RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 02-07-2015 15-048 Onderwerp Kadernota 2016-2019 Aan de raad, Onderwerp Kadernota 2016-2019 Gevraagde beslissing 1. De Kadernota 2016-2019 vast te stellen. Grondslag Financiële verordening gemeente Bunnik Inleiding Hierbij bieden wij u de Kadernota 2016-2019 aan. We zijn verheugd dat deze kadernota een gezond financieel meerjarenperspectief laat zien. Het positieve financiële beeld dat gepresenteerd is bij de Programmabegroting 2015-2018 (na de besluitvorming over de bezuinigingsoperatie Bunnikse Kwaliteit) en de Programmarekening 2014 wordt bevestigd. Zetten we dit financiële perspectief naast het positieve beeld dat we zelf hebben én terugkrijgen vanuit uw raad en de Wmo-raad over de uitvoering van de zorgtaken die we er sinds 1 januari jl. bij hebben gekregen, dan mogen we stellen dat Bunnik de zaken goed voor elkaar heeft. We zien dat als een gezamenlijk resultaat van alle betrokkenen en we hebben ons op de weg daar naar toe altijd gesteund gevoeld door uw raad en door onze inwoners. Na een aantal jaren waarin onze inwoners en uw raad zich hebben ingezet om te komen tot forse bezuinigingsopgaven, waarin we als college negatieve jaarrekeningresultaten hebben moeten presenteren en waarin de organisatie scherp aan de wind heeft moeten zeilen, lijkt zich een trendbreuk af te tekenen. Een trendbreuk die zowel een positieve ontwikkeling in het structurele begrotingsresultaat vanaf 2017 laat zien als een groei van het eigen vermogen. Of deze ontwikkeling zich inderdaad over de hele linie voortzet, moet duidelijk worden bij de totstandkoming van Programmabegroting 2016-2019. We willen dat moment dan ook graag aangrijpen om met u in gesprek te gaan over deze ontwikkeling en de mogelijke handelingsperspectieven die we zien ten aanzien van ons financieel beleid. De ambitie die we in de Programmabegroting 2015-2018 hebben gepresenteerd ziet u ook terug in de Kadernota 2016-2019. Een ambitie waarbij zorgzekerheid en realisme onze belangrijkste drijfveren zijn. De transformatie die we in 2015 ingezet hebben met elkaar, wordt ook in deze kadernota zichtbaar. In de eerste plaats door de wijze waarop we de kadernota met elkaar bespreken en presenteren. In navolging op de Programmarekening 2014 treft u ook bij de Kadernota 2016-2019 een samenvatting aan op basis van de thema s die in onze collegeagenda 2014-2018 Binden en Bewegen centraal staan. Deze samenvatting kan als basis dienen voor de behandeling van de kadernota in de gemeenteraad. De Kadernota 2016-2019 op zichzelf dient dan als een soort bijlage, maar moet formeel wel worden vastgesteld.
