een goed tot redelijk goed woon- en leefklimaat wordt bereikt. Bij 5 van deze 10 woningen is nu sprake van een slecht tot zeer slecht woon- en leefklimaat. Dit is niet alleen uniek voor het gebied, maar ook voor onze gemeente in zijn totaliteit. In het gebied Huijgevoort is echter nog een aantal intensieve veehouderijen gevestigd. De belangrijkste in dit kader zijn de bedrijven aan de Heiakkerweg 4 en de Leeuwenakker 2. Deze bedrijven hebben uitbreidingsplannen. Hierna gaan we hier uitgebreider op in. Vanuit de buurt bestaat begrip voor het feit dat deze bedrijven nog moeten kunnen uitbreiden, mits ze voldoen aan het stringentere beleid zoals hiervoor aangehaald. In het convenant zijn hierover afspraken tussen de betrokken boeren en burgers vastgelegd. Heiakkerweg 4 Er zijn nog uitbreidingsplannen voor de intensieve varkenshouderij van Timmermans aan de Heiakkerweg 4. Ten eerste hebben we een vergunning verleend voor het realiseren van een extra stal binnen het huidige bouwblok. Daartegen heeft het Actiecomité bezwaar gemaakt. De beslissing op bezwaar hebben we nog niet genomen. Daarnaast heeft de provincie een ontheffing van de Verordening Ruimte verleend voor het vergroten van het bouwblok van 1,76 naar 2,48 hectare. Als college hebben wij over deze uitbreiding nog geen standpunt ingenomen in verband met het lopende gebiedsproces. Hiervan hebben wij u al eerder op de hoogte gebracht via een raadsinformatiebrief. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 5
Dit uitbreidingsplan voldoet (nog) niet aan het provinciale en gemeentelijke beleid vanwege een te hoge voorgrond- en achtergrondbelasting. Als het plan dusdanig wordt aangepast dat het hieraan wel voldoet, zouden we hieraan alsnog medewerking kunnen verlenen. In het kader van het gebiedsproces Huijgevoort hebben de provincie en wij als gemeente gesprekken gevoerd met de eigenaar van het bedrijf over de uitbreidingsplannen. In het hiervoor genoemde convenant heeft de ondernemer aangegeven af te zien van de uitbreiding van zijn bouwblok, waarvoor de provincie ontheffing heeft verleend. Hij is nog wel van plan om de hiervoor bedoelde stal te realiseren, waarvoor wij al een vergunning hebben verleend en die ligt binnen het huidige bouwblok. De buurt heeft in het kader van het convenant aangegeven de daartegen ingediende bezwaren in te trekken. Daardoor wordt de verleende bouwvergunning onherroepelijk. Voorts heeft Timmermans aangegeven zijn bedrijf te voorzien van een gecombineerde biologische luchtwasser in plaats van een chemische luchtwasser. Daardoor wordt de geuruitstoot verder beperkt. Dit is wel onder de voorwaarde dat de provincie hiervoor een vergunning verleend in het kader van de Natuurbeschermingswet. Leeuwenakker 2 Ook voor de intensieve varkenshouderij van Van Aaken aan de Leeuwenakker 2 zijn er uitbreidingsplannen. Ten eerste ligt er een aanvraag om een bestaande loods om te zetten naar een biggenstal binnen het huidige bouwblok. Deze ligt momenteel voor een verklaring van geen bedenkingen bij de provincie in verband met de Natuurbeschermingswet. Daarnaast heeft de eigenaar een masterplan ingediend dat toeziet op beëindiging van het bedrijf aan de Voorteindseweg en uitbreiding van het bedrijf (in het ja, mits -gebied) aan de Leeuwenakker 2 tot 1,5 hectare. In feite gaat het dan om een vormverandering, omdat het bouwvlak aan de Voorteindseweg wordt verplaatst naar en samengevoegd met het gekoppelde bouwvlak aan de Leeuwenakker 2. Als college hebben we in principe ingestemd met dit masterplan, maar er moet nog wel voldaan worden aan een aantal randvoorwaarden waaronder het gemeentelijke beleid zoals opgenomen in de Kadernota Intensieve Veehouderij. Bovendien moet er eerst nog een (anterieure) overeenkomst worden gesloten. De buurt heeft ook in deze kwestie aangegeven af te zien van juridische procedures, mits de plannen voldoen aan het stringentere beleid. Het is onze bedoeling om deze ontwikkeling mee te nemen in het bestemmingsplan buitengebied (fase 2). In het eerste kwartaal van 2013 leggen wij dit ter besluitvorming aan uw raad voor. Als gevolg van bovengenoemde ontwikkelingen verdwijnt er per saldo 0,94 hectare bouwvlak intensieve veehouderij binnen het buurtschap en daarnaast ook nog 0,73 hectare bouwvlak intensieve veehouderij in de directe nabijheid van het buurtschap, waardoor ook daar het woon- en leefklimaat verbetert. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 6
