Visie Asten 2030 Offerte BMC 1 2 3 4 5 Inleiding Opgave Aanpak Inzet Investering 2 december 2016 1. INLEIDING De gemeenteraad van Asten oriënteert zich op de toekomst. Sinds het vaststellen van de vorige toekomstvisie De Avance is er het nodige veranderd in de sociale, economische, ruimtelijke en bestuurlijke context van Asten. Er is behoefte aan een actuele, integrale, gedragen en tegelijkertijd praktisch bruikbare toekomstvisie. De visie is een stuk van de gemeenteraad, die hiermee invulling geeft aan zijn kaderstellende rol. Voor advisering over proces, procedure, inhoud en burgerparticipatie zoekt de gemeente externe ondersteuning. Deze offerte bevat het aanbod van BMC Advies voor deze ondersteuning. 2. OPGAVE Directe aanleiding voor het opstellen van een toekomstvisie is het traject Veerkrachtig Bestuur Noord- Brabant. Asten kiest bewust voor de ontwikkeling van een integrale visie waarin zowel de sociaal-maatschappelijke en economische opgaven en ambities, als ook de ruimtelijke randvoorwaarden en kansen aan de orde komen. Deze moeten vervolgens gekoppeld worden aan de manier waarop de gemeente die opgaven samen met maatschappelijke en overheidspartners denkt op te pakken (governance). Eerder zijn in de samenwerkingsvisie Koersen op eigen kracht daarover al richtinggevende uitspraken gedaan. Met een actueel en in samenspraak met de bevolking geformuleerde visie geeft de gemeente invulling aan Veerkrachtig Bestuur Noord-Brabant. Het gaat bij de visievorming niet alleen om een oriëntatie op de gewenste ontwikkelingen per deelterrein, maar juist ook om de onderlinge verbanden en effecten en de kernvraag: wat voor soort gemeente willen we zijn? De gemeente wil tot slot onderzoeken in hoeverre de voorbereiding van de nieuwe Omgevingswet te vervlechten is met de visieontwikkeling, in het bijzonder het opstellen van een omgevingsvisie. 1
De visie moet een richtinggevende en inspirerende functie vervullen en niet verstarrend werken. De visie moet verder voldoen aan de voorwaarden van de provincie Noord-Brabant in het kader van Veerkrachtig Bestuur. Deze zijn: uitgaan van de maatschappelijke opgaven, in samenspraak met de bevolking opgesteld en met heldere stellingname op het gebied van governance. Uiteraard moet de visie aansluiten bij bestaande strategische plannen van de gemeente Asten. De vraagstelling voor de visieontwikkeling beschrijven wij als volgt: De gemeenteraad van Asten stelt een integrale toekomstvisie Asten 2030 op met richtinggevende uitspraken over maatschappelijke opgaven, identiteit, koers en functie in de regio, in samenspraak met de samenleving. De strategische visie zal bouwstenen opleveren voor het opstellen van een omgevingsvisie. Deze bouwstenen bestaan uit de te maken analyses, en vooral de samenhangende kernwaarden en ambities die worden geformuleerd: wat voor gemeente willen we zijn, welke waarden willen we koesteren en ontwikkelen? Tijdens het traject bekijken we hoe het traject van het opstellen van een omgevingsvisie kan meelopen met c.q. aanhaken op dit visietraject, mede gelet op de wettelijke vereisten conform Awb die gelden voor het opstellen van een omgevingsvisie. Naast de inhoudelijke en bestuurlijke koersbepaling is de interactie met de samenleving een belangrijke pijler bij het ontwikkelen van de visie. De gemeenteraad wil maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers betrekken. In de besturingsfilosofie van Asten neemt het stimuleren en faciliteren van maatschappelijk initiatief een belangrijke plaats in. Van belang in het traject zijn verder de ontwikkelingen in de regionale samenwerking met de Peelgemeenten. De op te stellen visie van Asten is in het kader van Veerkrachtig Bestuur naast een zelfstandige koersbepaling van de gemeente, nadrukkelijk ook een bijdrage en plaatsbepaling in de regionale samenwerking in de Peel. 2