2 Beoogd effect Kaderstelling voor de Programmabegroting 2016-2019. Argumenten De Kadernota 2016-2019 is opgesteld vanuit het credo Zorgzekerheid en Realisme. Dit credo is in de diverse besprekingen tussen ons college en de organisatie nadrukkelijk het uitgangspunt geweest. Zo hebben we ook in deze kadernota ambitie en prioritering kunnen combineren. Onze keuzes die verwerkt zijn in de Kadernota 2016-2019 en waarvoor we u nu vragen ermee in te stemmen, zijn onder te verdelen in de drie transformatiecategorieën zoals we die beschreven hebben bij de Programmabegroting 2015-2018. Transformatie op het gebied van gemeentelijke zorgtaken, een transformatie van bestuur en organisatie en een transformatie van de gemeentelijke begroting. Transformatie van het sociaal domein Op 1 januari jl. was het zover. Na anderhalf jaar intensief letterlijk en figuurlijk (ver)bouwen, opende het Centrum voor Elkaar de deuren. We zijn nu zo n vijf maanden onderweg en we mogen constateren dat de dienstverlening goed verloopt. Het doet ons goed om ook vanuit uw raad tussentijds die positieve waarneming te horen. Wij voelen ons daardoor gesteund in onze aanpak, met veel waardering voor de inzet van onze inwoners, vrijwilligers, zorginstellingen en niet in de laatste plaats de inzet van onze medewerkers. Op dit moment werken we met elkaar aan de Beleidsagenda sociaal domein. Deze beleidsagenda vormt de basis waarop we de transformatie binnen het sociaal domein de komende jaren verder inzetten. We gaan daarbij in eerste instantie uit van de kracht van onze samenleving. Omdat we erin geloven dat die kracht het meeste effect heeft. Daar waar deze mogelijkheid er niet is, zullen wij vanuit onze verantwoordelijkheid en vanuit realisme zorgzekerheid bieden. De financiële effecten van deze beleidsagenda vertalen we na uw besluitvorming dit najaar in de Kadernota 2017-2020. Tot die tijd zal de bufferreserve die uw raad voornemens is in te stellen bij de besluitvorming over de Programmarekening 2014 vanuit financieel oogpunt de zorgzekerheid garanderen. Zorgzekerheid betekent dat het proces van 'zorgen dat' in principe altijd gerealiseerd kan worden. Realisatie in de vorm van levering van zorg en hulpmiddelen, in de vorm van het in gesprek gaan met de inwoners op grond van eigen kracht en in de vorm van procesondersteuning. De laatste twee vormen noemen we de organisatie- ofwel uitvoeringskosten. In de Programmabegroting 2015-2018 hebben we aangegeven dat we in de Kadernota 2016-2019 terug zouden komen op deze organisatiekosten en de financiële effecten daarvan op de begroting. Inmiddels hebben we met de kennis van vandaag een duidelijker beeld bij de structurele organisatiekosten die gemoeid zijn met de uitvoering van de nieuwe taken. Onze conclusie is dat deze kosten gedekt kunnen worden uit de decentralisatie-uitkeringen vanuit het Rijk. De landelijke norm is dat 3-5% van deze uitkering ingezet kan worden voor uitvoeringskosten. Op basis van de begrote uitkering voor 2015 komen we op een percentage van net onder de 5%. Met dit uitgangspunt hebben we rekening gehouden bij het opstellen van de Kadernota 2016-2019. Wij zijn voornemens u nog voor het zomerreces een raadsvoorstel aan te bieden, waarin we ingaan op de financiële stand van zaken rond de invoering van de extra zorgtaken. Daarin zullen we ingaan op de projectafrekening (tot en met 2014), de stand van zaken voor 2015 en de prognoses vanaf 2016. Transformatie van bestuur en organisatie Bij de vaststelling van de Programmabegroting 2015-2018 heeft u vanaf 2015 een structureel budget van 175.000 beschikbaar gesteld om een duurzame vernieuwingsslag mogelijk te maken binnen bestuur en organisatie. Een vernieuwing die inhoudt dat er een open verbinding is met de samenleving en dat nieuwe netwerken worden aangeboord, om zo de slag van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving te kunnen maken. Creatief ondernemerschap en netwerken zijn daarbij de sleutelwoorden. Op dit moment wordt gewerkt aan een Organisatieperspectief 2021. Dit perspectief moet antwoord geven op de vraag hoe de ambtelijke organisatie van Bunnik eruit moet zien in 2021 om de rol die op dat moment van ons verwacht wordt te kunnen invullen. De volgende stap is om aan de hand van een veranderagenda de organisatie in vijf jaar naar deze situatie te transformeren. Los van deze transformatie komt er de komende jaren een aantal nieuwe taken op de gemeente af, zoals de introductie van de vennootschapsbelasting, waarvoor de organisatie versterkt moet worden. De benodigde formatie-uitbreiding voor deze extra wettelijke taken is opgenomen in voorliggende kadernota.
