ondersteuningstrajecten

Paviljoenstraat 9 1030 Brussel T. 02-211 55 00 F. 02-211 56 00 www.diverscity.be sectorconsulenten@diverscity.be Samen met lokale besturen werken aan een divers personeelsbeleid ondersteuningstrajecten voor ploegbazen omdat leidinggevenden een belangrijke functie hebben in de organisatie

PRODUCTIE EN REDACTIE Peter Neirynck, sectorconsulent lokale besturen in samenwerking met het VVSG Congres- en Vormingscentrum LAY-OUT EN DRUK To the dot (www.tothedot.be) DIVERSCITY Paviljoenstraat 9 1030 Brussel T 02 211 55 00 F 02 211 56 00 www.diverscity.be sectorconsulenten@diverscity.be Diverscity is een samenwerkingsverband tussen de VVSG en de drie erkende overheidsvakbonden ACV-Openbare Diensten, ACOD-LRB en VSOA. Diverscity bevordert en ondersteunt vernieuwende projecten rond arbeidsmarktbeleid en HRM-beleid in de sector lokale besturen met het doel lokale besturen en werknemers te ondersteunen in de verdere uitbouw van een divers personeelsbeleid. Daarbij beoogt Diverscity aantrekkelijke arbeidsorganisaties waardoor een goede dienstverlening aan de burgers kan worden gerealiseerd. 2

ondersteuningstrajecten voor ploegbazen Voorwoord Ploegbazen spelen een belangrijke rol in het goed functioneren van een lokaal bestuur. Dagelijks spannen zij zich in voor de medewerkers van hun dienst en dagelijks realiseren zij een kwaliteitsvolle dienstverlening. Hu n l e i d i ng ge vende op d r a cht is e e n n i e t te onderschatten taak. Voor verschillende medewerkers in hun dienst is immers een aanpak op maat nodig. Dit geldt zeker voor de medewerkers die aan de slag zijn via de diverse tewerkstellingsmaatregelen. Als begin 2009 de Vlaamse Regering bekend maakt dat er financiële middelen beschikbaar zijn voor de sectoren om te werken rond vorming en opleiding blijkt ook voor de sector lokale besturen een budget beschikbaar. Aan de sociale partners (VVSG en de overheidsvakbonden) worden voorstellen gevraagd. Al zeer snel groeit er een concensus om de middelen in te zetten voor een opleiding voor ploegbazen. Samen met Wivo en VION realiseert Diverscity 8 ondersteuningstrajecten voor 100 ploegbazen. Nog voordat de trajecten beëindigd zijn komt de vraag naar meer van deze trajecten. In deze folder vindt u een breed aanbod van verschillende trajecten. Deze worden aangeboden door diverse opleidingspartners waar Diverscity en VVSG nauw mee samenwerkt. We hopen dan ook dat u als ploegbaas uw keuze hierin vindt om uw leidinggevende vaardigheden nog verder te ontwikkelen. Mark Suykens, directeur VVSG Marc Peeters, directeur GSD-V 3

