SECTIE: Anorganische chemie VALIDATIEPLAN

SECTIE: Anorganische chemie VALIDATIEPLAN Analysemethode Techniek Diervoeders - Kwantitatieve bepaling van arseen, cadmium, lood en selenium met ICP-OES (Inductive Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) (FLVVG-I-MET-072) ICP-OES (Inductive Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) Matrix / matrixgroep Diervoeders Type validatie Totaal: minimum eisen voor genormaliseerde kwantitatieve methode (As, Cd, Pb) + bijkomende eisen Verantwoordelijke ir. Inge Van Hauteghem, sectieverantwoordelijke AC (Naam en functie) Opgesteld door ir. Inge Van Hauteghem Functie: sectieverantwoordelijke AC Datum: 9-1-2012 enkel Se (zie ook Objectief-stappenplan), uitbreiding naar 4 elementen 4-9-2012 Handtekeningen: Get. Goedgekeurd door ir. Inge Van Hauteghem Functie: sectieverantwoordelijke AC Datum: 5-9-2012 Handtekening: Get. LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 1/11

SECTIE: Anorganische chemie INHOUDSTABEL STAP 1: BEPALING VAN HET TOEPASSINGSGEBIED... 3 STAP 2: DOEL EN STATUUT VAN DE ANALYSEMETHODE... 3 STAP 3: KEUZE VALIDATIEPARAMETERS... 3 STAP 4: EXTERNE EISEN VOOR VALIDATIEPARAMETERS... 4 STAP 5: KEUZE VAN DE MONSTERS... 4 BIJLAGEN... 4 LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 2/11

SECTIE: Anorganische chemie Stap 1: Bepaling van het toepassingsgebied Matrixgroep: Diervoeders Parameters: Arseen, Cadmium, Lood, Selenium Werkgebied: ondergrens = bepaalbaarheidsgrens ; bovengrens: theoretisch 100 % (in praktijk: het betreft meten van contaminanten met maximaal ppm niveau) Stap 2: Doel en statuut van de analysemethode De ICP-OES methode na klassieke digestie is complementair met de andere methoden voor dezelfde matrixgroep diervoeders: ICP-MS methoden na microgolfontsluiting voor Se en As in organische diervoeders, AAS GO methoden na klassieke digestie voor Cd in diervoeders en Pb in organische diervoeders, AAS HG methode na reflux ontsluiting voor As in minerale diervoeders. De ICP-OES methode zal in hoofdzaak worden gebruikt : - voor de kwantitatieve bepaling van Se in minerale diervoeders (aanvulling op de ICP-MS methode voor Se in organische diervoeders), - voor bepaling van As (eerder screening) naast de AAS HG bepalingsmethode voor minerale diervoeders (aanvulling op de ICP-MS methode voor As in organische diervoeders), - voor de kwantitatieve bepaling van Pb in alle diervoeders naast de AAS GF methode voor organische diervoeders, - voor de kwantitatieve bepaling van Cd in alle diervoeders naast de AAS GF methode voor diervoeders. Voor As, Cd en Pb: klassieke digestie gevolgd door ICPOES bepaling: Genormaliseerde methode (EN-methode EN 15510 : 2007 : Animal feeding stuffs - Determination of calcium, sodium, phosphorus, magnesium, potassium, iron, zinc, copper, manganese, cobalt, molybdenum, arsenic, lead and cadmium by ICP-AES. Voor Se is er geen EN-methode met de techniek ICPOES na klassieke digestie. Wel is er een methode voor AAS Hydridegeneratie na microgolfdigestie: EN 16159:2012: Animal feeding stuffs - Determination of selenium by hydride generation atomic absorption spectrometry (HGAAS) after microwave digestion (digestion with 65 % nitric acid and 30 % hydrogen peroxide). Stap 3: Keuze validatieparameters Minstens: - Herhaalbaarheid - Intralaboratoriumreproduceerbaarheid - Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens - Juistheid Bijkomend: - Lineariteit - Robuustheid (indirect) LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 3/11

SECTIE: Anorganische chemie Opmerking: - meetonzekerheid: volgens beschikbare template - aanvaardingscriteria: zie Stap 4 Stap 4: Externe eisen voor validatieparameters - Voor As, Cd en Pb: Gezien het een genormaliseerde methode betreft: Voor intralaboratoriumreproduceerbaarheid, moet de RSD Rw < RSD R,EN van de EN-methode. Voor herhaalbaarheid, kan de RSD r vergeleken worden met de RSD r,en. - Bijkomend: Voor herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid kan de Horrat geëvalueerd worden: algemeen wordt een Horrat waarde van maximaal 2 als gunstig beschouwd. - Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens: volgens de EN-methode kan een bepaalbaarheidsgrens van 3 mg/kg of lager gehaald worden voor As, Cd en Pb. De ICPOES methode is één van de methoden gebruikt om conformiteit t.o.v. de normen voor As, Cd en Pb vermeld in Richtlijn 2002/32/EG na te gaan. Voor organische diervoeders gelden lagere normen, maar hiervoor wordt een ICPMS of andere methode gebruikt. De bepaalbaarheidsgrens van de ICPOES methode zelf is daarom minder kritisch. Voor Se kunnen naast de ICP-OES methoden ook andere methoden gebruikt worden om lager te meten, ook hier is de bepaalbaarheidsgrens minder kritisch. - Juistheid: aanvaardbare bias (70 120 %), eisen ringtest, z-score - Lineariteit: afwijking voor concentraties verschillend van blanco maximaal 10 % t.o.v. nominale waarde - Robuustheid: indirect uit intralaboratoriumreproduceerbaarheid, geen criterium. Stap 5: Keuze van de monsters - Juistheid (en meetonzekerheid) : referentiemateriaal bv. bekomen via Bipea. - Intralaboratoriumreproduceerbaarheid (en robuustheid), herhaalbaarheid: referentiemateriaal bv. bekomen via Bipea, aangevuld met praktijkmonsters. - Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens: praktijkmonsters met laag gehalte, aangevuld met schatting uit standaardoplossingen. - Lineariteit: standaardoplossingen. Bijlagen - Stappenplan objectieven 2012 : Cd en Pb ICPOES methode, Se ICPOES methode (van Arseen geen apart objectief, wordt meegenomen in de validatie) - Eisen i.v.m. precisie vermeld in EN15510:2007 voor As, Cd en Pb - Eisen i.v.m. precisie vermeld in EN 16159:2012 voor Se - Normen voor Cd, Pb en As uit Verordening (EU) Nr. 574/2011 van de Commissie van 16 juni 2011 tot wijziging van bijlage I bij Richtlijn 2002/32/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 mei 2002 inzake ongewenste stoffen in diervoeding. LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 4/11

