Nieuwsbrief nr. 11, december 2011

Transcriptie

1 Nieuwsbrief nr. 11, december 2011 Graag informeren wij u weer over: A. Actuele beleidsontwikkelingen en, B. Vervolgactiviteiten uit het LEA-ondersteuningstraject. A. Actuele beleidsontwikkelingen en onderzoek In het boekje Nieuwe ontwikkelingen op de LEA (2011) is een samenvattend overzicht gemaakt van nieuwe beleidsontwikkelingen. In deze nieuwsbrief vullen we dit aan met de meest recente hoofdzaken en laten we de belangrijkste ontwikkelingen kort de revue passeren. De volgende onderwerpen komen aan bod: 1. Ontwikkelingen rond zorgleerlingen: Passend Onderwijs en transitie jeugdzorg 2. Onderwijsachterstanden 1. Zorgleerlingen Passend Onderwijs Op 29 november 2011 verscheen de meest recente beleidsbrief over Passend onderwijs. Om te zorgen dat leerlingen het best passende onderwijsaanbod krijgen, gaan reguliere- en speciale scholen in een regio samenwerken in een samenwerkingsverband. In het samenwerkingsverband worden onder meer afspraken gemaakt over welke kinderen geplaatst kunnen worden in het speciaal onderwijs, welke begeleiding in de reguliere scholen kan worden geboden en over de verdeling van de ondersteuningsmiddelen. Met de gemeenten wordt op overeenstemming gericht overleg gevoerd in verband met de verantwoordelijkheden die gemeenten hebben dan wel krijgen op het gebied van leerlingenvervoer, huisvesting, (jeugd)zorg en arbeidsmarkt. Dit wetsvoorstel beoogt een einde te maken aan het huidige complexe en bureaucratische systeem van de onderwijsondersteuning. Er komt ruimte voor scholen en samenwerkingsverbanden om passend onderwijs vorm te geven, passend bij de eigen regio. Ouders kunnen hun kind dat extra ondersteuning nodig heeft, aanmelden bij de school van hun voorkeur. Deze school moet zorgen voor een zo passend mogelijk aanbod. Als de school dit niet zelf kan bieden, wordt na overleg met de ouders naar een passende plek op een andere reguliere of speciale school gezocht. De school regelt de indicatie voor extra ondersteuning. Ouders hoeven geen ingewikkelde procedures te doorlopen. Het bevorderen van de deskundigheid van docenten is ook een speerpunt van dit kabinet. Vanaf 2012 komen er middelen voor de professionalisering van docenten. De invoering van passend onderwijs staat gepland op 1 augustus Vanaf die datum wordt passend onderwijs in meerdere stappen ingevoerd. Vanaf 1 augustus 2013 geldt de zorgplicht voor scholen. Op verschillende plekken in het land hebben schoolbesturen zelf al het initiatief genomen om de invoering van passend onderwijs vorm te geven. Daarbij wordt ook de samenwerking met gemeenten en jeugdzorg gezocht. Kern van het wetsvoorstel: Ouders melden hun kind tijdig (schriftelijk) aan bij de school van hun voorkeur. De beslistermijn over toelating wordt gemaximeerd: de school moet binnen 6 tot 10 weken een zo passend mogelijk aanbod op de eigen of een andere reguliere of speciale school regelen. De school heeft dus een zorgplicht.

