Alleen de hoofdlijnen: Samenwerkingsverbanden en huisvesting regie in eigen handen Saskia Laseur - Medilex, 12 januari 2011 Onderwerpen Hoe geeft u doordecentralisatie vorm en hoe beperkt u de risico s Brede scholen en integrale kindcentra samenwerkingsmodellen en risicotaxatie Samenwerking met andere onderwijsorganisaties in een coöperatie casus uit de praktijk Vooruitblik onderwijswetgeving in de maak 2
Doordecentralisatie - algemeen Wettelijk kader, gemeentefonds BRIN bekostiging versus andere (publieke) geldstromen: in beginsel geen BRIN bekostiging inzetten voor huisvesting of andere niet-onderwijs zaken (geldt ook voor andere onderwerpen dan doordecentralisatie) Scheiding publiek- privaat 3 Doordecentralisatie risico s Haalbaarheid van de exploitatie Bouwheerschap Risico van krimp/groei Risico van verlaging leerlingbedragen Risico van nieuw toetredende schoolbesturen Faillissement van de rechtspersoon onderwijshuisvesting Mogelijkheid aantrekken externe financiering Uiteindelijk risico bij gemeente 4
Doordecentralisatie - modaliteiten Schoolbestuur zorgt zélf voor de huisvesting Schoolbestuur zet gelieerde rechtspersoon in om voor huisvesting te zorgen Meerdere schoolbesturen combineren zorg voor huisvesting in een gezamenlijk door hen gecontroleerde rechtspersoon 5 Doordecentralisatie - positie t.o.v. gemeente Economisch claimrecht Waar komt risico voor waardestijging en waardedaling van het vastgoed te liggen Evt voorkeursrecht voor gemeente Bestemmingsplan beïnvloedt verkoopwaarde van oude gebouwen Zorg voor behoud van regierol van de gemeente bij indeling maatschappelijke ruimte Waarde bepaling van gebouwen bij aanvang en bij einde Einde door decentralisatie: zorgplicht gemeente herleeft 6
Doordecentralisatie flankerend beleid Anticiperen op krimp en groei Leerlingenstromenbeleid (efficiënte inzet van onderwijshuisvesting) - vrijheid van richting - vrijheid van inrichting - zoeken naar verbinding ipv concurrentie (hierop gaan we straks nader in bij Marg Janssen) 7 Brede scholen/integrale kindcentra Geen onderwijsgeld naar kinderopvang Samenwerken met één of met meerdere aanbieders? Aansturing door één persoon van zowel school als kinderopvang? Samenwerken met kinderopvang via een gezamenlijke rechtspersoon of via alleen een samenwerkingsovereenkomst? Gefuseerde vorm: Kinderopvang in eigen beheer verzorgen? 8
Samenwerkingsmodellen (Alleen) een samenwerkingsovereenkomst, al dan niet met beheerstichting Dochter stichting (volledige controle door schoolbestuur) Stichting onder de controle van meerdere gelijkwaardige partijen (al of niet als centrale dienst) Coöperatie of vereniging waarbij Schoolbestuur, kinderopvang en evt. derden lid zijn 9 Voorbeelden uit de praktijk Coöperatie ter bevordering van doorlopende leerlijn Kennis coöperaties op innovatie en kwaliteit gericht Coöperatie ter bevordering van exploitatie huisvesting Coöperatie ter bevordering van samenwerking met aanpalende dienstverleners Coöperatie op het niveau van de bedrijfsvoering 10
Doelstellingen van coöperaties Programmatische strategie: benoeming en aanpak van een specifieke doelstelling/ probleem Exploratieve strategie/ omtwikkelingsaanpak: wat kunnen we samen nog meer doen en wat kunnen we van elkaar leren 11 Voorbeeld gecombineerd doel De coöperatie heeft ten doel: - verhoging kwantiteit dienstverlening door opdrachten te werven uit te voeren door leden gezamenlijk - besparen van kosten voor leden - bevorderen samenwerking tussen de leden - kennisdeling - verhoging kwaliteit van dienstverlening door leden - combineren van aantal ondersteunende diensten 12
Ontwikkelingen Wet Goed Bestuur, Goed Onderwijs: implementatie uiterlijk 1 augustus 2011 Wetsvoorstel fusietoets Passend Onderwijs Regeerakkoord 13 Bijlage: actueel Regeerakkoord Geen opmerking over samenwerking kinderopvang en onderwijs Geen opmerking over huisvesting Kamerdebat over kinderopvang Wel/niet bezuinigen op vergoedingen kinderopvang (sociaal beleid) Toezicht GGD s en verschillen gemeenten (kindratio) Peuterspeelzalen alleen nog maar toegankelijk voor achterstandsleerlingen Onderwijsraad Verzelfstandiging II Aankondiging Minister Van Bijsterveldt Actieplan Beter Presteren Adviesaanvraag bij Onderwijsraad over Beter Presteren 14