3. AANPAK Wij stellen een gefaseerde aanpak ronden voor: A. Verkenning Atlas B. Verbreding Schetsboek C. Verankering Visie in drie De gemeenteraad heeft een leidende rol in het traject. Via drie werkconferenties doorloopt de raad de stappen van visieontwikkeling (analyse scenario ontwerp). Ons voorstel is om de participatie met de samenleving volledig te integreren in het traject van de gemeenteraad. Een groep van betrokken professionele partijen uit middenveld en bedrijfsleven en burgers gaat met de gemeenteraad aan de slag met het ontwikkelen van de visie. De samenleving reageert dus niet op voorstellen uit het gemeentehuis, maar werkt zelf mee aan (onderdelen van) de strategische visie. Deze aanpak sluit aan op die van het traject De Peel maakt het in Brainport. De aanpak is door ons eerder succesvol toegepast en door de provincie als voorbeeld van een passende aanpak omschreven. Samengevat ziet onze aanpak er als volgt uit: Start A Verkenning B Verbreding Dag van de Toekomst C 3 Verankering Besluit vorming 1. Werk Conferentie intern 2. Werk Conferentie intern December Januari Februari Maart Mei 3
A. Verkenning (dec jan) In de eerste fase starten we met de voorbereiding van het traject. Belangrijkste opgave is het formeren van de externe visiegroep. Onze suggestie is om alle raadsen collegeleden één naam aan te laten dragen van een inwoner van Asten voor deelname in de externe visiegroep. Het gaat om betrokken burgers die fris en constructief willen meedenken. Het gaat om gewone burgers, professionals, ondernemers, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties. Ook een aantal vertegenwoordigers van ketenpartners zoals ODZOB, Veiligheidsregio, GGD en waterschap liefst wel woonachtig in Asten, of in elk geval zeer goed bekend met Asten kunnen worden uitgenodigd. Bijzondere aandacht gaat uit naar doelgroepen die normaal niet zo snel meedoen in dit soort trajecten (jongeren, vrouwen en allochtonen). In totaal zoeken we circa 25 personen voor de externe visiegroep. Tijdens de bijeenkomsten formeren we hieruit drie subgroepen die met elkaar aan de slag gaan, in interactie met raadsleden. De analyses worden voorbereid door BMC Advies en in een interne werkbijeenkomst met medewerkers vervolmaakt. Aanvullend vindt een internetpeiling plaats via de gemeentelijke website. Hier kunnen belangstellenden hun mening kenbaar maken over wat mensen waarderen aan Asten en de belangrijke maatschappelijke opgaven. Om de respons te verhogen stellen we voor om met een groep vrijwilligers met ipads ook op straat enquêtes af te nemen. De analyse van de actuele en toekomstige situatie resulteert in een startdocument met het DNA van Asten. Het startdocument is de onderlegger voor de eerste werkconferentie. Hierin gaan de raadsleden en de leden van de visiegroep met elkaar in gesprek over de sterke en zwakke kanten van Asten, trends, kansen en dilemma s waar de toekomstvisie een antwoord op moet geven. De resultaten van deze eerste fase worden door BMC Advies vastgelegd in de Atlas van Asten. De eerste fase staat verder in het teken van het vergaren van relevante informatie centraal. In eerste instantie gaat het daarbij om de meer objectieve gegevens. Bestaande rapporten, plannen en statistieken herbergen de benodigde informatie, we verrichten geen aanvullend onderzoek verricht. Belangrijkste bronnen zijn: analyses De Avance, analyses Veerkrachtig Bestuur, waarstaatjegemeente.nl, leefbaarometer,nl en volksgezondheidenzorg.info 4
B. Verbreding (februari) In deze fase wordt een aantal scenario s ontwikkeld. Dit zijn aansprekende perspectieven voor de toekomstige ontwikkeling van Asten. De resultaten uit de eerste bijeenkomst van gemeenteraad en externe visiegroep dienen als vertrekpunt en inspiratiebron. Ook in deze tweede stap houden we ter voorbereiding een interne werkbijeenkomst waarin we samen met de medewerkers mogelijke toekomstscenario s opstellen. BMC Advies verzorgt de voorbereiding en uitvoering. We maken gebruik van toegankelijke methoden voor scenarioplanning waarmee snel (in één avondbijeenkomst) scenario s kunnen worden opgesteld. Centraal in de scenario s staat de vraag wat voor gemeente willen we zijn? en hoe kunnen we majeure maatschappelijke opgaven het beste aanpakken? De door raad en visiegroep ontwikkelde toekomstbeelden worden opgenomen in het Schetsboek van Asten. In een brede publieksbijeenkomst de Dag van de Toekomst worden afsluitend de toekomstbeelden door de leden van de gemeenteraad en de visiegroep besproken met inwoners van (de kernen van) Asten. Tijdens de Dag van de Toekomst gaan raadsleden en de visiegroep naar twee of drie plekken in de gemeente waar veel publiek aanwezig is, bijvoorbeeld een winkelcentrum of dorpsplein. Ook kan worden aangesloten bij een breder publieksevenement, mocht dat in deze periode