Basisschool de Bussel Wilhelminastraat 19c 5251 ER Vlijmen Tel: 073-5113042 e-mail: schoolleider@debussel.nl website: www.debussel.

Basisschool de Bussel Wilhelminastraat 19c 5251 ER Vlijmen Tel: 073-5113042 e-mail: schoolleider@debussel.nl website: www.debussel.nl Schoolplan 2011-2015 KBS de Bussel, Vlijmen

2 Inhoudsopgave Blz. Hoofdstuk 1 Inleiding 5 1.1 Doelen en functie van het schoolplan 5 1.2 Procedures voor het opstellen en vaststellen van 5 het schoolplan 1.3 Verwijzingen 5 Hoofdstuk 2 Schoolbeschrijving 6 2.1 Kenmerken school 6 2.2 Kenmerken schoolleiding en leraren 6 2.3 Kenmerken leerlingen 6 2.4 Kenmerken ouders en omgeving 7 Hoofdstuk 3 Het onderwijskundig beleid 10 3.1 De missie 10 3.2 De visie van de school 11 3.2.1 De visie van Scala 11 3.2.2 Algemene visie van De Bussel 11 3.2.3 Specifiek onderwijskundig beleid 13 3.3 Levensbeschouwelijke identiteit 13 3.4 Leerstofaanbod 14 3.5 Taalleesonderwijs 16 3.6 Rekenen en Wiskunde 17 3.7 Sociaal-emotionele ontwikkeling 18 3.8 Actief Burgerschap en Sociale Cohesie 19 3.9 ICT 20 3.10 Techniek en Wetenschap 20 3.11 Leertijd 21 3.12 Pedagogisch Klimaat 22 3.13 Didactisch handelen 23 3.14 Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen 24 3.15 Zorg en begeleiding 25 3.16 Passend onderwijs (afstemming) 26 3.16.1 De onderwijsbehoeften van de leerlingen 27 3.16.2 Het ontwikkelingsperspectief 28 3.16.3 Beleid meer begaafde leerlingen 28 3.16.4 Leerling gebonden financiering 28 3.16.5 Beleid m.b.t. langdurig zieken 29 3.17 Opbrengstgericht werken 29 3.18 Opbrengsten (van het onderwijs) 30

3 Blz. Hoofdstuk 4 Integraal personeelsbeleid 32 4.1 De schoolleiding 32 4.2 Beroepshouding professionele cultuur 34 4.3.1 Klassenbezoek 35 4.3.2 Persoonlijke Ontwikkelplannen (POP) 35 4.3.3 Het bekwaamheidsdossier 35 4.3.4 Het functioneringsgesprek (FG) 36 4.3.5 Het beoordelingsgesprek (BG) 36 4.3.6 Introductie en begeleiding nieuwe leerkrachten 36 4.3.7 Taakbeleid 36 4.3.8 Beleid m.b.t. stagiaires 36 4.3.9 Deskundigheidsbevordering 37 4.3.10 Collegiale consultatie 37 4.3.11 Teambuilding 37 4.3.12 Verzuimbeleid 38 Hoofdstuk 5 Organisatie en beleid 39 5.1. Organisatiestructuur en cultuur 39 5.2. Structuur 39 5.3. Schoolklimaat 39 5.4 Sociale Veiligheid 40 5.4.1 Arbobeleid 42 5.5 Communicatie 42 5.5.1 Interne Communicatie 42 5.5.2 Externe Communicatie 42 5.5.3 Begeleiding naar VO-scholen 44 5.5.4 Uitstroom naar Praktijkgericht Onderwijs/ Leerweg 44 ondersteunend onderwijs 5.6 Voor- en vroegschoolse educatie (wet OKE) 45 5.7 Buitenschoolse opvang en tussenschoolse opvang 45 Hoofdstuk 6 Financieel beleid 46 6.1 Lumpsum financiering ondersteuning 46 6.2 Huisvesting 46 6.3 Externe geldstromen 47 6.4 Interne geldstromen 47 6.5 Overblijfregeling 48 6.6 Sponsoring 48 6.7 Begrotingen 48 Blz.

4 Blz. Hoofdstuk 7 Kwaliteitsbeleid 49 7.1 Kwaliteitszorg 49 7.2 Wet- en regelgeving 51 7.3 Terugblik Schoolplan 2007-2011 51 7.4 Zelfevaluatie 52 7.5 Analyse inspectierapport 52 7.6 Analyse Quick Scan 53 7.7 Analyse oudervragenlijst 53 7.8 Analyse lerarenvragenlijst 54 7.9 Het evaluatieplan 55 7.10 Kwaliteitsprofiel Onze verbeterpunten 56 7.11 Plan van Aanpak 2011-2015 61 7.11.1 Het schoolontwikkelplan Jaar 2012-2013 62 7.11.2 Het schoolontwikkelplan Jaar 2013-2014 63 7.11.3 Het schoolontwikkelplan Jaar 2014-2015 64 7.11.4 Het schoolontwikkelplan Jaar 2015-2016 65

5 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Doelen en functie van het schoolplan Ons schoolplan beschrijft binnen de kaders van het Strategisch beleidsplan van Stichting Scala- in de eerste plaats onze kwaliteit: onze missie, onze visie en de daaraan gekoppelde doelen en verbeterplannen. Met behulp van WMKPO hebben we in kaart gebracht waar onze sterke punten en onze zwakke punten liggen. Hiermee hebben we zicht verkregen op de verbeterdoelen voor de komende vier jaar. In ons schoolplan leggen wij verantwoording af naar de overheid, het bevoegd gezag en de ouders. Daarnaast is het schoolplan een planningsdocument voor de planperiode 2011-2015. Op basis van ons vierjarige Plan van Aanpak (zie hoofdstuk 7) stelt de schoolleider jaarlijks een uitgewerkt jaarplan op. In een jaarverslag blikken we terug en wordt verantwoording afgelegd over de uitvoer van verbeteractiviteiten van dat schooljaar en de opbrengsten daarvan. Op deze wijze geven we vorm aan een cyclus van plannen, uitvoeren en evalueren (PDCA-cyclus). 1.2 Procedures voor het opstellen en vaststellen van het schoolplan Het schoolplan is door de schoolleider en ter instemming voorgelegd aan het team. De teamleden hebben meegedacht over de invulling van de verschillende hoofdstukken, met name over de ambities en de planning hiervan. De komende vier jaar zullen we planmatig hoofdstukken van ons schoolplan met elkaar bespreken. De verbeteractiviteiten worden 3 keer per jaar in het team geëvalueerd en bijgesteld. Via de Nieuwsbrief en de website worden ouders op de hoogte gehouden van onze verbeterplannen- en activiteiten. Daarnaast worden er thema-avonden georganiseerd waarin wij ouders inhoudelijk informeren over onze plannen. Daarnaast zal de schoolleider, in overleg met het team, aan het einde van ieder schooljaar het jaarplan voor het komende jaar vaststellen. In het jaarplan worden de beleidsterreinen weergegeven waarin het volgende schooljaar wordt gewerkt. Aan het einde van het schooljaar maakt de schoolleider een jaarverslag. Hierin blikt de school terug of de gestelde verbeterdoelen gerealiseerd zijn en leggen we jaarlijks verantwoording af naar de ouders over de opbrengsten van de verbeteractiviteiten. Op deze wijze geven we vorm aan een cyclus van plannen, uitvoeren en evalueren (PDCA-cyclus). 1.3 Verwijzingen In ons schoolplan verwijzen we naar de volgende beleidsstukken: Strategisch beleid Stichting Scala Strategisch personeelsplan Stichting Scala Het Zorgplan van Stichting Scala De schoolgids van KBS de Bussel Het zorgplan van KBS de Bussel Het katern Actief Burgerschap en Sociale Integratie Katern plan van Zorg en Begeleiding WMK-PO Meerjarenplanning Leermiddelen