1.4 De beoogde nieuwe locatie voor Van Kerkhof is duurzaam. Van Kerkhof is van plan om zijn bedrijf te verplaatsen naar een bestaande bedrijfslocatie buiten de gemeente Oirschot. Hij heeft daar onder voorwaarden een bestaand varkensbedrijf gekocht. Dit is een duurzame locatie. Bovendien heeft Van Kerkhof aangegeven op de nieuwe locatie maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Voor achtergrondinformatie verwijzen wij u naar de Toetsing duurzame locatie en de Toetsing maatlat Duurzame Veehouderij (vertrouwelijk ter inzage). Inmiddels heeft hij de buurtbewoners van het bedrijf op de hoogte gebracht van zijn plannen op die locatie. Als u instemt met het voorstel, betekent dat concreet dat de provincie het bedrijf aankoopt per 22 december 2012. Vervolgens heeft Van Kerkhof 3 jaren tijd om zijn bedrijf daadwerkelijk te verplaatsen naar de nieuwe locatie. In die tijd moet hij zijn plannen concretiseren, de procedures daarvoor doorlopen en tenslotte realiseren. We hebben met Van Kerkhof afgesproken dat hij in ieder geval op 15 januari 2016 moet zijn verplaatst of zoveel eerder als mogelijk. 1.5 Het gebiedsproces behelst meer dan alleen de aankoop van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6. Het bestaat uit diverse actiepunten. De achterliggende doelstelling is om de dialoog en daarmee het vertrouwen tussen boeren en burgers te herstellen. Zoals in de inleiding vermeld, behelst het gebiedsproces diverse actiepunten om het woon-, werk- en leefklimaat in het buurtschap te verbeteren. De belangrijkste is de verplaatsing van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6. De andere actiepunten hebben betrekking op geluidhinder, verkeersoverlast, landschappelijke inpassing, communicatie en geurhinder (e-monitoring luchtwassers). Wij verwachten dat we deze acties, voor zover daar al kosten mee gepaard gaan, kunnen betalen vanuit de in de begroting opgenomen budgetten. Het stappenplan hebben we als bijlage bijgevoegd (zie convenant). Daarin treft u meer achtergrondinformatie aan. In het convenant wordt ook verwezen naar dit stappenplan. Daaruit volgt dat de boeren en de burgers uit het gebied samen verder aan de slag willen gaan om uitvoering te geven aan dit stappenplan. Daartoe wordt een Buurtschapscomité opgericht, waarin zowel boeren als burgers uit het gebied zitting nemen. Van cruciaal belang daarbij is dat beide partijen uitgesproken hebben vertrouwen te hebben in het gebiedsproces. Alle betrokken partijen hebben bijgedragen aan het gebiedsproces. De buurtbewoners door aan te geven dat zij afzien van juridische procedures als de uitbreidingsplannen van de boeren voldoen aan het strengere (geur)beleid. De boeren op hun beurt ieder op hun eigen wijze. Van Kerkhof door mee te werken aan verplaatsing zonder er financieel beter op te worden. Dit laatste heeft hij ook aangetoond met bedrijfsgegevens. Bovendien heeft hij aangegeven om op de nieuwe locatie maatschappelijk verantwoord te ondernemen, waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 7
