Aan de raad van de gemeente Lingewaard Onderwerp Portefeuillehouder Gevolgen septembercirculaire 2018 voor de gemeente Lingewaard H.W.M. Witjes Beslispunten Kennis te nemen van de gevolgen van de septembercirculaire 2018 voor de gemeente Lingewaard. Deze gevolgen te verwerken in de begroting 2018 en de begroting 2019 t/m 2022 door middel van een begrotingswijziging. Samenvatting Ten opzichte van de meicirculaire 2018 is vooral de uitkering voor het jaar 2018 aanzienlijk lager. Voor de jaren 2019 t/m 2022 zijn de verschillen veel kleiner. De grote min in 2018 wordt vooral veroorzaakt door het lagere accres door onderuitputting bij het rijk. De uitkering is ook lager door het feit dat gemeenten meer declareren bij het btw compensatiefonds (BCF). Inleiding De septembercirculaire is samen met de meicirculaire de belangrijkste circulaire over de ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Deze septembercirculaire staat in het teken van de vertaling van de miljoenennota 2019. De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van samen de trap op en samen de trap af hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. De jaarlijkse groei van het gemeentefonds (positief of negatief) wordt het accres genoemd. Het accres 2018 is t.o.v. de meicirculaire nadeliger. De verwachting is namelijk dat het rijk in 2018 minder uit gaat geven dan waar in de begroting rekening mee was gehouden. Investeringen worden later uitgevoerd dan verwacht. Dit heet ook wel onderuitputting. Gevolg hiervan is dat gemeenten door het systeem van samen de trap op en samen de trap af dus een lagere algemene uitkering krijgen over 2018. Een andere min voor 2018 betreft het btw compensatiefonds (BCF). Gemeenten declareren hun btw bij het BCF. Om te voorkomen dat men onbeperkt kan declareren (een open eind regeling) heeft de rijksoverheid een plafond aangebracht in de declaraties. Blijven de gezamenlijke gemeenten onder dit plafond, dan wordt het verschil aan het gemeentefonds toegevoegd. Wordt het plafond overschreden dan wordt het verschil uit het gemeentefonds gehaald. Naar inschatting van het ministerie van Financiën declareren gemeenten in 2018 meer btw dan was voorzien in de meicirculaire 2018. Daardoor wordt er 169 miljoen uit het gemeentefonds gehaald. Wettelijk kader of beleidskader Wat willen we bereiken (beoogd effect) De gevolgen van de septembercirculaire 2018 moeten worden verwerkt in de begroting 2018 en de begroting 2019-2022.
Argumenten en alternatieven Om de relatie te leggen met de begroting 2018 en de Programmabegroting 2019-2022, volgt hierna de aansluiting tussen deze documenten en de gevolgen van de septembercirculaire. Bedragen x 1.000 Saldo na tussentijdse rapportage 2018 92 V Saldo meerjarenbegroting 2019-2022 345 N 185 V 668 V 411 V Saldo gevolgen septembercirculaire 2018: Extra middelen algemene uitkering 845 N 25 N 55 V 21 N 55 V Saldo na septembercirculaire 2018 753 N 370 N 240 V 647 V 466 V Gevolgen van de septembercirculaire voor de jaren 2018 t/m 2022 We geven hierna een toelichting op de verschillende onderdelen van de septembercirculaire. Ten opzichte van de meicirculaire valt vooral het accres 2018 en het btw compensatiefonds veel lager uit. In het hierna opgenomen overzicht zijn de nieuwe bedragen opgenomen van de uitkering uit het gemeentefonds volgens de septembercirculaire 2018. Hierbij is een vergelijking gemaakt met de bedragen die berekend zijn op basis van de meicirculaire 2018. Uitkering gemeentefonds gemeente Lingewaard Septembercirculaire 2018 57.189 59.601 61.959 63.703 65.531 Meicirculaire 2018 58.001 59.634 61.834 63.673 65.424 Mutatie septembercirculaire 2018 t.o.v. Meicirculaire 2018 (A) -812-33 124 29 107 In de volgende tabel geven we aan waar we een gedeelte van de uitkering uit het gemeentefonds voor wordt ingezet. Het is geen verplichting om de uitkering hiervoor in te zetten. Het blijven tenslotte algemene middelen. We doen dit echter al jaren zo. Het is uiteindelijk aan de gemeenteraad om te bepalen waar we deze middelen voor inzetten. Te reserveren bedragen uit septembercirculaire 2018: Rijksvaccinatieprogramma 91 93 94 96 Toezicht en handhaving kwaliteit peuterspeelzalen 1 2 2 3 3 Toezicht en handhaving kinder-/gastouderopvang 19 20 21 21 Uitvoeringskosten SVB PGB trekkingsrechten -97 Integratie-uitkering sociaal domein Beschermd wonen 6 Vrijval bonus beschut werk 22 2