6 Hoofdstuk 2 Schoolbeschrijving 2.1 Kenmerken school Katholieke Basisschool de Bussel Wilhelminastraat 19c 5251ER Vlijmen Tel: 073-5113042 e-mail: schoolleider@debussel.nl website: www.debussel.nl 2.2 Kenmerken schoolleiding en leraren KBS de Bussel valt onder Stichting Scala. Stichting Scala kent sinds 2011 een bovenschools directeur bestuurder, die wordt getoetst door een Raad van Toezicht. De directeur bestuurder wordt bijgestaan door een manager domein personeel, een manager domein facilitaire zaken en een manager domein passend onderwijs. De school wordt geleid door de schoolleider. Op de Bussel wordt deze functie ingevuld door mevrouw H. Smits. Zij organiseert op schoolniveau het primair onderwijsproces en is verantwoordelijk voor het onderwijskundig beleid op de school, waaronder de kwaliteit van het onderwijs en de zorgstructuur. Zij is het algemeen aanspreekpunt voor zowel ouders als teamleden. De schoolleider (SL) wordt bijgestaan door twee bouwcoördinatoren (OB- BB) en een Interne Begeleider (IZA). De begeleider is verantwoordelijk voor passend onderwijs aan de zorgleerlingen binnen en buiten de groep. Het aantal teamleden (excl. de schoolleider en de IZA) is 17: 8 in voltijd en 10 in deeltijd. De school beschikt daarnaast over twee onderwijsassistenten (OA). De leeftijdsopbouw wordt gegeven in onderstaand schema (stand van zaken per 01-10-2011). Per 01-10-2011 SL/IZA TL OA Ouder dan 50 jaar 1 9 2 Tussen 40 en 50 jaar 2 Tussen 30 en 40 jaar 1 4 Tussen 20 en 30 jaar 3 Jonger dan 20 jaar Totaal 2 18 2.3 Kenmerken leerlingen Onze school (die in schoolgroep 1 valt) wordt bezocht door 314 kinderen (stand van zaken 1-9-2011). 10,2% van de leerlingen kent een gewicht. Onderstaand schema geeft de aantallen leerlingen per groep en het percentage gewogen leerlingen:

7 Groep Aantal 0,0 0,3 1,2 Gewicht Groep 1 32 28 4 0 12,5 % Groep 2 36 31 5 0 13,8 % Groep 3 47 43 4 0 8,5 % Groep 4 39 35 4 0 10,2 % Groep 5 43 38 5 0 11,6 % Groep 6 42 40 2 0 4,7 % Groep 7 43 39 4 0 9,3 % Groep 8 32 28 4 0 12,5 % Totaal 314 282 32 0 10,2 % De conclusie is, dat het aantal gewogen leerlingen in de groepen 1 en 2 iets hoger dan het schoolgemiddelde ligt en dus enigszins is toegenomen. Daarnaast heeft de school in de onderbouw te maken met een terugloop van het leerlingenaantal. Per groep hebben we consequenties getrokken uit gewicht en specifieke kenmerken. Met name in de onderbouw willen we flink investeren op taal- en rekengebied. We zullen daarbij zoveel mogelijk doelgericht te werk gaan aan de hand van en nieuw geïntegreerde methode voor kleuters. 2.4 Kenmerken ouders en omgeving De Bussel staat in een wijk met voor een groot gedeelte woningen in een gemiddelde en hogere prijsklasse. Veel ouders hebben na het voortgezet onderwijs een hogere opleiding genoten. Het opleidingsniveau van de ouders wordt gegeven in onderstaand schema. De kengetallen laten zien, dat onze school te maken heeft met een groep 3 populatie met een hogere opleiding inclusief Mavo. De ouderpopulatie laat geen directe gevolgen zien voor ons beleid m.b.t. actief burgerschap en sociale integratie. Groep Groep 3 Groep 2 Groep 1 Hoger incl. Mavo vbo/vmbo k en b (v)so-zmlk Groep 1 44 12 0 Groep 2 51 11 0 Groep 3 75 14 0 Groep 4 59 18 0 Groep 5 71 14 0 Groep 6 66 15 0 Groep 7 68 17 0 Groep 8 46 17 0 Totaal 480 118 0

8 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 groep 1 groep 2 groep 3 groep 4 groep 5 groep 6 groep 7 groep 8 VBO/VMBO hoger inclusief Mavo Prognoses: interne en externe ontwikkelingen In het kader van ons nieuwe schoolplan zien we voor de komende vier jaren een aantal sterke punten (intern en extern) en zwakke punten (intern en extern) voor wat betreft de school, het personeel en de leerlingen. We willen daarmee nadrukkelijk rekening houden in ons beleid en onze beleidskeuzen. KANSEN INTERN Een team dat open staat voor veranderingen; Grote inzet en betrokkenheid van leerkrachten Goede mogelijkheden voor zelfstandig werken; Inhoudelijke kennis op het gebied van leer- en gedragsproblemen; Inzet digitaal materiaal; Breed aanbod aan inhoudelijk onderwijs; Goede zorg vanuit PMM voor kinderen en collegae; Gedragsprotocol, afgestemd op de Kanjertraining; BEDREIGINGEN Effectieve instructie, met name het toepassen van het direct instructiemodel; De grootte van de groepen bij groepsdoorbrekend rekenen, technisch lezen en begrijpend lezen Verouderde methodes W.O. en Begrijpend lezen; Ondersteunende inzet van computers bij het lesaanbod; Uitdagen van de meerbegaafde leerlingen; Planmatig uitvoeren van de zorg; Gedeelde verantwoordelijkheid is tijdrovend; EXTERN Kinderen hebben brede interesse en kennis buiten de eigen leefomgeving; De kinderen gaan respectvol met elkaar en de leerkracht om vanuit de Kanjergedachte; Veilige leef- en leeromgeving; Veel werkende ouders; Veel gepraat aan de poort; Gedeelde verantwoordelijkheid ouders versus school; Omgaan met emoties,