Timmermans draagt bij door geen gebruik meer te maken van de provinciale ontheffing om zijn bouwvlak uit te breiden en bij toekomstige ontwikkelingen technieken toe te passen die maximaal geuremissies reduceren (een gecombineerde luchtwasser in plaats van de nu vergunde chemische luchtwasser) en zijn bedrijf landschappelijk in te passen. En Van Aaken door zijn uitbreiding te realiseren op een duurzame locatie aan de Leeuwenakker, waardoor er aan de Voorteindseweg een beter leefmilieu ontstaat. Bovendien heeft Van Aaken ook aangegeven zijn bedrijf landschappelijk in te passen en een gecombineerde biologische luchtwasser te installeren in plaats van een chemische luchtwasser, hetgeen betekent dat de geuruitstoot niet toeneemt. Voorts heeft de ZLTO een belangrijke rol gespeeld om de verstoorde verhoudingen tussen boeren en burgers te herstellen door met de boeren in gesprek te gaan om maatschappelijk verantwoord ondernemen te stimuleren en te ondersteunen en als spreekbuis namens de boeren te zijn richting de burgers. Tenslotte hebben de provincie en de gemeente hieraan bijgedragen door in gesprek te gaan met de boeren en de burgers en daarnaast de mogelijkheid te onderzoeken om de verplaatsing van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 financieel mogelijk te maken. Dit laatste ligt nu voor aan uw raad. 1.6 De onttrekking aan de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid past in dit geval binnen de randvoorwaarden zoals uw raad heeft vastgesteld. U heeft als raad op 19 juni 2012 de randvoorwaarden benoemd voor een onttrekking aan de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid. De aankoop van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 past binnen deze randvoorwaarden. Deze aankoop staat namelijk niet op zichzelf. Het is een cruciaal onderdeel en maakt onlosmakelijk deel uit van het Gebiedsproces Huijgevoort om het woon-, werk- en leefklimaat in het gebied te verbeteren. Hierna lichten we dit nader toe. Ten eerste is er sprake van een ontwikkeling die op termijn economisch, sociaal en duurzaam rendement oplevert voor de gemeente Oirschot, in dit geval specifiek het gebied Huijgevoort. Het gebiedsproces in zijn totaliteit zorgt er immers voor dat er weer een leefbare situatie ontstaat binnen het buurtschap, doordat de (geur)overlast aanzienlijk afneemt, boeren en burgers weer met elkaar in gesprek gaan en de betrokken boeren uitbreidingsruimte krijgen mits zij maatschappelijk verantwoord ondernemen. Maar de impact van het Gebiedsproces reikt verder dan alleen het gebied zelf. Het heeft in belangrijke mate ook een uitstraling naar daarbuiten, zelfs buiten onze gemeentegrenzen. Het toont immers aan dat we als gemeente Oirschot niet alleen beleid hebben gemaakt over de toekomst van de intensieve veehouderij, maar ook daadwerkelijk stappen durven zetten om samen met de boeren en burgers tot een duurzame oplossing te komen. Tevens is het een leermoment om in andere overbelaste situaties via een dialoog oplossingen te bereiken voordat de situatie uit de hand loopt. Voorts is er sprake van een innovatieve en toekomstgerichte ontwikkeling. Niet alleen omdat de boeren gebruik maken van de best beschikbare technieken (zoals gecombineerde biologische luchtwassers), maar ook omdat er een buurtschapscomité wordt opgericht waarin boeren en burgers gezamenlijk optrekken. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 8
Ten derde voldoet de ontwikkeling aan de voorwaarde dat die direct profijt oplevert voor de bewoners. Uit het voorgaande blijkt al dat dit geldt voor zowel de boeren als de burgers. Met het gebiedsproces hebben verschillende instanties zoals de ZLTO, de provincie en wij als gemeente de bewoners van het buurtschap ook ondersteund en gestimuleerd om zelf in actie te komen. Dit heeft onder meer geresulteerd in de oprichting van een buurtschapscomité, dat de sociale cohesie in het gebied versterkt. De onttrekking aan de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid is eenmalig voor de aankoop van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6. Het leidt derhalve niet tot forse exploitatielasten op een later tijdstip. Er is ook geen sprake van precedentwerking. Zoals al eerder vermeld, is