SECTIE: Anorganische chemie Objectief Cd en Pb ICPOES diervoeders: Acties etappes output verantwoordelijke termijn ICP-OES methode Methode validatie ICP-OES methode ontwikkelen schatting LOQ a.d.h.v. verdunning van de standaarden Cd schatting LOQ a.d.h.v. verdunning van de standaarden Pb nieuwe methode aangemaakt in ICP-OES Inge Corryn i.s.m. Annemie Boone en Rik Baes 2012-02-15 LOQ info Annemie 2012-02-29 LOQ info Annemie Boone of Rik Baes of Marnix 2012-02-29 lineariteit Cd info Inge C. 2012-02-29 lineariteit Pb info Annemie of Rik of 2012-02-29 Marnix controle LOQ a.d.h.v. blanco monsters voor Cadmium controle LOQ a.d.h.v. blanco monsters voor Lood herhaalbaarheid op verschillende niveau's op ringtestmonsters Cadmium herhaalbaarheid op verschillende niveau's op ringtestmonsters Lood nagaan of standaardadditie nodig is naast externe calibratie voor minerale diervoeders voor Cd en Pb gehalte (methode Pb in krijt variant) LOQ info LOQ info r r info methode Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Rik Baes, Annemie Boone Reproduceerbaarheid Aanvullen controlekaarten R Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Ringtesten Juistheid uit ringtestmonsters bias Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes 2012-05-31 2012-05-31 2012-05-31 2012-05-31 2012-05-31 2012-05-31 ringtestresultaten oplijsten bias Annemie Boone continu Methodiek Methode beschrijven in I-MET I-MET Inge Van Hauteghem, Rik Baes LIMS LIMS-methode aanpassen indien nodig (LOQ) rapport Inge Van Hauteghem 2012-08-31 2012-05-31 LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 5/11

SECTIE: Anorganische chemie Objectief Se ICPOES diervoeders: Acties etappes output verantwoordelijke termijn ICP-OES methode Methode validatie Reproduceerbaarheid ICP-OES methode aanpassen naar ijklijn met 4 punten herbepaling LOQ a.d.h.v. verdunning van de standaarden nieuwe methode aangemaakt in ICP-OES Inge Corryn i.s.m. Annemie Boone 2012-01-31 LOQ info Annemie Boone 2012-02-15 lineariteit info Annemie Boone 2012-02-15 controle LOQ a.d.h.v. blanco LOQ info Annemie Boone 2012-06-30 monsters herhaalbaarheid op verschillende niveau's op ringtestmonsters bestaande controlekaarten gebruiken voor herevaluatie reproduceerbaarheid r R Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes 2012-06-30 2012-06-30 Ringtesten ringtestresultaten oplijsten bias Annemie Boone continu Methodiek Methode beschrijven in I-MET I-MET Inge Van Hauteghem, Rik Baes LIMS LIMS-methode aanpassen indien nodig (LOQ) rapport Rik Baes, Inge Van Hauteghem 2012-06-30 2012-06-30 LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 6/11

SECTIE: Anorganische chemie LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 7/11

SECTIE: Anorganische chemie VALIDATIEPLAN Analysemethode Techniek Diervoeders - Kwantitatieve bepaling van arseen, cadmium, lood en selenium met ICP-OES (Inductive Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) (FLVVG-I-MET-072) ICP-OES (Inductive Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) Matrix / matrixgroep Diervoeders Type validatie Totaal: minimum eisen voor genormaliseerde kwantitatieve methode (As, Cd, Pb) + bijkomende eisen Verantwoordelijke ir. Inge Van Hauteghem, sectieverantwoordelijke AC (Naam en functie) Opgesteld door ir. Inge Van Hauteghem Functie: sectieverantwoordelijke AC Datum: 9-1-2012 enkel Se (zie ook Objectief-stappenplan), uitbreiding naar 4 elementen 4-9-2012 Handtekeningen: Get. Goedgekeurd door ir. Inge Van Hauteghem Functie: sectieverantwoordelijke AC Datum: 5-9-2012 Handtekening: Get. LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 1/11

SECTIE: Anorganische chemie INHOUDSTABEL STAP 1: BEPALING VAN HET TOEPASSINGSGEBIED... 3 STAP 2: DOEL EN STATUUT VAN DE ANALYSEMETHODE... 3 STAP 3: KEUZE VALIDATIEPARAMETERS... 3 STAP 4: EXTERNE EISEN VOOR VALIDATIEPARAMETERS... 4 STAP 5: KEUZE VAN DE MONSTERS... 4 BIJLAGEN... 4 LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 2/11

SECTIE: Anorganische chemie Stap 1: Bepaling van het toepassingsgebied Matrixgroep: Diervoeders Parameters: Arseen, Cadmium, Lood, Selenium Werkgebied: ondergrens = bepaalbaarheidsgrens ; bovengrens: theoretisch 100 % (in praktijk: het betreft meten van contaminanten met maximaal ppm niveau) Stap 2: Doel en statuut van de analysemethode De ICP-OES methode na klassieke digestie is complementair met de andere methoden voor dezelfde matrixgroep diervoeders: ICP-MS methoden na microgolfontsluiting voor Se en As in organische diervoeders, AAS GO methoden na klassieke digestie voor Cd in diervoeders en Pb in organische diervoeders, AAS HG methode na reflux ontsluiting voor As in minerale diervoeders. De ICP-OES methode zal in hoofdzaak worden gebruikt : - voor de kwantitatieve bepaling van Se in minerale diervoeders (aanvulling op de ICP-MS methode voor Se in organische diervoeders), - voor bepaling van As (eerder screening) naast de AAS HG bepalingsmethode voor minerale diervoeders (aanvulling op de ICP-MS methode voor As in organische diervoeders), - voor de kwantitatieve bepaling van Pb in alle diervoeders naast de AAS GF methode voor organische diervoeders, - voor de kwantitatieve bepaling van Cd in alle diervoeders naast de AAS GF methode voor diervoeders. Voor As, Cd en Pb: klassieke digestie gevolgd door ICPOES bepaling: Genormaliseerde methode (EN-methode EN 15510 : 2007 : Animal feeding stuffs - Determination of calcium, sodium, phosphorus, magnesium, potassium, iron, zinc, copper, manganese, cobalt, molybdenum, arsenic, lead and cadmium by ICP-AES. Voor Se is er geen EN-methode met de techniek ICPOES na klassieke digestie. Wel is er een methode voor AAS Hydridegeneratie na microgolfdigestie: EN 16159:2012: Animal feeding stuffs - Determination of selenium by hydride generation atomic absorption spectrometry (HGAAS) after microwave digestion (digestion with 65 % nitric acid and 30 % hydrogen peroxide). Stap 3: Keuze validatieparameters Minstens: - Herhaalbaarheid - Intralaboratoriumreproduceerbaarheid - Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens - Juistheid Bijkomend: - Lineariteit - Robuustheid (indirect) LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 3/11