3 De eerder genoemde vernieuwingsslag is een organisch veranderingsproces, waarin inwoners, raad, college en ambtelijke organisatie elkaar hard nodig hebben. Wij zien dat ook als een gezamenlijke opgave en uitdaging. Samen vormen we immers de Bunnikse samenleving. Een samenleving die niet ophoudt bij de gemeentegrenzen. Onlangs hebben wij met uw raad gesproken over onze positie in de regio. Regionale samenwerking wordt meer en meer een kritische succesfactor bij het verwezenlijken van onze eigen ambities. Bijeenkomsten in het kader van regionale samenwerking nemen een steeds nadrukkelijker deel van de agenda s van raad, college en organisatie in beslag. We staan aan de vooravond van een aantal belangrijke keuzes. Wat voor gemeente willen we zijn? Op welk gebied willen we samenwerken? Wie zijn dan onze gewenste partners? Moeten die partners altijd dezelfde zijn of variëren we per thema? En kun je maatwerk bieden aan je inwoners als je niet alles zelf in huis hebt? Juist vanuit de gedeelde wens voor een bestuurlijk zelfstandig Bunnik is het nodig om samen te werken. Begin 2015 is onder de naam Ruimtemakers een raadswerkgroep gestart, die zich bezig houdt met de vraag hoe extra impuls kan worden gegeven aan de ontwikkeling van de overheidsparticipatie. Daar waar krachten in onze samenleving elkaar vinden, weten te versterken en initiatieven ontplooien, willen wij een stap terug doen en vanuit een faciliterende rol ruimte geven aan die kracht. In de kadernota is een aantal bijdragen in maatschappelijke initiatieven opgenomen die invulling geven aan deze faciliterende rol. Het gaat hier vooral om bijdragen aan maatschappelijke initiatieven binnen het sociaal domein. In de Kadernota 2016-2019 zijn voor een bedrag van afgerond 35.000 voorstellen opgenomen die we ten laste willen brengen van het door uw raad beschikbaar gestelde bedrag voor de vernieuwingsimpuls. Dit betreft met name de eerder genoemde bijdragen in maatschappelijke initiatieven. Dat betekent dat het resterende bedrag van 140.000 nog niet bestemd is in deze kadernota. Gelet op de eerder genoemde organisatieontwikkelingen, willen we dit bedrag handhaven als financiële impuls voor de gewenste organisatieontwikkeling, waar ook de regionale ontwikkelingen onderdeel van zijn. We streven ernaar bij de behandeling van de Programmabegroting 2016-2019 meer inzicht te kunnen geven in de verwachte besteding van dit bedrag voor de komende jaren. Transformatie van de begroting Als we naar de financiële uitkomst van de kadernota kijken, dan zien we in 2016 nog een klein tekort, maar vanaf 2017 een positief beeld. Dit positieve beeld wordt grotendeels veroorzaakt door de verwachte structurele meevaller op de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds. Op basis van de eerste berichtgevingen leidt de herverdeling van het gemeentefonds tot een meevaller van circa 261.000 voor Bunnik. Een deel van dit bedrag is in de kadernota verwerkt als compensatie voor de loon- en prijsstijging voor 2016 en verder. Het resterende deel van 198.000 zetten wij structureel in als financiële ruimte. We zijn ons ervan bewust dat wij hiermee een risico nemen. Pas bij het verschijnen van de meicirculaire 2015 zullen we meer beeld krijgen bij de daadwerkelijke ontwikkeling van de Algemene Uitkering voor de komende jaren. Zodra de meicirculaire ontvangen is, worden de effecten voor Bunnik in beeld gebracht en zullen wij uw raad afzonderlijk informeren via een informatienota. Uw raad heeft dan bij de behandeling van de kadernota op 2 juli aanstaande de beschikking over de meest actuele cijfers. Het verwachte nadelig resultaat voor 2016 van 24.300 is