Gebruiksaanwijzing Rafys Digitale Goniometer ABS/zero knop. Meten in de ABS stand, ABS staat voor absoluut Je kunt meten in de ABS stand dat is de stand waarbij ABS rechtsboven in beeld staat (pijl). Je meet dan t.o.v. van een vooraf ingestelde nullijn, bijvoorbeeld de horizontaal of de verticaal, maar ook een ander vlak kun je vooraf op nul stellen, bijvoorbeeld een hellingshoek van een toetsenbord. Als de goniometer in ABS instelling staat, betekent dit dus dat elke meting t.o.v. de vooraf ingestelde hoek wordt gedaan. Horizontaal (of een andere hoek) op nul stellen, de onderkant van de goniometer Je kunt de horizontaal (of een andere hoek) vooraf op nul instellen door: 1. de goniometer met de teksten leesbaar op je bureau te zetten. 2. vervolgens met de ABS/zero knop de goniometer in ABS stand zetten (ABS rechtsboven in beeld). 3. vervolgens in de ABS stand de ABS/zero knop vasthouden, tot 0,0 in beeld verschijnt (meestal duurt dit ongeveer 2 seconden). De 0,0 geeft aan dat de horizontaal als 0 is ingesteld. De horizontaal staat nu op nul en je kunt direct de hoek aflezen die de goniometer met een voorwerp of lichaamsdeel maakt met de horizontaal, bijvoorbeeld de hoek die een beeldscherm of toetsenbord met de horizontaal maakt of de hoek die het sacrum met de horizontaal maakt. Hold knop Je kunt die hoek vastzetten door op de hold knop te drukken. Hold verschijnt dan linksboven in beeld. Als je daarna een nieuwe hoek t.o.v. de horizontaal wilt meten, moet je eerst een keer op de hold knop drukken, hold moet dan linksboven uit beeld verdwijnen.
ABS stand handhaven en veranderen Als je de goniometer aan en uit zet blijft de ingestelde ABS stand gehandhaafd. Ook als je de ABS stand in beeld wegdrukt door een keer kort op de ABS/zero knop te drukken en daarna weer teruggaat naar de ABS stand door weer kort op de ABS/zero knop te drukken, blijft de ingestelde ABS stand gehandhaafd. De ingestelde ABS stand vervalt alleen als je in de ABS stand de ABS/zero knop zo lang ingedrukt houdt tot 0,0 in beeld verschijnt (meestal is dit ongeveer 2 seconden). Verticaal ( of een andere hoek) op nul stellen, de onderkant van de goniometer 90 0 gekanteld Je kunt de verticaal (of een andere hoek) vooraf op nul instellen door de goniometer met de teksten leesbaar op je bureau te zetten, vervolgens de goniometer naar rechts te kantelen (on/off boven) en met de ABS stand in beeld de ABS/zero knop vast te houden, tot 0,0 in beeld verschijnt (meestal duurt dit ongeveer 2 seconden). De 0,0 geeft aan dat de verticaal als 0 is ingesteld. De verticaal staat nu op nul en je kunt direct de hoek aflezen die de goniometer met een voorwerp of lichaamsdeel maakt met de verticaal, bijvoorbeeld de hoek die een beeldscherm of toetsenbord met de verticaal maakt, of de hoek die het sacrum met de verticaal maakt. Hold knop Je kunt die hoek vastzetten door op de hold knop te drukken. Hold verschijnt dan linksboven in beeld. Als je daarna een nieuwe hoek t.o.v. de horizontaal wilt meten, moet je eerst een keer op de hold knop drukken, hold moet dan linksboven uit beeld verdwijnen. ABS stand handhaven en veranderen Als je de goniometer aan en uit zet blijft de ingestelde ABS stand gehandhaafd. Ook als je de ABS stand in beeld wegdrukt door een keer kort op de ABS/zero knop te drukken en daarna weer teruggaat naar de ABS stand door weer kort op de ABS/zero knop te drukken, blijft de ingestelde ABS stand gehandhaafd. De ingestelde ABS stand vervalt alleen als je in de ABS stand de ABS/zero knop zo lang ingedrukt houdt tot 0,0 in beeld verschijnt (meestal is dit ongeveer 2 seconden).