SECTIE: Anorganische chemie Opmerking: - meetonzekerheid: volgens beschikbare template - aanvaardingscriteria: zie Stap 4 Stap 4: Externe eisen voor validatieparameters - Voor As, Cd en Pb: Gezien het een genormaliseerde methode betreft: Voor intralaboratoriumreproduceerbaarheid, moet de RSD Rw < RSD R,EN van de EN-methode. Voor herhaalbaarheid, kan de RSD r vergeleken worden met de RSD r,en. - Bijkomend: Voor herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid kan de Horrat geëvalueerd worden: algemeen wordt een Horrat waarde van maximaal 2 als gunstig beschouwd. - Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens: volgens de EN-methode kan een bepaalbaarheidsgrens van 3 mg/kg of lager gehaald worden voor As, Cd en Pb. De ICPOES methode is één van de methoden gebruikt om conformiteit t.o.v. de normen voor As, Cd en Pb vermeld in Richtlijn 2002/32/EG na te gaan. Voor organische diervoeders gelden lagere normen, maar hiervoor wordt een ICPMS of andere methode gebruikt. De bepaalbaarheidsgrens van de ICPOES methode zelf is daarom minder kritisch. Voor Se kunnen naast de ICP-OES methoden ook andere methoden gebruikt worden om lager te meten, ook hier is de bepaalbaarheidsgrens minder kritisch. - Juistheid: aanvaardbare bias (70 120 %), eisen ringtest, z-score - Lineariteit: afwijking voor concentraties verschillend van blanco maximaal 10 % t.o.v. nominale waarde - Robuustheid: indirect uit intralaboratoriumreproduceerbaarheid, geen criterium. Stap 5: Keuze van de monsters - Juistheid (en meetonzekerheid) : referentiemateriaal bv. bekomen via Bipea. - Intralaboratoriumreproduceerbaarheid (en robuustheid), herhaalbaarheid: referentiemateriaal bv. bekomen via Bipea, aangevuld met praktijkmonsters. - Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens: praktijkmonsters met laag gehalte, aangevuld met schatting uit standaardoplossingen. - Lineariteit: standaardoplossingen. Bijlagen - Stappenplan objectieven 2012 : Cd en Pb ICPOES methode, Se ICPOES methode (van Arseen geen apart objectief, wordt meegenomen in de validatie) - Eisen i.v.m. precisie vermeld in EN15510:2007 voor As, Cd en Pb - Eisen i.v.m. precisie vermeld in EN 16159:2012 voor Se - Normen voor Cd, Pb en As uit Verordening (EU) Nr. 574/2011 van de Commissie van 16 juni 2011 tot wijziging van bijlage I bij Richtlijn 2002/32/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 mei 2002 inzake ongewenste stoffen in diervoeding. LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 4/11

SECTIE: Anorganische chemie Objectief Cd en Pb ICPOES diervoeders: Acties etappes output verantwoordelijke termijn ICP-OES methode Methode validatie ICP-OES methode ontwikkelen schatting LOQ a.d.h.v. verdunning van de standaarden Cd schatting LOQ a.d.h.v. verdunning van de standaarden Pb nieuwe methode aangemaakt in ICP-OES Inge Corryn i.s.m. Annemie Boone en Rik Baes 2012-02-15 LOQ info Annemie 2012-02-29 LOQ info Annemie Boone of Rik Baes of Marnix 2012-02-29 lineariteit Cd info Inge C. 2012-02-29 lineariteit Pb info Annemie of Rik of 2012-02-29 Marnix controle LOQ a.d.h.v. blanco monsters voor Cadmium controle LOQ a.d.h.v. blanco monsters voor Lood herhaalbaarheid op verschillende niveau's op ringtestmonsters Cadmium herhaalbaarheid op verschillende niveau's op ringtestmonsters Lood nagaan of standaardadditie nodig is naast externe calibratie voor minerale diervoeders voor Cd en Pb gehalte (methode Pb in krijt variant) LOQ info LOQ info r r info methode Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Rik Baes, Annemie Boone Reproduceerbaarheid Aanvullen controlekaarten R Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Ringtesten Juistheid uit ringtestmonsters bias Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes 2012-05-31 2012-05-31 2012-05-31 2012-05-31 2012-05-31 2012-05-31 ringtestresultaten oplijsten bias Annemie Boone continu Methodiek Methode beschrijven in I-MET I-MET Inge Van Hauteghem, Rik Baes LIMS LIMS-methode aanpassen indien nodig (LOQ) rapport Inge Van Hauteghem 2012-08-31 2012-05-31 LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 5/11

SECTIE: Anorganische chemie Objectief Se ICPOES diervoeders: Acties etappes output verantwoordelijke termijn ICP-OES methode Methode validatie Reproduceerbaarheid ICP-OES methode aanpassen naar ijklijn met 4 punten herbepaling LOQ a.d.h.v. verdunning van de standaarden nieuwe methode aangemaakt in ICP-OES Inge Corryn i.s.m. Annemie Boone 2012-01-31 LOQ info Annemie Boone 2012-02-15 lineariteit info Annemie Boone 2012-02-15 controle LOQ a.d.h.v. blanco LOQ info Annemie Boone 2012-06-30 monsters herhaalbaarheid op verschillende niveau's op ringtestmonsters bestaande controlekaarten gebruiken voor herevaluatie reproduceerbaarheid r R Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Rik Baes 2012-06-30 2012-06-30 Ringtesten ringtestresultaten oplijsten bias Annemie Boone continu Methodiek Methode beschrijven in I-MET I-MET Inge Van Hauteghem, Rik Baes LIMS LIMS-methode aanpassen indien nodig (LOQ) rapport Rik Baes, Inge Van Hauteghem 2012-06-30 2012-06-30 LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 Valplan_v01_AsCdPbSeICPOESdi.doc 6/11

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT Analysemethode Techniek Diervoeders - Kwantitatieve bepaling van arseen, cadmium, lood en selenium met ICP-OES (Inductive Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) (FLVVG-I-MET-072) ICP-OES (Inductive Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) Matrix / matrixgroep Diervoeders Datum laatste aanpassing 19-09-2012 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 1/12

SECTIE : Anorganische chemie Overzicht van de prestatiekenmerken : Zie validatierapport voor de prestatiekenmerken bekomen door FLVVG. Voor de elementen As, Cd en Pb moet de EN-methode EN 15510 als basis worden genomen voor minerale diervoeders. Voor Se is er momenteel geen genormaliseerde ICPOES methode voor diervoeders, wel een methode met AAS HG na microgolfontsluiting. De validatie voldoet aan de procedure LAB 00 P180 De laboratoria die deze methode willen overnemen, moeten aantonen dat de criteria hieronder aangegeven voldaan zijn: o Voor As, Cd en Pb: Gezien het een genormaliseerde methode betreft: Voor intralaboratoriumreproduceerbaarheid, moet de RSD Rw < RSD R,EN van de EN-methode. Voor herhaalbaarheid, kan de RSD r vergeleken worden met de RSD r,en. o Bijkomend: Voor herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid kan de Horrat geëvalueerd worden: algemeen wordt een Horrat waarde van maximaal 2 als gunstig beschouwd. o Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens: volgens de EN-methode kan een bepaalbaarheidsgrens van 3 mg/kg of lager gehaald worden voor As, Cd en Pb. De ICPOES methode is één van de methoden gebruikt om conformiteit t.o.v. de normen voor As, Cd en Pb vermeld in Richtlijn 2002/32/EG na te gaan. Voor organische diervoeders gelden lagere normen, maar hiervoor wordt een ICPMS of andere methode gebruikt. De bepaalbaarheidsgrens van de ICPOES methode zelf is daarom minder kritisch. Voor Se kunnen naast de ICP-OES methoden ook andere methoden gebruikt worden om lager te meten, ook hier is de bepaalbaarheidsgrens minder kritisch. o Juistheid: aanvaardbare bias (70 120 %). - Inhoud: Validatierapport van 19-09-2012 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 2/12

