SHE risicomanagement Reparatietraject Bottom Plug Liner Reducers HFR In opdracht van NRG-IS-HFR rev. nr. datum omschrijving C 9-4-09 Feedback van bet projectteam verwerkt B 8-4-09 Intern commentaar RM verwerkt A 23-02-09 le concept voor interne review auteur (s): J. Minkema~..~_~_~.. beoordeeld: naam: referentienr: 16 blz SHE Risicomanagement BPLR NRG-25183109.94834 9 april 2009 goedgekeurd : F.J. Wijtsma ~i/~ "Z - J. Verbrugger~ ~ ~ E. Bach ~,.~,~,~.~/~/~,~ NRG 2009 Behoudens hetgeen met de opdrachtgever is overeengekomen, mag in dit rapport ver~atte informatie niet aan derden worden bekend* gemaakt en is NRG niet aansprakelijk voor schade door het gebruik van deze informatie,
Inhoudsopgave Samenvatting 1 Inleiding 1.1 Risicomanagement 1.2 Doelstelling 1.3 Afbakening 1.4 Projectfasering 5 7 7 7 7 8 2 2.1 2.1.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.3.1 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3 2.5 2.5.1 2.5.2 2.6 Referenties Distributielijst Procesbeschrijving Initiatie Veiligheidskundige in de projectorganisatie Definitie SHE doelstellingen opnemen in het projectresultaat Hazard Identification study (HAZlD) Ontwerp Hazard and Operability Study (HAZOP) Voorbereiding Taakrisicoanalyse (TRA) voorbereidingen HFR-installatie Taakrisicoanalyse (TRA) civieltechnische voorbereidingen Taakrisicoanalyse (TRA) proefreparatie Uitvoering reparatie Taakrisicoanalyse (TRA) definitieve reparatie Taakrisicoanalyse (TRA) in bedrijfstell[ng Operation 9 9 9 9 9 9 10 10 11 11 12 13 14 14 15 15 17 19 NRG-25183/09.94834 3
4 NRG-25183/09.94834
Samenvatting Dit rapport beschrijft de wijze waarop risico s op het gebied van arbeidsveiligheid en procesveiligheid tijdens het reparatietraject van de Bottom Plug Liner Reducers (BPLR) kunnen worden gefdentificeerd, geevalueerd en beheerst. De veiligheidsstudies worden uitgevoerd in opdracht van de BPL projectmanager of de deelprojectleiders. Deze dragen zorg voor de benodigde informatie en de afstemming met de deelnemers. Een veiligheidskundige begeleidt de veiligheidsstudies en is verantwoordelijk voor de kwaliteit hiervan. Implementatie van de veiligheidsrelevante aspecten is de verantwoording van de (deel)projectleiders. Een deel van de werkzaamheden wordt uitgevoerd op basis van de procedure "Niet-routinematige werkzaamheden". Afhankelijk van de uitvoerende partij (NRG of extem) worden respectievelijk werkplannen of V&G-plannen opgesteld. Het voorliggende rapport is algemeen van toepassing op alle werkplannen die in het kader van de BPL worden opgesteld. NRG-25183/09.94834 5
6 NRG-25183/09.94834
1 Inleiding 1.1 Risicomanagement Risicomanagement is een systematisch en regelmatig onderzoek naar de risico s die mensen, materi~le en immateri~le belangen en activiteiten kunnen bedreigen. Binnen projecten speelt dsicomanagement een belangrij ke rol. Risicomanagement bestaat uit de volgende drie onderdelen: ldentificeren; Evalueren; Beheersen. Dit rapport beschrijft verschillende methodieken waarmee risico s kunnen worden geidentificeerd, gesvalueerd en beheerst. Het voorliggende rapport is algemeen van toepassing op alle werkplannen die in het kader van de BPL worden opgesteld. 1.2 Doelstelling De mate waarop invulling gegeven kan worden aan risicomanagement is sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van informatie. De informatiebeschikbaarheid is op zijn beurt echter afhankelijk van de fase waarin een project zich bevindt. Om deze reden zijn in dit rapport risicomanagement methodieken gekoppeld aan verschillende projectfases. Doel van deze procesbeschrijving is het systematisch identificeren, analyseren en beheersen van veiligheidsrisico s binnen het reparatietraject van de HFR Bottom Plug Liner Reducers (BPLR). 