Onderwijsachterstanden beleid en harmonisatie kinderopvang

Transcriptie

1 Onderwijsachterstanden beleid en harmonisatie kinderopvang

2 1 Aanleiding Op 1 januari 2018 is de nieuwe wet Kinderopvang in werking getreden. Dit was een aanleiding voor nieuw beleid ten aanzien van peuteropvang in de gemeente Gooise Meren. De uitgangspunten hiervoor zijn in 2017 door de Raad vastgesteld. Aan de implementatie van deze uitgangspunten in sindsdien samen met de betrokken partijen gewerkt. In april van dit jaar is de hoogte van de specifieke gemeentelijke Rijksuitkering Onderwijsachterstanden bekendgemaakt. Deze uitkering wordt voor Gooise Meren een stuk lager dan nu. 2 Ontwikkelingen 2.1 Harmonisatie kinderopvang Per 1 januari zijn de wetswijzigingen m.b.t. de harmonisatie kinderopvang en Innovatie en kwaliteit Kinderopvang (IKK) van kracht geworden. Dit betekent in de praktijk dat peuterspeelzalen van rechtswege zijn omgevormd tot kinderopvang. Ouders met recht op kinderopvangtoeslag kunnen die nu ook aanvragen voor de (voormalige) peuterspeelzalen. De kwaliteitseisen zijn gelijkgetrokken en aangescherpt. Gemeenten hebben met het Rijk een bestuurlijk akkoord gesloten waarin zij aangeven te zullen zorgen voor een aanbod peuteropvang voor ouders zonder recht op kinderopvangtoeslag. In Gooise Meren zijn 11 reguliere peuterspeelzalen: 10 van SKBNM (Stichting Kinderopvang Bussum, Naarden, Muiden) en een éénpitter, peuterspeelzaal De Stampertjes. De reguliere peuterspeelzalen zijn verspreid over Bussum en Naarden. De gemeente subsidieert voorschoolse educatie op zes peuterspeelzalen in Gooise Meren. Deze peuterspeelzalen zijn verspreid over alle kernen, één in Muiden, één in Muiderberg, twee in Naarden en twee in Bussum. Eén VVE-zaal wordt geëxploiteerd door Versa Welzijn, de overige zalen door SKBNM Wat is er in 2017 gerealiseerd? Subsidie voor peuterwerk wordt niet meer verleend voor de groep ouders met recht op kinderopvangtoeslag Over o.a. de hoogte van de te ontvangen subsidie, de te heffen ouderbijdrage en de werkwijze zijn afspraken gemaakt met de aanbieders van peuterwerk. Alle ouders met recht op kinderopvangtoeslag die gebruik maken van een voormalige peuterspeelzaal, hebben deze toeslag inmiddels aangevraagd De Raad heeft, in samenspraak met de betrokken partijen, uitgangspunten geformuleerd voor de harmonisatie van de kinderopvang In 2017 is een bijeenkomst geweest met alle betrokken partijen, kinderopvang, peuterspeelzalen, GGD en scholen. Naar aanleiding van die bijeenkomst is een notitie opgesteld met uitgangspunten welke door de Raad is vastgesteld Met de betrokken partijen is een plan gemaakt voor een regeling peuteropvang Na het vaststellen van de uitgangspunten is er voor 3 thema s een werkgroep gekomen: voor de nieuwe kwaliteitseisen (IKK), voor VVE en voor een aanbod voor zogenaamde kostwinners. Aan de werkgroep IKK was al snel geen behoefte meer. Per is ondersteuning aangeboden waar nodig. De werkgroep VVE is opgegaan in de, al bestaande, regiegroep VVE. Met de derde werkgroep is een regeling opgesteld voor drie groepen ouders: minima, VVE-doelgroepouders en kostwinners. Volgens deze regeling krijgen minima de ouderbijdrage volledig vergoed, VVE-doelgroepouders een tegemoetkoming tot 94% van het uurtarief en kostwinners een inkomensafhankelijke tegemoetkoming krijgen. 2