opleiding ORGANISATIE WIVO Leidinggeven en organisatie voor ploegbazen In technische diensten wordt u vaak ploegbaas zonder daar een specifieke opleiding voor te hebben gekregen. Tijdens groepswerk wisselen deelnemers ervaringen uit. We streven ernaar om de aangereikte theoretische modellen praktisch te vertalen naar de eigen praktijk. Tijdens deze vormingsdagen staat u stil bij de verschillende facetten van leidinggeven. Samen met collega s bespreekt u de invulling van uw job en verwerft u inzicht in uw eigen functioneren als ploegbaas. Aantal deelnemers 15 Prijs 410 euro voor leden WIVO, 510 euro voor niet-leden Inbegrepen syllabus Inschrijven www.wivo.be Bijkomende info : info@wivo.be of 050 40 31 84 DAG 1 - Leidinggeven Hoe geeft u leiding aan uw medewerkers; Wat is uw favoriete stijl van leidinggeven; Wat zijn uw sterke en zwakke kanten; Hoe houdt u hiermee rekening bij het leidinggeven? DAG 2 - Motivatie Hoe kunt u als leidinggevende uw medewerkers motiveren? DAG 3 - Communicatie Hoe geeft u op een duidelijk wijze opdrachten aan uw medewerkers; Hoe luistert u; Op welke wijze geeft u een opmerking; Hoe kunt u door uw eigen gedrag anderen beïnvloeden? DAG 4 - Conflicthantering Welke stijlen hanteert u bij conflicten; Wanneer is welke stijl bruikbaar? DAG 5 - Omgaan met moeilijke situaties Hoe staat u tegenover alcohol en drugs; Hoe gaat u om met medewerkers die zulke problemen hebben? BEGELEIDING Brigitte Denolf en Lieve Van Durme DATA EN LOCATIE Roeselare, Provinciaal Noord-Zuid Centrum, Hugo Verrieststraat 22 donderdag 17 februari, dinsdag 1 maart, donderdag 17 maart, dinsdag 22 maart en dinsdag 29 maart 2011 Brugge, WIVO, Koning Leopold III-laan 41 dinsdagen 27 september, 4 oktober, 11 oktober, 18 oktober en 25 oktober 2011 Telkens van 9u00 tot 16u00. Dit programma kan ook intern op maat aangeboden worden. Het programma wordt in dit geval samen met de opdrachtgever vastgelegd. 4 ondersteuningstrajecten voor ploegbazen

Leadership beyond limiting beliefs ORGANISATIE STREETWIZE DIVERSCITY opleiding Hoe kunnen wij in een omgeving waarin de middelen steeds schaarser worden en de veranderingen steeds ingrijpender, op een Streetwize -manier leiding geven? Deze opleiding is een ervaringsgericht proces, gericht op identiteit en authenticiteit, talenten en competenties, impact en zingeving. De deelnemers werken met beklijvende mini-documentaires en voeren een opdracht uit met échte maatschappelijke impact. Ze ervaren Streetwize -leiderschap aan den lijven en ontdekken de theorie daarachter zelf aan de hand van ervaring. De Streetwize -facilitator geeft de ervaringen een plaats en opent nieuwe leermogelijkheden waarin op een creatieve manier nieuw gedrag kan ontwikkeld worden. BEGELEIDING Thomas Geusens, Streetwize DATA EN LOCATIE Brussel, VVSG, Paviljoenstraat 9, 10 mei, 7 juni, 21 juni, 6 september, 27 september en 8 november 2011 telkens op dinsdag van 12.00u tot 16.00u, waarbij er vanaf 11.30u onthaal met broodjes is. De sessie op 8 november is een opvolgingsdag die samen met de leidinggevenden van de ploegbazen gevolgd wordt. DAG 1 - Kick off The Mobile School Story Geven en kaderen van de opdracht Focus op opportuniteiten door experimenteren met mindset DAG 2 - Inspiratie Inzichten in empathie door werken met eigenwaarde Inzicht in de kracht van de straat door straatinterviews DAG 3 EN 4 Creatief proces waarin een product ontwikkeld wordt met impact op de straat. Mechanismen van creativiteit komen aan bod (ideeën genereren, concreet maken en communiceren) DAG 5 - Reconnect Door het creatief proces te betrekken op hun eigen gedrag gaan de deelnemers op zoek naar mogelijkheden om te groeien in hun functie als ploegbaas. DAG 6 - Opvolging Opvolging en intervisie van de genomen engagementen, samen met de leidinggevende van de ploegbaas. Het accent ligt op wat goed ging en hoe we daar meer van kunnen doen. AANTAL DEELNEMERS : 15 PRIJS : 595 euro voor leden VVSG, 795 euro voor niet-leden INBEGREPEN syllabus, broodjesmaaltijd en dranken INSCHRIJVEN : www.vvsg.be BIJKOMENDE INFO INHOUDELIJK: peter.neirynck@diverscity.be (02 211 55 49) PRAKTISCH : willem.ceulemans@vvsg.be (02 211 55 06) 5