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT Analysemethode Techniek Diervoeders - Kwantitatieve bepaling van arseen, cadmium, lood en selenium met ICP-OES (Inductive Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) (FLVVG-I-MET-072) ICP-OES (Inductive Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) Matrix / matrixgroep Diervoeders Type validatie Verantwoordelijke (Naam en functie) Totaal: minimum eisen voor genormaliseerde kwantitatieve methode (As, Cd, Pb) + bijkomende eisen ir. Inge Van Hauteghem, sectieverantwoordelijke AC Opgesteld door ir. Inge Van Hauteghem Functie: sectieverantwoordelijke AC Datum: document opgesteld: 19-09-2012 Handtekeningen : Get. Medewerkers (Naam en functie) Rik Baes, Annemie Boone, Marnix De Gruyter, Inge Corryn (laboranten AC) Periode van validatie Start: Januari 2012 Einde: Augustus 2012, bemerking: validatiedossier wordt continue aangevuld met nieuwe gegevens rond juistheid, intralaboratoriumreproduceerbaarheid, herhaalbaarheid. Oudste ringtestgegevens dateren van 2010 (methode zelf dateert van 1996, aanpassing 2012). Methode goedgekeurd en geschikt bevonden door ir. Inge Van Hauteghem Functie: sectieverantwoordelijke AC Datum: 19-9-2012 Handtekeningen : Get. Hierna volgt een beschrijving van de resultaten van het validatieonderzoek zoals aangegeven in stap 8 van de procedure LAB 00 P 180. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 3/12

SECTIE : Anorganische chemie INHOUDSTABEL SAMENVATTING VALIDATIEGEGEVENS... 5 1. HERHAALBAARHEID... 6 2. INTRALABORATORIUMREPRODUCEERBAARHEID (EN ROBUUSTHEID)... 7 3. AANTOONBAARHEIDSGRENS EN BEPAALBAARHEIDSGRENS... 7 4. LINEARITEIT... 8 5. JUISTHEID, SELECTIVITEIT EN SPECIFICITEIT... 9 6. TRENDANALYSE Z-SCORES... 10 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 4/12

SECTIE : Anorganische chemie Samenvatting validatiegegevens Validatieparameter Aanvaardingscriteria Evaluatie / samenvatting herhaalbaarheid Horrat r < 2 beheerst voor As, Cd, Pb, Se reproduceerbaarheid LOD-LOQ lineariteit RSD Rw < RSD R,EN en/of Horrat Rw < 2 aanvaardbare Horrat r en/of Horrat Rw bij gehalte lager dan 3 mg/kg max 10 % afwijking van lineair model beheerst voor As, Cd, Pb, Se LOQ: < 3 mg/kg voor As < 0,15 mg/kg voor Cd < 2 mg/kg voor Pb < 2,5 mg/kg voor Se beheerst voor As, Cd, Pb en Se Juistheid 70 120 % zowel negatieve als positieve bias met juistheid variërend tussen 70 % en 120 % voor - As (uitgez. 1 Rock phosphate) - Cd (behalve premixen met gehalte < 1 mg/kg) - Pb (enkele premixen buiten interval 70-120 %)) - Se Voldoende beheerst (> LOQ) Samenvatting meetonzekerheid Model: HB 2012 (RV_v.08) Meetonzekerheid voor diervoeders met gehalte > LOQ: % U Berekeningswijze As Cd Pb Se diervoeders diervoeders (*) premix < 1 ppm diervoeders diervoeders Controlekaarten 15 19 / 23 24 Ringtesten 11 (84) 22 52 35 24 Validatie 30 15 85 34 32 Meetonzekerheid U % 30 20 60 35 28 (*) uitgezonderd premix (=voormengsels) met gehalte lager dan 1 mg/kg LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 5/12

SECTIE : Anorganische chemie 1. Herhaalbaarheid Arseen Twee ringteststalen (MnO 2 en organische premix) met gehaltes tussen 3 en 10 mg/kg werden getest in herhaalbaarheidscondities. Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Als criterium voor de herhaalbaarheid werd de Horrat r geëvalueerd. Voor de geteste concentraties werd een gunstig resultaat bekomen (Horrat r < 2). Verder werd een vergelijking gemaakt met de validatiegegevens in EN 15510:2007, met een gunstig resultaat voor beide stalen. De premix werd getest met 2 g in 100 ml en 1 g in 100 ml, beide resultaten voldoen. Cadmium Diverse minerale en organische diervoederstalen waaronder verschillende ringteststalen werden getest in herhaalbaarheid. Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Als criterium voor de herhaalbaarheid werd de Horrat r geëvalueerd. Voor alle geteste concentraties werd een gunstig resultaat bekomen (Horrat r < 2). Daar waar zinvol werd een vergelijking gemaakt met de validatiegegevens voor de fosfaten in EN 15510:2007, met gunstige resultaten als besluit. Lood Drie ringteststalen type premix (organische en minerale) met gehaltes tussen 1 en 3 mg/kg werden getest in herhaalbaarheidscondities. Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Als criterium voor de herhaalbaarheid werd de Horrat r geëvalueerd. Voor alle geteste concentraties werd een gunstig resultaat bekomen (Horrat r < 2). Voor alle premixen werd een vergeljiking gemaakt met de validatiegegevens voor de minerale premix in EN 15510:2007, met enkel een gunstig resultaat voor de minerale premix. De organische premixen geven hogere RSD r waarden dan de minerale premix getest in de EN-methode. Selenium Drie ringteststalen type premix met gehaltes van 12 mg/kg, 14 mg/kg en 316 mg/kg werden getest in herhaalbaarheidscondities. Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Als criterium voor de herhaalbaarheid werd de Horrat r geëvalueerd. Voor alle geteste concentraties werd een gunstig resultaat bekomen (Horrat r < 2). Louter ter informatie werden de resultaten ook vergeleken met de validatiegegevens van de EN methode voor de techniek AAS HG na microgolfontsluiting voor Se. Besluit : de methode is qua herhaalbaarheid voldoende beheerst voor As, Cd, Pb en Se. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 6/12