onderhavige situatie zo uniek dat wij de kans nihil achten dat zich nog een vergelijkbare situatie voordoet. Het betreft immers getalsmatig de zwaarstbelaste (geur)situatie in onze gemeente. Daarnaast heeft de provincie aangegeven alleen in dit specifieke geval financieel te participeren. Bovendien is het uniek dat alle betrokken partijen samen naar een oplossing hebben toegewerkt: Boeren, burgers, ZLTO, provincie en de gemeente hebben samen in een zorgvuldig gebiedsproces opgetrokken om weer een leefbare situatie te bewerkstelligen in Huijgevoort. Daarbij heeft iedere partij zijn bijdrage geleverd en water bij de wijn gedaan, anders was het nooit gelukt om tot een voor alle betrokken partijen aanvaardbaar voorstel te komen. Uit voorgaande mag duidelijk worden dat de onttrekking een groter belang dient dan alleen een individueel belang. Het gaat het gehele gebied Huijgevoort aan en reikt verder dan alleen dit gebied. 1.7 Het gebiedsproces past in de ambities van de gemeente Oirschot zoals vastgelegd in de Toekomstvisie en de Visie op de Intensieve Veehouderij. De voorgenomen verplaatsing in combinatie met de maatregelen uit het stappenplan zorgen ervoor dat kwalitatief leven mogelijk wordt gemaakt en toont dat de gemeente niet alleen luistert maar ook over gaat tot actie. Door het teruggewonnen vertrouwen als gevolg van het actief faciliteren van deze verplaatsing wordt het mogelijk de verbinding tussen agrarische ondernemers en de omwonenden te herstellen. Er wordt een buurtschapcomité opgericht waarin alle partijen zitting hebben en waarin gesproken wordt over ontwikkelingen in de omgeving om zo ook het label van Oirschot waar te kunnen maken: Monument in het groen, kwalitatief leven. Oirschot loopt voorop waar het gaat om duurzame ontwikkeling in de landbouw en gaat voor toekomstbestendige oplossingen. Met dit voorstel wordt ook invulling gegeven aan de ambities uit de toekomstvisie voor de intensieve veehouderij. De visie is unaniem door uw raad vastgesteld en dit voorstel past in de lijn van de ambities zoals verwoord in de visie. Een van die ambities is het voorkomen van overbelaste situaties en het saneren van bestaande overbelaste situaties door aan te dringen op emissiereductie en met de provincie en het Rijk zoeken naar mogelijkheden om overschrijdingen op te lossen. Daarbij geeft het gebiedsproces met de andere processtappen uit het stappenplan een nadere invulling (landschapsplan en buurtschapscomité) aan de ambities uit de Oirschotse visie. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 9
Ook de Commissie Van Doorn concludeert in haar advies dat een blijvende dialoog over de uitvoering om te komen tot een verdere verduurzaming in goede bedoelingen blijft steken zonder rugdekking van de overheid. Deze verplaatsing zorgt ervoor dat de verbinding tussen de veehouders en hun directe omgeving hersteld wordt en geïnvesteerd wordt in een blijvende dialoog. Behalve een verplaatsing wordt ook bereikt dat de achterblijvende bedrijven verdergaand verduurzamen en hun emissies verder beperken. Voorts geef het voorstel nadere invulling aan uw motie om in huidige zwaarbelaste situaties actief te zoeken naar oplossingen om bestaande overbelaste situatie op te lossen. U acht het niet wenselijk mensen voortdurend bloot te stellen aan een situatie waarbij dit potentieel risico s op zou kunnen leveren voor de volksgezondheid. 