opleiding ORGANISATIE VVSG Coachen en motiveren van medewerkers Als ploegbaas wil je het beste uit je medewerkers halen maar dit is niet altijd evident. Soms moet je onmiddellijk beslissen en sterk sturen, soms is het beter eerst intensief te overleggen. Daarom is het noodzakelijk om, als coach, zicht te krijgen op je eigen kwaliteiten en valkuilen. Het accent in deze training ligt op het inoefenen van vaardigheden om coachingsgesprekken te voeren met medewerkers. Het eerste deel kan gezien worden als inzichten verwerven en training van een aantal communicatieve vaardigheden. In het tweede deel wordt aan de hand van eigen ervaringen nagegaan in welke mate de inzichten verwerkt zijn. DAG 1 Inzicht in de eigen leiderschapsstijl en de mogelijkheden van coaching Wat is coachen, welke verschillende leiderschapsstijlen zijn er en welk is mijn stijl? Welk zijn de verschillende stappen in een coachingsproces, Wat zijn mijn sterktes en werkpunten? DAG 2 (EN 3) - Training van vaardigheden Hoe kan je je medewerkers motiveren? Hoe omgaan met moeilijke situaties? Via oefeningen, situaties vanuit de eigen praktijk wordt er gewerkt aan een aantal essentiële vaardigheden zoals actief luisteren, doorvragen, feedback geven, e.a.... Samen coachingsgesprekken voeren. TERUGKOMDAG 1 EN 2 Bespreking van ingebrachte situaties en opdrachten. Op basis van de tussentijdse opdrachten en de ingebrachte situaties gaan we na wat liep goed en wat kan verbeterd worden. BEGELEIDING Myriam Leurs DATA, LOCATIE EN PRIJS OPTIE 1: De Pinte, t Klooster, Baron de Gieylaan 25a Deel 1: Dinsdag 26 april en donderdag 28 april en donderdag 5 mei 2011, telkens van 13 tot 17uur. Deel 2: Donderdag 10 november en donderdag 17 november 2011, telkens van 13 tot 16 uur PRIJS : 250 euro DATA, LOCATIE EN PRIJS OPTIE 2 : Bierbeek, CC De Borre, Speelpleinstraat 10 Deel 1: vrijdag 29 april en vrijdag 6 mei, telkens van 9.30 tot 16.30 uur Deel 2: vrijdag 18 november, van 9.30 tot 16.30 uur PRIJS : 330 euro AANTAL DEELNEMERS 16 INBEGREPEN Syllabus, pocket Coachend leiderschap INSCHRIJVEN www.vvsg.be BIJKOMENDE INFO INHOUDELIJK myriam.leurs@vvsg.be (0476 27 59 45) PRAKTISCH willem.ceulemans@vvsg.be (02 211 55 06) 6 ondersteuningstrajecten voor ploegbazen

De eerste bijeenkomsten worden verplaatst naar een later moment (in afspraak tussen de deelnemers en de begeleider). Bijgevolg starten de trajecten pas op 27 of 28 april.

