Practische aspecten insuline en OAD voor verpleging



Vergelijkbare documenten
Spelen met insuline. Dr. Frank NOBELS. Dr. Stefanie VINKEN

Hoe de persoon met diabetes benaderen en reguleren bij multipathologie? Dr. Katrien Benhalima Dienst endocrinologie UZ Leuven

Overzicht OAD - GLP-1 ANALOGEN - INSULINES

DIABETES PERI- OPERATIEF/ONDERZOEKEN

RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN. Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed

Update Diabetes voor verpleging 2010

Diabetesregulatie bij operatie. Anesthesie

Wat met diabetes en medicatie bij nuchtere patiënten?

Hypoglycemie. < 60 mg/dl = hypo Symptomen: Beven Zweten Duizelig Vlekken zien Honger Hoofdpijn, moeheid Bleek zien Karakterveranderingen.

Orale antidiabetica bij ouderen. Katrien Benhalima UZ Leuven

Nieuwigheden bij de diabetische medicatie

RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN. Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed

hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?

glycemie medicatie aanpassen in de praktijk

Opmerking: Glitazones werden niet opgenomen in het schema aangezien ze nog slechts tijdelijk beschikbaar zijn op de markt.

Nieuwe trends in diabetesbehandeling. 20 maart 2018

HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% 1x/dag en HbA1c >7,5

rationeel Diabetes type 2: rationeel gebruik van glycemieverlagende middelen 5/04/2012 OAD: effect op glycemie evidence based

Hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?

Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek

Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: TABLETTEN

VEILIG IN HET VERKEER

Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd.

Onderzoek of ingreep bij diabetes:

Stapsgewijze behandeling bij type 2 diabetes: nieuwe visies

Een maaltijd meer of minder? Aanpassingen tijdens de ramadan

Diabetes type 2: praktisch glycemiebeleid

Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd

GOED GEBRUIK GENEESMIDDELEN DIABETES EDUCATIE THERAPIETROUW VOORTRAJECT DIABETES

Onderzoek of ingreep bij diabetes:

Leren spelen met insuline: 10 oefeningen met oplossingen. Dr. Frank NOBELS

Diabetes en operatie. Maatschap Anesthesiologie IJsselland Ziekenhuis.

Rijbewijs voor diabetici, voor wie en door wie. Bart Vets Imeldaziekenhuis

Ultra snelwerkende insuline of analoge insuline :werkt na 30à70 min tot 2 à5 uur, HUMALOG/NOVORAPID/APIDRA

Hoofdstuk 5 Medicatie

Voorbereiding onderzoek bij diabetes Tabletten

5.1 Tabletten en andere medicatie. Metformine (merknaam Glucophage)

Nieuwe insulines, incretines en flash meting

Wat iedere zorgverlener moet weten. Recent nieuws uit de diabeteswereld. Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers. Endocrinoloog UZGent

Aanpassen van insuline: moeilijke situaties

Voorbereiding onderzoek voor diabetespatiënten

Ik heb suikerziekte en word geopereerd

Van de ruim één miljoen

H Nuchter voor onderzoek of operatie en Diabetes mellitus type 2 (met gebruik van tabletten)

Informatie voor patiënten. Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie

Voorbereiding onderzoek bij diabetes

Medisch Centrum Huisartsen

Diabetes en lichaamsbeweging

Ultrasnelwerkende insuline (insulineanaloog[1])

Diabetes, uitgiftebegeleiding

1. Snelwerkend NovoRapid (Piekwerking 1-1,5 uur na injectie) Humalog. (Piekwerking 2 4 uur na injectie) Insuman Rapid

Diabetesbeleid in CDC 2011

Updating: hoe de persoon met diabetes behandelen?

hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?

1) In de linkerkolom (monotherapie) leest u het product waarmee u de behandeling start.

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven

Voorbereiding of nuchter voor een onderzoek? Hoe gaat u daarmee om als u diabetes heeft? Diabetes met insuline

DM-2: nieuwe medicatie, nieuwe pathway. en wat we hieruit leren

Snelwerkende insuline analoog. Novorapid (aspart) Humalog (lispro) Apidra (glulisine)

Interne geneeskunde. Insulinedosering de dag vóór het onderzoek. Dosering* normaal insuline spuit

OVERZICHT PRODUCT MERKNAAM DIABETESMEDICATIE Oktober 2018 PRODUCT MERKNAAM/STOFNAAM BF-ATTEST. o o o

Diabetes Mellitus type 2 en tabletgebruik. Diabetesteam IJsselland Ziekenhuis

Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie

Behandeling van diabetes type 2

Opvolging van diabetische kinderen: de insulinebehandeling

Voorbereiding onderzoek bij diabetes Insuline

Informatie. Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek of operatie. Richtlijnen insuline

H Nuchter voor onderzoek of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1)

AANPAK VAN TYPE 2-DIABETES: EEN UPDATE

hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?

Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan

hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?

Goochelen met insuline. Praktische tips voor de huisartspraktijk. Patricia Sunaert Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg

Dagprofielen in de behandeling van diabetes type 2 zin en onzin

Onderzoek van de dikkedarm (coloscopie) en Diabetes mellitus (met gebruik van

De zorg voor diabetespatienten (zorgtraject)

Diabetes en ramadan Mohamed Ahdi

DIABETESPATIENTEN IN DAGZIEKENHUIS. DR. K. Vermeulen Anesthesie, chirurgisch dagcentrum UZLeuven

Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek

Diabetes en ziekte cortico sondevoeding

Nieuwsbrief IPSA. 4-5 Een terugblik op de Masterclass Antidiabetica

juli 2010, V7 PROTOCOL VOOR GLUCOSEREGULATIE BIJ DIABETES MELLITUS PRE-, PER- EN POSTOPERATIEF

Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: INSULINE

Zorg voor de geriatrische patiënt met diabetes. Nele Czech - ASO geriatrie Symposium endocrinologie Ziekenhuis Oost-Limburg 18/03/2016

Diabetesbeleid rondom operatieve ingrepen. Indien de patiënt nuchter moet blijven, bij diabetes met insulinegebruik.

Diabetes type 2 : het bos en de bomen : welke antidiabetica kiezen : een ONAFHANKELIJKE visie

EEN AANGEPAST RIJBEWIJS, VOOR IEDEREEN MET DIABETES. Praktische informatie voor de arts 02/2014 DIAB

INTENSIEVE INSULINETHERAPIE

Endocrinologie, diabetologie (verpleegeenheid A1)

Medicatie Stappenplan

Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden

Marc Christiaens. Linda Van Himme. Workshop diabetes

Navorming diabetes 06/03/2018. Welkom!

De Ramadan is de negende maand van de Islamitische kalender en tevens vastenmaand. Dit jaar zal het beginnen op 20/07/2012.

Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2

P Afgiftekantoor 3620 Lanaken. Infokrantje Verschijnt 4 x per jaar v.u. Alfons Kelchtermans, Sloorstraat Genk Jaargang 4 nr 1

DIABETES MELLITUS. - Patiëntinformatie -

7,5. Diabetes Mellitus type 1. Diabetes Mellitus type 2. Werkstuk door een scholier 2351 woorden 25 maart keer beoordeeld.

Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling

Medicamenteuze behandeling diabetes mellitus type 2 (DM2)

Transcriptie:

Practische aspecten en OAD voor verpleging

Practische aspecten en OAD voor verpleging Inhoudstafel: Patienten behandeld met 1 injectie 2 injecties humaan meng 4 injecties humane s 4 injecties analoge s Patienten behandeld met OAD Korte procedure (< 4 uur) Lange procedure (> uur) Patienten behandeld met incretinemimetica Insulinedrip

Diabetespatient op 1 injectie (traagwerkend ) 22 uur 8 uur Na onderzoek 12 uur Na onderzoek 17 uur 22 uur 1. Pat. nuchter vanaf 24 u tot s middags (OZ in VM) Volledige nuchter middagmaal avondmaal Volledige 2. Pat. nuchter vanaf 24 u maar ontbijt na OZ Volledige nuchter ontbijt middagmaal avondmaal Volledige 3. Pat. neemt nog ontbijt, nadien nuchter (OZ in NM) Volledige ontbijt nuchter avondmaal Volledige 4. Pat. vanaf 24u tot na de middan (OZ in NM) Volledige nuchter nuchter avondmaal Volledige 5. Pat. Blijft 1 dag of langer nuchter (operatie, ) Volledige drip

Diabetespatient op 2 injecties (humaan meng: Mixtard, Humuline Mix) 22 uur 8 uur Na onderzoek 12 uur Na onderzoek 17 uur 22 uur 1. Pat. nuchter vanaf 24 u tot s middags (OZ in VM) ½ ochtend Middagma al Avondmaal avond 2. Pat. nuchter vanaf 24 u maar ontbijt na OZ ½ ochtend Ontbijt Andere ½ ochtend Middagma al Avondmaal avond 3. Pat. neemt nog ontbijt, nadien nuchter (OZ in NM) Ontbijt ½ ochtend Avondmaal avond 4. Pat. vanaf 24u tot na de middan (OZ in NM) ½ ochtend Avondmaal avond 5. Pat. Blijft 1 dag of langer nuchter (operatie, ) drip