SECTIE : Anorganische chemie 2. Intralaboratoriumreproduceerbaarheid (en robuustheid) Arseen Ringteststalen type premix met gehalten 5 en 8 mg/kg werden in reproduceerbaarheid getest. Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Als criterium voor de herhaalbaarheid werd de Horrat Rw geëvalueerd. Alle resultaten waren gunstig. Verder werd een vergelijking gemaakt met de validatiegegevens voor minerale mix in EN 15510:2007, met gunstige resultaten als besluit. Cadmium Diverse minerale en organische diervoederstalen waaronder verschillende ringteststalen werden getest in reproduceerbaarheidscondities. Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Als criterium voor de herhaalbaarheid werd de Horrat Rw geëvalueerd. Alle resultaten waren gunstig. Daar waar zinvol werd een vergelijking gemaakt met de validatiegegevens voor de fosfaten in EN 15510:2007, met gunstige resultaten als besluit. Lood Ringteststalen type premix (mineralen en organische) werden getest in reproduceerbaarheidscondities. Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Als criterium voor de herhaalbaarheid werd de Horrat Rw geëvalueerd. Alle resultaten waren gunstig. Voor alle premixen met meetbaar gehalte (> 1,5 mg/kg) werd een vergeljiking gemaakt met de validatiegegevens voor de minerale premix in EN 15510:2007, met gunstig resultaat voor zowel de minerale als de organische premix. Selenium Ringteststalen type premix werden getest in reproduceerbaarheidscondities. Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Als criterium voor de herhaalbaarheid werd de Horrat Rw geëvalueerd. Alle resultaten waren gunstig. Louter ter informatie werden de resultaten ook vergeleken met de validatiegegevens van de EN methode voor de techniek AAS HG na microgolfontsluiting voor Se. Besluit naar intralaboratoriumreproduceerbaarheid: de methode is beheerst voor As, Cd, Pb en Se. 3. Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens Arseen Uit de ringtestdata kan een eerste schatting worden gegeven van de LOQ: nabij de 3 mg/kg. Om de LOQ te staven, is een LOQ kaart opgestart van een ringteststaal met gehalte 2,3 mg/kg. Resultaten hiervan worden nog verzameld. Cadmium LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 7/12

SECTIE : Anorganische chemie Een organisch en een mineraal diervoeder met laag gehalte aan Cd werd in reproduceerbaarheidscondities gemeten (n>22). Uit deze test blijkt een LOQ van 0,15 mg/kg haalbaar voor zowel de minerale als de organische diervoeders. Verder werd een schatting gemaakt van de LOQ uit de standaardoplossingen gebruikt voor de ICP-OES bepaling. Hieruit wordt een vergelijkbare bepaalbaarheidsgrens gehaald van 2 µg/l in de meetoplossing of 0,1 à 0,2 mg/kg. Uit de herhaalbaarheidsgegevens en de juistheid in ringtestmonsters, blijkt wel dat voor organische stalen de bepaalbaarheidsgrens lager ligt dan 0,15 mg/kg gezien de zeer goede resultaten in het Bipea ringteststaal met gehalte van 0,035 mg/kg (Horrat r 0,5 en juistheid 111 %). De herhaalbaarheidstesten bevestigen dat een LOQ van 0,15 mg/kg wordt gehaald voor minerale stalen. Lood Een mineraal mengsel met laag gehalte aan Pb werd in reproduceerbaarheidscondities gemeten (n>21). Uit deze test blijkt een LOQ van 2,5 mg/kg haalbaar in een mineraal mengsel. Verder werd een schatting gemaakt van de LOQ uit de standaardoplossingen gebruikt voor de ICP-OES bepaling. Hieruit wordt een bepaalbaarheidsgrens gehaald van 10 µg/l in de meetoplossing of 0,5 à 1 mg/kg. In het praktijkmonster blijkt de LOQ iets hoger te liggen (2,5 mg/kg). De test is wel uitgevoerd op een mineraal mengsel, mogelijk worden lagere LOQ s behaald op homogenere stalen type fosfaat of enkelvoudige minerale grondstof. Echter, tot op heden werd nog geen zulke matrix gevonden die weinig Pb bevatte. Uit de reproduceerbaarheidsgegevens tot nu toe verzameld blijkt ook dat een gehalte onder de 2 mg/kg nog met gunstige HorratRw kan bepaald worden met de methode, wat zeker doet vermoeden dat de LOQ toch lager ligt dan 2,5 mg/kg. Rapporteringsgrens wordt op 2 mg/kg gelegd tot verdere gegevens verzameld zijn. Selenium Een aanvullend diervoeder dat geen meetbaar gehalte Se bevat, werd in reproduceerbaarheidscondities gemeten (n=24). Uit deze test blijkt een LOQ van 2,5 mg/kg haalbaar. Dit wordt ook bevestigd door de reproduceerbaarheid uitgevoerd op een aanvullend diervoeder met gehalte Se rond de geschatte LOQ, namelijk 2,4 mg/kg. De Horrat Rw was nog gunstig voor dit gehalte, maar wel al hoger dan de Horrat Rw voor de hogere gehalten. Er werd een test met standaardoplossingen gedaan, uit deze test komt een bepaalbaarheidsgrens van 0,1 mg/l in de meetoplossing naar voor als schatting van de LOQ, wat neerkomt op ongeveer 5 mg/kg. Dit is hoger dan wat in praktijkmonsters wordt vastgesteld. 4. Lineariteit Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier. Uit de residu analyse volgt dat de methode lineair is in het werkgebied gaande van de LOQ tot aan 4 mg/l en dit voor alle 4 de elementen. De correlatiecoëfficiënten zijn hoger dan 0,999, wat gunstig is. Voor LOQ: zie 3. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 8/12

SECTIE : Anorganische chemie 5. Juistheid, selectiviteit en specificiteit De juistheid werd geëvalueerd door meten van ringteststalen gebruikt als referentiemateriaal, naast deelname aan ringtesten. Ruwe data: zie validatiedossier. Arseen Uit de ringtestresultaten van As komt naar voor dat de LOQ rond de 3 mg/kg ligt en dat ICPOES voor dit element inderdaad als screening techniek moet gezien worden aangezien in bepaalde stalen (cfr. IMEP-31) zelfs bij hoog gehalte geen juist resultaat wordt bekomen. In de controles op ringteststalen in reproduceerbaarheid, komen wel zeer goede resultaten naar voor. In matrices zoals CaCO 3 worden onderschatte resultaten bekomen, waarvoor zelfs met additie moeilijk gecorrigeerd kan worden. Deze matrices moeten met een andere methode geanalyseerd worden voor As. Verdere ringonderzoeken moeten dus uitwijzen voor welke matrix de ICPOES-methode voor As zeker geschikt is. Cadmium Alle ringtestresultaten waren gunstig ( z-score < 2 ) met de juistheid variërend tussen 70 % en 120 % behalve voor enkele stalen van het type premix (1 juistheid > 120 % en 1 juistheid < 70 %). Premixen zijn dan ook zeer moeilijk homogeniseerbaar. In deze stalen was nog wel voldaan aan het criterium van de ringtest. In de test voor juistheid in ringteststalen die als referentiematerialen worden gebruikt, is de conclusie gelijkaardig: premixen zijn zodanig moeilijk homogeniseerbaar dat de juistheid volgens de ringtestcriteria wel is voldaan, maar de juistheid in absolute termen ligt voor premixen met een lager gehalte buiten de 70-120 % zone. Voor inschatting van de meetonzekerheid moet dit type stalen zeker apart worden bekeken (laag gehalte en premix). Lood Alle ringtestresultaten waren gunstig ( z-score < 2 ). De juistheid ligt ruimer dan 70 % - 120 % voor stalen van het type premix (1 uitgezonderd) in de lijst met ringtestresultaten. Premixen zijn dan ook zeer moeilijk homogeniseerbaar. In deze stalen was nog wel voldaan aan het criterium van de ringtest. In de ringtesten werd gebruik gemaakt van standaardadditie met mogelijk hoger resultaat tot gevolg (in vergelijking met andere deelnemers die dit mogelijk niet toepassen). Uit de juistheidstesten op ringteststalen blijkt dat externe kalibratie zeker voldoet. Voor de minerale stalen wordt enkel een hogere juistheid teruggevonden in een organische premix met gehalte lager dan de LOQ (LOQ 2 mg/kg) en dit nog niet in alle testen van dit staal, weerom een aanduiding dat de LOQ rond dit gehalte moet liggen. Selenium Alle ringtestresultaten waren gunstig ( z-score < 2 ) met de juistheid variërend tussen 70 % en 120 % (Se: 1 juistheid 122 %). LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 9/12