2 Oberon Nieuwsbrief nr. 11, december Minder bureaucratie voor ouders: de school regelt de extra ondersteuning in de klas of plaatsing in het (v)so. Ouders hoeven dus niet meer zelf een ingewikkelde indicatieprocedure te doorlopen. De landelijke indicatiesystematiek wordt afgeschaft. Scholen krijgen meer ruimte bij de toekenning van de extra onderwijsondersteuning voor leerlingen die dat nodig hebben. Dit betekent meer ruimte voor maatwerk, een betere beheersbaarheid en minder bureaucratie. Het accent verschuift van het medisch labelen van kinderen naar wat leerlingen nodig hebben om onderwijs te kunnen volgen. Niet de medische beperking, maar de onderwijsbehoefte van een kind wordt het uitgangspunt. Daarom wordt in dit wetsvoorstel expliciet gesproken over onderwijsondersteuning van leerlingen. Het geld komt meer in de klas terecht, bij de leerkrachten. Leerkrachten worden beter toegerust in het omgaan met verschillende leerlingen. Ouders en leraren krijgen medezeggenschap over het beleid en de inzet van de verdeling van de middelen/het budget van het samenwerkingsverband. De huidige circa plekken in het speciaal onderwijs blijven in volle omvang bestaan. Betere samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs en tussen scholen, gemeenten en jeugdzorg. Transitie Jeugdzorg Op 8 november 2011 verscheen de beleidsbrief stelselwijzing jeugd Geen kind buiten spel. 1 De gemeenten worden verantwoordelijk voor de zorg voor jeugd. Gemeenten krijgen de vrijheid om op lokaal niveau de zorg voor jeugd in samenhang te regelen. Hierdoor kunnen gemeenten de zorg afstemmen op de behoeften van de burgers en gebruik maken van alle mogelijkheden in de gemeente. Met de komst van de CJG s is een fundament gelegd voor het nieuwe stelsel van de zorg voor jeugd. Elke gemeente moet een herkenbare en laagdrempelige plek hebben van waaruit preventieve gezondheidszorg, opvoedondersteuning en hulp aan jeugdigen, gezinnen en medeopvoeders integraal worden aangeboden. Via de CJG s zal waar nodig snel gespecialiseerde zorg worden ingeschakeld. Dit dient te gebeuren in samenhang met de zorgstructuur in het onderwijs. Er zal niet wettelijk worden voorgeschreven hoe gemeenten de CJG s moeten vormgeven. Gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor een goede kwaliteit van ondersteuning en zorg en het toezicht daarop. Bij de financiering van ondersteuning en zorg voor jeugdigen kunnen gemeenten kwaliteitseisen stellen aan de te leveren diensten. Echter, gezien de doelgroep en de aard van de zorg is het ook nodig dat door het Rijk toezicht wordt gehouden op diverse vormen van jeugdzorg, zoals de gesloten jeugdzorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering. De mate van toezicht is afhankelijk van de zorgzwaarte en/of mate van ingrijpen. In overleg met de VNG wordt bezien hoe het toezicht op de uitvoering van het jeugdbeleid verder wordt vormgegeven. De middelen voor de jeugd worden opgenomen in het gemeentefonds. De gemeenten hebben aangegeven mogelijkheden te zien voor besparingen door de overlap tussen sectoren te voorkomen en door integrale hulpverlening op te zetten, uitgaande van de eigen kracht van de jeugdige en zijn opvoedingssysteem. Wanneer het nieuwe verdeelmodel is uitgewerkt, wordt bekend hoeveel middelen de gemeenten krijgen. Verder wordt jeugdzorgbreed een eigen bijdrage ingevoerd. Vóór de zomer van 2012 volgt een uitgewerkt voorstel. Deze stelselwijziging staat niet op zichzelf maar hangt samen met de (decentralisatie)maatregelen in het kader van de AWBZ (waaronder de overheveling van de begeleiding naar de Wmo), het 1 Beleidsbrief stelselwijziging jeugd Geen kind buiten spel, 8 november 2011, kenmerk DJ/PS , zaaknummer DJ/PS