Meten in de zero (nul) stand Door in de ABS stand 1 x kort op de ABS/zero knop te drukken verdwijnt de tekst ABS rechtsboven uit beeld ten teken dat je nu in de zero modus meet. In de zero modus meten is handig als je bijvoorbeeld de lordose van de LWK wilt meten in stand. In de zero stand wordt meestal ook een cijfer achter de komma gegeven, dat is de hoek in tienden, die als nul gelezen kan worden bij metingen aan het lichaam. Hulpstukken bij Rafys goniometer Metalen strip De metalen strip van 16 x 3 cm kan worden gebruikt om de Rafys goniometer langs de extremiteiten te houden of op de extremiteiten te plaatsen. Op de metalen strip is in het midden een magneet geplaatst, hierop wordt de Rafys goniometer geklikt. De Rafys goniometer heeft aan de onderkant ook een drietal ronde magneten (pijl), hiermee wordt hij stevig met de magneet op de metalen strip verbonden. Het plakband aan de onderkant voorkomt dat de ronde magneetjes los worden getrokken. Verplaatsen van de magneet op de metalen strip gaat het best met schuiven. Ook het van de magneet afhalen van de Rafys goniometer gaat het best met schuiven. Kyfose hulpstuk Bij meten van LWK/TWK/CWK hoeken kan de plaatsing op de processi spinosi in flexie tot enige onstabiliteit leiden. Met een kyfose hulpstuk kan dit worden voorkomen. Op het kyfose hulpstuk is een magneet geplaatst (pijl). De Rafys goniometer wordt op de magneet geplaatst. Verplaatsen van de magneet op het kyfose hulpstuk gaat het best met schuiven. Ook het van de magneet afhalen van de Rafys goniometer gaat het best met schuiven.
Diverse voorbeelden van metingen met de Rafys goniometer Lordose meting, nulstand meting Je zet de goniometer op het sacrum, drukt met de ABS/zero knop de goniometer in de zero stand (zorg dat ABS uit beeld is) en vervolgens plaats je de goniometer op T12/L1 en daar druk je op hold, je kunt dan direct de lordose in stand aflezen 24 0 extensie in dit geval (de 0,2 mag je vergeten). Kyfose meting, nulstand meting Voor de kyfose doe je hetzelfde. Je laat iemand bukken en zet de goniometer op het sacrum (onder de SIPS) in de zerostand. Vervolgens plaats je het midden van de goniometer op T12/L1 en drukt weer op hold. Je kunt nu de kyfose aflezen, 22 0 flexie in dit geval. Voor de processi spinosi wordt een speciale kyfosemeter gebruikt, waarin een uitsparing is gemaakt die over de processi spinosi valt. Mobiliteit LWK lumbaal Deze verkrijg je door lordose en kyfose van elkaar af te trekken, in dit geval 24 0 extensie - - 22 0 flexie = 46 0 mobiliteit LWK.
Extremiteiten mobiliteit meten, nulstand meting Als de goniometer op de bijgeleverde metalen strip van 16 x 3 cm wordt geplaatst (op de magneet die op de metalen strip zit) dan kan de metalen strip langs onderarm en bovenarm worden gehouden (op de onderarm in zero stand zetten en langs de bovenarm op hold drukken) en zo kan de hoek tussen onderarm en bovenarm worden gemeten. Hetzelfde geldt voor de knie. Schoudermobiliteit meten, ante- en retroflexie, abd- en adductie in zit, ABS stand meting Goniometer in de ABS stand met de horizontaal of verticaal op nul. De goniometer wordt op de magneet op de bijgeleverde metalen strip van 16 x 3 cm geplaatst, dan kan de metalen strip in anteflexie of retroflexie langs de bovenarm worden gehouden en vervolgens drukt men op hold en de hoek met horizontaal of verticaal kan worden afgelezen. Hetzelfde geldt voor ab- en adductie. Cliënt goed actief rechtop laten zitten en geen bewegingen in romp toestaan. Schouder en heupmobiliteit meten, rotatie in lig, ABS stand meting Goniometer in de ABS stand met de horizontaal of verticaal op nul. De goniometer wordt op de magneet op de bijgeleverde metalen strip van 16 x 3 cm geplaatst, dan kan de metalen strip in exorotatie langs onderarm of onderbeen worden gehouden en vervolgens drukt men op hold en kan de hoek met horizontaal of verticaal worden afgelezen.
Pols/vinger-duim mobiliteit meten, nulstand meting Hiervoor is geen metalen strip nodig. De metingen kunnen met de goniometer alleen gedaan worden. De metingen geschieden in de zero stand. Zet bijvoorbeeld de goniometer op nul op de onderarm en zet hem vervolgens op de metacarpalia en druk op hold. Je hebt nu de flexiestand van pols. Dezelfde procedure kun je gebruiken bij MCP, PIP en DIP gewrichten. Exact meten heupflexiemobiliteit in zit op een kruk, dus de LWK mobiliteit NIET mee meten, nulstand meting Meten tussen sacrum en bovenbeen, knie gebogen.