SECTIE : Anorganische chemie De methode is voldoende beheerst naar juistheid. 6. Trendanalyse z-scores Zie validatiedossier en PT-schemes. Cd: Zowel negatieve als positieve bias waarden worden gevonden in juistheid uit ringtesten. Er is geen significante trend behoudens dat de bias in premixen het grootst is. Pb, Se: Zowel negatieve als positieve bias waarden worden gevonden in juistheid uit ringtesten. Er is geen significante trend. As: voorlopig nog te weinig gegevens voor gehalten hoger dan de LOQ, maar zeker is er nog geen trend vast te stellen. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 10/12

SECTIE : Anorganische chemie Bijlage: foto s procedure Inwegen diervoederstalen in maatbeker Toevoegen HNO 3 1:1 en koken op de verwarmplaat LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 11/12

SECTIE : Anorganische chemie Meten met ICPOES LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03 valrap_ascdpbsediicpoesv.01_1992012.doc pagina 12/12

Parameter: Proef: I-MET: Herhaalbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke digestie FLVVG-72As Staalnr. Matrix Gehalte As n RSD r (%) RSD r, max (%) Horrat r Bron RSD r, EN ( ) RSD r,en (%) Vergelijking met EN ( ) Datum Bipea 42 feb 12 MnO 2 10,321 ± 2,892 mg/kg 9,238 mg/kg 8 5,8 7,6 0,8 EN 15510:2007: MgO( 2 ), gemiddelde 6,04 mg/kg 7,3 RSD r < RSD r,en 14/09/2012 Bipea 42 juni 12 Prémix organique 2,893 ± 0,626 mg/kg 3,436 mg/kg 8 1,4 8,8 0,2 EN 15510:2007: Mineral mix( 2 ), gemiddelde 3,44 mg/kg 4,4 RSD r < RSD r,en 14/09/2012 (2 g/100) Bipea 42 juni 12 Prémix organique 2,893 ± 0,626 mg/kg 3,438 mg/kg 7 2,2 8,8 0,3 EN 15510:2007: Mineral mix( 2 ), gemiddelde 3,44 mg/kg 4,4 RSD r < RSD r,en 14/09/2012 (1 g/100) As-ICPOES-dv_herhaalbaarheid_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Herhaalbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke digestie FLVVG-72Cd Staalnr. Matrix Gehalte Cd n RSD r (%) RSD r, max (%) Horrat r Bron RSD r, EN ( ) RSD r,en (%) Vergelijking met EN ( ) Datum Mineraal diervoeder (oligo element) 4,3 mg/kg 8 0,6 8,5 0,1 : OK EN 15510:2007: Phospate( 1 ), gemiddelde 4,78 mg/kg 2,5 RSD r < RSD r,en 30/07/2010 (*) Bipea 32 feb 10 Croquettes pour chat 35 ± 7 µg/kg 0,039 mg/kg 8 8,7 17,2 0,5 : OK nvt (**) nvt nvt 6/12/2010 (*) Aanvullend diervoeder 0,80 mg/kg 8 11,7 10,9 1,1 : OK nvt (**) nvt nvt 15/07/2011 (*) Volledig diervoeder 0,084 mg/kg 8 16,0 15,3 1,0 : OK nvt (**) nvt nvt 24/01/2012 Bipea 32 okt 11 Aliment lapin 1,454 ± 0,218 mg/kg 1,262 mg/kg 8 13,0 10,2 1,3 : OK nvt (**) nvt nvt 24/01/2012 Mineraal mengsel 0,244 mg/kg 8 2,6 13,1 0,2 : OK EN 15510:2007: geen vergelijking nvt nvt 21/02/2012 Bipea 42 jun 11 Prémix organique 1,003 ± 0,346 mg/kg Bipea 42 nov 11 Prémix minéral 0,181 ± 0,093 mg/kg 1,064 mg/kg 8 3,0 10,5 0,3 : OK EN 15510:2007: geen vergelijking nvt nvt 21/02/2012 0,244 mg/kg 8 2,6 13,1 0,2 : OK EN 15510:2007: geen vergelijking nvt nvt 21/02/2012 Bipea 42 dec 11 Prémix organique 0,136 ± 0,029 mg/kg 0,153 mg/kg 8 12,2 14,0 0,9 : OK EN 15510:2007: geen vergelijking nvt nvt 29/02/2012 (*) met ijklijn 2 ppm (**) vergelijking met de validatiegevens uit EN 15550:2007 (AAS GF after pressure digestion) zou nog kunnen, maar zonder veel meerwaarde. Cd-ICPOES-dv_herhaalbaarheid_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Herhaalbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke digestie FLVVG-72Cd Staalnr. Matrix Bipea 32 okt 11 Aliment lapin 1,454 ± 0,218 mg/kg Gehalte Cd n RSD r (%) RSD r, max (%) Horrat r Bron RSD r, EN ( ) RSD r,en (%) Vergelijking met EN ( ) 1,330 mg/kg 8 5,6 10,2 0,6 : OK nvt (**) nvt nvt 24/09/2012 Datum (*) met ijklijn 2 ppm (**) vergelijking met de validatiegevens uit EN 15550:2007 (AAS GF after pressure digestion) zou nog kunnen, maar zonder veel meerwaarde. Cd-ICPOES-dv_herhaalbaarheid_overzicht.doc

