Medicatie, diabetes en verminderde nierfunctie Lieke Mitrov-Winkelmolen Ziekenhuisapotheker
Diabetes medicatie en verminderde nierfunctie Kort overzicht
Verminderde nierfunctie Metabolisme/eliminatie van geneesmiddelen Metabolisme via lever in metabolieten Metabolieten wel of niet farmacologisch actief Eliminatie via feces en/of urine Van moederstof Van (actieve) metabolieten Bij nierfunctiestoornissen: verminderde eliminatie
Insuline Veranderde insulinebehoefte, op geleide effect metformine 100% onveranderde uitscheiding door nieren, cumulatie Risico lactaatstijging, lactaatacidose egfr 30-50 ml/min: start 2 dd 500 mg (max 1500 mg/dag?) egfr < 30 ml/min: contra-indicatie SU derivaten Gedeeltelijk uitscheiding moederstof/metabolieten door nieren Risico hypoglycemie 1 e keus gliclazide: geen aanpassing dosering nodig Tolbutamine: geen aanpassing dosering nodig Glibenclamide/Glimepiride: 50% standaarddosering, ophogen op geleide efect
Diabetesmedicatie bij verminderde nierfunctie DPP4 remmers Gedeeltelijk uitscheiding moederstof/metabolieten door nieren Linagliptine: geen aanpassing nodig Saxagliptine < 50 ml/min: 1 dd 2,5 mg Sitagliptine < 50 ml/min: 1 dd 50 mg; < 30 ml/min: 1 dd 25 mg Vildagliptine < 50 ml/min: 1 dd 50 mg GLP-1 agonisten Liragutide: geen aanpassing nodig Anderen: contra-indicatie SGLT-2 remmers Nierfunctie noodzakelijk voor werking
Jicht
Acute jichtaanval Behandeling richtlijn jicht van NVR: Behandel een acute jichtaanval met kortdurend NSAIDs of colchicine of glucocorticoïden. Het is niet mogelijk een voorkeur uit te spreken voor NSAID, colchicine of glucocorticoïden bij de behandeling van de acute jichtaanval. De keuze hangt vooral af van contra-indicaties van het middel en comorbiditeit en comedicatie van de patiënt. Bij relatieve contra-indicaties (door diabetes mellitus en nierfunctiestoornissen) dient men bij de keuze van medicatie rekening te houden met comorbiditeit en comedicatie. Dus, wat moet je doen? Bij alleen diabetes Bij alleen nierfunctiestoornissen Bij combinatie?
Colchicine en verminderde nierfunctie Metabolisme/eliminatie: 80% onveranderd via feces 20% onveranderd via urine Jichtaanval bij egfr < 30 ml/min Oplaaddosering 1 mg 2 dd 0,5 mg Max 3 dd 0,5 mg Max 1 kuur a 2 weken Cave combinatie met statines P-gp remming, myopathie, vermindere nierfunctie
Chronische jicht Standaard advies: urinezuurverlagende therapie bij 2 aanvallen per jaar Urinezuurverlagende therapie niet starten tijdens jichtaanval Snel oplossen van uraatkristallen, prikkeling, jichtaanval. Profylaxe met colchicine gedurende 6 maanden 1 dd 0,5 mg, max 1 dd 1 mg
Urinezuurverlagende therapie Streefwaarde: serumurinezuurconcentratie <0.36 mmol 1 e keus: allopurinol Dosering bij egfr < 30 ml/min: Cumulatie allopurinol/oxipurinol Start met 1 dd 50 mg Verhogen tot 1 dd 100 mg Evt verhogen op geleide bijwerkingen 2 e en 3 e keus: febuxostat, benzbromaron Bij contra-indicatie allopurinol Febuxostat: Dosering bij egfr < 30 ml/min: waarschijnlijk geen aanpassingen nodig (1dd80 mg) Benzbromaron: Dosering bij egfr < 30 ml/min: contra-indicatie! Cave uraat urolithiasis.
CVRM bij jicht Hyperurikemie en jicht zijn risicofactoren voor hart/vaatziekten. Bij patienten met hoog risico op hart/vaatziekten op basis van traditionale risicofactoren: overweeg eerder behandeling met urinezuurverlagende therapie (allopurinol) Kennislacunes: Welk antihypertensivum heeft voorkeur? Behandelstrategie bij moeilijk behandelbare jicht, bijvoorbeeld ernstige nierfunctiestoornissen
Voorzichtig met geneesmiddelen
contra-indicatie diabetes Hyperglykemie Oa immunosuppresiva, SSRI s, HIV remmers, gnm met koolhydraten, glucocorticosteroiden, salbutamol, thiazidediuretica > 25mg HCT, Hypoglykemie Oa SSRI s, RAAS remmers, betablokkers (maskeren) Glucosetolerantie Oa antipsychotica, thiazidediuretica > 25mg HCT,
Interacties HIV middelen Betablokkers remmen SA geindiceerde insulinesecretie uit pancreas