Lees elke opgave in zijn geheel door voordat je met de uitwerking begint. Werk netjes en beknopt, en wees vooral duidelijk.



Vergelijkbare documenten
PT-1 tentamen, , 9:00-12:00. Cursus: 4051PRTE1Y Procestechnologie 1 Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn

IPT toets , 10:45-12:30

PT-1 tentamen, , 9:00-12:00. Cursus: 4051PRTE1Y Procestechnologie 1 Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn

Tentamen Scheidingstechnologie: MSTTSCT :00-17:00

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling

Julian gooit 20 keer met een dobbelsteen. Bereken de kans dat hij precies 5 keer een zes gooit.

7.1 Recursieve formules [1]

Proeftentamen IBK1LOG01

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Thermodynamica HWTK PROEFTOETS- AT02 - UITWERKING.doc 1/9

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

IPT hertentamen , 9:00-12:00

Eindexamen wiskunde B vwo II

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Eindexamen wiskunde B vwo II

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 2009 REEKS 1

Tabellenrapportage CQ-index Kraamzorg

imtech Arbodienst (versie 2.1)

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen Inleiding Experimentele Fysica (3NA10 of 3AA10) Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10)

UITWERKINGEN TOETS TRAININGSKAMP. Valkenswaard, 10 juni 2006

-- zie vervolg volgende pagina --

Zorgplan Verpleging Thuis

Oplossingen extra oefeningen: rijen (leerstof RR, leerstof MR)

B C D E Welke rij is noch een Rekenkundige. noch een Meetkundige Rij? A B C D E

TENTAMEN SCHEIDINGSPROCESSEN

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media

Convergentie, divergentie en limieten van rijen

Betrouwbaarheid. Betrouwbaarheidsinterval

Opgaven OPGAVE OPGAVE 2. = x ( 5 stappen ). a. Itereer met F( x ) = en als startwaarden 1 en

RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE HAVO CM/EM T212-HCMEM-H7911 Voor elk onderdeel is aangegeven hoeveel punten kunnen worden behaald.

Rekenen aan reacties 3. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week

IPT toets , 8:45-10:30

Combinatoriek-mix groep 2

PT-1 toets , 10:45-12:30

Praktische opdracht Wiskunde Lineaire modellen

Correctievoorschrift VWO

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart uur Docenten: L. de Smet, B. Dam

p(1 p) 0,16(1 0,16) 0,0164 n Het gevraagde 95%-betrouwbaarheidsinterval is: [ p 2, p 2 ] [0,16 2 0,0164;0,16 2 0,0164] [0,1272;0,1928]

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2008-II

1. Weten dat in het geval van compressoren rekening moet gehouden worden met thermische effecten

Toets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde

DEN HOLLANDER ADVOCATEN anno 1934

Tentamen - Informatietheorie ( ) 22 augustus u

Uitwerkingen toets 11 juni 2011

12 Kansrekening Kansruimten WIS12 1

Architectuur Scratch4All As A Service 0.1

Hoeveel getallen van 2 verschillende cijfers kan je vormen met de cijfers 1,4,7,8? tweede cijfer

a. Beschrijf deze reactie met een vergelijking. In het artikel is sprake van terugwinning van zwavel in zuivere vorm.

1. Gegeven is het polynoom P (z) = z 4 + 4z 3 + 6z 2 + 4z + 5 met z C.

Eindexamen natuurkunde 1-2 compex havo 2007-I

Toelichting bij Opbrengstgegevens VAVO

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2007-I

PT-1 toets 4, , 8:45-10:30. Cursus: 4051PRTE1Y Procestechnologie 1 Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn

Uitwerkingen Basischemie hoofdstuk 8

Eindantwoorden PT-1 toets , 8:45-10:30

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam

FO Bedrijven. register. 7 December Concept Release Created with Axure RP Pro

Thermodynamica. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven

Combinatoriek groep 2

SEPTEMBERCURSUS CHEMIE HOOFDSTUK 3: STOICHIOMETRIE

Fourierreeksen. Calculus II voor S, F, MNW. 14 november 2005

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Vuilwaterafvoersystemen voor hoogbouw

Combinatoriek groep 2

Product-Data-Blad. Tzerra. De condensatieketel heruitgevonden! Anders, maar toch vertrouwd. the comfort innovators

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam

GRAAD 11 NOVEMBER 2012 WISKUNDE V1

Videoles Discrete dynamische modellen

PARADOXEN 9 Dr. Luc Gheysens

De diverse somsoorten bij Fysica

Dit geeft ee voorwaarde die slechts afhagt va de begiwaarde va de `basisoplossige' (bij (3) is die voorwaarde a b a b 0). Hoe ka me twee lieair oafhak

Een meetkundige constructie van de som van een meetkundige rij

Product-Data-Blad. Tzerra NIEUW! Nu ook in CW5. De HR-ketel heruitgevonden! Anders, maar toch vertrouwd

Zadkine dienstverlening bij Zadkine Zadkine Online Evaluatie Instrument locatie: Marconistraat april 2014

Periodiciteit bij breuken

Examen C.I.T. - Eerste zit Theorie

Wiskunde D Online uitwerking 4 VWO blok 7 les 3

Afstandsbediening Telis 1 io

We kennen in de wiskunde de volgende getallenverzamelingen:

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen

Correctievoorschrift VWO

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek.