3 Daarnaast was het voorstel om voorzieningen waar voorschoolse educatie wordt aangeboden een subsidie te geven om een uurtarief te kunnen hanteren ter hoogte van de maximaal te vergoeden ouderbijdrage. De reden hiervoor is tweeledig. Op deze manier blijven de VVE-locaties voor nietdoelgroepouders financieel aantrekkelijk door een lager uurtarief. Zo blijven we, zoals nu, de menging van doelgroep en niet-doelgroep stimuleren. Daarnaast is, met dit maximale uurtarief, de ouderbijdrage voor doelgroepouders per maand ongeveer gelijk aan de huidige 18.- Voorstel zou zijn om de regeling via de uitvoeringsdienst te laten lopen. En de tegemoetkoming aan de aanbieders te laten uitkeren. Dit laatste is de wens van zowel de aanbieders als van de uitvoeringsdienst Nieuw (regionaal) handhavingsbeleid op basis van nieuwe wetgeving is vastgesteld De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving op de kwaliteit van de kinderopvang. Het toezicht is belegd bij de GGD. Zij inspecteert de kwaliteit op de gebieden ouders, personeel, veiligheid en gezondheid, groepsgrootte en beroepskracht-kindratio, pedagogisch beleid en klachten. De GGD adviseert het college naar aanleiding van deze inspecties over de te handhaven voorschriften. De handhaving voert de gemeente zelf uit aan de hand van de Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. De nieuwe beleidsregels handhaving kinderopvang zijn gebaseerd op de nieuwe, per 1 januari van dit jaar in werking getreden, Wet Kinderopvang. De beleidsregels zijn afgestemd met de GGD en door alle colleges in de regio, met uitzondering van die van Blaricum en Laren, zijn dezelfde beleidsregels vastgesteld. 2.2 Onderwijsachterstanden Het huidige onderwijsachterstandenbeleid van Gooise Meren komt nog uit Bussum en staat beschreven in een nota voor, oorspronkelijk, de periode Onderdelen van het onderwijsachterstandbeleid in Gooise Meren zijn: voorschoolse educatie (wettelijke verplichting), eerste opvangonderwijs, bestrijding van voortijdig schoolverlaten, ouderbetrokkenheid, taalbeleid, integratie/segregatie en de verlengde schooldag. Het thema voortijdig schoolverlaten wordt inmiddels regionaal opgepakt. Het beleid is al wel geharmoniseerd en steeds ieder jaar verlengd. De reden dat het onderwijsachterstandenbeleid nog niet is vernieuwd, is dat het ministerie van OCW al lang bezig is met een nieuwe bekostigingssystematiek voor het onderwijsachterstandenbeleid, maar het besluit hierover steeds heeft uitgesteld. De minister van Onderwijs heeft inmiddels zijn besluit over de verdeling van de middelen voor het bestrijden van Onderwijsachterstanden aan scholen en gemeenten bekendgemaakt. Voor Gooise Meren betekent dit besluit een forse daling van de uitkering: van in 2018 naar in Daarnaast is het aantal uren dat gemeentes voorschoolse educatie moeten aanbieden aan doelgroeppeuters verhoogd van 10 uur per week naar 16 uur. Wat is er in 2017 gerealiseerd? Wachtlijsten voorschoolse educatie Vanuit het landelijke Onderwijsachterstandenbeleid is Gooise Meren verantwoordelijk voor een kwalitatief goed en dekkend aanbod van voorschoolse educatie. In Muiden, Muiderberg en Naarden zijn voldoende plekken voor peuters met een VVE-indicatie. In Bussum was een forse wachtlijst. Daarom is besloten om peuters met een indicatie voor voorschoolse educatie (VVE-peuters) die op de wachtlijst staan, toe te leiden naar een van de reguliere peuterspeelzalen in de buurt. Het gaat daarbij om peuters die snel vier worden en nog maar een aantal maanden te gaan hebben. De wachtlijst is nu minimaal. 3