1.3 Afbakening De procesbeschrijving beschrijft aspecten die relevant zijn voor de veiligheid binnen bet project. Binnen her project spelen twee typen veiligheid een belangrijke rol: procesveiligheid en arbeidsveiligheid. Procesveiligheid heeft betrekking op her ontwerp en gebruik van de nucleaire installatie (HFR) en de bijbehorende hulpsystemen. Arbeidsveiligheid heeft betrekking op de handelingen die tijdens de NRG-25183/09.94834 7
voorbereiding, de "proefreparatie", de daadwerkelijke reparatie en de nazorg worden uitgevoerd. Het voorliggende rapport beschrijft risico inventarisaties en -evaluaties op het gebied van procesveiligheid en arbeidsveiligheid die voorafgaande aan het reparatietraject uitgevoerd dienen te worden (zie tabel 1). Tabel 1 Totaaloverzicht veiligheidsstudies Projecffase Veiligheidsstudie Definitie fase Hazard identification (HAZID) Ontwerpfase Hazard and operability study (HAZOP) Voorbereiding Taakrisicoanalyse voorbereidingen HFR-installatie Taakrisicoanalyse civieltechnische voorbereidingen Taakrisicoanalyse proefreparatie Uitvoering Taakrisicoanalyse definitieve reparatie Taakrisicoanalyse definitieve kwalificatie 1.4 Projectfasering Het project wordt gefaseerd uitgevoerd. Tabel 2 geeft een overzicht van de verschillende projectfases en de resultaten daarvan. Tabel 2 Projecffasering en resultaten Projectfase Resultaat Initiatie fase Projectopdracht, goedgekeurd projectplan, projectorganisatie installeren, taken en verantwoordelijkheden vastleggen. Definitie fase Technische specificatie en risicoanalyse Detaillering van het gewenste projectresultaat, detaillering activiteiten in de ontwerpfase en eisen formuleren waaraan projectresultaat moet voldoen (randvoorwaarden, functionele eisen, operationele eisen, ontwerpeisen). Benoemen van de activiteiten in de volgende fases. Ontwerp Goedgekeurd ontwerp, test hardware en selectie subcontractors Voorbereiding Fabricage, oefenen Uitvoering Reparatie van de BPLR Nazorg Afgerond project 8 NRG-25183/09.94834
2 P roces besch rijvi ng 2.1 Initiatie 2.1.1 Veiligheidskundige in de projectorganisatie In dit rapport worden verschillende risicomanagement methodieken beschreven. Ter ondersteuning van het project en begeleiding van de risico-inventarisaties en evaluaties wordt een veiligheidskundige opgenomen in de projectorganisatie. 2.2 Definitie 2.2.t SHE doelstellingen opnemen in het projectresultaat In deze fase wordt het projectresultaat geformuleerd en vastgelegd. Veiligheid, Gezondheid en Milieu maken ook deel uit van het resultaat. Om deze reden worden de SHE doelstellingen voorafgaande aan de uitvoering van de werkzaamheden geformuleerd en vastgelegd. 2.2.2 Hazard Identification study(hazid) Op grond van elke oplossingsrichting wordt een risico identificatie (HAZID) uitgevoerd. Een Hazard Identification Study (HAZID) is een methodiek waarbij gevaren ten aanzien van veiligheid, gezondheid en de bedrijfszekerheid op basis van gidswoorden worden gefdentificeerd. Doelstellingen: Veilig en betrouwbaar ontwerp; Veilige en correcte uitvoering van de constructie werkzaamheden; Veilig en betrouwbaar bedrijven van de installatie. Input (consumables): Omgeving/Iocatie/plaats; Condities; Grondstoffen!producten. NRG-25183/09.94834 9
