7 februari 2013 Cubrix Deel 2 Een contextgeoriënteerde en waardengedreven visie op kwaliteit Gebaseerd op de eerdere presentatie van: Marcel van Marrewijk
Inhoud 1. Achtergrond en oorsprong (Spiral Dynamics) 2. Wereldvisies / paradigma s 3. Tijd voor interactie: verandering van perspectief waarom zou je dat doen en wat levert dat op?
Clare Graves (1914 1986) Hoe gaat de mens om met de realiteit? De waardesystemen van de mens ontwikkelen zich als reactie op de omstandigheden en complexiteit waarmee ze worden geconfronteerd Het gaat voorbij menstypes, het gaat om: Systemen in mensen
De wereld zal zich niet verder ontwikkelen als we dezelfde denkwijzen blijven gebruiken die tot de huidige situatie hebben geleid. ALBERT EINSTEIN
Alle wereldvisies kennen een opkomstfase, een piek en een vervalfase.
O N D E R S T R O O M
Bekende onderstromen Verstarring Verkokering Effectiviteit Oriëntatie op beheersing Efficiency Bureaucratie Overgevoeligheid Externe oriëntatie Interne oriëntatie Inertie Hobbyism Creativiteit Oriëntatie op veranderen Chaos Flexibiliteit Anarchie
Mate van onenigheid Complexiteit en chaos Mate van onzekerheid
Complexiteit en chaos Inclusiviteit complexiteit Stacey Graves Goldratt Ontwikkeling Vrijheidsgraden
Wij zijn de weg kwijt Chaos zet aan tot nieuwe denkmodellen
DENKMODELLEN VAN VERANDERING Betrokkenheid Inclusiviteit complexiteit Beheersing Autoriteit Ontwikkeling Vrijheidsgraden
Autoriteitsparadigma Beheersingsparadigma Betrokkenheidsparadigma
DRIE REPRESENTATIES VAN SPIRAL DYNAMICS
DE DENKMODELLEN NAAST ELKAAR 14 OUDE SYSTEEMWERELD NIEUWE MENSWERELD C3I Command Control Communication Informatie t.b.v. control Organisatie in bureaucratiseringsfase Rule based (sturen op regels) Sturen op wantrouwen Kwaliteit via structuren/systemen, extrinsiek V3I Visie Vakmanschap Vertrouwen Inspiratie/passie Taakvolwassen of professionele organisatie Principle based (sturen op principes) Sturen op vertrouwen Kwaliteit via mensen, vakmanschap, intrinsiek Nb: wantrouwen wint het altijd van vertrouwen
EN IN DE PRAKTIJK 15 Systeemwereld Zorgtaken afhandelen We hebben gebouwen nodig: we moeten de cliënt ergens huisvesten Waardigheid en zelfstandigheid onder druk Schaalgrootte Standaardisatie Kostenbeheersing Sturen op resultaat Menselijke wereld Cliënt op basis van wensen ondersteunen in dagelijks leven Gebouw is een thuis met privacy Waardigheid en zelfstandigheid optimaal Kleinschaligheid en menselijke maat Keuzemogelijkheden Waardecreatie Sturen op verbinding
De 7 ontwikkelstadia /organisatietypen
Veiligheid Tradities Rituelen Symbolen Geborgenheid Vertrouwen Clanorganisatie "Medewerkers ervaren kwaliteit voornamelijk als een set ongeschreven regels." Middelen In traditionele clanorganisaties worden middelen in de eigen kring verschaft en beschikbaar gesteld. Zaken die niet gemaakt konden worden, werden via ruilhandel verkregen. Zo ontstonden de eerste partnerschappen en handelsrelaties. Wederkerigheid Clanorganisatie Kameraadschap Verbondenheid Ook in moderne clans spelen autarkie en wederkerigheid een belangrijke rol in het verschaffen van de middelen. Processen De wijze waarop activiteiten worden uitgevoerd ligt vast in de rituelen en de wijze waarop werkzaamheden van vader op zoon, meester op gezel, zijn overgebracht. Hoe het was, zo zal het blijven. Iedere aanpassing is een inbreuk op de heilige traditie.
Macht en Energie Wilskracht Strijdvaardig Heersen Veroveren Exploiteren Autoritair Machtsorganisatie Stoutmoedig Meedogenloos Machtsorganisatie "Kwaliteit definieer ik als direct merkbaar effect" Middelen Het repertoire van 'machtsorganisaties' in het zich verschaffen van middelen omvat ontvreemding (piraterij), verleiding, corruptie, intimidatie, dwang. Toch toont dit waardesysteem prachtige voorbeelden van kwaliteit, o.m. vanwege de passie en doorzettingsvermogen van de makers. Processen De opdrachten en instructies van leidinggevenden zijn nog niet zo gedetailleerd en planmatig verantwoord als in bureaucratische organisaties, waardoor de uitvoerende medewerkers betrekkelijk veel vrijheidsgraden behouden voor een individuele invulling van de werkzaamheden. Dit geeft medewerkers een gevoel van macht, een privilege dat zij zichzelf verschaften en dat zij niet graag afstaan voor een gestandaardiseerde werkwijze van de bureaucratische organisatie.