4 2.2.2 Verhogen taalniveau pedagogisch medewerkers voorschoolse educatie Alle gemeenten moeten ervoor zorgen dat per uiterlijk 1 augustus 2019 alle pm ers die op een gesubsidieerde VVE-zaal staan, voldoen aan taalniveau 3F (voor spreekvaardigheid en leesvaardigheid). Gooise Meren heeft hiervoor in 2017 en in 2018 extra middelen gekregen in de OAB uitkering. In 2017 is gestart met het toetsen van medewerkers. De medewerkers die niet voor alle toetsen zijn geslaagd, zijn een scholingstraject ingegaan Sluiten convenant Eerste opvangonderwijs In de Regio zijn meerdere partijen die eerste opvangonderwijs aanbieden. Er was echter sprake van een wachtlijst bij de voorzieningen waardoor leerlingen dreigden thuis te komen zitten. Daarnaast stegen de kosten voor het leerlingenvervoer doordat veel meer leerplichtige statushouders van en naar de onderwijsvoorziening vervoerd moesten worden en bleek de gemeentelijke bijdrage per leerling niet meer houdbaar door de stijgende aantallen en het ontbreken van vergoedingen door het Rijk. Daarom is door onderwijsinstellingen en gemeenten een convenant eerste opvangonderwijs opgesteld. Het convenant bevat afspraken over o.a. spreiding van het aanbod, het voorkomen van wachtlijsten, afspraken over hoe wordt omgegaan met de huisvesting van het eerste opvangonderwijs, afspraken over kennisdeling en deskundigheidsbevordering door en tussen scholen en de bijdrage door de gemeente per leerling. 3 Scenario s Ten aanzien van het proces ten aanzien van het onderwijsachterstandenbeleid en de harmonisatie kinderopvang zijn er een aantal scenario s mogelijk Nieuw beleid harmonisatie kinderopvang implementeren per 2019 en nieuw onderwijsachterstandenbeleid opstellen dat per 2019 ingaat De plannen voor de implementatie van de nieuwe regeling voor peuteropvang zijn vergevorderd. Voorschoolse educatie is hier een onderdeel van. Het is mogelijk om deze plannen in te voeren per 1 januari Over het implementatieplan zal dan voor de zomervakantie een besluit moeten worden genomen. In het najaar zouden we dan, samen met de partijen, nieuwe onderwijsachterstandenbeleid kunnen opstellen. Voordeel: De regeling voor peuteropvang hoeft niet (opnieuw) te worden uitgesteld. Nadeel: Het is niet zeker dat de peuterregeling straks nog te betalen is. Dat hangt helemaal af van het besluit van de Raad over de besteding van, eventueel extra (eigen), middelen voor onderwijsachterstanden. Het invoeren van de nieuwe peuterregelingen heeft op zowel de uitvoerende partijen, als op onze eigen (uitvoerings)organisatie een enorme impact. Als de regeling voor peuteropvang achteraf toch niet haalbaar blijkt, kan het noodzakelijk zijn dat we de regeling (deels) terug moeten draaien, of moeten aanpassen. Daarnaast is deze planning bijna niet haalbaar i.v.m. termijnen van besluitvorming Nieuw beleid harmonisatie kinderopvang implementeren per 2019 en nieuw onderwijsachterstandenbeleid opstellen dat per 2020 ingaat Hiervoor gelden dezelfde voor- en nadelen als voor het eerste scenario, met als verschil dat er meer tijd is om nieuw onderwijsachterstandbeleid op te stellen. 4

5 3.1.3 Nieuw beleid harmonisatie kinderopvang uitstellen tot 2020 en nieuw onderwijsachterstandenbeleid opstellen dat ook per 2020 ingaat De plannen voor de implementatie van de nieuwe regeling voor peuteropvang zijn vergevorderd, maar kunnen worden opgeschort. Gemeente Gooise voldoet aan de nieuwe Wet Kinderopvang, zowel qua kwaliteitseisen, als voor wat betreft het niet meer financieren van de ouders met recht op kinderopvang. De houders van, de door Gooise Meren gesubsidieerde, peuteropvang hebben aangegeven dat zij de huidige situatie en werkwijze nog een jaar zouden kunnen aanhouden. Voordeel: de regelingen voor peuteropvang en het nieuw op te stellen onderwijsachterstandenbeleid kunnen integraal en in samenhang worden opgepakt. Zowel qua financiering als inhoudelijk. Er is geen risico dat een regeling moet worden teruggedraaid of worden aangepast omdat het achteraf niet betaalbaar blijkt. De invoering ervan vindt gelijktijdig plaats, wat gemakkelijk is voor de uitvoerende partijen en voor ouders. Nadeel: De regeling voor peuteropvang wordt (opnieuw) uitgesteld. Dit kan verwarrend zijn voor ouders. 5