Deel A. Breuken vergelijken

UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2002-I SCHEIKUNDE HAVO

Rekenen aan reacties 2. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week

5 Formules en reactievergelijkingen

BIOLOGIE Havo / Vwo Tips examenvragen maken. Algemeen. Multiple choice vragen

CERTIFICAAT (inspectie) Eindcontrole na asbestverwijdering conform NEN 2990

Samenvatting: Scheikunde H4 Reacties met zoutoplossingen. Don van Baar Murmelliusgymnasium Leerjaar

Werktekst 1: Een bos beheren

De diverse somsoorten bij Fysica

Toets02 Algemene en Anorganische Chemie. 30 oktober :00-15:30 uur Holiday Inn Hotel, Leiden

RAADS IN FORMATIE BRIE F

Eindexamen scheikunde 1-2 vwo 2008-II

Statistiek Voor studenten Bouwkunde College 7

Hogeschool Utrecht Faculteit Educatie Enquete studenten Pouwer Instituut Archimedes Online Evaluatie Instrument juni 2014

OPLEGGEN AARDBEVINGSBESTENDIGE OPLEGGINGEN

OBS 't Gijmink Oudertevredenheid ods 't Gijmink Online Evaluatie Instrument maart 2016

Hoofdstuk 1 Rijen en webgrafieken

Oefen opgaven rekenen 4 HAVO bladzijde 1

Transcriptie:

UNIVERSITEIT TWENTE CT-ST GESLOTEN-BOEK TOETS VAK: PROJECT PROCESTECHNOLOGIE DOCENT Prof. Dr. G. Mul e Dr. L. va der Ham DATUM: Vrijdag 22 November 2013 TIJD: 15:45 17:30 uur LAAT DUIDELIJK ZIEN HOE JE EEN UITKOMST HEBT VERKREGEN! VOORZIE ELK VEL DAT JE INLEVERT DUIDELIJK VAN JE NAAM EN STUDIENUMMER HET RAADPLEGEN VAN ANDEREN, AANTEKENINGEN EN ANDER STUDIEMATERIAAL IS NIET TOEGESTAAN Lees elke opgave i zij geheel door voordat je met de uitwerkig begit. Werk etjes e bekopt, e wees vooral duidelijk. - Het totaal aatal pute va deze gehele toets is 100 - Oderdeel A maximaal 60 (20 + 40) - Oderdeel B maximaal 40 (40) 1

ONDERDEEL A Korte vrage (4+4+2+10 pute) Vraag A1 a) Bereke het gemiddeld molecuul gewicht va lucht, aaemede dat dit 20% zuurstof, 77% stikstof e 3% Ar bevat (atoom gewicht Ar = 40 g/mol) b) Leid met behulp va de ideale gas wet ee formule voor de dichtheid va ee gas af, zijde ee fuctie va (MW, R,T, P). c) Schrijf i woorde de algemee massabalas vergelijkig voor ee proces op. Waeer is ee proces statioair, e waeer trasiet? d) Oderstaad is ee proces-schema voor ee iet reactief proces (otzoute water) weergegeve. Er zij 3 balase op te stelle voor dit proces. Welke? Zij deze alle oafhakelijk? Wat is dus het aatal vrijheidsgrade voor dit proces? Kies ee stelsel va 2 vergelijkige uit, e bereke hoeveel zeewater aa het proces moet worde toegevoegd (3,5% zout) om 0.5 m 3 drikwater (1% zout) te producere. 2

Massabalas reactief proces (40 pute) Vraag A2 Op ee raffiaderij komt bij de otzwavelig va bradstoffe H 2 S vrij. Dit H 2 S moet verwerkt worde tot zwavel (S 8 ). Hiervoor wordt H 2 S gedeeltelijk omgezet i SO 2 waara via de Claus evewichtsreactie (zie hieroder) elemetair zwavel wordt gevormd. 2 H 2 S + SO 2 3/8 S 8 + 2 H 2 O Voor het Claus proces wordt ee reactor met recycle e spui gebruikt. De voedig #1 va 100 mol/s bestaade uit 1 mol% N 2, 66 mol% H 2 S e 33 mol% SO 2, wordt gemegd met ee recycle stroom #9. Dit levert de voedigsstroom #2 voor de reactor. H 2 S e SO 2 reagere gedeeltelijk tot zwavel e water (zie reactie). De stroom a de reactor #3 wordt eerst door ee fase scheider geleid, waarbij allee 100% S wordt afgescheide (#4) e stroom #5 overblijft. Deze wordt door middel va ee membraa opieuw gescheide, met als doel het verwijdere va water. Uit stroom #5 wordt zo ee stroom #6 va zuiver water gevormd, ter grootte va 75% de waterhoeveelheid va stroom #5. Stroom #7 is de adere stroom die de membraa module verlaat, welke teves de recyclestroom wordt, adat ee gedeelte is gespuid (spui is stroom #8 e de recycle dus #9). Er is gegeve dat stroom #6 uit 60 mol/s zuiver water bestaat. Va spuistroom #8 is beked dat die o.a. 4 mol/s water bevat. a) Teke het proces e label alle strome. b) Bereke de hoeveelheid elemetair zwavel (S 8 ) die het proces verlaat i stroom #4. c) Bereke de grootte e samestellig va spuistroom #8 d) Bereke de grootte e samestellig va stroom #7 e) Maak ee tabel met compoete (molecule aawezig i het proces verticaal e stroom ummer horizotaal e vul deze helemaal i (cotroleer of de massabalas klopt) f) Wat is de coversie va H 2 S per gag door de reactor, e voor het hele proces? 3