9 Betrokken, positieve oudervereniging en MR; Goede contacten met externe instanties, waaronder Zorg voor Jeugd en Gezin, schoolmaatschappelijke werk, sociaal verpleegkundige; inleven in elkaars beweegredenen; Verkeersveiligheid rond de school; Referentiekaders Taal en Rekenen Het ministerie heeft in juni 2010 in een brief de scholen op de hoogte gesteld van de referentieniveaus taal en rekenen. Het team van de Bussel heeft kennisgenomen van de referentiekaders taal en rekenen die gelden vanaf 1 augustus 2010. Voor het hele onderwijs is hierin vastgelegd wat leerlingen moeten kennen en kunnen als het gaat om Nederlandse taal en rekenen / wiskunde. We zijn ons aan het oriënteren welke maatregelen de school moet nemen om helemaal volgens deze referentiekaders te werken. Als eerste wordt in het schooljaar 2011-2012 het rekenbeleid onder de loep genomen. Naar aanleiding van de trendanalyses van CITO Rekenen en wiskunde zijn de tussen- en einddoelen voor het rekenonderwijs vastgelegd binnen bovengenoemde referentiekaders. Binnen het team worden actiepunten geformuleerd om de gestelde doelen te halen. In het schooljaar 2012-2013 zal dezelfde procedure worden gevolgd voor het taalonderwijs.

10 Hoofdstuk 3 Het onderwijskundig beleid 3.1 De missie De missie van Scala Scala wil zorg dragen voor veilige scholen, waar kinderen graag zijn en leren om vertrouwen in eigen kunnen te krijgen. Zij gaan daarbij voor: Vernieuwend onderwijs Passend onderwijs Resultaat en zichtbaar goede kwaliteit Ontwikkeling, leren en welzijn voor kinderen in de leeftijd van 2 tot 14 jaar Een breed en divers onderwijsaanbod Delen van verantwoordelijkheid Invloed geven op eigen ontwikkeling/leerproces Een brede ontwikkeling In deze missie staan de ontwikkeling en het leren van het kind centraal vanuit de gedachte dat iedereen ertoe doet. De missie van De Bussel De Bussel is een katholieke basisschool voor kinderen van 4 t/m 12 jaar. Wij hanteren het leerstofjaarklassensysteem, met veel aandacht voor de onderwijsbehoeften van het individuele kind. Tijdens de reken- en technisch leeslessen wordt er groepsdoorbrekend gewerkt. Hiermee beoogt De Bussel onderwijs op maat te bieden. Om dit te verwezenlijken werken we met gedeelde verantwoordelijkheid. Er wordt door meerdere leerkrachten naar een kind gekeken, waarbij ook de zorg voor kinderen samen gedeeld wordt. Kijkend naar onderwijs- en ontwikkelbehoeften besteden we naast het leerproces evenredig veel aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind, zodat onze kinderen optimaal worden voorbereid op het vervolgonderwijs en hun plekje weten te veroveren in de maatschappij. In deze wil de Bussel haar leerlingen opvoeden tot volwaardige en respectvolle burgers. Slogan en kernwaarden Onze slogan is De Bussel maakt het verschil. De Bussel wil een prestatiegerichte school zijn, die cognitief hoge eisen stelt aan de leerlingen, zonder daarbij de individuele verschillen uit het oog te verliezen. Een school die structuur biedt. Een school, waar structureel en systematisch aandacht wordt geschonken aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van alle leerlingen vanuit de Kanjergedachte. Een school met betrokken leerkrachten. Kortom, een school waar leerkrachten het verschil maken. De Bussel staat voor: Een veilige en vertrouwde leeromgeving, waarin het unieke van ieder kind uitgangspunt is van het opvoedkundig en onderwijskundig handelen; Een school waar waarden en normen belangrijk zijn, waarbij we elkaars mening en ideeën respecteren; Een school die de kinderen mee wil geven positief over zichzelf en de ander te leren denken; Een school met een goed pedagogisch en didactisch klimaat; Een school met oog voor nieuwe ontwikkelingen

11 Streefbeelden Voor de komende vier jaar zijn de volgende richtinggevende uitspraken van belang met betrekking tot onze activiteiten en prioritering: 1. De Bussel werkt opbrengstgericht, waarbij voor Technisch Lezen, Rekenen en Spelling streefdoelen zijn vastgelegd; 2. De leertijd wordt zo effectief mogelijk ingericht; 3. De kinderen zijn medeverantwoordelijk voor hun eigen leerproces; 4. Er wordt structureel en systematisch aandacht geschonken aan de sociaal-emotionele ontwikkeling; 5. Het onderwijs op onze school is aangepast aan de onderwijsbehoeften van de kinderen; Deze punten zijn verder uitgewerkt in het plan van aanpak (hoofdstuk 7 kwaliteitsbeleid) Missiebeleid Om de missie van de school en van Scala levend te houden is de missie van Scala opgenomen in een brochure, down te loaden op www.scalascholen.nl. De missie van de school wordt jaarlijks tijdens de algemene kennismakingsavond besproken met de ouders. Ook in de MR is de missie een jaarlijks terugkerend bespreekpunt. In het team wordt de schoolmissie minimaal 1 x per jaar aan de orde gesteld om de missie te blijven borgen. 3.2 De visie van de school 3.2.1 De visie van Scala Ieder kind heeft een scala aan talenten. Wij zorgen dat ieder kind die talenten kan tonen en kan ontwikkelen, in een omgeving die veilig is, die uitnodigt en die uitdaagt. Wij moedigen aan dat kinderen zelf een bijdrage leveren aan hun eigen leerproces. Scala kiest voor een brede ontwikkeling bij kinderen. Het gaat niet alleen om het vergaren van kennis, de sociaal-emotionele of de motorische ontwikkeling. De interesses en de leefwereld van kinderen krijgen alle ruimte. 3.2.2 Algemene visie van De Bussel Levensbeschouwelijke identiteit De Bussel is een school op katholieke grondslag. De school staat bewust stil bij levensbeschouwelijke vragen. De Bussel is gericht op de eigenheid van elk kind en de diversiteit binnen de eigen groep, de school, de woonomgeving en de maatschappij. Het gaat ons niet alleen om het verwerven van kennis en praktische vaardigheden, maar vooral ook om de vorming tot volwaardige mensen in persoonlijk, sociaal en ook levensbeschouwelijk opzicht. Het levensbeschouwelijk onderwijs bestaat uit schoolcatechese, aandacht voor andere geestelijke stromingen en sociale normen- en waardenoriëntatie. We zien een sterke relatie tussen levensbeschouwelijke vorming, sociaal-emotionele ontwikkeling, actief burgerschap en sociale cohesie. Pedagogisch en didactisch handelen De Bussel wil een pedagogisch klimaat creëren waarbij alle leerlingen zich veilig voelen. We vinden het heel belangrijk dat er een goede sfeer heerst tussen de leerkrachten en de kinderen, tussen de kinderen onderling en tussen de leerkrachten onderling. Daarom hebben we als methode voor sociaal emotionele

