Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering

Transcriptie

1 Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering Jos de Kleijne (AK+) Mireille Uhlenbusch (HEVO)

2 Agenda uur Even voorstellen Landschap doordecentralisatie (toelichting en proces) Oriëntatie Interactie aan de hand van een aantal stellingen Bedrijfsmatige aspecten Benodigde kennis en vaardigheden Succesfactoren

3 Even voorstellen Wie bent u en wat hoopt u vandaag hier te kunnen halen?

4 Huidig landschap wet-/regelgeving

5 Huidige situatie RIJK Algemene uitkering Lumpsum (..Personeel) (.. Materieel) GEMEENTEN Financiering Exploitatie SCHOOLBESTUREN

6 In de praktijk: nu drie modellen DDC RIJK RIJK RIJK GEMEENTE GEMEENTE GEMEENTE Collectieve entiteit SCHOOL BESTUREN Collectief model & afspraken SB SB SB SB SB

7 Recht op doordecentralisatie Tegen recht op doordecentralisatie Wil vrijwillige doordecentralisatie wel stimuleren Dekker tegen recht op volledige doordecentralisatie huisvesting Staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) is tegen het plan om schoolbesturen het recht te geven op volledige doordecentralisatie van de huisvestingsverantwoordelijkheid. In een brief aan de Tweede Kamer geeft hij aan dat daaraan te veel risico s kleven. De PO-Raad pleit al een aantal jaren voor een recht op doordecentralisatie voor scholen die in staat zijn om verantwoordelijkheid te dragen voor investeringen in huisvesting.

8 DDC: Wat betekent dat dan? nieuwe rollen Schoolbestuur neemt verantwoordelijkheid over, heeft regie en legt verantwoording af Gemeente blijft zorgplicht houden, dus blijft betrokken partner Geen afhankelijkheid: gelijkwaardige partners met gezamenlijke ambities Open houding, transparantie, duidelijkheid over locaties, taakverdelingen etc. Huisvesting vraagt om langetermijn- en levenscyclusbenadering Prestatieafspraken (resultaten huisvesting maar zeker ook beleid leerlingenstromen, krimp, spreiding etc.)

9 Doordecentralisatie: het proces Oriëntatiefase: wat moet ik weten van mijn gebouw(en) om te bepalen of DDC wel of geen goed idee is? Ontwerpfase: inventarisatie: waar moeten we het over eens worden? Implementatiefase: afspraken en voorwaarden; uitsluiten risico s

10 Toekomst van onderwijshuisvesting: Welke drie problemen wilt u oplossen? (kijkend naar uw gebouw of portefeuille)

11 Toekomst van onderwijshuisvesting: Vertrekpunt ambities toekomst Groei Basisschool SO school Gescheiden geldstromen Operationeel M²-maximalisatie Investeringskosten Normatief Procedures Bezit Nieuwbouw Korte termijn Gebouw kostenpost Krimp IKC Bundeling geldstromen Strategisch M²-optimalisatie Total Cost of Ownership Kwalitatief Regie Gebruik Renovatie Lange termijn Gebouw bedrijfsmiddel

12 Huisvestingsverordening in de praktijk Omschrijving Huidige manier (verordening) Budget Renovatie en upgrading Kosten renovatie en upgrading Kwaliteit Moment van nieuwbouw Dislocaties-leegstand Samenwerking schoolbesturen Strategie en visie Budgetplafond Geen voorziening Rekening schoolbestuur Normvergoeding Afhankelijk besluit gemeenteraad Blijven in stand Concurrentiemodel Korte termijn

13 Stellingen

14 Met DDC worden kwalitatief betere gebouwen voor kinderen gerealiseerd Eens/oneens

15 De risico s van DDC zijn groter dan de kansen die het biedt Eens/oneens

16 DDC stimuleert de samenwerking tussen gemeente en schoolbesturen en schoolbesturen onderling Eens/oneens

17 DDC is alleen interessant voor grote schoolbesturen niet voor éénpitters Eens/oneens

18 Oriëntatiefase Inzicht in gegevens (analyse basisgegevens vastgoedportefeuille) > Nulmeting/kwaliteitsscan kwaliteitsniveau en exploitatie Zicht op toekomstige behoefte (kwantitatief en kwalitatief) Boekwaarde: bekostiging voorzieningen uit de wet uit het verleden Uitgave gemeente: voortvloeiend uit economisch eigendom (OZB), beheer- en begeleidingskosten Afschrijvingssystematiek