opleiding ORGANISATIE ARTEVELDEHOGESCHOOL Mijn rol als ploegbaas Als ploegbaas wordt er veel van je verwacht. Je bent niet alleen technisch expert in je vak, maar je hebt ook een ploeg te trekken. En soms te duwen. In de richting die jij wil, en die jouw bestuur wil. Dat dit niet altijd gemakkelijk gaat, daar moeten moeten we geen tekeningetje bij maken. In deze opleiding ga je samen met een aantal collega-ploegbazen aan de slag. We schotelen je geen zware theoretische modellen voor. We vormen een leergroep, waar ervaringsgericht werken centraal staat. Deze opleiding is gericht op de persoonlijke mogelijkheden en vragen als teamleider. Aantal deelnemers : min. 8 - max 16 Prijs : 300 euro Inbegrepen : Syllabus, Box voor bazen, broodjeslunch, koffie en frisdrank Inschrijven : mail naar : Philippe.bocklandt@arteveldehs.be Bijkomende info : Elke deelnemer krijgt gratis een box voor bazen, toolbox voor teamleiders meer info : www.complead.be Verschillende leidinggevende vaardigheden komen er aan bod. Een typsich kenmerk voor deze opleiding is dat ze zeer concreet is opgevat. Door de resultaatgerichtheid kan je direct heel wat zaken toepassen in uw dienst. BEGELEIDING Brecht De Schepper en Veerle Opstaele DATA EN LOCATIE Middelkerke, Cultureel Centrum De Zwerver Dorpsstraat - Leffinge Reeks van 3 dagen, telkens van 9-12u en van 13-16u. Woensdag 16 maart 2011 Woensdag 6 april 2011 Woensdag 27 april 2011 Gent, Arteveldehogeschool, campus Sint-Anna Reeks van 3 dagen, telkens van 9-12u en van 13u-16u Woensdag 4 mei 2011 Woensdag 18 mei 2011 Woensdag 8 juni 2011 DAG 1 - voormiddag: de ploegbaas als teamleider Hoe doe ik dit? Wat wordt er van mij verwacht? Welke vaardigheden heb ik er voor nodig? Wat betekenen deze dan in de praktijk? Waar wil ik verder aan werken? wat kan ik nog leren om een betere ploegbaas te worden? We gebruiken hiervoor de competenties van selflead, instrument voor teamleiders. We richten ons op coachen, samenwerking stimuleren, plannen en organiseren, controleren. DAG 1 - namiddag: plannen en organiseren Hoe verdeel ik taken onder mijn medewerkers? Geef ik zaken uit handen, en hoe zorg ik voor de opvolging? Hoe kom ik tot duidelijke opdrachten voor mijn medewerkers? Wat als het misloopt? 8 ondersteuningstrajecten voor ploegbazen

Deze opleiding kan ook op maat van jouw organisatie aangeboden worden. Meer info bij Brecht De Schepper of Veerle Opstaele. DAG 2 - voormiddag: wat is samenwerken, en hoe stimuleer je dit vanuit jouw rol als ploegbaas? Hoe hou ik rekening met verschillen in opvatting, leefgewoontes, werkhouding? Hoe maak ik conflicten constructief? Wie beslist wat wanneer? En hoe? DAG 2 - namiddag: controleren: opvolgen van het werk Hoe bewaak ik de prestaties van het team en de medewerkers? Wat als het niet goed loopt? Hoe pak ik het aan? Hoe bewaak ik mijn eigen positie als ploegbaas? DAG 3 - voormiddag: coachen: alles wat je aandacht geeft, groeit Hoe bouw ik aan een motiverende werkomgeving? Hoe herken en versterk ik sterke punten van medewerkers? Hoe geef ik duidelijke en constructieve feedback? DAG 3 - namiddag: Het leren in mijn team Hoe bevorder ik de leergoesting van medewerkers? Hoe maak ik een leeractieplan voor mezelf en mijn team? CONTACT : Brecht De Schepper kattenberg 9 9000 Gent brecht.deschepper@arteveldehs.be 09 268 98 23 Veerle Opstaele Sint-Annaplein 31 9000 Gent veerle.opstaele@arteveldehs.be 09 223 59 05 9