2.1 We proberen een deel van de kosten terug te verdienen via Ruimte voor Ruimte-woningen. De aankoop van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 vergt een forse som geld. Om dat enigszins te compenseren, hebben we gezocht naar terugverdienmogelijkheden. Een manier om dat te doen is via het realiseren van Ruimte voor Ruimte-woningen op de achterblijvende locatie. Stedenbouwkundig en ruimtelijk kunnen we maximaal 6 woningen inpassen. Via de verkoop van deze woningen kunnen we een deel van de kosten terugverdienen. Het gaat dan naar schatting om een opbrengst van 581.321 euro. De inkomsten vanuit de herontwikkeling van de achterblijvende locatie storten we te zijner tijd terug in de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid. Dat zou betekenen dat de netto-investering 2.133.290,00 euro is, waarvan de helft (1.066.645,00 euro) voor onze rekening is. Een nadere onderbouwing van deze bedragen ligt vertrouwelijk voor u ter inzage (Financieel overzicht Verplaatsing Heiakkerweg 6). Hierbij vermelden we nadrukkelijk dat we op voorhand hebben onderzocht of deze woningen gevolgen hebben voor de bedrijven in de omgeving. Dit is niet het geval. De omvang van de bouwvlakken en het huidige gemeentelijke beleid zijn bepalend voor de ontwikkelruimte van de bedrijven in de omgeving. In deze omgeving liggen tevens andere maatgevende (burger)woningen. Juridisch gezien koopt de provincie het bedrijf (grond en opstallen). Wij als gemeente betalen ons deel dus aan de provincie. Hiervoor is een aparte overeenkomst opgesteld. Als eigenaar van de grond is de provincie primair verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de woningen. Wij als gemeente zijn verantwoordelijk voor de ruimtelijke procedure. Hiervoor moet immers de bestemming worden omgezet naar Woondoeleinden. Overigens behoudt Van Kerkhof (als eigenaar van Heiakkerweg 6) een deel van het perceel voor zichzelf. Daarbij gaat het om de (bedrijfs)woning en ongeveer 4.000 m2 grond. Wij zijn van plan om dit te herbestemmen tot Woondoeleinden, waarbij de reguliere randvoorwaarden vanuit het bestemmingsplan worden aangehouden. Kort gezegd gaat het er dan om dat er een (burger)woning mag staan van maximaal 750 m3 en maximaal 240 m2 aan bijgebouwen. Voorts hebben we afspraken gemaakt over de aanwezigheid van een bijenhal (achter op het perceel). De uiteindelijke beslissingsbevoegdheid hierover ligt bij uw raad in het kader van de ruimtelijke procedure. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 10
Risico s 1.1 Als de deal met Van Kerkhof niet doorgaat, bestaat de kans dat het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 nog uitbreidt. Van Kerkhof heeft de nieuwe locatie aangekocht onder ontbindende voorwaarden. De belangrijkste ontbindende voorwaarde is als de deal met de provincie en de gemeente niet doorgaat. Als dit gebeurt, bestaat de kans dat Van Kerkhof zijn bedrijf aan de Heiakkerweg 6 alsnog gaat uitbreiden. Het huidige bouwvlak biedt hiervoor nog ruimte, maar er ligt ook nog een plan op de plank om het bouwvlak te vergroten. Op basis van dit laatste plan heeft de provincie onder voorwaarden een ontheffing van de Verordening Ruimte verleend. Dit betreft een uitbreiding van het bouwvlak van 1,67 naar 2,0 hectare. Als college hebben we het standpunt ingenomen dat we eerst het gebiedsproces afwachten voordat we verder gaan met dit plan. Overigens voldoet dit plan (nog) niet aan het gemeentelijke beleid. Als Van Kerkhof het plan dusdanig kan aanpassen dat het daaraan wel voldoet, kunnen we alsnog medewerking verlenen aan het plan. Uiteindelijk gaat uw raad daarover bij het vaststellen van het bestemmingsplan. Indien de verplaatsing geen doorgang kan vinden, dient het bedrijf bij uitbreiding te voldoen aan de vastgestelde normen. Om dit te bewerkstelligen zijn omvangrijke technische aanpassingen noodzakelijk waarvan de (economische) haalbaarheid niet vaststaat en financiële ondersteuning door de overheid noodzakelijk is. Dit is op deze locatie gezien de ligging centraal in het buurtschap een suboptimale oplossing. Zoals ook aan u kenbaar gemaakt in de raadsinformatiebrief van 4 september 2012 bevat de ontheffing die door de provincie is verleend voor het vergroten van het bouwvlak voor de bedrijven aan de Heiakkerweg 4 en 6 als voorwaarden dat een reductie van geuremissie plaats moet vinden en voldaan moet worden aan de normen om gebruik te kunnen maken van de ontheffing. Daarbij dient een percentage landschappelijke inpassing gerealiseerd te worden. Het hiermee te bereiken woon- en leefklimaat is minder goed dan na verplaatsing het geval is omdat de emissies van het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 in dat geval geheel verdwijnen. 