Deelnemers: Deelprojectleiders; Gebruikers (Reactor Manager, Hoofd van de Wacht); Installatiedeskundigen; Veiligheidskundige/stralingsdeskundige. Output (deliverable): Lijst met gei dentificeerde gevaren ten behoeve van het ontwerpteam; Requirements met betrekking tot proces- en arbeidsveiligheid. Uitvoeringsverantwoordelij ke: Project Manager. 2.3 Ontwerp Tijdens deze fase wordt het ontwerp gerealiseerd. Op basis van het ontwerp wordt een Hazard Operability Study (HAZOP) uitgevoerd. Afhankelijk van de complexiteit bestaat het ontwerpproces in veel gevallen uit de volgende drie fasen: Conceptual design; Basic design; Detailed design. 2.3.1 Hazard and Operability Study (HAZOP) Een Hazard Operability Study (HAZOP) is een methodiek waarbij op basis van fysische grootheden en gidswoorden gevaren ten aanzien van her proces kunnen worden ge fdentificeerd en ge~valueerd. Tijdens dit proces worden de risico s systematisch en multidisciplinair beoordeeld op basis van een risicomatrix [2]. Doelstellingen: Veilig en betrouwbaar ontwerp; Veilig en betrouwbaar bedrijven van de installatie. 10 NRG-25183/09.94834
Input (consumables): Ontwerptekeningen; Lijst met toegepaste materialen; Bedrijfs-, ontwerp- en veiligheidsfilosofie. Deelnemers: Deelprojectleiders; Gebruikers (Reactor Manager, Hoofd van de Wacht); Installatiedeskundige; Veiligheidskundige/stralingsdeskundige; Ontwerpers. Output (deliverables): Lijst met ge fdentificeerde gevaren, verbeterpunten en beheersaspecten ten behoeve van her ontwerpteam. Uitvoeringsverantwoordelijke: Deelprojectleider van het betreffende deelproject. Ai hankelijk van de complexiteit van het ontwerp kan de HAZOP worden herhaald totdat een veilig en betrouwbaar ontwerp is verkregen. 2.4 Voorbereiding 2.4.t Taakrisicoanalyse (TRA) voorbereidingen HFR-installatie Een taakrisicoanalyse (TRA) is een methodiek waarbij risico s ten aanzien van veiligheid en gezondheid op basis van gidswoorden worden ge fdentificeerd en ge~valueerd. Doelstelling: Veilige en correcte uitvoering van de voorbereidende werkzaamheden m.b.t, de HFR installatie. NRG-25183/09.94834 11
Input (consumables): Gedetailleerde beschrijving van werkzaamheden (Bijv. bedrijfsvoorschriften, Periodiek Preventief Onderhoud, werkplannen) die tijdens de voorbereidingen uitgevoerd gaan worden; Beschrijving van materialen/stoffen die tijdens de voorbereidingen gebruikt/bewerkt gaan worden. Opstellers van de werkplannen; Uitvoerders van de werkzaamheden tijdens de voorbereidingen; Installatiedeskundige; Veiligheidskundige/stralingsdeskundige. Output (deliverables): Veilige en uitvoerbare beschrijvingen ten behoeve van de voorbereidende werkzaamheden aan de HFR-installatie. Uitvoeringsverantwoordelij ke: Deelprojectleider HFR-installatie. De voorbereidende werkzaamheden aan de HFR installatie worden uitgevoerd op basis van procedure "Niet-routinematige werkzaamheden" [1]. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van goedgekeurde werkplannen. 2.4.2 Taakrisicoanalyse (TRA) civieltechnische voorbereidingen Doelstelling: Veilige en correcte uitvoering van de civieltechnische werkzaamheden. Input (consumables): Gedetailleerde beschrijving van werkzaamheden (werkplan) die tijdens de civieltechnische voorbereidingen uitgevoerd gaan worden; Beschrijving van materialen/stoffen die tijdens de civieltechnische voorbereidingen gebruikt/bewerkt gaan worden. 12 N RG-25183/09,94834