zodanig beperkt dat wij het verantwoord vinden dit eenmalig te dekken uit de Algemene reserve. Het voorstel om de Algemene reserve aan te spreken voor dit bedrag, doen wij mede in het licht van het bij de Programmarekening 2014 toegevoegde resultaat van 2,1 miljoen. Een andere belangrijke oorzaak van het positieve karakter is de opbrengst van de bezuinigingsoperatie Bunnikse Kwaliteit. Bij het opstellen van de kadernota zijn we ervan uitgegaan dat de taakstelling die Bunnikse Kwaliteit kent, volledig wordt gerealiseerd. De daarbij behorende maatregelen zijn ondanks het positieve resultaat van de Programmarekening 2014 en de verwachte meevaller in de Algemene Uitkering noodzakelijk om de structurele financiële positie van de gemeente gezond te houden en om toe te werken naar een begrotingsoverschot. Dit laatste hebben wij bij de presentatie van de Programmabegroting 2015-2018 duidelijk als ambitie uitgesproken en die ambitie willen we graag vasthouden. Bij de Programmabegroting 2015-2018 hebben we een andere koers ingezet als het gaat om vorm en presentatie van de P&C-documenten. Komende jaren willen we in vroegtijdig samenspel met de raad komen tot een verdere verfijning van deze opzet en veranderingen doorvoeren die de P&C-documenten tot nog betere sturings- en verantwoordingsmiddelen maken. Eén van de onderdelen is het benoemen van prestatie-indicatoren. De afgelopen maanden heeft een werkgroep uit uw raad zich ingezet om te komen tot
4 het benoemen van prestatie-indicatoren voor alle programma's binnen de begroting. Deze indicatoren vindt u nog niet terug in deze kadernota, maar deze krijgen een plek in de Programmabegroting 2016-2016. Naast deze fysieke aanpassingen binnen de documenten, hebben we met de ambtelijke organisatie een nieuwe werkwijze ingezet om het proces van begroten en verantwoorden te dynamiseren. U heeft daarvan bij de Programmarekening 2014 al de eerste effecten kunnen zien en wij hebben deze werkwijze voortgezet bij de Kadernota 2016-2019. Door elkaar in een eerdere fase te treffen om zo ook eerder de dilemma's met elkaar te kunnen delen, hebben we in een gezamenlijk proces zowel de cijfers nader ingevuld als gewerkt aan de betekenis van die cijfers. Onze ervaring is dat daardoor de documenten steeds meer voelen als een gezamenlijk product. En de inhoud van de gesprekken wordt daardoor strategischer en meer integraal van aard. Wij ervaren dit nieuwe proces dus als zeer positief. Kanttekeningen Niet van toepassing. Kosten, baten en dekking De Kadernota 2016-2019 laat het volgende verwachte meerjarenperspectief zien: 2016 2017 2018 2019 -/- 24.300 131.600 162.400 174.800 Uitvoering Niet van toepassing. Bijlagen Kadernota 2016-2019 Ter inzage - Odijk, 4 juni 2015 Burgemeester en wethouders van Bunnik, de secretaris, de burgemeester, dhr. mr. G. Veenhof dhr. H.M. Ostendorp
Nummer 15-048 De raad van de gemeente Bunnik; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 4 juni 2015; b e s l u i t : 1. De Kadernota 2016-2019 vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 2 juli 2015. De raad voornoemd, de griffier de voorzitter
Voorrondes Open Huis Procedure raadsvoorstel / besluit Digitaal beschikbaar bij griffie Onderwerp Kadernota 2016-2019 X Ja Nee Bijgevoegde stukken Kadernota 2016-2019 X Ja Nee Ter inzage Ja Nee Inhoud besluit B&W 1. De Kadernota 2016-2019 vaststellen 2. Instemmen met het raadsvoorstel Datum besluit B&W 4 juni 2015 In Voorrondes Open Huis Bijzonderheden Presentatie en aanbieding in Open Huis Gewenste planning Open Huis 11 juni 2015 Raad 2 juli 2015 Uiterste datum Raad 2 juli 2015 Agenda Commissie Datum bespreking 2 juli 2015 Opmerkingen