Diabetespatient op 2 injecties (analoog meng: Novomix, Humalog Mix) 22 uur 8 uur Na onderzoek 12 uur Na onderzoek 17 uur 22 uur 1. Pat. nuchter vanaf 24 u tot s middags (OZ in VM) Middagmaal ½ van 70% ochten Avondmaal avond 2. Pat. nuchter vanaf 24 u maar ontbijt na OZ Ontbijt ochtend Middagmaal Avondmaal avond 3. Pat. neemt nog ontbijt, nadien nuchter (OZ in NM) Ontbijt ochtend Avondmaal avond 4. Pat. vanaf 24u tot na de middan (OZ in NM) ochtend Avondmaal avond 5. Pat. Blijft 1 dag of langer nuchter (operatie, ) drip

Diabetespatient op 4 injecties (humaan snel- en traagwerkend : Actrapid- Insulatard/Humuline-NPH) 22 uur 8 uur Na onderzoek 12 uur Na onderzoek 17 uur 22 uur 1. Pat. nuchter vanaf 24 u tot s middags (OZ in VM) ½ ochtend aanpassings s Middagmaal middag Avondmaal avond 2. Pat. nuchter vanaf 24 u maar ontbijt na OZ ½ ochtend aanpassings s Klein ontbijt Middagmaal middag Avondmaal avond 3. Pat. neemt nog ontbijt, nadien nuchter (OZ in NM) Ontbijt ochtend aanpassings s ½ middag Pat laten eten Avondmaal avond 4. Pat. vanaf 24u tot na de middan (OZ in NM) ½ ochtend aanpassings s ½ middag Pat laten eten Avondmaal avond 5. Pat. Blijft 1 dag of langer nuchter drip

Diabetespatient op 4 injecties (analoog snel- en traagwerkend : Apidra, Humalog, Novorapid Lantus, Levemir) 22 uur 8 uur Na onderzoek 12 uur Na onderzoek 17 uur 22 uur 1. Pat. nuchter vanaf 24 u tot s middags (OZ in VM) Middagmaal middag Avondmaal avond 2. Pat. nuchter vanaf 24 u maar ontbijt na OZ Ontbijt Ochtendosi s, ev. reduceren Middagmaal middag Avondmaal avond 3. Pat. neemt nog ontbijt, nadien nuchter (OZ in NM) Ontbijt ochtend aanpassings s Pat laten eten middagdosi s, ev. reduceren Avondmaal avond 4. Pat. vanaf 24u tot na de middan (OZ in NM) Pat laten eten middagdosi s, ev. reduceren Avondmaal avond 5. Pat. Blijft 1 dag of langer nuchter drip

Aanpassings voor pen: Zo glycemie tussen: 0 en 60 mg/dl: - 2 E 60 en 80 mg/dl: - 1 E 80 en 150 mg/dl: basis 150 en 200 mg/dl: 1 E 200 en 300 mg/dl: 2 E 300 en 400 mg/dl: 3 E 400 en 500 mg/dl: 4 E

Aanpassingsregels bij zwangerschapsdiabetes: Zo glycemie tussen: 0 en 60 mg/dl: - 2 E 60 en 80 mg/dl: - 1 E 80 en 120 mg/dl: basis 120 en 150 mg/dl: 1 E 150 en 200 mg/dl: 2 E 200 en 300 mg/dl: 3 E 300 en 400 mg/dl: 4 E 400 en 500 mg/dl: 5 E

Patienten behandeld met orale Algemeenheden: antidiabetica OAD kunnen onderverdeeld worden in middelen met: Hypoglycemie risico: Sulfonylurea en Glinidinen Zonder hypoglycemie risico: Metformine, Glitazones? DPP-4 inhibitoren

Patienten behandeld met orale Algemeenheden: antidiabetica OAD kunnen onderverdeeld worden in middelen met: Hypoglycemie risico: Sulfonylurea en Glinidinen Glimepiride: Amarylle Glipizide: Glibenese, Minidiab Glibenclamide: Bevoren, Doanil, Euglucon Gliclazide: Diamicron, Unidiamicron Gliquidon: Glurenorm Repaglinine: Novonorm Combinatie Metformine Daonil:Glucovance