3 Oberon Nieuwsbrief nr. 11, december wetsvoorstel Werken naar vermogen (waaronder de aanpassing van de WWB) en maatregelen rondom passend onderwijs. Het kabinet wil jongeren in staat stellen zo goed mogelijk naar vermogen te participeren in de samenleving. De decentralisatie moet gemeenten beter in staat stellen samenhang aan te brengen tussen de verschillende domeinen waarvoor zij verantwoordelijkheid hebben. 2. Onderwijsachterstanden Op 22 september 2011, tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag 2011 heeft het CDA een motie ingediend over de extra middelen voor onderwijsachterstanden 2. Het voorstel was om dit extra geld alleen aan de grote steden te geven. Op 4 oktober reageerde het kabinet per brief op deze motie. Het kabinet heeft met het regeerakkoord extra middelen ( 100 miljoen vanaf 2013: 50 miljoen voor VVE en 50 miljoen voor schakelklassen en zomerscholen) aangekondigd voor kinderen met een (risico op een) taalachterstand (doelgroepkinderen). Met voor- en vroegschoolse educatie van goede kwaliteit en het effectief benutten en uitbreiden van leertijd (in de vorm van schakelklassen en zomerscholen) worden de kansen van deze kinderen op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke carrière vergroot. In het licht van de motie wordt het extra geld ingezet in de grote steden (G4 en G33) met een focus op de aanpak van taalachterstanden bij kinderen onder de vier jaar. Met deze gerichte impuls verwacht het kabinet dat de grote steden (G4 en G33) een forse verbetering van de kwaliteit van de voorschoolse educatie realiseren. Die kwaliteit kan onder meer beter door meer opbrengstgericht te werken, professionalisering van de pedagogisch medewerkers, de inzet van hbo-geschoolde medewerkers en een verbetering van de ouderbetrokkenheid. Daarom zal de Minster van OCW voor de grote steden de kwaliteitseisen voor de voorschoolse educatie aanscherpen. Aansluitend is de Inspectie verzocht om hierop te monitoren. Met de grote steden maakt de minister tevens afspraken over maatregelen om meer doelgroepkinderen te bereiken. Al deze afspraken intensiveert de minister qua opbrengsten en ze brengt zo meer focus aan in de besteding van het beschikbare budget naar aanleiding van de motie. Een beperkt deel van het budget wordt ingezet voor knelpunten en ondersteuning van andere gemeenten met onderwijsachterstanden. Later is bij beantwoording van Kamervragen meer duidelijkheid gekomen over de inzet van het Ministerie voor wat betreft onderwijsachterstanden. Het huidige budget van 261 miljoen euro blijft bestaan en wordt aangevuld. 5 miljoen extra voor de niet G37 gemeenten om knelpunten VVE op te lossen. Dit budget is vanaf 2013 beschikbaar. Verder 70 miljoen extra in 2012 en 95 miljoen extra vanaf 2013 voor de G4 en G33. Met de G4 en G33 worden prestatieafspraken gemaakt en naar verwachting eind februari 2012 getekend. Tijdens de begrotingsbehandeling op 30 november en 1 december is op beperkte schaal aandacht geweest vanuit de politieke partijen voor deze koerswijziging van het kabinet. De ChristenUnie heeft hierover een amendement ingediend 3. Deze wordt de week voor het kerstreces in behandeling genomen. B. Vervolgactiviteiten van het Landelijke LEA-ondersteuningstraject Momenteel zijn diverse scholings- en coachingstrajecten lopende. Er komen enkele belangrijke activiteiten aan, waarvoor we uw aandacht vragen: - de landelijke LEA-conferentie op 8 maart 2012; - werkbijeenkomsten resultaatafspraken vroegschoolse educatie; - de LEA enquête begin januari We lichten deze activiteiten nader toe. 2 3 kamerstuk 33000, nr 12 nr 57, lid Ortega-Martijn

4 Oberon Nieuwsbrief nr. 11, december LEA conferentie Op 8 maart 2012 gaat de vijfde Landelijke Conferentie Lokale Educatieve Agenda plaatsvinden, in het Nieuwegein Business Centre (NBC), in Nieuwegein. De uitnodiging voor deze conferentie heeft u kort geleden ontvangen. Oberon organiseert deze conferentie in opdracht van het Ministerie van OCW en in samenwerking met de PO-Raad, VO-raad, MBO Raad, MOgroep, Brancheorganisatie Kinderopvang en de VNG. Deze conferentie is bedoeld voor alle partners die een rol vervullen binnen de Lokale Educatieve Agenda. Tijdens deze conferentie kunt u in drie ronden kiezen uit een groot aantal sessies over diverse LEAthema s, waaronder passend onderwijs en