opleiding ORGANISATIE VVSG Functionerings- en evaluatiegesprekken voor ploegbazen Deze opleiding is een lerend netwerk voor ploegbazen. De kennis die uitgewisseld wordt is die van de ploegbazen uit de verschillende lokale besturen. Hierbij leert u uit elkaars ervaringen. De sessies worden ondersteund en in goede banen geleid door een expert in leiding geven. Door middel van een vragenlijst geven de deelnemende ploegbazen aan met welke dagelijkse obstakels zij te maken krijgen. Dit is de leidraad voor de opbouw van elke netwerkvergadering en betekent dat de inhoud ook nauw aansluit bij de noden van de ploegbazen. DAG 1 - Functioneringsgesprekken voeren BEGELEIDING Myriam Leurs DATA EN LOCATIE Hasselt, CC Hasselt, Kunstlaan 5 14 juni en 20 juni 2011 telkens van 9.30 tot 16.30 uur Gent, Europahotel, Gordunakaai 59 17 oktober en 24 oktober 2011, telkens van 9.30 tot 16.30 uur Wat zijn functioneringsgesprekken en hoe zorg ik ervoor dat mijn medewerkers gemotiveerd blijven en zich permanent willen verbeteren. De vaardigheden die hierbij van belang zijn (m.n. actief luisteren, geven en krijgen van feedback, boodschappen open en direct kunnen communiceren, juist interpreteren, doorvragen, ) kunnen enkel verworven worden door inzicht, gekoppeld aan training. Inoefenen van vaardigheden aan de hand van concrete situaties. AANTAL DEELNEMERS : 16 PRIJS : 220 euro INSCHRIJVEN : www.vvsg.be DAG 2 - Functionerings- en evaluatiegesprekken Wat is het verschil? Oefeningen en bespreking aan de hand van concrete situaties. BIJKOMENDE INFO INHOUDELIJK: myriam.leurs@vvsg.be 0476 27 59 45 PRAKTISCH: willem.ceulemans@vvsg.be 02 211 55 06 10

Provinciale bestuursscholen Ploegbazen en hun teams zijn zeer zichtbaar in het straatbeeld en in die zin vertegenwoordigen ze voor velen het lokale bestuur. Ze zijn de mannen en de vrouwen van de gemeente. Als leider en coach zorgt hij ervoor dat zijn teamleden vlot samenwerken. Verder moet hij inzicht hebben in de organisatie en de procedures en verstand hebben van personeelsplanning, kwaliteitszorg en van de veiligheidsvoorschriften. Ten slotte kan een goede ploegbaas op een efficiënte manier overleg plegen en helder rapporteren aan zijn bestuur. Om bij ploegbazen van de lokale besturen, de hiervoor benodigde competenties te ontwikkelen bieden de provinciale bestuursscholen opleidingen aan. Voor meer informatie over concrete vormingsprogramma s of voor het signaleren van bepaalde vormingsbehoeften vind je hieronder de contactgegevens van de Vlaamse provinciale bestuursscholen. Antwerpen : APB Inovant 03 240 55 20 inovant@admin.provant.be www.inovant.be Limburg : PLOT 089 77 82 50 bestuursschool@limburg.be www.limburg.be/plot Oost-Vlaanderen: OBAC 09 267 82 17 obac@oost-vlaanderen.be www.obac.be Vlaams-Brabant: PIVO 02 456 89 20 pivo.bestuursschool@vlaamsbrabant.be www.pivo.be West-Vlaanderen: SBR 050 40 34 50 sbr@west-vlaanderen.be www.schoolvoorbestuursrecht.be 11