Bijlage: Wpo en Wvo Per 1/8/2010 wijzigingen in WPO en Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen Integratie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Kwaliteitseisen peuterspeelzaalwerk Nieuw (en voor scholen cruciaal) is koppeling met lokaal onderwijsbeleid Scholen moeten verplicht afspraken maken over voorschoolse educatie Maar gemeente is verantwoordelijk Wet goed onderwijs, goed bestuur (per 1/8/2010 ) Verplichte functiescheiding Minimale leerresultaten als deugdelijkheidsnorm Extra handhavingsmogelijkheden Minister Verwachte wetgeving op terrein van governance/bekostiging? Uitwerking begrippen doelmatigheid en rechtmatigheid, al dan niet in lagere regelgeving Toetsingskader bekostiging bij samenwerking (in het verlengde van rechtmatigheid ) Uitwerken minimale leerresultaten ( Actieplan Beter Presteren ) 15 Bijlage: Wet OKE en relatie met WPO WPO: 2 bekostigingsvoorwaarden Voortgangsregistratie leerlingen voorschoolse educatie Afspraken over onderwijsachterstandenbeleid Verplichte deelname aan lokaal overleg, ook voor kinderopvang WOT Onderwijsinspectie ziet toe op vve, onderwijsachterstandenbeleid en naleving terzake van de voorschriften in de Wet KO. Taskforce Integraal kindcentrum Barrieres tussen peuterspeelzaalwerk, opvang en onderwijs weg Scandinavisch model 1 tot 12 jaar, van 7 tot 19 uur Ouders recht op 3 dagdelen integraal kindcentrum, naast gewoon onderwijs Huidig beleid OCW/SZW Bevorderen kennis best practices Met weinig oog voor wettelijke en fiscale knelpunten 16
Bijlage: PO Raad en RebelGroup 16/3/2010 Proces voorafgaand aan bouw huisvesting is inefficiënt en onproductief Eén partij doet concessies Het systeem verhindert effectieve samenwerking Daardoor gaat waarde verloren Proces voorafgaand aan bouw huisvesting is inefficiënt en onproductief Creëer parallelle belangen partijen Flexibiliteit en lokaal maatwerk Eerlijke verdeling van risico s Goede spreiding en maximale dekking, en diversiteit 17 Bijlage: Wetsvoorstel fusietoets onderwijs en passend onderwijs Wetsvoorstel Fusietoets onderwijs (bij Eerste Kamer) Ziet alleen op juridische fusies, bestuursoverdrachten (bestuurlijke fusie) en samenvoegingen (institutionele fusie) Duidelijke scheiding openbaar en bijzonder onderwijs Niet op samenwerkingen met niet-onderwijs met onderwijs als verkrijgende stichting Andere vormen van samenwerking blijven mogelijk (personele unie, centrale dienst enz.) Minister wijst op tegengaan beperken keuzevrijheid als één van de doelen wetsvoorstel keuzevrijheid kan strijdig zijn met doelmatige besteding Rijksbijdrage en onderwijshuisvesting Passend onderwijs Wetgevingsproces ligt deels stil, maar verwachte contouren zijn: Introductie wettelijke zorgplicht passend onderwijs Voldoen aan zorgplicht vereist gezamenlijke verantwoordelijkheid schoolbesturen regio 18
Bijlage: groei, krimp en inhoudelijke rol gemeente Debat over extra financieringsmiddelen krimpgebieden Verwachte ontwikkeling van regionale arrangementen en leerlingenstromen Koppeling tussen doelmatig huisvestingsbeleid en normen omvang Regionale arrangementen hebben invloed op leerlingenstromen en andersom Bij beheersing/verdeling groei dan eerder loten Bij op lange termijn verwachte krimp wordt nu al geknepen op investeringsniveau huisvesting, ook als sprake is van groei in de eerste jaren Inhoudelijke rol gemeenten groeiende: Via huisvesting: niet alleen eisen aan kwaliteit en doelmatigheid, maar extra normen ivm invulling maatschappelijke functie, duurzaamheid en multifunctionaliteit Enkele gemeenten willen daarnaast ook inhoudelijk meer sturen subsidies en actieve transparantie bieden gemeenten de mogelijkheid ook inhoudelijk invloed uit te oefenen Adviesrol bij fusietoets 19 titel Saskia Laseur Notaris/ Partner t +31 (0)20 6789 543 f +31 (0)20 7954 717 laseur@vandoorne.com Van Doorne N.V. Jachthavenweg 121 1081 KM Amsterdam 589 Postbus 75265 1070 AG Amsterdam t +31 (0)20 6789 123 f +31 (0)20 7954 589 e info@vandoorne.com w www.vandoorne.com 20