zorg, ontwikkelingskansen van kinderen, voor- en vroegschoolse educatie, uitbreiding onderwijstijd, brede school en diverse overkoepelende LEAthema s. In deze sessies zult u door experts worden geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen rond relevante LEA thema s. Daarnaast zullen veel sessies een interactief karakter hebben, waarbij u volop mogelijkheid krijgt voor het uitwisselen van ervaringen en het stellen van vragen. U kunt zich aanmelden voor deze vijfde LEA-conferentie via de website Via deze site kunt u zich ook inschrijven voor de sessies in de drie sessieronden. Werkbijeenkomsten resultaatafspraken vroegschoolse educatie Gemeenten en schoolbesturen dragen gezamenlijk verantwoordelijkheid voor vve; gemeenten voor het voorschoolse deel en schoolbesturen voor het vroegschoolse deel. Volgens de Wet OKE moeten schoolbesturen en gemeente afspraken maken over de resultaten van vroegschoolse educatie. De rol van de gemeente daarbij is die van regievoerder, die partijen bij elkaar brengt en zorgt dat er samenwerking ontstaat. De samenwerkende partijen behouden ieder een eigen verantwoordelijkheid voor het bereiken van resultaten. Scholen hebben een grote mate van vrijheid om hun vroegschoolse educatie in te richten. De verplichte afspraken betreffen alleen de resultaten en niet de weg ernaar toe (het hoe ), maar het is wel mogelijk daar afspraken over te maken. In het voorjaar van 2012 zal Oberon vijf werkbijeenkomsten organiseren over dit thema. De werkbijeenkomsten sluiten aan bij de structuur van de huidige kenniskringen (5 regionale werkbijeenkomst en 1 werkbijeenkomst voor de G33). In deze werkbijeenkomsten zullen gemeenten door middel van informatie, uitwisseling en werksessies worden ondersteund bij het maken van zinvolle resultaatafspraken vroegschools. U zult op korte termijn een uitnodiging en nadere informatie ontvangen voor een werkbijeenkomst bij u in de regio. LEA-enquête Begin januari zal de LEA-enquête worden afgenomen onder gemeenten en schoolbesturen. Deze enquête levert belangrijke informatie op voor belanghebbenden bij de LEA. Wij willen u dan ook vriendelijk verzoeken om dit jaar de enquête weer in te vullen. Publicaties Bij deze nieuwsbrief ontvangt u de publicatie Nieuwe ontwikkelingen op de Lokale Educatieve Agenda. Rond het LEA-congres op 8 maart zullen de volgende publicaties verschijnen: Peuterspeelzaal en kinderopvang als nieuwe bestuurlijke LEA-partners. Deze publicatie gaat in op de rol van aanbieders van kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk bij de LEA. Hoe krijgen gemeenten deze nieuwe partners betrokken bij de LEA? Welke wettelijke verplichtingen (Wet OKE) gelden er en wat is de meerwaarde van betrokkenheid van deze nieuwe partners? En hoe kan deze betrokkenheid praktisch gezien het beste worden vormgegeven? Deze onderwerpen zullen in deze publicatie aan bod komen. Good practices: onderwijs en sociale economische ontwikkelingen. Sociale participatie helpt kinderen en jongeren om goed te kunnen meedoen in de maatschappij. Sinds een aantal jaren zijn scholen ook bij wet verplicht om een bijdrage te leveren aan burgerschapsvorming. Hierbij past ook een discussie over de sociale competenties die nodig zijn om mee te kunnen doen in

5 Oberon Nieuwsbrief nr. 11, december onze samenleving. Een aantal gemeenten ziet ook een rol voor zichzelf weggelegd voor deze maatschappelijke opdracht en heeft dit onderwerp opgenomen in de LEA. In deze publicatie laten we aan de hand van een aantal good practices zien hoe gemeenten, schoolbesturen en andere partners elkaar kunnen versterken bij de aanpak van dit thema. De LEA Jaaragenda Deze publicatie geeft een beeld van de stand van zaken met betrekking tot de LEA, begin Brochures worden standaard verstuurd naar alle Hoofden Onderwijs en we maken er melding van bij wethouders onderwijs (per brief) en beleidsambtenaren (per mail). Deze uitgave maakt deel uit van het landelijke LEA-ondersteuningstraject en is financieel mogelijk gemaakt door het ministerie van OCW.