1.2 Als de deal met Van Kerkhof niet doorgaat, komt het convenant te vervallen. Daardoor komen de afspraken tussen de boeren en de burgers te vervallen, hetgeen kan betekenen dat de onderlinge verhoudingen verstoord blijven. Als de verplaatsing van Van Kerkhof niet doorgaat, komt het convenant tussen boeren en burgers te vervallen. Daardoor kunnen de onderlinge verhoudingen opnieuw verstoord raken. In dat geval bestaat de kans dat de boeren alsnog gaan voor hun maximale uitbreidingsmogelijkheden, bijvoorbeeld doordat Timmermans toch aan de slag gaat met zijn uitbreidingsplan buiten het bouwblok aan de Heiakkerweg 4 (volgens de provinciale ontheffing) of binnen zijn huidige bouwvlak de maximale (geur)ruimte gaat benutten. Hetzelfde geldt in grote lijnen voor Van Aaken, doordat hij dan ook de maximale ruimte kan opzoeken. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 11
Anderzijds bestaat dan de kans dat de burgers alle juridische mogelijkheden aangrijpen om ontwikkelingen tegen te houden. Dit alles met als gevolg langdurige, tijdrovende en dure rechtszaken voor alle betrokkenen, waardoor de sociale spanningen in het gebied weer zullen toenemen. 1.3 De kans bestaat dat de winst voor de ontwikkeling van de woningen lager uitpakt dan nu voorzien. We gaan op dit moment uit van de ontwikkeling van 6 Ruimte voor Ruimte-woningen aan de Heiakkerweg 6. Zoals hiervoor vermeld gaan we er daarbij vanuit dat dit 581.321,00 euro winst oplevert. De kans bestaat dat de woningen per saldo minder opleveren. Dan betekent dit dat de winst ook lager wordt. Ook daarvoor geldt de verdeling 50% / 50% tussen de gemeente en de provincie. Als de exploitatie onverhoopt negatief mocht uitvallen, is die volledig voor rekening en risico van de provincie. Uitgifte van de bouwkavels kan pas plaatsvinden nadat Van Kerkhof daadwerkelijk is verplaatst, dus in 2016 en 2017. Kosten en dekking In het kader van de Ontwikkelagenda heeft het college gevraagd om vanuit de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid een bedrag van 3 miljoen euro beschikbaar te stellen om onder andere knelpunten als gevolg van intensieve veehouderijen op te lossen. De raad heeft bij de behandeling daarvan aangegeven bereid te zijn om aan de hand van een concreet voorstel hierover een besluit te nemen. Het voorstel is nu om vanuit de gemeente 1.357.305,50 euro beschikbaar te stellen om het bedrijf aan de Heiakkerweg 6 aan te kopen, zodat er een goed woon- een leefklimaat ontstaat in het gebied Huijgevoort. Met het ontwikkelen van Ruimte voor Ruimte-woningen op de achterblijvende locatie kan een deel van deze uitgave worden terugverdiend. Daarbij gaan we op dit moment uit van 581.321,00 euro. De opbrengst vloeit terug naar de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid. Per saldo gaat het dan dus naar verwachting om een kostenpost van 1.066.645,00 euro. Draagvlak en Communicatie We hebben diverse gesprekken gevoerd met het Actiecomité en de boeren over en in het kader van het gebiedsproces. Dit hebben we samen met de ZLTO en de provincie gedaan op een zorgvuldige en respectvolle manier naar elkaar toe, hetgeen ertoe heeft geleid dat het vertrouwen in elkaar langzaam maar zeker groeit. Het college van Gedeputeerde Staten heeft op 13 november 2012 ingestemd om het bedrijf aan te kopen, onder de voorwaarde dat uw raad daar ook mee instemt. Ons college van B&W heeft hier ook op deze datum mee ingestemd en besloten bijgaand voorstel aan u voor te leggen. Op 13 november vindt een persmoment plaats. Dan plaatsen de boeren en de burgers uit het gebied nogmaals symbolisch hun handtekeningen onder het convenant in bijzijn van ZLTO, provincie en gemeente. Op 20 november 2012 vindt er een besloten bijeenkomst plaats, waarin uw raad (verduidelijkende) vragen kan stellen over het Gebiedsproces en het daaruit voortvloeiende raadsvoorstel. Uw besluit wordt op of direct na de raadsvergadering openbaar gemaakt via een persbericht. 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 12
