Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Annet Eendhuizen; Martine Leuvelink 15 december 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/65888 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Stroomschema Wat is een stroomschema? Vraag 1 Doel van een stroomschema? Vraag 2 Symbolen bij een stroomschema Vraag 3 Stroomschema Vraag 4 Regelkring Stroomschema 'verwerken appel' Vraag 5 Over dit lesmateriaal Pagina 1
Stroomschema Wat is een stroomschema? Even terug in de tijd... Uit je jeugdjaren ken je vast wel de Legoplaatjes die je hielpen om een mooi bouwwerk in elkaar te zetten. Met losse stenen lukte het dan om een huis of een voertuig te bouwen. Afbeelding: Lego De afbeeldingen 1 t/m 7 beschrijven een aantal stappen om een voertuig in elkaar te zetten. Dit stappenplan is een eenvoudig voorbeeld van een stroomschema. Een stroomschema (ook wel stroomdiagram of processchema genoemd) is een schematische voorstelling van een proces. Zij kunnen variëren van eenvoudige stappenplannen tot complexe processchema's van meedere pagina's. Vraag 1 Vraag 1 Bekijk de plaatjes van links naar rechts. Welke van de onderstaande voorbeelden zijn eenvoudige voorbeelden van stroomschema's? Sleep de juiste zin naar het plaatje. Beantwoord eerst het meest linker plaatje en dan de volgende, tot aan het meest rechter plaatje. Pagina 2
1. 2. 3. 4. a. Dit is het tweede voorbeeld van een stroomschema. b. Dit is het eerste voorbeeld dat geen stroomschema is. c. Dit is het tweede voorbeeld dat geen stroomschema is. d. Dit is het eerste voorbeeld van een stroomschema. Doel van een stroomschema? Een stroomschema wordt gebruikt om de verschillende stappen in een proces duidelijk te maken. Plaatjes en schema's maken een boodschap veel sneller duidelijk dan woorden. Vergelijk maar eens het onderstaande voorbeeld. Hieronder zie je eerst een instructie in woorden over 4 belangrijke stappen in het uitvoeren van eerste hulp. Afbeelding: Schriftelijke instructie EHBO. Is het je duidelijk wat te doen? Of wordt het duidelijker wanneer aan dezelfde instructie plaatjes toegevoegd worden? Pagina 3
Afbeelding: Dezelfde EHBO instructie maar dan met plaatjes. Waarschijnlijk wordt door de tekeningen duidelijk wat te doen. Dat noem je visualiseren. Een stroomschema maakt door middel van plaatjes of schema's visueel welke handelingen uitgevoerd worden. Wanneer handelingen visueel gemaakt zijn, kun je ook sneller fouten opsporen. Dit kun je zien in de volgende vraag. Vraag 2 Vraag 2 Je ziet hieronder een stroomschema van het maken van pannenkoeken. De pannenkoeken zijn echter wat bleek en onvoldoende gaar. Het proces is dus niet helemaal goed gegaan. Klik op het plaatje in het proces van pannenkoeken bakken dat aangepast moet worden om betere pannenkoeken te krijgen. Het roze uitroepteken (links onderaan) gaat zich dan verplaatsen. Pagina 4
Symbolen bij een stroomschema Je hebt nu een beeld gekregen hoe handelingen visueel gemaakt kunnen worden. Op een soortgelijke wijze worden de handelingen en de werkwijzes bij Intersnack beschreven. Daarbij wordt geen gebruikgemaakt van plaatjes, maar van symbolen. Elk symbool heeft een eigen betekenis, zodat het schema door iedereen gelezen kan worden. Hieronder volgt een toelichting van de symbolen die in een stroomschema gebruikt worden. In het volgende hoofdstuk van deze wiki zullen we een stroomschema gaan opstellen. 1. Een stroomschema start en eindigt met een start-/ eindsymbool. Hierin staan over het algemeen de belangrijkste grondstof en het eindproduct vermeld. Het symbool kan ook gebruikt worden als een koppelingssymbool naar een ander stroomschema. In dat geval staat er een nummer in het symbool, dat aansluit op hetzelfde nummer in een ander stroomschema. Pagina 5
2. Daarna worden de processtappen/ handelingen weergegeven met het volgende symbool: 3. Grondstoffen, hulpstoffen, eindproduct of afvalproducten worden aangegeven met: 4. Controles tijdens het proces worden weergegeven met een controlesymbool: 5. Het nemen van een beslissing geef je weer met het volgende symbool. 6. Het bijsturen van het proces geef je weer met: 7. De gebruikte documenten worden met het volgende symbool weergegeven: Dit symbool (nr. 7) wordt gebruikt voor gegevens, zoals: recepturen, productieorders, werkinstructies, registratieformulieren, etc. Vraag 3 Vraag 3 Sleep de juiste woorden naar de symbolen. Pagina 6
1. 2. 3. 4. 5. a. Beslissingssymbool b. Productsymbool c. Registratiesymbool d. Controle symbool e. Processtap symbool Stroomschema Stel we gaan een appel schillen en machinaal snijden. Dit proces willen we weergeven in een stroomschema. Je komt dan waarschijnlijk op het volgende plaatje uit: Het stroomschema lees je nu als volgt: 1. Lees altijd van boven naar beneden. Bovenaan staat de belangrijkste grondstof en onderaan staat het eindproduct. Soms zie je dat de grondstof en het eindproduct worden weergegeven in het volgende symbool: In dat geval staat in het beginsymbool 'start' en in het eindsymbool 'einde'. 2. Ingaande producten (overige grondstoffen of hulpstoffen) staan links vermeld. Pagina 7
3. Uitgaande producten (afvalstoffen) staan rechts vermeld. 4. Apparatuur wordt niet vermeld. Vraag 4 Vraag 4 Wijs het eindproduct aan in het stroomschema van 'schillen appel'. Klik daarvoor op het juiste symbool in het onderstaande stroomschema. Je zult dan zien dat het roze uitroepteken (links onderaan) zich verplaatst. Regelkring Je hebt nu een geschilde en in partjes gesneden appel waarvan je wilt controleren of de partjes aan de normen voldoen. Dit controleren, bijsturen en registreren noemen we een regelkring. Weergegeven in een stroomschema, ziet dat er als volgt uit. Pagina 8
Stroomschema 'verwerken appel' Beide processchema's samengevoegd, ziet het totale stroomschema er als volgt uit. Pagina 9
Vraag 5 Vraag 5 Bedenk drie opeenvolgende processtappen/ handelingen die uitgevoerd worden op jouw verpakkingsafdeling. Pagina 10
Over dit lesmateriaal Colofon Auteurs Annet Eendhuizen ; Martine Leuvelink Laatst gewijzigd 15 december 2015 om 10:14 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker Moeilijkheidsgraad leerling/student gemiddeld Pagina 11