Deelnemers: Opstellers van de werkplannen; Uitvoerders van de civieltechnische werkzaamheden tijdens de civieltechnische voorbereidingen; Reactor Manager en Hoofd van de Wacht; Veiligheidskundige/stralingsdeskundige. Output (deliverables): Veilige en uitvoerbare werkplannen ten behoeve van de civieltechnische voorbereidingen. Uitvoeringsverantwoordelij ke: Deelprojectleider Civiel. De civieltechnische voorbereidingen worden uitgevoerd op basis van procedure "Niet-routinematige werkzaamheden" [l]. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van een goedgekeurd werkplan en/of veiligheids- en gezondheidsplan. 2.4.3 Taakrisicoanalyse (TRA) proefreparatie Doelstelling: Veilige en correcte uitvoering van de werkzaamheden t.b.v, de proefreparatie. Input (consumables): Gedetailleerde beschrijving van werkzaamheden (werkplan) die tijdens de proefreparatie (oefenen) uitgevoerd gaan worden; Beschrijving van materialen/stoffen die tijdens de proefreparatie gebruikvbewerkt gaan worden. Deelnemers: Opsteller van het werkplan; Uitvoerders van de werkzaamheden tijdens de proefreparatie; Installatiedeskundige; Veiligheidskundige/stralingsdeskundige. Output (deliverables): Een veilig en uitvoerbaar werkplan ten behoeve van de proefreparatie. N RG-25183/09.94834 13
Uitvoeringsverantwoordelij ke: Deelprojectleider werktuigbouwkunde (onderdeel: "Proefreparatie"). De proefreparatie wordt uitgevoerd op basis van procedure "Niet-routinematige werkzaamheden" [1]. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van een goedgekeurd werkplan. 2.5 Uitvoering reparatie 2.5.1 Taakrisicoanalyse (TRA) definitieve reparatie Doelstelling: Veilige en correcte uitvoering van de definitieve reparafie. Input (consumables): Gedetailleerde beschrijving van werkzaamheden (werkplan) die tijdens de definitieve reparatie uitgevoerd gaan worden; Beschrijving van materialen/stoffen die tijdens de definitieve reparatie gebruikt/bewerkt gaan worden. Deelnemers: Opstellers van de werkplannen; Uitvoerders van de werkzaamheden tijdens de definitieve reparatie; Installatiedeskundige; Veiligheidskundige; Stralingsdeskundige. Output (deliverables): Een veilig en uitvoerbaar werkplan ten behoeve van de definitieve reparatie. Uitvoeringsverantwoordelij ke: Deelprojectleider werktuigbouwkunde (onderdeel: Definitieve reparatie"). De reparatie en kwalificatie wordt uitgevoerd op basis van procedure "Niet-routinematige werkzaamheden" [1]. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van een goedgekeurd werkplan en/of veiligheids- en gezondheidsplan. 14 N RG-25183/09.94834
2.5.2 Taakrisicoanalyse (TRA) in bedrijfstelling Doelstellingen: Veilige en correcte uitvoering van de werkzaamheden; Veilig en bedrijfszeker in bedrijf stellen van de HFR-installatie. Input (consumables): Gedetailleerde beschrijving van werkzaamheden (werkplan) die tijdens de in bedrijfstelling uitgevoerd gaan worden. Deelnemers: Reactor Manager en Hoofd van de Wacht; Reactor Manager wachter (sectiechefs MS en EIS); Veiligheidskundige/stralingsdeskundige. Output (deliverables): Een veilig en uitvoerbaar werkplan ten behoeve van de in bedrijfstelling. Uitvoeringsverantwoordelij ke: Reactor Manager. De in bedrijfstelling wordt uitgevoerd op basis van procedure "Niet-routinematige werkzaamheden" [1]. De werkzaamheden wordan uitgevoerd op basis van een goedgekeurd werkplan. 2.6 Operation Doelstelling: Veilig en bedrijfszeker bedrijven en benutten van de HFR-installatie. De reactor wordt bedreven op basis van bestaande en goedgekeurde bedrijfsvoorschriften en bijbehorende Veiligheids Yechnische Specificaties (VTS) en vergunningen. N RG-25183/09.94834 15
16 NRG-25183/09.94834
Referenties U] [2] Minkema, J. Niet-routinematige werkzaamheden NRG-IS, NRG-K5150/08.92323, 15 december 2008 Minkema, J. Risicomatrix NRG-1S, NRG-K5150/08.92220, 30 december 2008 NRG-25183109.94834 17
18 NRG-25183/09.94834