Patienten behandeld met orale Algemeenheden: antidiabetica OAD kunnen onderverdeeld worden in middelen met: Zonder hypoglycemie risico: Metformine, Glitazones? DPP-4 inhibitoren Metformin: Glucophage, Metformax, Metformine Pioglitazone: Actos Sitagliptine: Januvia Vildagliptine: Galvus Saxagliptine: Onglyza Combinatie Metformine-DPP-4: Janumet, Eucreas

Patienten behandeld met orale Algemeenheden: antidiabetica OAD kunnen onderverdeeld worden in middelen met: Aanpassing gebeurt op basis van hypoglycemie risico bij nuchter blijven en op basis van andere risico s (bv lactaatacidose bij nierinsufficientie en acute fase cordecompensatie) Regelmatige glycemiecontroles op dag van nuchter blijven teneinde ontsporingen te voorkomen!!! Bij Glc < 60 mg/dl: 10g Glc IV Bij Glc > 200 mg/dl: Actrapid-bijspuits

Patienten behandeld met orale antidiabetica Korte procedures (< 4 uur): Metformine stop 24-48 uur voor de procedure bij gevaar op nierinsufficientie of circulatoir arrest (bv contrastonderzoeken) Vergeet niet te herstarten (na controle creatinine) Sulfonylurea en glinidines: geen medicatie op dag van de procedure voor de procedure/ bij kortwerkende preparaten (verschillende innames per dag) mag bij hervatten voeding rest van de dag gegeven worden. Glitazones en DPP-4: geen medicatie voor de procedure/bij hervatten voeding wel geven.!!! Regelmatig glycemie controleren

Patienten behandeld met orale antidiabetica Lange procedures (> 4 uur): Metformine stop 24-48 uur voor de procedure bij gevaar op nierinsufficientie of circulatoir arrest (bv contrastonderzoeken) Vergeet niet te herstarten (na controle creatinine) Sulfonylurea en glinidines: geen medicatie op dag van de procedure voor de procedure. Glitazones en DPP-4: geen medicatie voor de procedure!!! Regelmatig glycemie controleren, bij hoge glycemies: actrapid-bijspuits toepassen

Patienten behandeld met Algemeenheden: incretinemimetica Incretinemimetica geven op zich geen hypo s Regelmatige glycemiecontroles op dag van nuchter blijven teneinde ontsporingen te voorkomen!!! Hoewel geen risico op hypo toch aangeraden ze de ochtend van de procedure niet toe te dienen. Na de procedure toediening SC hervatten.

Insulinedrip Bepaling: Is een continue IV-toediening van een oplossing. De benodigde hoeveelheid wordt uitgedrukt in aantal eenheden per uur Wanneer? Bij sterk ontregelde diabetes patiënten Bij pas ontdekte diabetes patiënten om de glycemie zo snel mogelijk te normaliseren Wanneer patiënt 1 dag of langer nuchter blijft

Insulinedrip start drip: start volgens doktersvoorschrift 1 L GlC 5 % over 24 uur 100 ml NaCl 0,9% met 50 E Actrapid Toediening met volumetrische infuuspomp: (1 ml/u = 1 dr/min) 1 E = 2 ml 0,5 E = 1 ml Toediening met spuitdrijver: (50 ml NaCl 0,9% met 50 E Actrapid) 1 E = 1 ml 0,5 E = 0,5 ml

Insulinedrip Aandachtspunten: Insulinedrip wordt nooit toegediend met gewone trousse (20 drip/1cc) Bij voorkeur volumetrische pomp (ml/uur) met speciale trousse Glycemiecontroles volgens drip-blad Start op doktersvoorschrift, meestal 2-3 E Minimum is steeds 0,5 E Bij hypoglycemie (< 60 mg/dl) mag drip NIET stopgezet worden. Eventueel tijdelijk Glc 5 % vervangen door Glc 10%

Insulinedrip Stoppen van drip: Bij 1 injectie traagwerkend per dag: STOP drip 1 uur na injectie SC Bij 2 injecties humaan meng: STOP drip 1 uur na injectie SC Bij 2 injecties analoog meng: STOP drip meteen na SC injectie Bij multiple injecties met humaan : STOP drip 1 uur na injectie SC van snelwerkend, traagwerkend 22 uur Bij multiple injecties met analoog : STOP drip meteen na injectie SC van ultrasnel ultratraagwerkend