SLIM DOOR GYM EEN STUDIE NAAR DE EFFECTEN VAN TWEE TYPEN BEWEGINGSONDERWIJS OP FITHEID, MOTORIEK, COGNITIEVE FUNCTIES, SCHOOLPRESTATIES EN HERSENSTRUCTUUR- EN FUNCTIE Irene van der Fels 1 Namens: A. Meijer 2, A.G.M. de Bruijn 3, J.W. de Greeff 1, M. Königs 4, J. Oosterlaan 2,4, R.J. Bosker 3, D.D.N.M. Kostons 3,, C. Visscher 1, J. Smith 1, E. Hartman 1 1. RUG / UMCG / Centrum voor Bewegingswetenschappen 2. Afdeling Klinische Neuropsychologie / Vrije Universiteit Amsterdam 3. GION / Rijksuniversiteit Groningen 4. Emma kinderziekenhuis, Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam, Emma Neuroscience Groep 1
28-11-2018 2 Richtlijn kinderen: elke dag minstens 60 minuten matig-intensief bewegen Aantal minuten MVPA per dag voor meisjes (links) en jongens (rechts) in België, Griekenland, Hongarije, Nederland en Zwitserland. Gym: bijdrage aan MVPA ±18 minuten MVPA per gymles in groep 6,7,8 Beweegrichtlijnen, 2017 Verloigne et al., 2012 Slingerland et al., 2011
28-11-2018 3 Bewegen positieve effecten op cognitie? Wat is cognitie? Mentale processen bij waarnemen, informatie verwerken, leren en denken Executieve functies (EF): Inhibitie Werkgeheugen Belangrijk voor: Schoolvaardigheden Nieuwe situaties Leren Gedrag in de klas Flanker taak (inhibitie) 3 5 2 6 8 Verbaal werkgeheugen & verbaal korte termijngeheugen Visueel spatieel werkgeheugen en visueel spatieel korte termijn geheugen
28-11-2018 4 Mechanismen effect bewegen op cognitie Aerobe activiteit Aanpassingen op korte termijn Aanpassingen op lange termijn Neurochemisch Neurotransmitters Permanente veranderingen Neurogenese (nieuwe neuronen) Cognitieve functies Executieve functies Fysieke activiteit Cardiovasculair cerebrale doorbloeding Synaptische plasticiteit (vermogen verbinding van sterkte te veranderen) School prestaties Cardiovasculaire hypothese Sibley & Etnier, 2003
28-11-2018 5 Mechanismen effect bewegen op cognitie Cognitief uitdagende fysieke activiteit Cardiovasculaire hypothese + Gebruik van cognitie tijdens complexe vormen van bewegen Samenwerking en activiteit hersengebieden tijdens motorische en cognitieve taken Cerebellum Prefrontale cortex
28-11-2018 6 Meta-analyse: effecten van bewegen op cognitie Domein Effectgrootte Interpretatie Executieve 11 functies klassen 0.24 Klein effect Inhibitie 0.19 Niet significant Werkgeheugen 0.36 Klein effect Cognitieve flexibiliteit 0.18 Klein effect Schoolprestaties 0.26 Klein effect Spelling 0.34 Niet significant Rekenen 0.09 Niet significant Lezen 0.15 Niet significant Type Activiteit Effectgrootte Interpretatie Aerobe activiteit 0.29 Klein effect Cognitief uitdagend 0.53 Middelgroot effect De Greeff et al., 2018
28-11-2018 7 Wat weten we nog niet? Vergelijken verschillende soorten bewegen Meten verkregen dosis tijdens interventie (accelerometrie, aanwezigheid) Mechanismen: hersenstructuur en functie Is meer bewegen op de basisschool implementeerbaar?
28-11-2018 8 Slim door gym: cluster gerandomiseerd onderzoek V o o r m e t i n g N = 240 Interventiegroep: Intensieve bewegingsinterventie 4 x per week Interventiegroep: cognitieve bewegingsinterventie 4 x per week Controle groep: regulier bewegingsonderwijs 2x per week 14 weken N a m e t i n g Intensiteit 1 Intensiteit 2
26-11-2018 9 Intensieve bewegingsinterventie Cognitieve bewegingsinterventie N dffsvxc = 240 - Verhoogde intensiteit - Herhaling en automatisme - Circuittraining - Estafette - Insanity - Cognitief uitdagende spelvormen - Oefenen motoriek - Veranderende regels - Reageren, samenwerken en anticiperen 9
26-11-2018 10 Intensieve bewegingsinterventie Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het OCW. Het eindrapport van Slim door Gym ligt op dit moment ter beoordeling bij het OCW en PROBO. Zodra het rapport is goedgekeurd, zal het rapport met daarin de resultaten van het onderzoek beschikbaar komen. N = 240 - Cognitief uitdagende spelvormen - Oefenen motoriek - Veranderende regels - Reageren, samenwerken en anticiperen 10
28-11-2018 11 Contactgegevens Web: www.slimdoorgym.nl Twitter: @slimdoorgym Irene van der Fels (UMCG) i.m.j.van.der.fels@umcg.nl