Cd-ICPOES-dv_herhaalbaarheid_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Herhaalbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke digestie FLVVG-72Pb Staalnr. Matrix Bipea 42 jun 11 Prémix organique 1,928 ± 0,598 mg/kg Bipea 42 nov 11 Prémix minéral 2,153 ± 0,668 mg/kg Bipea 42 dec 11 Prémix organique 1,415 ± 0,675 mg/kg Bipea 32 okt 11 Aliment lapin 2,155 ± 0,464 mg/kg Gehalte Pb n RSD r (%) RSD r, max (%) Horrat r Bron RSD r, EN ( ) 1,422 mg/kg 8 6,0 10,0 0,6 : OK 2,310 mg/kg 8 3,5 9,3 0,4 : OK 1,241 mg/kg 8 7,1 10,2 0,7 : OK EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg RSD r,en (%) Vergelijking met EN ( ) Datum 5,4 RSD r > RSD r,en 21/02/2012 5,4 RSD r < RSD r,en 21/02/2012 5,4 RSD r > RSD r,en 29/02/2012 2,305 8 4,0 9,3 0,4 : OK nvt nvt nvt 24/09/2012 Pb-ICPOES-dv_herhaalbaarheid_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Herhaalbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke digestie FLVVG-72Se Staalnr. Matrix Gehalte Se n RSD r (%) RSD r, max (%) Horrat r Bron RSD r, EN ( ) RSD r,en (%) Vergelijking met EN ( ) Datum Aanvullend diervoeder (110620432) 2,2 mg/kg 8 7,1 9,4 0,8 : OK FprEN16159:2011: Mineral pig feed, gemiddelde: 6,87 mg/kg 10,1 RSD r < RSD r,en 8/9/2011 (*) Mineraal mengsel (11170782) 21,5 mg/kg 8 2,4 6,7 0,4 : OK FprEN16159:2011: Mineral cow feed, gemiddelde: 73,6 mg/kg 3,4 RSD r < RSD r,en 24/05/2011 (*) Bipea 13 juni 2009 Prémix 12 ± 4,8 mg/kg 10,2 mg/kg 8 10,0 7,4 1,3 : OK FprEN16159:2011: Mineral pig feed, gemiddelde: 6,87 mg/kg 10,1 RSD r < RSD r,en 14/1/2011 (*) Bipea 13 juni 2009 Prémix 12 ± 4,8 mg/kg 9,5 mg/kg 8 5,5 7,5 0,7 : OK FprEN16159:2011: Mineral pig feed, gemiddelde: 6,87 mg/kg 10,1 RSD r < RSD r,en 13/01/2012 Bipea 32 juni 2011 Prémix 316,2 ± 32,6 mg/kg 368,9 mg/kg 8 2,5 4,3 0,6 : OK FprEN16159:2011: Mineral cow feed, gemiddelde: 73,6 mg/kg 3,4 RSD r < RSD r,en 14/01/2012 Bipea 42 juni 2011 Prémix 14,2 ± 2,1 mg/kg 15,5 mg/kg 8 2,9 7,0 0,4 : OK FprEN16159:2011: Mineral pig feed, gemiddelde: 6,87 mg/kg 10,1 RSD r < RSD r,en 24/01/2012 ( ) EN16159 is een methode met AAS HG na microgolfontsluiting, FLVVG-72Se is een ICPOES methode na klassieke ontsluiting (koken in HNO 3 ) (*) met ijklijn 2 ppm Se-ICPOES-dv_herhaalbaarheid_overzicht.doc

Parameter: Reproduceerbaarheid Proef: Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke ontsluiting I-MET: FLVVG-072As Staalnr. Matrix Gehalte As (mg/kg) n RSD Rw (%) RSD R, max (%) Horrat Rw Bron RSD R, EN RSD R,EN (%) Horrat R,EN Conclusie vergelijking EN Datum Bipea 13 jun 2007 Prémix 5,537 ± 3,661 mg/kg 5,278 7 7,3 12,5 0,6 : OK EN 15510:2007 : Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 3,44 mg/kg 14,2 1,1 RSD Rw < RSD R,EN : OK 16/06/2011 (*) Bipea 32 juni 2010 Prémix 8,433 ± 2,394 mg/kg 8,8 25 7,7 11,5 0,7 : OK EN 15510:2007 : Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 3,44 mg/kg 14,2 1,1 RSD Rw < RSD R,EN : OK 18/12/2012 Bipea 32 juni 2010 Prémix 8,433 ± 2,394 mg/kg 8,3 12 4,3 11,6 0,4 : OK EN 15510:2007 : Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 3,44 mg/kg 14,2 1,1 RSD Rw < RSD R,EN : OK 18/03/2013 Bipea 13 juni 2010 Prémix 5,9 ± 0,6 mg/kg 5,9 25 5,3 12,2 0,4 : OK EN 15510:2007 : Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 3,44 mg/kg 14,2 1,1 RSD Rw < RSD R,EN : OK 1/10/2013 (*) met ijklijn 2 ppm As ICPOES_di_reproduc_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Reproduceerbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke ontsluiting FLVVG-072Cd Staalnr. Matrix Bipea 32 okt 2009 Aliment lapin 0,789 ± 0,115 mg/kg Gehalte Cd (mg/kg) n RSD Rw (%) RSD R, max (%) Horrat Rw Bron RSD R, EN RSD R,EN (%) Horrat R,EN Conclusie vergelijking EN 0,681 4 10,5 17,0 0,6 : OK nvt ( ) nvt nvt nvt 20/09/2010 (*) Datum Mineraal diervoeder (oligo element) 4,24 16 2,2 12,9 0,2 : OK EN 15510:2007 : Phosphate ( 1 ), gemiddelde 4,78 mg/kg 17,6 1,4 RSD Rw < RSD R,EN : OK 14/01/2011 (*) Bipea 32 april 2009 Tourteau de colza 1,131 ± 0,147 mg/kg CENTC327 WG1, RT AAS GF, Phosphate 5,56 mg/kg IMEP-31 = BCR032 Moroccan Rock phosphate 20,8 ± 2,1 mg/kg Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,003 ± 0,346 mg/kg 0,996 21 3,7 16,0 0,2 : OK nvt ( ) nvt nvt nvt 9/6/2011 (*) 5,64 4 1,9 12,3 0,2 : OK 20,0 2 3,7 10,2 0,4 : OK EN 15510:2007 : Phosphate ( 2 ), gemiddelde 5,15 mg/kg EN 15510:2007 : Phosphate ( 2 ), gemiddelde 5,15 mg/kg 12,6 1,0 RSD Rw < RSD R,EN : OK 1/7/2011 (*) 12,6 1,0 RSD Rw < RSD R,EN : OK 11/04/2012 1,044 25 5,2 15,9 0,3 : OK nvt ( ) nvt nvt nvt 15/10/2012 Bipea 32 juni 2010 Prémix 1,414 ± 0,0134 mg/kg 1,42 9 3,9 15,2 0,3 : OK nvt nvt nvt nvt 5/03/2013 (*) met ijklijn 2 ppm ; (**) overgang ijklijn 2 ppm naar ijklijn 4 ppm ( ) vergelijking met de validatiegevens uit EN 15550:2007 (AAS GF after pressure digestion) zou nog kunnen, maar zonder veel meerwaarde. Cd ICPOES_di_reproduc_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Reproduceerbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke ontsluiting FLVVG-072Cd Staalnr. Matrix Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,003 ± 0,346 mg/kg Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,003 ± 0,346 mg/kg Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,003 ± 0,346 mg/kg Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,003 ± 0,346 mg/kg Gehalte Cd (mg/kg) n RSD Rw (%) RSD R, max (%) Horrat Rw Bron RSD R, EN RSD R,EN (%) Horrat R,EN Conclusie vergelijking EN 1,04 23 4,2 15,9 0,3 : OK nvt ( ) nvt nvt nvt 11/02/2013 1,04 24 2,6 15,9 0,2 : OK nvt ( ) nvt nvt nvt 26/06/2013 1,08 25 5,1 15,8 0,3 : OK nvt ( ) nvt nvt nvt 8/11/2013 1,02 25 6,5 15,9 0,4 : OK nvt ( ) nvt nvt nvt 17/04/2014 Datum ( ) vergelijking met de validatiegevens uit EN 15550:2007 (AAS GF after pressure digestion) zou nog kunnen, maar zonder veel meerwaarde. Cd ICPOES_di_reproduc_overzicht.doc