12 vorming voor De Kanjertraining gekozen. Het doel van de kanjertraining is dat kinderen leren positief over zichzelf en de ander te denken. Door middel van de kanjertraining voelen de kinderen zich veilig, zijn ze betrokken bij elkaar, weten ze onderlinge conflicten respectvol op te lossen en helpen ze elkaar. Een goed pedagogisch klimaat biedt de kinderen mogelijkheden om positieve (leer)ervaringen op te doen. Het pedagogisch klimaat binnen onze school beperkt zich dan ook niet alleen tot de relatie leerkracht leerling. Het heeft ook te maken met de wijze waarop wij als leerkrachten met elkaar omgaan en ons gezamenlijk verantwoordelijk voelen voor het wel en wee van onze kinderen, het schoolgebouw en de schoolomgeving. Goed pedagogisch handelen is onlosmakelijk verbonden met goed didactisch handelen. Gelet op de didactiek vinden we de volgende zaken van groot belang: - interactief lesgeven; - actieve betrokkenheid en eigen inbreng van leerlingen; - onderwijs op maat, afgestemd op individuele onderwijsbehoeften - uitdagende leerstof bieden - een kwaliteitsvolle instructie verzorgen volgens het directe instructiemodel; - kinderen zelfstandig (samen) laten werken. - Kinderen leren eigen keuzes te maken; Zorg en begeleiding Om tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van alle leerlingen, wordt op De Bussel veel aandacht geschonken aan zorg en begeleiding. De ontwikkeling van de leerlingen wordt gevolgd met behulp van Cito-toetsen (cognitief), methodegebonden toetsen en SCOL (sociaal-emotioneel). De zorg richt zich op het wegwerken of verkleinen van onderwijsachterstanden (leerprestaties) en het verbeteren van de sociaal-emotionele ontwikkeling. De toetsresultaten beschouwen we als indicatief. Het totaalbeeld van de leerling zoals dat in het gesprek tussen begeleider en leraar aan de orde komt- bepaalt de onderwijsbehoefte van de leerling. De zorg richt zich op meerdere typen leerlingen. In de eerste plaats focust de zorg zich op leerlingen met een V-score (niveau-indicatie), leerlingen die sterk terugvallen in resultaten en leerlingen met sociaal-emotionele problemen. Daarnaast besteden we bij de zorg en begeleiding aandacht aan de meer begaafde leerlingen. De zorgleerlingen worden besproken in de leerlingenbespreking. Middels de groepsbespreking met de begeleider worden alle leerlingen gevolgd.

13 3.2.3 Specifiek onderwijskundig beleid Onderwijskundig concept De Bussel streeft ernaar alle kinderen maximale ontplooiingskansen te bieden. We hebben de organisatie van ons onderwijs hier dusdanig op aangepast, dat elk kind op zijn / haar eigen niveau wordt aangesproken. Van elk leerjaar wordt voor de vakgebieden Rekenen en Technisch Lezen een groepsoverzicht gemaakt, waarbij de kinderen, groepsdoorbrekend, ingedeeld worden in drie groepen: VIG(=Verlengde Instructiegroep), Basis en Plus, op basis van toetsgegevens, observaties en onderwijsbehoeften. Door stofreductie, begeleid inoefenen, compacten en aanreiken van plustaken wordt elke kind op zijn eigen niveau uitgedaagd. Elke leerkracht draagt hierbij de verantwoording over twee instructiegroepen. Dit vraagt om een gedeelde verantwoordelijkheid van de leerkrachten, waarbij elk kind door meerdere ogen wordt gezien. Het groepsoverzicht wordt vertaald naar een groepsplan, waarin de doelen, aanpak, organisatie en evaluatie beschreven staan. Op deze manier differentieert de Bussel naar instructiebehoefte en naar leerstofbehoefte. Om kinderen optimaal te begeleiden en goed zicht te houden op de vorderingen hanteert onze school een goed registratie- en observatiesysteem. Onze onderwijskundige speerpunten De Bussel heeft een aantal principes vastgesteld voor kwalitatief goed onderwijs. Van belang zijn de volgende aspecten: 1. De instructie sluit aan op de instructie- en onderwijsbehoeften van de leerlingen. 2. Effectieve besteding van de leertijd door toepassing van het direct instructiemodel 3. De instructie is gericht op het vergroten van het leerrendement en de betrokkenheid van de leerlingen 4. Leraren werken handelingsgericht met groepsplannen, uitgaande van de onderwijsbehoeften van de leerlingen. 5. Leraren stellen hoge verwachtingen aan de leerlingen 6. Leerlingen dragen in groeiende mate verantwoording over hun eigen leerproces. 7. Zelfstandig werken uitbreiden naar zelfverantwoordelijk leren 8. Leraren hebben een gedeelde verantwoordelijkheid m.b.t. tot het groepsdoorbrekend werken 9. De zorg en begeleiding is een onderdeel van het handelen van de leraren 10.Leraren moeten in staat worden gesteld om een passend onderwijszorgaanbod voor alle leerlingen te realiseren 11.Deskundigheidsbevordering m.b.t. effectief onderwijs en het werken met groepsplannen 3.3 Levensbeschouwelijke identiteit De Bussel is een rooms katholieke basisschool. Wij dragen de christelijke traditie uit en geven deze door aan onze leerlingen. Deze levenshouding loopt als een rode draad door alle lessen en activiteiten van de school. Expliciet komt zij wekelijks aan bod binnen de lessen catechese / levensbeschouwing. Tijdens deze lessen leggen wij verband tussen ervaringen van kinderen en de kerkelijke tradities aan de hand van bijbelverhalen.

14 De Bussel staat niet alleen stil bij christelijke feesten, maar besteedt ook aandacht aan andere geestelijke stromingen. Zo proberen wij onze kinderen voor te bereiden op een veelkleurige samenleving, waarbinnen verschillende opvattingen naast elkaar leven en waarbinnen ze respect hebben voor de mening en visie van anderen. Onze ambities zijn: 1. We besteden wekelijks aandacht aan levensbeschouwelijke vorming; 2. We besteden aandacht aan verschillende geestelijke stromingen; 3. We besteden gericht en methodisch aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling; 4. We besteden aandacht aan actief burgerschap en sociale cohesie; 5. We werken met de methode Kleur om kinderen bewust te maken van verschillen in de samenleving en om hiermee te leren omgaan. Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de schoolleider en het team m.b.v. de Quick Scan uit WMK-po. De Quick Scan voor levensbeschouwing wordt in 2013-2014 afgenomen. Er zijn op dit moment geen punten waarop actie moet worden ondernomen. 3.4 Leerstofaanbod Op onze school gebruiken we moderne methoden die voldoen aan de kerndoelen. De methoden voor Begrijpend lezen en Wereldoriëntatie zijn toe aan vernieuwing. Voor de toetsing van de leerstof maken we gebruik van methodeonafhankelijke (CITO leerlingvolgsysteem) en methodegebonden toetsen. Ten aanzien van leerstofaanbod hebben we de volgende ambities vastgesteld: 1. Onze methodes voldoen aan de kerndoelen (zie overzicht) 2. We gebruiken voor Taal en Rekenen methodegebonden toetsen (zie overzicht) 3. Het leerstofaanbod vertoont een doorgaande lijn 4. Het leerstofaanbod voorziet in verschillende onderwijs- en instructiebehoeften 5. Het leerstofaanbod voorziet in de ondersteuning van de sociaal-emotionele ontwikkeling 6. Het leerstofaanbod voorziet in het gebruik leren maken van ICT 7. Het leerstofaanbod voorziet in aandacht voor intercultureel onderwijs 8. Het leerstofaanbod bereidt leerlingen voor op het vervolgonderwijs Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de schoolleider en het team m.b.v. de Quick Scan uit WMK-po. Het onderdeel Aanbod is voor het laatst gemeten met de Quick Scan in januari 2012. De volgende verbeterpunten zijn naar voren gekomen: De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen De school biedt leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand De school heeft een aanbod gericht op bevordering van sociale integratie en burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving; De school biedt leerlingen kennis aan over de verschillende culturen die in Nederland aanwezig zijn, met de daarbij behorende waarden en normen