19 Waar moeten we het over eens worden? Ontwerpfase Ambities: Beleidskeuzes (visie op onderwijs, spreiding, aanbod) Gewenste kwaliteitsniveau gebouwen, waaronder duurzaamheid en binnenmilieu (Frisse Scholen) Te realiseren nieuwbouw en levensduurverlengende renovatie voor de komende veertig jaar Eigendom: Wat gaat over en wat niet? (gymzalen, MFA s, openbare ruimte rondom scholen, terreinvoorzieningen etc.) Welke rechtspersoon wordt eigenaar? Bestaand bestuur, nieuwe rechtspersoon (stichting, coöperatie) Overdracht economisch claimrecht naar nieuwe eigenaar: Gebouw(en), grond, koopprijs (om niet of tegen betaling (en wat is uitgangspunt) Hoogte van de huisvestingsmiddelen (het budget) Vertrekpunt: wat nodig om ambities te realiseren? Welke middelen horen daarbij? Inzicht in te verwachten investeringen grond en gebouwen. Exploitatiebegroting (verzekering, vandalisme, kosten beheer, onderhoudskosten, afschrijvingen en aflossingen, rente, huur etc) Inzicht in budget gemeentefonds Afspraken over ddc budget en indexering Naast gemeentelijke vergoeding aanvullende baten nodig: Afstoten schoollocaties Verhuur Financiering en garantiestelling Inventariseren risico s en beheersmaatregelen

20 Implementatiefase Wat betekent dit bedrijfsmatig in de praktijk? Wat als vastgoed op uw balans komt? Wanneer bent u in control? Heb ik meer mogelijkheden als ik ben doorgedecentraliseerd? Hoe zorg je voor financiële continuïteit?

21 Balans en DDC (1)

22 Balans en DDC (2)

23 Financierbaarheid Bij Schatkistbankieren: Continuïteit Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit Gemeentegarantie

24 Financierbaarheid Andere instellingen (BNG): Continuïteit Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit Hypothecaire inschrijving Gemeentegarantie

25 In control Langetermijnplanning Uitgangspunten: Indexering Rente bouwkosten (ontwikkeling) leerlingenprognose Voorkomen piek Risicobeheersing Rentevastperiode Voorkomen leegstand Samenvoeging als optie

26 DDC in relatie tot kindcentra Kans of bedreiging? Diverse varianten Appartementen Huur Tussenvorm Dubbelgebruik

27 Nieuwe rollen Voor bestuur en RvT Eigen visie en keuzes Kwalitatief, duurzaamheid Kwantitatief Relatie met exploitatie Maatschappelijke omgeving Langetermijndenken

28 Niet meer leunen op de gemeente, eigen keuzes en verantwoordelijkheid Wat betekent dit voor mijn organisatie? Professionaliteit strategisch beleid, financieel management en huisvesting Zelf in huis of inhuren

29 Stellingen: hoe denkt u er nu over? Met DDC worden kwalitatief betere gebouwen voor kinderen gerealiseerd De risico s van DDC zijn groter dan de kansen die het biedt DDC stimuleert de samenwerking tussen gemeente en schoolbesturen en schoolbesturen onderling DDC is alleen interessant voor grote schoolbesturen niet voor éénpitters

30 Zachte voorwaarden Kritische succesfactoren: Vertrouwen in elkaar besturen (onderling) en gemeente Gezamenlijke ambitie en loyaliteit Lange adem Transparantie inzicht inkomsten en uitgaven gemeentefonds Gezamenlijk financieel model Gezamenlijk contract Inrichten bestuurlijke en politieke besluitvorming Creatieve onderzoekhouding versus loopgraven.

31 Open gesprek