DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER LUCA: ADHD Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf klas 1 Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer, Maatschappijwetenschappen, Filosofie, Kunstzinnige Oriëntatie en Nederlands. Daarnaast sluit dit materiaal aan bij het eindadvies van Platform Onderwijs2032. Zo draagt het bij aan Burgerschap en 21 e eeuwse vaardigheden. De Locker Moet ik me schuldig voelen als ik masturbeer? Hoe vertel ik mijn ouders dat ik niet meer geloof? Klopt mijn idee over liefde wel? Ga ik na die bad trip toch weer drugs gebruiken? De Locker is een online verzamelplaats voor deze en andere verborgen verhalen van jongeren tussen de 14 en 20 jaar. In korte documentaires, gemaakt door jonge makers (<33) worden allerlei onderwerpen uitgelicht waar jongeren mee bezig zijn, maar waar ze vaak niet zo makkelijk over praten. Het project is een samenwerking tussen Human, NPO 3Lab en NPO3Extra. Luca: ADHD Luca (14) heeft ADHD. Nu zijn er heel veel jongens met ADHD, maar voelen die zich ook onbegrepen? Opbouw les Deze les bestaat uit het bekijken van de documentaire Luca (5 minuten). Voorafgaand aan de documentaire kan de opdracht wat is een documentaire? worden gemaakt. Na het bekijken van de documentaire gaan de leerlingen individueel aan de slag met verdiepingsvragen. Vervolgens kan er een verwerkingsopdracht naar keuze worden uitgevoerd, zoals het voorbereiden van een interview of het schrijven van een brief naar de hoofdpersoon.
Wat is een documentaire? [voor de film] Het is handig als de leerlingen een duidelijk beeld hebben over wat een documentaire precies is, voordat ze Luca gaan kijken. Geef de leerlingen de volgende opdracht: Wat is volgens jou een documentaire? Noem minstens twee kenmerken en beantwoord daarna de onderstaande vragen. Welke overeenkomsten en verschillen zijn er tussen de verschillende documentaires die je gezien hebt? Wat is het verschil tussen een documentaire en een speelfilm? Wat is het doel van een documentaire? Geeft een documentaire de werkelijkheid weer zoals we die kennen? Toelichting In omschrijvingen van het begrip documentaire zijn de begrippen op feiten gebaseerd en realiteit uiteraard belangrijk. Maar net zo belangrijk om te bespreken is dat we in documentaires kijken naar het subjectieve beeld dat de maker schetst van de realiteit. In hoeverre is de in de documentaire gepresenteerde werkelijkheid echt? En is de documentairemaker, die altijd manipuleert, eigenlijk wel in staat in het brengen van dé waarheid? Waar het in speelfilms gaat om het vertellen van een fictief verhaal, worden documentaires gestuurd door een zekere argumentatie. De maker heeft een bepaalde visie over iets of iemand. Met behulp van hetgeen een documentaire toont, worden als het ware bewijzen aangeleverd die deze visie onderbouwen. De ene documentaire presenteert dit als een zeer objectieve argumentatie, de andere documentaire geeft een meer persoonlijke invulling. In alle gevallen is er sprake van een subjectieve benadering. De maker gunt ons immers een blik op de wereld om ons heen, waarbij zijn/haar visie het uitgangspunt is. Dit onderscheidt documentaire film van de journalistieke praktijk.
Individuele opdracht [na de film] 1. Luca voelt zich soms onbegrepen, vanwege het feit dat hij ADHD heeft. Wanneer voel jij je weleens onbegrepen? Wat voelde je toen? En wat deed je om dit gevoel minder te maken? 2. In de documentaire wordt er aan Luca gevraagd wat hij zou veranderen als hij de baas over de wereld zou mogen zijn. Wat zou jij veranderen? 3. Luca hoopt met zijn verhaal meer begrip bij zijn klasgenoten te creëren. Leg uit of je vindt dat dat wel of niet gelukt is met deze documentaire. Begrijp je nu wat ADHD is en doet bij Luca? Interview (20 min) [na de film] Stel je voor; Luca, de hoofdpersoon van de documentaire, komt in de klas. Wat zou je hem willen vragen? Met deze vraag gaan de leerlingen individueel, in tweetallen of in groepjes aan de slag. Bespreek voordat de leerlingen aan de slag gaan met de vragen gezamenlijk het ideale interview. Dit kan je doen middels vragen als: Hoe pak je het aan om zoveel mogelijk te weten te komen? Op welke vragen wil je echt een antwoord hebben? Als de leerlingen de vragen hebben opgesteld, kunnen ze in groepjes het interview oefenen, waarbij de kinderen zowel de interviewer als geïnterviewde spelen. Interviewtips Luister goed naar de geïnterviewde en laat hem/haar uitpraten Stel open vragen (vragen waarop je niet enkel met ja of nee kunt antwoorden) Vraag door en reageer op de geïnterviewde Als de geïnterviewde iets niet wilt vertellen, accepteer dat dan en ga door naar een andere vraag Schrijf een brief (20 min) [na de film] Laat de leerlingen een brief schrijven naar de hoofdpersoon of documentairemaker. Wat zou je aan Luca willen vragen of heb je advies voor hem hoe hij het rustiger in z n hoofd kan hebben? Wat zou je van de documentairemaker willen weten? Tot slot Human is altijd benieuwd naar de manier waarop bovenstaande opdrachten in de klas zijn behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Dan kan je een mail sturen naar onderwijs@human.nl. Bedankt! VRAGEN OF HULP NODIG? Wil je hulp hebben bij jouw ADHD of er meer over weten? Er zijn veel sites, zoals die van het ADHD Centrum Nederland: www.adhd-nederland.nl/begeleiding/voor-jongeren-12-18 Credits De Locker: Luca Research, regie en montage: Daylène Kroon Camera: Luc Schraauwers Animatie: Laetitia Roling en Daylène Kroon Productie: Marjolein Klooster (Human) Titelvormgeving: Kris Kobes Eindredactie: Els van Driel
WERKBLAD DE L CKER LUCA: ADHD Opdracht 1 [voor de film] Wat is volgens jou een documentaire? Noem minstens twee kenmerken en beantwoord daarna de onderstaande vragen. Welke overeenkomsten en verschillen zijn er tussen de verschillende documentaires die je gezien hebt? Welke onderwerpen komen er aan bod? Wat is het verschil tussen een documentaire en een film? Wat is het doel van een documentaire? Geeft een documentaire de werkelijkheid weer zoals we die kennen? 1. Een documentaire is: 2. Welke overeenkomsten en verschillen zijn er tussen de verschillende documentaires die je gezien hebt? 3. Wat is het verschil tussen een documentaire en een speelfilm?
4. Wat is het doel van een documentaire? 5. Geeft een documentaire de werkelijkheid weer zoals we die kennen? DE L CKER
Opdracht 2 [na de film] 1. Luca voelt zich soms onbegrepen, vanwege het feit dat hij ADHD heeft. Wanneer voel jij je weleens onbegrepen? Wat voelde je toen? En wat deed je om dit gevoel minder te maken? 2. In de documentaire wordt er aan Luca gevraagd wat hij zou veranderen als hij de baas over de wereld zou mogen zijn. Wat zou jij veranderen?
3. Luca hoopt met zijn verhaal meer begrip bij zijn klasgenoten te creëren. Leg uit of je vindt dat dat wel of niet gelukt is met deze documentaire. Begrijp je nu wat ADHD is en doet bij Luca?