15 Overzicht methoden en toetsinstrumenten Vak Methodes Toetsinstrumenten Taal en spelling Kleuterplein Cito - Taal voor kleuters Taal in Beeld (groep 1 en 2) Spelling in Beeld Cito Woordenschat (groep 3 t/m 6) Cito Spelling (groep 3 t/m 8) Methodegebonden toetsen (groep 3 t/m 8) Cito entreetoets Lezen (technisch en begrijpend) Rekenen De Leessleutel Estafette (technisch lezen) Lezen in Beeld (begrijpend lezen) Kleuterplein Alles telt Schrijven Schrijfsleutel (groep 3) Handschrift (groep 4 t/m 8) Cito eindtoets DMT gr. 3 t/m 8 Cito-Leestechniek gr. 3 Cito-Leestempo gr. 4 t/m 6 Begrijpend lezen gr. 4 t/m 8 Protocol Leesproblemen Dyslexie Cito Rekenen voor kleuters (groep 1-2) Cito - Rekenen en Wiskunde 2011 (groep 3 t/m 8) Methodegebonden toetsen (groep 3 t/m 8) CITO entreetoets CITO eindtoets Protocol (Ernstige) RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie methodegebonden toetsen Catechese en Kleur Observaties levensbeschouwing Engelse taal Take it Easy methodegebonden toetsen Aardrijkskunde Het ei van Columbus: Land methodegebonden toetsen in Zicht. Geschiedenis Het ei van Columbus:Een methodegebonden toetsen Zee van Tijd Natuur Het ei van Columbus: In methodegebonden toetsen Vogelvlucht Nieuws uit de natuur Verkeer Wijzer door het Verkeer Verkeersexamen groep 7 Muziek en drama Moet je doen Presentaties Tekenen en Moet je doen Presentaties handvaardigheid Bewegingsonderwijs Basislessen Bewegingsonderwijs Spel en toestel Observaties

16 Overzicht m.b.t. methodevervanging Vak Methodes 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 Taal/rekenen/ Kleuterplein (groep 1 X motroriek en 2) Aanvankelijk X Lezen Technisch Estafette (groep 4 t/m X Lezen 8) Begrijpend X lezen Aardrijkskunde X Biologie X Geschiedenis X Rekenen X Creatieve vakken X 3.5 Taalleesonderwijs Nederlandse taal is een belangrijk vakgebied op de Bussel. Onze Taalmethode staat voor kwaliteit en voldoet ruimschoots aan de kerndoelen voor het basisonderwijs, waarin aandacht besteed wordt aan woordenschat, effectief spreken en luisteren, taalbeschouwing en stellen. Het onderwijs in Nederlandse taal is erop gericht, dat leerlingen: vaardigheden ontwikkelen waarmee ze de Nederlandse taal doelmatig gebruiken in situaties die zich in het dagelijks leven voordoen; effectief kunnen communiceren; kennis en inzicht verwerven omtrent betekenis, gebruik en vorm van taal; plezier hebben en houden in het gebruiken en beschouwen van taal. Taal komt tot uiting in veel vakgebieden. Aangeleerde strategieën bij begrijpend lezen worden toegepast tijdens het verwerken van teksten op andere vakgebieden. Vanaf groep 1 heeft de Bussel haar methoden hierop afgestemd. Het leesplezier van de leerlingen wordt bevorderd door de klassenbibliotheek en het voorlezen. De leerlingen kunnen na elk gelezen boek bij één van de leerkrachten terecht voor een korte bespreking van hun boek. Hiervan wordt een administratie bijgehouden. Vanaf groep 5 wordt de mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid verder ontwikkeld door het houden van spreekbeurten. Onze ambities zijn : 1. De school beschikt over een goede methode voor aanvankelijk leesonderwijs met veel differentiatiemogelijkheden; 2. De school beschikt over goede methoden voor taal, begrijpend lezen en technisch lezen, die voldoen aan de kerndoelen; 3. De school besteedt voldoende aandacht aan taal- en woordenschatonderwijs; 4. Het aanbod is afgestemd op de leerlingenpopulatie; 5. Alle taalvakken en -onderdelen staan duidelijk vermeld in het lesrooster; 6. De school geeft technisch lezen in alle groepen (t/m groep 8) 7. De school heeft normen vastgesteld voor het leesonderwijs; 8. De school beschikt over een Protocol Dyslexie;

17 9. We laten de kinderen taal beleven door extra activiteiten, zoals de Kinderboekenweek, het voorleesontbijt, de Nationale Voorleeswedstrijdwedstrijd etc.; 10.We gebruiken CITO-toetsen om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen; 11.Het afstemmen van de taaldoelen op de referentiekaders Taal. Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden tenminste 1 x per vier jaar beoordeeld door de schoolleider en het team m.b.v. de Quick scan WMK-po. In december 2012 is de Schooldiagnose voor Taalleesonderwijs afgenomen. Daaruit kwamen de volgende verbeterpunten naar voren: Het herhalen van de didactische aanpak op het gebied van woordenschatonderwijs; Het implementeren en eigen maken van het protocol dyslexie; Het aanbod aan (meer)begaafden afstemmen op onderwijsbehoeften: compacten en verrijken; Verbetertraject spellingsonderwijs uitvoeren; Planmatig zorgeffecten nagaan en bijstellen; De school oriënteert zich op het afstemmen van de taaldoelen op de referentiekaders Taal en welke aanpassingen dit van de school vraagt. Het onderwijs in technisch lezen wordt gegeven tot en met groep 8; De leraren combineren leestechniek, leesbegrip en leesplezier. We zijn ons verder aan het oriënteren op het afstemmen van onze taaldoelen op de referentiekaders Taal en welke aanpassingen dit van de school vraagt. 3.6 Rekenen en Wiskunde Rekenen en wiskunde is een belangrijk vak op de Bussel. Het rooster borgt, dat we expliciet aandacht besteden aan rekenen en wiskunde. Er wordt gewerkt met het direct-instructiemodel, waarbij dagelijks wordt teruggeblikt op het geleerde. Automatiseren is een dagelijks terugkerende activiteit. Per leerjaar zijn voor de Cito-toetsen Rekenen en Wiskunde tussendoelen vastgelegd. We gebruiken moderne methodes vanaf groep 1 en Cito-toetsen om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. Onze ambities zijn: 1. We beschikken over een moderne, eigentijdse methode (groep 1 t/m 8); 2. In groep 1 en 2 wordt les gegeven aan de hand van leerlijnen (Kleuterplein); 3. De leraren besteden structureel aandacht aan rekenen en wiskunde ; 4. Er wordt dagelijks geautomatiseerd vanaf groep 3; 5. Het lesrooster vermeldt de aandacht die besteed wordt aan automatiseren; 6. We volgen de ontwikkeling van de leerlingen m.b.v. het Cito-LVS; 7. Per groep hebben we voor de Cito-toetsen normen vastgesteld; 8. De tussen- en einddoelen rekenen en Wiskunde zijn gekoppeld aan de referentieniveaus; 9. We gebruiken de methodegebonden toetsen systematisch; 10.De leraren beschikken over voldoende kennis en vaardigheden t.a.v. de moderne rekendidactiek ; 11.De leraren werken opbrengstgericht; 12.De leraren werken bij rekenen en wiskunde met groepsplannen (HGW); 13.De school beschikt over het Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen

18 Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de schoolleider en het team m.b.v. de Quick Scan in WMK-po. In november 2011 is de Schooldiagnose voor rekenen en wiskunde afgenomen. Daaruit kwamen de volgende verbeterpunten naar voren: toepassen van het direct instructiemodel interactieve onderwijsactiviteiten optimaliseren: voorkennis activeren, aanpakgedrag (laten) verwoorden rekeninhouden afstemmen op onderwijsbehoeften: compacten, minimaliseren tussen- en einddoelen voor rekenen vastleggen trendanalyses maken t.b.v. aanpassing van het onderwijsleerproces planmatig zorgeffecten nagaan en bijstellen Oriëntatie op de referentiekaders Rekenen Deze verbeterpunten zijn vastgelegd in een kwaliteitskaart. 3.7 Sociaal-emotionele ontwikkeling Het sociaal-emotionele welbevinden van de leerlingen heeft veel invloed op hun totale functioneren. Onze school levert een bijdrage aan de ontwikkeling van het kind tot een persoon met een eigen identiteit in een veranderende maatschappij. Dit doen we door het bieden van een veilige basis waarin respect, rust, warmte, vertrouwen en uitdaging belangrijke elementen vormen. Het gehele team heeft de Kanjertraining gevolgd. Enkele leraren zijn volledig gecertificeerd, anderen moeten nog een laatste nascholing volgen. Vanuit de kanjergedachte wordt structureel en systematisch aandacht besteed aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen. De ontwikkeling van de groep en de individuele leerlingen wordt tijdens de groepsbespreking besproken (leerkracht en interne begeleider). In deze gesprekken worden ook mogelijke aanpakken voor een groep of voor een individuele leerling besproken. Onze ambities zijn: 1. Onze school besteedt structureel en systematisch aandacht aan de sociaalemotionele ontwikkeling (zie rooster) 2. Onze school beschikt over een methode voor sociaal-emotionele ontwikkeling: de Kanjertraining 3. Onze school beschikt over een LVS voor sociaal-emotionele ontwikkeling (Scol) 4. We beschikken over normen: als meer dan 25% van de leerlingen uitvalt op een aspect (IV/V), dan volgt er actie (groepsplan) 5. Het rapport geeft waarderingen voor de sociaal-emotionele ontwikkeling 6. De sociaal emotionele ontwikkeling komt aan bod tijdens de groepsbespreking met de interne begeleider 7. De leerlingen vullen vanaf groep 6 jaarlijks een vragenlijst in 8. We koppelen de sociaal-emotionele ontwikkeling aan godsdienstonderwijs en actief burgerschap Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden 2 x per twee jaar beoordeeld met behulp van SCOL. Onze verbeterpunten: Implementatie van een LVS voor sociaal-emotionele ontwikkeling (Scol) De school heeft normen gekoppeld aan het LVS SEO De sociaal emotionele ontwikkeling komt aan bod tijdens de groepsbespreking met de interne begeleider

19 De school koppelt de sociaal-emotionele ontwikkeling aan godsdienstonderwijs en actief burgerschap. 3.8 Actief Burgerschap en Sociale Cohesie Ten aanzien van Actief Burgerschap en Sociale Cohesie hebben we allereerst de kenmerken en risico s van de omgeving in kaart gebracht. Op basis van de risico s hebben we vervolgens onze visie, onze doelen (ambities) en ons aanbod vastgesteld. Onze ambities hebben we vastgelegd in een verbeterplan en een kwaliteitskaart Sociaal Emotionele Ontwikkeling. Leerlingen groeien op in een steeds complexere, pluriforme maatschappij. De Bussel streeft er naar haar leerlingen op te voeden tot betrokken burgers die een bijdrage kunnen en willen leveren aan een betere wereld. Het gaat er hierbij om dat het kind zichzelf leert kennen, zich leert zien als onderdeel van zijn omgeving en in het geheel van de wereld. Identiteitsontwikkeling heeft een relatie met levensbeschouwelijke en morele ontwikkeling. Daarnaast heeft het te maken met het zelfbeeld, hoe je in de wereld staat, hoe jij jezelf ziet ten opzichte van anderen door te onderzoeken wie jezelf bent, wat je kunt, wat je wilt, wat voor jou het goede leven is en welke keuzes je maakt. De school is voor de leerling de meest directe vorm waarin de samenleving zich manifesteert. In de klas, op het schoolplein wordt de leerling geconfronteerd met meningsverschillen, ruzie, pestgedrag, geweld maar ook met inspraak, groepsvorming en gemeenschap. Op school wordt de leerling gestimuleerd voor zijn mening uit te komen en die te onderbouwen met argumenten. Onze ambities zijn: 1. We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen) omgaan met zichzelf, de medemens en de omgeving. 2. Wij voeden onze leerlingen op tot personen die weten wat democratie inhoudt en die daar ook naar handelen. Ze leren hun mening over maatschappelijke thema s te verwoorden 3. We voeden onze leerlingen op tot mensen die meedoen, die actief betrokken willen zijn op de samenleving en die gericht zijn op samenwerking. 4. We voeden onze leerlingen op tot personen die kennis hebben van, en respect voor andere opvattingen en overtuigingen (religies). 5. We richten ons op de algemene ontwikkeling en we geven onze leerlingen culturele bagage mee voor het leven. Per ambitie hebben we een aanbod geformuleerd. Dit aanbod is opgenomen in een document Actief Burgerschap en Sociale Integratie (zie:bijlage). Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities m.b.t. 'actief burgerschap en integratie' worden een 1 x per vier jaar beoordeeld door schoolleider en team m.b.v. de Quick Scan (WMK-po). Dit beleidsterrein is gescoord in het schooljaar 2012-2013. Verbeterpunten: De school besteedt structureel aandacht aan de aan burgerschap en integratie gerelateerde kerndoelen; De school heeft een aanbodgericht op de bevordering van burgerschap en integratie; De school brengt burgerschap en integratie zelf in de praktijk.