Formuleblad ACCUMULATIE = IN UIT + PRODUCTIE coversie opbregst P A P A A P i A i gewoe uit theoretisch maximaal atome X molecule Y Yi Yuit Xi Ygevormd Xuit Yafgebroke X Y selectiviteit Abc formule: A P 1 A 2 2 4 ax bxc0 x A P1 P,P,...P b b ac 2a Reactore: Massabalas opstelle voor (zelf te kieze) sleutelcompoet e over ee (zelf te kieze) cotrole volume. Algemee aaame: Dichtheid costat Model reactors: Ideal batch reactor (BR) Ideal plug flow reactor (PFR) Cotiuously operated, ideally stirred tak reactor (CISTR) 1 2 Massabalas voor ee ope doorstroomd systeem i statioaire toestad m 1 l( ) ( ) dx a x a x kg s accumulatie toevoer afvoer productie i dvc ( c A, c) V, i CA, i V, uit CA, uit RA Vc ( mol A/ s) dt 3 m met : V volume debiet ( ) s mol A CA cocetratie A ( ) 3 m mol A ( ) RA omzettigsselheid va A m 3 s m uit V c fuctie ( k, C,..., C ) cotrolevolume A X 3 ( m ) 4

ONDERDEEL B: Destillatie (totaal 40 pute) Ee megsel va 250 mol/s Bezee / Ethylbezee wordt gescheide door destillatie. De voedig bevat 60% Bezee e wordt gescheide i ee destillaat met 97.5% Bezee e ee bodemstroom met 2.5 % Bezee. Atoie costate (zie formule blad voor Atoie vergelijkig): bezee: A = 4.726 B = 1661 C = 271.7 ethylbezee: A = 4.075 B = 1419 C = 212.6 I de appedix staa twee YX-diagramme voor dit biaire systeem. Vrage (laat i je atwoord duidelijk zie hoe je aa het atwoord komt!): a b c d Bereke de relatieve vluchtigheid (α) va dit systeem bij 90 C. bereke de totale dampspaig va deze voedig aageome het is ee vloeistof op kookput. bereke de hoeveelheid destillaat (D) e bodem product (B) (i mol/s) Bepaal het miimum aatal evewichtstrappe die odig zij voor deze scheidig (zie appedix voor yx-curve) Er is gegeve dat de 3 werklije elkaar sijde i het put (x,y) = (0.4, 0.75). e Bepaal/bereke de reflux ratio e de thermische coditie (q) va de voedig voor deze scheidig. Welk percetage va de voedig is damp? f Bepaal het aatal evewichtstrappe die odig zij voor deze scheidig waarbij de voedig éé trap bove de optimale voedigstrap zit. g Bepaal de miimum reflux ratio R mi e bereke de verhoudig R/R mi. Gegeve: de verdampigswarmte va Bezee = 30.8 kj/mol e Ethylbezee = 35.6 kj/mol. h Bereke de hoeveelheid koelig die odig is i de codesor (duty, i MW). p.s. Idie je oderdeel a iet ko oplosse, veroderstel da bij b: P bezee = 0.75 bar e P ethylbezee = 0.15 bar. Idie je oderdeel e iet ko oplosse, eem da R = 0.7. 5

Toets: Project Procestechology 22 ovember 2013 NAAM: Deze bijlage ilevere met de rest va je werk. 6

Toets: Project Procestechology 22 ovember 2013 NAAM: Deze bijlage ilevere met de rest va je werk. 7

Formuleblad voor Procestechologie: oderdeel Destillatie Atoie Equatio: p i bar ad T i C. Dalto Equatio p A = Y A P Relative volatility for biairy mixture A/B: Operatig lie of top (rectifyig) sectio Reflux ratio: log 10 (p) A B T C k A k B AB p A p B Y L V X D V X D Y R R1 X 1 R1 X D Y X 1Y 1 X R L D or R L /V 1 L /V cotiuous distillatio F = D + B F Z F = (F X F ) = D X D + B X B Raoult Equatio p A = X A pº A Equilibrium lie: Operatig lie of bottom (strippig) sectio Feed lie: Y Y X 1 X 1 Y L' V ' X B V ' X B q q1 X Z F q1 Defiitio q: q heat required to vaporize1 mol of feed heat of vaporizatio of 1 mol of liquid feed 8