Speciale aanbieding 1 PUBLICATIE KOPEN = bijkomende publicatie aan de helft van de prijs!* BETAAL SLECHTS 37,50 EURO IPV 50 EURO VOOR BEIDE PUBLICATIES Stuur uw bestelling naar Uitgeverij Politeia Ravensteingalerij 28, 1000 Brussel Of fax naar 02 289 26 19 Of mail naar info@politeia.be * Prijzen inclusief BTW, exclusief verzendingskosten. Aanbod geldig tot 1 mei 2011, alleen voor leden VVSG. Dit handboek voor leidinggeven komt niet uit de hoofden van professoren, secretarissen of CEO s. Het is gebaseerd op de ervaringen van ploegbazen uit meer dan 20 Vlaamse steden, gemeenten en OCMW s. Binnen een lerend netwerk wisselden ze ervaringen, kennis en tips uit onder leiding van Mirya Pollman, een expert in leidinggeven. Dit boekje is gericht op alle ploegbazen in steden, gemeenten en OCMW s. De eigen sfeer, hiërarchie en manier van werken in openbare besturen, vraagt een andere aanpak dan in bedrijven. Tijdens de netwerkvergaderingen kwamen ook verschillen in bevoegdheden, taken en verplichtingen tussen de besturen naar voren. Toch zijn, met de juiste portie durf, creativiteit en de wil om te veranderen, alle tips uit dit naslagwerk in elk lokaal bestuur toepasbaar. Leidinggeven, is mensen zelf tot oplossingen laten komen zodat ze vanuit hun eigen ervaring beter en efficiënter leren werken. Deze publicatie is opgebouwd rond thema s : Leiderschapsstijlen (en jouw rol tov je eigen baas en je personeel) Personeel coachen en evaluatie- en functioneringsgesprekken doen Mensen motiveren Veranderingen doorvoeren Diversiteit binnen je team Elk thema wordt ongeleide met een schets van het theoretisch kader. Met meerdere praktijkvoorbeelden gaat het vervolgens naar de dagelijkse realiteit van de ploegbazen. In het laatste hoofdstuk vind je verschillende getuigenissen van ploegbazen die de ideeën van hun collega s met succes in de praktijk hebben omgezet. De weg naar goed leiderschap is geen eenrichtingsverkeer. Het is geen exacte wetenschap. Het is een permanent zoeken naar evenwicht, oefenen in keuzes maken, een leerproces voor jezelf, maar ook voor de mensen die voor je werken. Kostprijs per publicatie: VVSG-leden : 25 euro Niet leden : 29 euro Diverscity, Vocvo (Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenonderwijs) en de Centra voor Basiseducatie stellen u in deze publicatie graag de resultaten voor van het project Opleiding voor niveau E en D na het Rechtspositiebesluit. In dat project wordt onderzocht hoe steden, gemeenten en OCMW s kunnen samenwerken met de Centra voor Basiseducatie in het kader van opleidingen voor medewerkers op niveau E en D. De VVSG en de werknemersorganisaties willen op die manier een concrete actie van het Strategisch Plan Geletterdheid van de Vlaamse Regering mee realiseren. In samenwerking met de Centra voor Basiseducatie werden drie sporen voor opleidingen op niveau E en D uitgewerkt. Het gaat in eerste instanatie over geïntegreerde opleidingen voor technische vaardigheden. Daarnaast stellen de Centra voor Basiseducatie u in deze publicatie zestien bouwstenen voor, die beschouwd kunnen worden als een thematische benadering van de noodzakelijke competenties voor medewerkers op niveau E en D. Dat laat besturen toe een eigen combinatie van bouwstenen te maken in functie van een opleiding voor hun werknemers. Ten slotte kunnen werknemers op niveau E en D ook terecht in het open aanbod van de Centra voor Basiseducatie om op individuele basis verder te leren. Deze publicatie wil de opstart van een samenwerking tussen een lokaal bestuur en een Centrum voor Basiseducatie eenvoudiger maken. We geven u een draaiboek mee met een concreet stappenplan, nuttige tips en de nodige verwijzigingen naar andere instrumenten die u kunnen helpen. PUBLICATIES GIDS WOONZORGDECREET HET ABC VAN DE KINDEROPVANG WOONZORGBELEID INCLUSIEF LOKAAL OUDERENBELEID HET OCMW-DECREET ONTLEED DE OCMW-GIDS COACHEND LEIDERSCHAP COORDINEREN EN SAMENWERKEN WERKEN MET HET CAF-MODEL WERKEN MET MANAGEMENTTEAMS VERGADERTECHNIEKEN COMPETENTIEMANAGEMENT BEMIDDELINGSVAARDIGHEDEN VOOR LEIDINGGEVENDEN GEÏNTEGREERD MANAGEMENT 30 MANAGEMENTMODELLEN VOOR DE LOKALE OVERHEDEN POLITICI EN PERSONEELSLEDEN : SAMEN AAN ZET RESULTAATGERICHT WERKEN MET HET JAARPLAN WERKEN MET DE SWOT-ANALYSE NETWERKING EN ORGANISATIEONTWIKKELING MANAGEN VAN VERANDERING SUPERVISIE EN INTERVISIE Verantwoordelijke uitgever : Mark Suykens Diverscity Paviljoenstraat 9-1030 Brussel T. 02-211 55 00 - F. 02-211 56 00 www.diverscity.be - sectorconsulenten@diverscity.be