20 Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is in 2012 een document Actief Burgerschap en Sociale Integratie vastgesteld. Hierin hebben we de volgende verbeterpunten vastgelegd: De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van burgerschap en integratie; De school heeft een visie op burgerschap en integratie en geeft daar planmatig invulling aan; De school legt verantwoording af over haar visie en de wijze waarop ze daar invulling aan geeft; De school evalueert of de beoogde doelen voor burgerschap en integratie worden gerealiseerd; De school stemt haar aanbod af op specifieke omstandigheden in en rond de school; De school heeft een aanbod gericht op de bevordering van burgerschap en integratie; De school brengt burgerschap en integratie zelf in de praktijk; De school besteedt structureel aandacht aan de aan burgerschap en integratie gerelateerde kerndoelen. 3.9 ICT ICT neemt in ons onderwijs een steeds belangrijkere plaats in. De maatschappij van nu vraagt van onze leerlingen ICT-kennis en vaardigheden, daarom leren we onze leerlingen planmatig om te gaan met ICT-middelen. De leraren gebruiken ICT in hun lessen en zorgen ervoor dat de leerlingen aan de slag (kunnen) gaan met de computer(s), de ICT-programma s en de bijbehorende software. Onze ambities zijn: 1. De leraren maken gebruik van het digitale schoolbord 2. De leerlingen kunnen werken met Word, Excel en PowerPoint (einde basisschool) 3. De leerlingen werken met software bij taal, rekenen, lezen en wereldoriëntatie 4. De leerlingen kunnen een werkstuk maken met een verzorgde lay-out 5. De leerlingen zijn vertrouwd met Internet 6. De leraren geven opdrachten die het gebruik van het Internet stimuleren 7. We beschikken over een Internetprotocol 8. De leraren beschikken over voldoende ICT-kennis en -vaardigheden 9. Om bovenstaande ambities te realiseren beschikt de schoolover technisch en inhoudelijk goede (werkende) hard- en software Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de schoolleider en het team middels de Quick Scan van WMK-po. De Quick Scan voor de actieve en zelfstandige rol van de leerlingen is in 2012-2013 afgenomen. Verbeterpunten: De school zorgt ervoor, dat ICT-gebruik plaatsvindt met voldoend e en adequate apparatuur en voorzieningen voor leerlingen en personeel (infrastructuur) De leerlingen gebruiken ICT om in toenemend e mate de verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces te krijgen (actief leren)

21 De ICT-doelen maken deel uit van een samenhang en de visie op leren en onderwijzen (kwaliteitszorg ) 3.10 Techniek en Wetenschap Op de Bussel wordt nog minimaal aandacht besteed aan techniek en wetenschap. Met de vakdocent Techniek wordt bekeken waar mogelijkheden liggen binnen de Bussel. De school gaat zich oriënteren op onderwijsondersteunende materialen om tot een verantwoorde aanschaf van techniek- en wetenschapmaterialen te komen. Techniek heeft echter voorlopig nog niet een hoge prioriteit. De school is zich er echter wel van bewust dat het leerstofaanbod Techniek een voorbereidende functie heeft op het aanbod in het vervolgonderwijs. Een positieve waardering voor techniek en de technische beroepen op de Bussel heeft ook een positieve impact op ouders om te komen tot een verantwoorde keuze voor een vervolgopleiding van hun kind. Onze ambities zijn: 1. We ontwikkelen bij onze leerlingen een positieve houding t.o.v techniek en wetenschap 2. De leerlingen kunnen oplossingen ontwerpen, maken en gebruiken bij technische problemen. Zij hanteren daarbij enkele elementaire technische inzichten waaronder in elk geval: constructieprincipes (materiaalgebruik, stevigheid, verbindingen), bewegings- en overbrengingsprincipes (hefboom, katrol, tandwiel). 3. De leerlingen kunnen een aantal technische producten uit de eigen leefwereld op hun niveau onderzoeken naar functionaliteit, materiaalgebruik en vormgeving en kunnen de werking ervan verklaren. De producten betreffen voorbeelden uit de gebieden constructies, transport, communicatie en productie. 4. Leergang Techniek en wetenschap opzetten, in samenspraak met een deskundige binnen Stichting Scala. 5. De school oriënteert zich op onderwijsondersteunende materialen om tot een verantwoorde aanschaf van techniek- en wetenschapmaterialen te komen. 6. De school voorziet op termijn in een aanbod in Techniek gericht op de verwerving van kennis, inzicht vaardigheden en houdingen Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden 1 x per vier jaar beoordeeld door de schoolleider en het team middels de Quick Scan van WMK-po. Het beleidsterrein Techniek en Wetenschap staat gepland voor het schooljaar 2013-2014. De volgende verbeterpunten verdienen onze aandacht: De school beschikt over een leergang Techniek en Wetenschap De school voorziet op termijn in een aanbod in Techniek, gericht op de verwerving van kennis, inzicht vaardigheden en houdingen 3.11 Leertijd Effectieve leertijd is essentieel voor het verbeteren van de schoolprestaties van alle leerlingen Om de leertijd optimaal te benutten biedt de Bussel een heldere structuur door de hele school en zijn de lesroosters dusdanig op elkaar afgestemd, dat er zo min mogelijk lestijd verloren gaat. Door het toepassen van het direct instructiemodel, zorgen we ervoor dat de leerlingen voldoende leer- en instructietijd krijgen om zich de leerstof eigen te maken.

22 De Bussel heeft een doorgaande leerlijn vastgesteld m.b.t. zelfstandig werken, waarbij de leerkrachten taakgerichte leertijd inplannen die in belangrijke mate de hoogte van de leerprestaties bepalen. Hierbij streeft de Bussel zelfverantwoordelijk leren na. In principe trachten we zo alle leerlingen in acht jaar de einddoelen basisonderwijs te laten halen. Onze ambities zijn: 1. Leraren bereiden zich schriftelijk voor: programma en tijd(en) 2. Leraren zorgen voor een effectief klassenmanagement 3. Op schoolniveau wordt er voldoende onderwijstijd gepland voor lezen, rekenen en taal, conform het landelijk gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie 4. Leraren hanteren eenduidige week- en dagroosters 5. Leraren variëren de hoeveelheid leertijd afhankelijk van de onderwijsbehoeften 6. Leraren plannen structureel taakgerichte leertijd in 7. Leraren dagen leerlingen uit tot zelfverantwoordelijk leren 8. De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden tenminste 1 x per vier jaar beoordeeld door de schoolleider en het team middels WMK-po. Het onderdeel aanbod is voor het laatst gemeten met de Quick scan in januari 2012. De volgende verbeterpunten zijn naar voren gekomen: De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van de leerlingen De school heeft goede afspraken over huiswerk gemaakt Uit het tevredenheidonderzoek ouders van mei 2011 kwamen de volgende verbeterpunten naar voren: De school besteedt aandacht aan leerlingen die meer willen en kunnen De school besteedt aandacht aan leerlingen die hulp nodig hebben De schooltijden 3.12 Pedagogisch Klimaat Een goed schoolklimaat blijkt essentieel voor optimale leerresultaten. Basisschool de Bussel wil een veilige leeromgeving zijn, waarin het unieke van ieder kind uitgangspunt is van het opvoedkundig en onderwijskundig handelen. Wij proberen het kind te begeleiden zich op zijn/ haar manier te ontplooien zonder daarbij de geldende waarden en normen van de maatschappij uit het oog te verliezen. Als school dragen we daarbij de Kanjergedachte uit, waarbij we de kinderen mee willen geven positief over zichzelf en de ander te leren denken. Daarnaast dragen positieve verwachtingen van leerkrachten ten aanzien van leerresultaten van alle leerlingen sterk bij aan een positief schoolklimaat. Leerkrachten maken deze verwachtingen kenbaar door een klassen- en lesorganisatie die gebaseerd is op het dragen van zelfverantwoordelijkheid en een hoge mate van betrokkenheid van de leerlingen. Daarbij hanteren we duidelijke regels en ambities: 1. De leraren streven naar een schoolklimaat dat gekenmerkt wordt door orde en rust 2. De leraren hebben positieve verwachtingen ten aanzien van leerresultaten van alle leerlingen