Exact meten van de hamstringmobiliteit in stand, dus de LWK mobiliteit NIET mee meten, met knieën gestrekt 1. ABS meting. Alléén de stand van het sacrum meten t.o.v. de horizontaal of verticaal 2. Nulstand meting. Meten hoek tussen sacrum en bovenbeen, knie gestrekt. Exact meten van rectusmobiliteit in lig, dus de LWK mobiliteit NIET mee meten 1. ABS meting. Alleen de stand van het onderbeen meten t.o.v. de horizontaal of verticaal 2. Nulstand meting. Meten hoek tussen onderbeen en sacrum (niet afgebeeld).
Statiek meten Statiek benen meten in sagittale vlak, ABS stand meting Goniometer op metalen strip zetten, goniometer in ABS stand zetten die t.o.v. verticaal is ingesteld. Breng goniometer in sagittale vlak, opdat hij kantelt in sagittale vlak. Houd de metalen strip in richting van het bovenbeen en druk op hold en lees de stand van het bovenbeen t.o.v. van de verticaal in het sagittale vlak af. Druk de hold stand weg, houd de metalen strip in richting onderbeen en druk op hold en lees de stand van het bovenbeen t.o.v. van de verticaal in sagittale vlak af (niet afgebeeld). Statiek benen meten in sagittale vlak, nulstand meting Hoek tussen boven- en onderbeen. Zet de bovenbeenhoek op nul en plaats vervolgens de Rafys goniometer in de richting van het onderbeen en druk daar op hold en je hebt de hoek tussen boven en onderbeen in een getal (niet afgebeeld). Statiek benen meten in frontale vlak, ABS stand meting Goniometer op metalenstrip zetten, goniometer in ABS stand zetten die t.o.v. verticaal is ingesteld. Breng goniometer in frontale vlak, opdat hij kantelt in frontale vlak. Houd de metalen strip in richting van het bovenbeen en druk op hold en lees de stand van het bovenbeen t.o.v. van de verticaal in het frontale vlak af. Druk de hold stand weg, houd de metalen strip in richting onderbeen en druk op hold en lees de stand van het onderbeen t.o.v. van de verticaal in het frontale vlak af. Statiek benen meten in frontale vlak, nulstandmeting Achillespeeshoekmeting. Zet de calcaneus hoek op nul en plaats vervolgens de Rafys goniometer in de richting van het onderbeen en druk daar op hold en je hebt de achillespeeshoek in een getal.
Voorkomende problemen Aan/uit knop werkt niet De batterij kan leeg zijn, ook batterijvak openen en de batterij aandrukken en draaien wil nog wel eens helpen. Onnauwkeurigheid Rustig en nauwkeurig meten Metingen dienen rustig en nauwkeurig te geschieden, zoals een timmerman betaamt. Drukken op de ABS/zero en hold knop tijdens de meting, doe dat rustig en met gevoel. De goniometer meet op een tiende graad nauwkeurig. Het getal achter de nul kan men bij lichaamsmetingen afronden naar boven of beneden. Bij metingen aan het lichaam is 1 graad nauwkeurig voldoende. Het getal achter de nul wordt alleen gebruikt bij bijvoorbeeld meten van hoeken met de goniometer bij het afstellen van zaagbladen. Bij het meten aan het lichaam is deze nauwkeurigheid niet aan de orde. Is het nu flexie of extensie, pijltje op scherm Het pijltje links onderaan naar onderen wijzend betekent voorover, flexie t.o.v. ABS stand of t.o.v. nullijn, zie afbeelding links. Het pijltje links bovenaan naar boven wijzend betekent achterover, extensie t.o.v. ABS stand of t.o.v. nullijn, zie afbeelding rechts. Schuiven Als je goniometer van de metalen strip haalt kan dit het best met schuiven. Ook als je de magneetstrip op de metalen strip wilt verplaatsen gaat dit het best met schuiven. Met de magneetstrip op de metalen strip wordt de goniometer beter aan de metalen strip bevestigt, dan met de ronde magneetjes alleen die onder in de goniometer zitten. Ronde magneetjes Over de ronde magneetjes onder in de goniometer is doorzichtig plakband geplakt om te voorkomen dat de magneetjes uit de goniometer worden getrokken.
Metingen met goniometer bevestigd op klitband