plaatsvinden. De Dag van de Toekomst kan naar wens worden aangekleed met allerhande activiteiten, variërend van een foto- en ballonnenwedstrijd, tot een openbaar debat en optredens van lokale artiesten. De Dag van de Toekomst voorziet de raadsleden en externe visiegroep, samen met de uitkomsten van de internetpeiling, van input voor het ontwikkelen van een voorkeursscenario. C. Verankering (maart mei) Op basis van de resultaten uit de voorgaande twee stappen worden de contouren van de toekomstvisie opgesteld. Inhoudelijk vormt het provinciaal ontwikkelkader Veerkrachtig Bestuur een belangrijke toetssteen. De concept visie wordt besproken in een derde bijeenkomst van gemeenteraad en externe visiegroep. Op basis van deze bijeenkomst wordt een definitief concept uitgewerkt. Dit is medio april 2017 gereed voor besluitvorming in de gemeenteraad. Qua vormgeving gaan we uit van een beknopte visie, aansprekend in taalgebruik en visueel aantrekkelijk door gebruik van beeldmateriaal. 5
4. INZET EN ORGANISATIE Voor de uitvoering van deze opdracht zetten wij de heer Marco Kerstens in. Marco is partner bij ons bureau en heeft ervaring als adviseur in een groot aantal visietrajecten in heel Nederland. Hij werkte aan De Avance en in Brabant aan visies voor Waalwijk, Best, Sint-Oedenrode Halderberge, Rucphen en Geertruidenberg. Veerkrachtig Bestuur was voor veel van deze trajecten de aanleiding. Recent was hij adviseur bij het interactieve traject van visievorming voor Aalburg, Werkendam en Woudrichem. Verder was hij in Gemert-Bakel en Someren betrokken bij het opstellen van bestemmingsplannen buitengebied. Voor mogelijke ondersteuning van het spoor van de omgevingsvisie aansluitend of deels parallel aan het visietraject kunnen we vanuit ons bureau aanvullende expertise inzetten, waaronder een gespecialiseerd juridisch adviseur die thuis is in de beginselen en de implementatie vereisten van de Omgevingswet. We stellen voor te werken vanuit een lichte projectstructuur. Als opdrachtgever en stuurgroep fungeert de driehoek burgemeester, griffier en secretaris. Deze driehoek komt in principe drie keer bijeen voor overleg met onze adviseur, rondom de mijlpalen van het traject. De burgemeester treedt op als ambassadeur en boegbeeld van het visietraject. De gemeentesecretaris treedt op als opdrachtgever. Als dagelijks aanspreekpunt zal Jori Meulendijks optreden. Raadsleden zijn actief betrokken in het traject. Gezien hun betrokkenheid en de noodzaak om het tempo hoog te houden, vindt tussentijds geen formele besluitvorming plaats over tussenproducten. De raadsleden nemen als inwoner plaats aan het traject. Heet is niet de bedoeling om politiek te bedrijven tijdens de bijeenkomsten met de externe visiegroep. Politieke discussie vindt plaats in de gemeenteraad aan het eind van het traject. Medewerkers worden actief betrokken door middel van de twee interne werkbijeenkomsten. Zo bereiken we een gerichte betrokkenheid waarbij de investering in tijd beperkt kan worden gehouden. We zoeken een brede vertegenwoordiging vanuit de organisatie. Samenstelling van de groep vindt plaats in overleg met de opdrachtgever. 6
6. INVESTERING Uitgangspunt bij onze inzet is dat de gemeente zorg draagt voor uitvoering van de benodigde logistieke werkzaamheden (verslaglegging, organiseren bijeenkomsten e.d.). Onze inzet per fase is als volgt: Atlas Asten Deskresearch Werksessie met medewerkers Werkbijeenkomst raad / visiegroep Opstellen Atlas Schetsboek Asten Werksessie met medewerkers Werkbijeenkomst raad / visiegroep Opstellen Schetsboek Voorbereiden en begeleiden Dag van de Toekomst Voorbereiden, uitvoeren en verwerken internet enquête De investering voor uitvoering van de beschreven werkzaamheden en het leveren van de beschreven producten bedraagt in totaal 25.000,--. Genoemd bedrag is exclusief BTW en inclusief reis- en verblijfskosten. Niet inbegrepen zijn materiële kosten voor communicatie, eventuele huur accommodatie + catering, Dag van de Toekomst en (populaire) vormgeving van de visie. Het betreft hier een vaste prijs voor de uitvoering van de activiteiten die nodig zijn om te komen tot de beschreven resultaten, die voldoen aan de wensen en kwaliteitseisen van de opdrachtgever. Visie Asten 2030 Werkbijeenkomst raad / visiegroep Opstellen concept visie Afronding, besluitvorming c.a. 7