23 3. De leraren zorgen voor een functionele en uitdagende leeromgeving 4. De leraren gaan positief en belangstellend met de leerlingen om 5. De leraren zorgen voor interactie met en tussen de leerlingen 6. De leraren bieden de leerlingen structuur 7. De leraren zorgen voor veiligheid. Om dit te borgen is een Pestprotocol vastgesteld, uitgaande van de Kanjergedachte. 8. De leraren hanteren de afgesproken regels en afspraken, zoals vastgelegd in het Gedragsprotocol Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden een 1 x per vier jaar beoordeeld door schoolleider en team m.b.v. de Quick Scan van WMK-po. De Quick Scan voor pedagogisch handelen is in 2012-2013 afgenomen. Verbeterpunten: De leraar geeft expliciet blijk van hoge verwachtingen De leraar richt een leeromgeving in die uitdagend en rijk is 3.13 Didactisch handelen Goed onderwijs begint bij de leraren. De Bussel stelt zich ten doel om door middel van goed en succesvol onderwijsgedrag de leerprestaties van de leerlingen te verbeteren. De school gaat daarbij uit van een drietal basisbehoeften van leerlingen: relatie, competentie en autonomie. Leraren dragen uit dat alle leerlingen er toe doen. We geven ruimte aan verschillen in werk- en leerstijl, differentiëren bij de instructie (directe instructie) en de verwerking (zowel naar inhoud als naar tempo) en stellen hoge verwachtingen, die aansluiten bij de mogelijkheden en talenten van leerling. Leraren dagen leerlingen daarbij uit eigen oplossingen te bedenken. Daarnaast bouwen we ruimte in voor keuzeactiviteiten, zodat kinderen vanuit hun interessesfeer tot leren komen. Omdat we veel waarde hechten aan zelfstandig leren, bevorderen we het taakgericht (samen)werken. Onze ambities zijn: 1. De instructie wordt gedifferentieerd aangeboden op drie niveaus volgens het direct instructiemodel 2. De leraren stellen hoge verwachtingen 3. De leraren zorgen dat er meerdere oplossingsstrategieën aan bod komen 4. De leraren dagen de leerlingen uit tot taakgericht leren 5. De leraren geven ondersteuning en hulp, uitgaande van de onderwijsbehoeften van de leerlingen 6. De leraren geven zoveel mogelijk directe feedback 7. De leraren zorgen voor stofdifferentiatie 8. De leraren zorgen voor tempodifferentiatie 9. De leerkrachten leren de leerlingen planmatig werken 10.De leerlingen voelen zich betrokken en medeverantwoordelijk voor het slagen van een activiteit 11.Leerlingen nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces 12.De leerlingen leren reflecteren op hun eigen werk en gedrag Beoordeling en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7) De ambities worden een 1 x per vier jaar beoordeeld door schoolleider en team middels WMK-po. Het beleidsterrein didactisch handelen is beoordeeld in 2011-2012.

24 Hieruit kwamen de volgende verbeterpunten naar voren: De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer De leraren geven expliciet les in strategieën voor leren en denken De leraren gaan na of de leerlingen de uitleg en/of de opdrachten begrijpen De leraren geven de leerlingen feedback op hun leer- en ontwikkelingsproces De leraren dragen met behulp van leer- en hulpmiddelen bij aan een uitdagende leeromgeving Uit het tevredenheidonderzoek onder de ouders van mei 2011 komen de volgende verbeterpunten naar voren: De leraar daagt mijn zoon/dochter voldoende uit De leraar geeft mijn zoon/dochter voldoende keuzemogelijkheden. Uit de resultaten van de Quick Scan van januari 2012 komen de volgende verbeterpunten naar voren: De leraren geven expliciet les in strategieën voor leren en denken De leraren geven de leerlingen feedback op hun leer- en ontwikkelingsproces De leraren passen verschillende werkvormen toe De leraren dragen met behulp van leer- en hulpmiddelen bij aan een uitdagende leeromgeving 3.14 Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen Op de Bussel is een doorgaande lijn in het zelfstandig werken ontwikkeld. In alle groepen wordt gewerkt met een planbord. In de groepen 1en 2 kiezen de leerlingen via het planbord activiteiten, passend bij de verschillende hoeken. Zo kunnen zij zelf bepalen welke activiteit zij op welk moment willen doen. Naast een vrije keuze zijn er per week ook verplichte activiteiten. Ze kiezen dan zelf hun moment wanneer ze deze activiteit willen doen. In groep 3 wordt het planbord uitgebreid met zelfstandige verwerkingstaken, behorende bij de diverse methoden. In de groepen 4-5 wordt gewerkt met een weektaak. Deze weektaak wordt in 2 delen verdeeld, ieder verdeeld over 2 werkdagen. De leerlingen kiezen zelf de volgorde van de werkjes die ingedeeld staan bij de werkdagen. Naast de verplichte weektaken staan er werkjes op het planbord vermeld, waaraan de leerlingen gedurende de gehele week mogen werken. Hierin kan gedifferentieerd worden naar moeilijkheid en tempo. In groep 6 wordt er overgegaan op een weektaak, waarin werkjes voor de hele week zijn opgenomen. Het werken met weektaken biedt de leraar de ruimte om met een kleine groep leerlingen aan het werk te kunnen. De Bussel wil het zelfstandig werken uitbreiden om te komen tot zelfverantwoordelijk leren. Hiermee beogen we dat leerlingen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leerproces. Hieraan liggen bepaalde basisvaardigheden zoals het stellen en evalueren van doelen aan ten grondslag. Leraren begeleiden de leerprocessen en doen dat op maat. Leerlingen die (wat) meer sturing nodig hebben, krijgen dat ook. Onze ambities t.a.v. zelfstandig werken zijn: 1. Leerlingen kunnen na een instructie een opdracht afmaken