Relatie met Toekomstvisie Oirschot vormt een integraal onderdeel van de ambitie van Brainport 2020, waar beoogd wordt dat de regio uit wil groeien tot een belangrijke speler op top technologisch gebied. Dit betekent dat Oirschot uitgroeit tot een proeftuin van de meest geavanceerde technologische ontwikkelingen op het terrein van groene en duurzame landbouw- en veeteelttechnieken. Oirschot wil voorop lopen waar het gaat om duurzame ontwikkeling in de landbouw en ook in het coalitieakkoord geeft het gemeentebestuur aan te willen gaan voor duurzame en toekomstbestendige oplossingen. Uitgangspunt bij iedere vorm van economische ontwikkeling is dat kwaliteit en professionaliteit voorop staan en dat ontwikkeling plaatsvindt met een goede inpassing in of versterking van het groene en cultuurhistorische karakter van Oirschot. Oftewel Monument in het groen en Kwaliteit van leven. Oirschot gaat in het verlengde hiervan in de toekomst niet mee in grote opschalingen van agrarische bedrijvigheid. Procedures, Planning en Uitvoering Als uw raad instemt met het voorstel, vindt de (eigendoms)overdracht van Van Kerkhof naar de provincie plaats op 22 december 2012. Vervolgens heeft Van Kerkhof 3 jaren om zijn bedrijf daadwerkelijk te verplaatsen. Evaluatie We gaan na 27 november 2012 in gesprek met alle betrokken partijen om het Gebiedsproces te evalueren en voort te zetten. We willen samen met de betrokken partijen bespreken hoe het Gebiedsproces is verlopen en welke verbeterpunten hieruit voortvloeien. Voor ons als gemeente is het in ieder geval op procesniveau een pilot geweest hoe wij samen met de bewoners van een gebied tot een oplossing kunnen komen voor een probleem. Daarbij hebben we nadrukkelijk ook getracht naar de nieuwe rol van de overheid, de betrokken instanties en de burgers te kijken in het kader van de netwerksamenleving. De verbeterpunten kunnen wij gebruiken bij soortgelijke processen in de toekomst. Bijlagen ter inzage - Convenant Huijgevoort (inclusief 4 bijlagen) - Motie Huidige zwaar belaste situaties (24 april 2012) - Raadsinformatiebrief Ontheffingen Verordening Ruimte (4 september 2012) 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 13
Bijlagen ter inzage (Vertrouwelijk) - Financieel overzicht - Taxatierapport - Overeenkomsten provincie/gemeente en provincie/van Kerkhof (concept) - Toetsing duurzame locatie - Toetsing maatlat Duurzame Veehouderij Oirschot, 27 november 2012 burgemeester en wethouders, Theo van Waes, Secretaris Ruud Severijns, burgemeester 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 14
Raadsbesluit Vergadering: Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 27 november 2012 Registratienummer: 2012/50 De raad der gemeente Oirschot; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 13 november 2012; gegeven de agendering door het Presidium d.d. 6 november 2012; besluit: 1. Een bedrag van 1.357.305,50 euro beschikbaar te stellen vanuit de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid als bijdrage aan de provincie voor de aankoop van de intensieve veehouderij aan de Heiakkerweg 6 in Middelbeers. 2. Toekomstige inkomsten op de vrijkomende locatie (vanuit Ruimte voor Ruimte) te storten in de Reserve Fysieke en Sociale Leefbaarheid. Aldus besloten in de openbare vergadering van de gemeenteraad van Oirschot van 27 november 2012, De gemeenteraad, Han Struijs, Griffier Ruud Severijns, Voorzitter 12 Raadsvoorstel Gebiedsproces Huijgevoort (2).doc/blz. 15