Orde en Structuur Perfectie Normen Geloven Plicht Beheersen Gehoorzaamheid Rechtvaardigheid Deskundigheid Kwalificaties Doelgericht Bureaucratische organisatie Bureaucratische organisatie "Kwaliteit is gedefinieerd in normen, richtlijnen en procedures en draagt bij aan de voorspelbaarheid en de standaarden van de zorg". Middelen Gegeven het beheersingsparadigma heeft de bureaucratische organisatie de voorkeur... 1.productiemiddelen in de hiërarchie te organiseren; 2.haar invloedssfeer uit te breiden door kritische productiestromen onder direct toezicht te brengen en te integreren in haar kwaliteitsbeleid en logistiek. 3.Als er middelen op de markt worden gekocht, zullen deze moeten voldoen aan strikte voorwaarden. Processen Primaat aan planning- en controlecyclus. Een toezichthoudend proces voor handhaving en rapportage, dat vanaf de werkvloer, stapsgewijs, uiteindelijk de top van de organisatie informeert. In het productieproces staat standaardisatie centraal, zodat de variaties tenderen naar de genormeerde uitkomsten. Zo is en blijft het systeem voorspelbaar.
Succes Presteren Effectiviteit Competitie Verbeteren Effectieve organisatie "Kwaliteit wordt gerelateerd aan prestaties en het scoren op (kwantitatieve) kengetallen en benchmarks." Prestige Imago Ondernemerschap Winstgedreven De kwaliteit van de processen bepaalt het succes van een organisatie. De nadruk blijft dus op beheersing. De processen worden planmatig aangestuurd, maar via monitoring wordt de effectiviteit van de aanpak beoordeeld en vinden feedback plaats en aanpassingen waar nodig. De processen worden zodanig ingeregeld dat incrementele verbetering voortdurend kan plaatsvinden. Effectieve organisatie Een proces, de throughput, moet de doorstroming in stand houden en dit vereist een andere logica en werkwijze dan van bureaucratische organisaties.
Gemeenschap Beheren Zorg Empathie Mededogen Professionele organisatie De zorg is kwalitatief hoogwaardig wanneer professionals zich intrinsiek gemotiveerd tonen, betrokken zijn en in hoge mate bereid te voldoen aan de behoeften van stakeholders. De professionele organisatie wenst de belangen van stakeholders tegemoet te komen in haar bedrijfsvoering. Door het ontluikende ketendenken wordt strategische samenwerking met toeleveranciers relevant. Harmonie Draagvlak Solidariteit Gelijkheid Professionele organisatie
Synergie Inzicht Visionair Netwerkorganisaties "Kwaliteit manifesteert zich wanneer alle belanghebbenden voordeel realiseren." Duurzaam Authentiek Doorbraak Vlechtwerk Netwerkorganisatie Koplopers Processen Waar de professionele organisatie in staat is alle interne processen op elkaar af te stemmen tot een coherent geheel, ziet de netwerkwerkorganisatie kans processen te integreren op ketenniveau. Wanneer het procesmanagement zich kan richten op de persoonlijke en procesmatige afstemming tussen organisaties zijn deze organisaties met elkaar in staat toegevoegde waarde te optimaliseren op ketenniveau, tot aan uiteindelijk de totale sector toe.
Holisme Eenheidsbeleving Ecosysteem Integratie Flow Fluïde organisatie Wijsheid Inspiratie Altruïsme Coherentie Fluïde organisaties "Kwaliteit richt zich op kwaliteit van leven, van alles en iedereen, nu en in de toekomst." Middelen Circulair: de gebruikte middelen zijn voor zover mogelijk zo ontworpen dat ze na gebruik weer volledig kunnen worden benut als input voor een volgende toepassing (cradle to cradle). Processen Met de kwaliteit van leven als centraal uitgangspunt worden processen alsmede de diensten en producten die ermee worden voorgebracht afgestemd op het maatschappelijk belang. Werd in de voorgaande organisatievorm de toegevoegde waarde in de keten geoptimaliseerd, nu staat de maatschappelijke oriëntatie centraal.
Tijd voor interactie Maak groepjes van 5 6 deelnemers Bedenk voor jezelf in welk ontwikkelstadium jouw organisatie zich bevindt. Bespreek met elkaar wat het volgende stadium zou kunnen zijn Bespreek met elkaar hoe je kwaliteit in dat stadium zou (kunnen) organiseren.
Gezamenlijk Inzichten? Systeemevaluatie: past onze manier van kwaliteit organiseren nog bij onze ontwikkelfase en de context? Hoe spelen CONTEXT en ONTWIKKELFASE mee in jouw audits?
7 februari 2013 Cubrix Deel 2 Einde