Te reserveren bedragen uit septembercirculaire 2018: Overige integratie- en decentralisatie-uitkeringen Wmo (huishoudelijke hulp) 10 Voorschoolse voorziening peuters -23-46 -68-68 Suppletie-uitkering WMO 2015-6 (B) Subtotaal te reserveren 33-8 69 50 52 Extra middelen algemene uitkering (A-B) -845-25 55-21 55 N N V N V Toelichting op voorgestelde reserveringen: Rijksvaccinatieprogramma Het Rijksvaccinatieprogramma wordt wettelijk verankerd in de Wet publieke gezondheid. Met deze wetswijziging wordt een deel van de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de gemeenten gebracht. Het jaar van uitvoering daarvan is 1 januari 2019. Om die reden worden de middelen hiervoor structureel overgeheveld naar het gemeentefonds. Jaar Bedrag x 1.000 91 93 94 96 Toezicht en handhaving kwaliteit peuterspeelzalen Het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie is aangepast. Hierdoor is de taak van de GGD uitgebreid. De GGD moet hierdoor toezien op de uitvoering van de voorschoolse educatie op de locatie. Dit kost geld. Daarom worden extra middelen voor toezicht en handhaving aan het gemeentefonds toegevoegd. Jaar Bedrag x 1.000 1 2 2 3 3 Toezicht en handhaving kinderopvang en gastouderopvang Vanuit de decentralisatie-uitkering Voorschoolse voorziening peuters wordt 10 miljoen beschikbaar gesteld. Dit is bedoeld voor het toezicht en de handhaving op kinderopvang en gastouderopvang. Het ministerie van SZW en de VNG hebben afgesproken dat dit vanaf 2019 gebeurt. De komende tijd kijken het ministerie, de VNG en de GGD GHOR hoe de middelen voor de gastouderopvang doelmatig besteed kunnen worden. Jaar Bedrag x 1.000 19 20 21 21 Uitvoeringskosten SVB PGB trekkingsrechten Op basis van de conceptbegroting 2019 van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) wordt een bedrag van 35,65 miljoen uit de algemene uitkering gehaald. Dit bedrag is voor de uitvoeringskosten van de SVB voor de PGB trekkingsrechten. 24,6 miljoen hiervan komt uit het subcluster WMO 2015 en de overige 11 miljoen komt uit het subcluster Jeugdhulp. Over (onderdelen van) de conceptbegroting 2019 van de SVB 3
zullen nog intensieve gesprekken worden gevoerd. Dit alles in aanloop naar de definitieve begroting 2019. Op basis hiervan zullen de bedragen in de decembercirculaire 2018 nog worden bijgesteld, als dit nodig is. Beschermd wonen (Jeugd) De volumegroei, dus de verandering in het aantal jeugdigen, is nu toegekend voor 2019. Dit is voor de gemeente Lingewaard een bedrag van 6.000. Vrijval Bonus beschut werken (Participatie) Op het beschikbare budget 2018 voor de decentralisatie-uitkering Bonus beschut werken is een bedrag overgebleven van 12,153 miljoen. Het kabinet heeft besloten dat de resterende middelen voor de hele looptijd van de bonusregeling beschikbaar blijven voor gemeenten. Dit gebeurt mede na een toezegging van de Staatssecretaris van SZW aan de tweede kamer op 26 oktober 2016. Voor 2018 betekent dit dat het bedrag van 12,153 miljoen wordt toegevoegd aan de integratie-uitkering Sociaal domein, onderdeel participatie. Voor de gemeente Lingewaard is dit een bedrag van 22.000. Wmo (huishoudelijke hulp) De verdeling voor 2017 en 2018 is ten opzichte van de meicirculaire 2018 gewijzigd door het gebruik van actuelere aantallen. Vanaf 2019 maakt de integratie-uitkering Wmo onderdeel uit van de algemene uitkering. Voor de gemeente Lingewaard betekent dit in 2018 een bedrag van 10.000. Voorschoolse voorziening peuters Het ministerie van SZW en de VNG hebben in 2016 bestuurlijke afspraken gemaakt ( een aanbod voor alle peuters ). Het doel hiervan was om alle peuters de mogelijkheid te geven om naar een voorschoolse voorziening te gaan. Om gemeenten hiertoe in staat te stellen, heeft het Rijk vanaf 2016 via een decentralisatie-uitkering aan gemeenten een budget beschikbaar gesteld. Dit budget loopt op tot structureel 60 miljoen in 2021. Dit bedrag is gebaseerd op de aanname dat er ongeveer 40.000 peuters niet bereikt worden door gemeenten. Uit een eerste onderzoek blijkt nu dat deze groep veel kleiner is, namelijk 11.400 peuters. SZW en de VNG hebben nu overeenstemming bereikt om de peutermiddelen vanaf 2019 niet verder op te laten lopen dan 30 miljoen. Jaar Bedrag x 1.000-23 -46-68 -68 Suppletie uitkering WMO 2015 Door gebruikmaking van actuele aantallen is de uitkering voor 2019 6.000 lager. Kanttekeningen Wat mag het kosten? (budget) De budgettaire gevolgen worden verwerkt in de begroting 2018 en de begroting 2019-2022. Communicatie en participatie Wat gaan we daarvoor doen (voortgang) Duurzaamheid 4
Bijlagen Bemmel, 23 oktober 2018 burgemeester en wethouders van de gemeente Lingewaard, de secretaris, de burgemeester, drs. J. Wijnia M.H.F. Schuurmans-Wijdeven 5