Cd ICPOES_di_reproduc_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Reproduceerbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke ontsluiting FLVVG-072Pb Staalnr. Matrix IMEP-31Moroccan Rock Phosphate 3,8 ± 1 mg/kg Gehalte Pb (mg/kg) n RSD Rw (%) RSD R, max (%) Horrat Rw Bron RSD R, EN RSD R,EN (%) Horrat R,EN Conclusie vergelijking EN 3,008 2 9,8 13,6 0,7 : OK nvt nvt nvt nvt 11/04/2012 Datum Bipea 13 juni 2007 Prémix 4 ± 2 mg/kg 4,281 14 16,2 12,9 1,3 : OK EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg 16,3 0,9 RSD Rw < RSD R,EN : OK 3/5/2012 Mineraal mengsel 8190-07 ~= LOQ 1,46 < LOQ 23 25,4 15,1 1,7 : OK EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg 16,3 0,9 RSD Rw > RSD R,EN : NOK 20/9/2012 Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,928 ± 0,597 mg/kg 2,010 25 10,8 14,4 0,8 : OK EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg 16,3 0,9 RSD Rw < RSD R,EN : OK 27/8/2012 Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,928 ± 0,597 mg/kg 2,010 25 10,8 14,4 0,8 : OK EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg 16,3 0,9 RSD Rw < RSD R,EN : OK 27/8/2012 Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,928 ± 0,597 mg/kg 2,06 24 5,2 14,3 0,4 : OK EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg 16,3 0,9 RSD Rw < RSD R,EN : OK 30/4/2014 Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,928 ± 0,597 mg/kg 1,88 24 5,4 14,5 0,4 : OK EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg 16,3 0,9 RSD Rw < RSD R,EN : OK 19/12/2012 Bipea 42 juni 2011 Support organique 1,928 ± 0,597 mg/kg 1,92 25 8,6 14,5 0,6 : OK EN 15510:2007: Mineral mix ( 2 ), gemiddelde 1,86 mg/kg 16,3 0,9 RSD Rw < RSD R,EN : OK 31/05/2013 Pb ICPOES_di_reproduc_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Reproduceerbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke ontsluiting FLVVG-072Pb Staalnr. Matrix Gehalte Pb (mg/kg) n RSD Rw (%) RSD R, max (%) Horrat Rw Bron RSD R, EN RSD R,EN (%) Horrat R,EN Conclusie vergelijking EN Datum Pb ICPOES_di_reproduc_overzicht.doc

Parameter: Proef: I-MET: Reproduceerbaarheid Diervoeding - Kwantitatieve bepaling van As, Cd, Pb en Se met ICP-OES na klassieke ontsluiting FLVVG-072Se Staalnr. Matrix Gehalte Se (mg/kg) n RSD Rw (%) RSD R, max (%) Horrat Rw Bron RSD R, EN ( ) RSD R,EN (%) Horrat R,EN Conclusie vergelijking EN Datum Bipea 13 juni 2007 Prémix 62,4 ±15,3 mg/kg 67,0 25 7,8 8,5 0,9 : OK FprEN16159:2011: Mineral cow feed, gemiddelde: 73,6 mg/kg 16,7 2,0 RSD Rw < RSD R,EN : OK 19/10/2010 (*) Bipea 13 juni 2007 Prémix 62,4 ±15,3 mg/kg 65,1 25 11,9 8,5 1,4 : OK FprEN16159:2011: Mineral cow feed, gemiddelde: 73,6 mg/kg 16,7 2,0 RSD Rw < RSD R,EN : OK 30/06/2011 (*) Aanvullend diervoeder 11062043 ~= LOQ 2,4 23 24,8 14,1 1,8 : OK FprEN16159:2011: Mineral pig feed, gemiddelde: 6,87 mg/kg 22,0 1,8 RSD Rw > RSD R,EN (LOQ) 22/12/2011 (*) Bipea 13 juni 2007 Prémix 62,4 ±15,3 mg/kg 69,9 18 9,4 8,4 1,1 : OK FprEN16159:2011: Mineral cow feed, gemiddelde: 73,6 mg/kg 16,7 2,0 RSD Rw < RSD R,EN : OK 30/01/2012 (**) Bipea 13 juni 2010 Prémix 434 ± 66 mg/kg 439 6 7,5 6,4 1,2 : OK FprEN16159:2011: Mineral cow feed, gemiddelde: 73,6 mg/kg 16,7 2,0 RSD Rw < RSD R,EN : OK 7/02/2013 Bipea 42 juni 2011 Support organique 14,2 ± 2,1 mg/kg 16,2 25 5,0 10,5 0,5 : OK FprEN16159:2011: Mineral pig feed, gemiddelde: 6,87 mg/kg 22,0 1,8 RSD Rw < RSD R,EN : OK 26/06/2013 Bipea 13 juni 2009 Prémix 12 ± 4,8 mg/kg 9,6 25 12,3 11,4 1,1 : OK FprEN16159:2011: Mineral pig feed, gemiddelde: 6,87 mg/kg 22,0 1,8 RSD Rw < RSD R,EN : OK 6/01/2014 ( ) EN16159 is een methode met AAS HG na microgolfontsluiting, FLVVG-72Se is een ICPOES methode na klassieke ontsluiting (koken in HNO 3 ) (*) met ijklijn 2 ppm ; (**) overgang ijklijn 2 ppm naar ijklijn 4 ppm Se ICPOES_di_reproduc_overzicht.doc

Juistheid uit CRM (uitgedrukt als bias) Proef Kwantitatieve bepaling van arseen met ICP-OES na klassieke ontsluiting I-MET Apparatuur/ LAB I-MET-FLVVG-072As ICP-OES DV (A ICP-OES 2) detectie Matrix Diervoeders Datum uitvoering 2012 Medewerkers Bevoegde medewerkers Element: As Diervoeders Datum uitvoering BCR - matrix C referentie gemiddelde eenheid bias (procentueel) b c = (x-c ref )/C ref.100% Juistheid = 100 - abs(bias) Controlekaart (7) Bipea 13 juni 2007 Prémix 5,54 5,28 mg/kg -5% 95% Controlekaart (9) Bipea 32 jun'10 Prémix 8,433 8,749 mg/kg 4% 104% 14/09/2012 (8) Bipea 42 feb'12 MnO2 10,32 9,24 mg/kg -10% 90% 14/09/2012 (8) Bipea 42 juni'12 Prémix organique 2,89 3,44 mg/kg 19% 119% gemiddelde 6,7 2% 102% stdev 2,8 0,1 0,1 Juistheid uit CRM As diervoeder ICPOES.xls