vergrijzing kleurt de Kempen Een wenkend toekomstperspectief Bouwstenen voor duurzame zorg, wonen, werken Pierre van Amelsvoort

Transcriptie

1 Voor een organisatie en De werk van betekenis vergrijzing kleurt de Kempen Een wenkend toekomstperspectief Bouwstenen voor duurzame zorg, wonen, werken Pierre van Amelsvoort Kempen/pva 1

2 De arbeidsmarkt We zijn mondiger en individueler We worden grijzer en ontgroenen: structureel probleem voor de komende generatie Beroepen komen en gaan Nieuwe (virtuele) migratiestromen te verwachten op internationale arbeidsmarkt Oorlog om vinden, houden en ontwikkelen van talent + Steeds minder schouders om de zorg te dragen Kempen/pva 2

3 Productiviteit Nood aan een productiviteitssprong Minder schouders: Sprong % disruptive change continue verbetering Uitdaging 21st eeuw tijd Kempen/pva 3

4 Definitie productiviteit Effectiviteit: beoogd effect, de bedoeling kwaliteit van zorg, gezondheidswinst, toegevoegde waarde Efficiency: kosten en verspillingen Veelal oog voor kosten Zelden discussie over effectiviteit en toegevoegde waarde Keuzes maken Vaak korte termijn focus Kempen/pva 4

5 Onze opgave: 1. Vergroten zelforganisatie en mantelzorg van cliënt, patiënt, bewoner, partner, hulpverlener 2. Technologische innovatie 3. Slimmer organiseren en de-bureaucratiseren 33 % 33 % 33 % Kempen/pva 5

6 1. Vergroten zelforganisatie cliënt Zelfstandigheid, kwaliteit van leven en verminderen eenzaamheid cliënt centraal Activerende woon, werk, recreatie en leefgemeenschappen, zelfstandig wonen Buurtversterking, particulier initiatief Begeleiden mantelzorg Preventie Thuiszorg Sociale dienstplicht Kempen/pva 6

7 2. Technologie: robotica en zorg op afstand Sneller, gemakkelijker, beter en goedkoper Gezamenlijke innovatie Richten op thuis wonen Fysieke ondersteuning & virtuele communicatie Veiligheidsgevoel vergroten Vergroten behandelrendement Snelle toegankelijkheid Verminderen hospitaliseren Kempen/pva 7

8 3. Slimmer organiseren en de-bureaucratiseren (Re)vitaliseren van de organisatie Dominantie klassieke principes Keten integratie Vergroten professionele ruimte Verminderen regels Vergroten verandervermogen Kempen/pva 8

9 De traditionele principes 20 ste eeuw Basis gelegd door A. Smith, F. Taylor, H. Ford en vele anderen Organiseren door bewerkingen/functies te isoleren en te groeperen Scheiding tussen DENKEN/DOEN Splitsing van D/O/E/N & D/E/N/K/E/N Kempen/pva 9

10 Hoe hebben we altijd georganiseerd? Specialisatie: splitsing van het werkproces Kempen/pva 10

11 Zorgvrager Zorgvrager Versnippering van zorg, werken en leven? Ziekenhuis GGZ thuiszorg huisarts Zorg Verzekeraar overheid Vrijwilligers Kempen/pva 11

12 Hoe hebben we altijd georganiseerd? Scheiding management en uitvoering Kempen/pva 12

13 Hoe hebben we altijd georganiseerd? Iedereen een kleine taak onderstrikt toezicht van de chef Kempen/pva 13

14 Hoe hebben we altijd georganiseerd? Regels en procedures Regels zijn er om gekken te laten gehoorzamen en om wijzen te leiden (D. Ogilvy) Kempen/pva 14

15 Hoe hebben we altijd georganiseerd? Denken in kerstbomen, standaardisatie en regels Kempen/pva 15

16 Oplossingsrichtingslimmer organiseren 1. Complexiteitsreductie: verminderen organisatiecomplexiteit Ketenintegratie (inter)organisatie Menselijke maat: teamwerk Stroom opwaarts keten versterken 2. Minimale hiërarchie en overhead 3. Samenwerken op basis van vertrouwen: minimale regelgeving 4. Betekenisvol werk met professionele handelingsruimte 5. Institutionele voorwaarden Kempen/pva 16

17 Keten integratie Ziekenhuis GGZ thuiszorg huisarts Zorg Verzekeraar overheid Vrijwilligers Kempen/pva 17

18 Big is beautiful? Kempen/pva 18

19 Zoeken van de juiste maat Klein als het klein kan, groot als het groot moet Kempen/pva 19

20 Teams/communities hebben een werkbare omvang en menselijke maat Kempen/pva 20

21 Minimale hiërarchie en staf Bron: Elliot Jacques Kempen/pva 21

22 Minimale regels, werken op basis van vertrouwen Kempen/pva 22

23 Visie op werkbaar en betekenisvol werk Onbalans: stressrisico Weinig regelmogelijkheden: vervreemding Kempen/pva Regelmogelijkheden Zelfstandigheid Samenwerken etc Taakeisen Uitdaging Prestatie etc 23

24 Taakeisen Fysieke, emotionele of mentale belasting Hoeveelheid Tijdsdruk Ambiguïteit Verstoringen en problemen Complexiteit Onzekerheid taakeisen regelmogelijkheden Kempen/pva 24

25 Regelmogelijkheden Vakmanschap Variatie en keuze mogelijkheden Handelingsruimte en invloed Duidelijke doelen, betekenisvolle bedoeling Constructieve feedback Waarderend leiderschap Inzicht, informatie en overlegmogelijkheden taakeisen Effectieve collegiale ondersteuning regelmogelijkheden Kempen/pva 25

26 Kenmerken van het werk Karasek: Healthy work: stress, productivity, and the reconstruction of working life (1990) stress hoog leren slopend werk saai werk vrijblijvend werk uitdagend werk laag Regelcapaciteit hoog Kempen/pva 26

27 Kenmerken van het werk 7 1 4,5 1,5 hoog Saai werk slopend werk uitdagend werk Vrijblijvend werk laag Regelcapaciteit hoog Kempen/pva 27

28 Hoe staan we er voor? Kempen/pva 28 28

29 Institutionele voorwaarden 1. Pas op voor perverse werking financieringssystemen Gezondheidswinst centraal Kwaliteit van leven Belonen ipv straffen 2. Medische wetgeving aanpassen 3. Ketensamenwerking stimuleren 4. Particulier initiatief niet (teveel) ontmoedigen Kempen/pva 29

30 Ambidexterity: disruptive design & change Exploitatie: bestaande verbeteren Operationele routines perfectioneren Ingebed in processen, procedures, cultuur en structuur Korte termijn focus Risico s en variatie reducerend Exploratie: doorbraak van het bestaande Routines om nieuwe routines te leren: verkennen, experimenteren, opschalen Capaciteit om te integreren en te reconfigureren Lange termijn focus Risicovol zoeken, experimenteren, buiten de gebaande paden zoeken Kempen/pva 30

31 Regime overgang ecologie demografie Leiderschap Hotspots Conserverende krachten economie politiek Kempen/pva 31

32 Think big and act today Kempen/pva 32