Vergaderen in West Betuwe Eerste gemeenschappelijke gedachtevorming binnen de raadswerkgroep Bestuur & Organisatie
Herindelingsadvies Par.4.3.: Samen met de samenleving West Betuwe Voert haar wettelijke en autonome taken uit om haar samenleving zo goed mogelijk te faciliteren, waarbij zij de samenleving betrekt in (het ontwikkelen) van het beleid (burgerparticipatie). Wil vooral de kracht uit de samenleving en het aanwezige zelforganiserend vermogen benutten. De samenleving krijgt ruimte en vertrouwen om zelf initiatieven te ontplooien In samenspraak tussen samenleving en gemeente wordt een agenda voor de toekomst opgesteld, voor kernen en buitengebied. Is partner van de samenleving en als zodanig herkenbaar.
Vervolg herindelingsadvies Par. 5.1.: Het gemeentebestuur: betrokken en dichtbij Ruimte geven aan (initiatieven uit) de samenleving vraagt om een andere rol van het bestuur van West Betuwe. Er zijn nieuwe en andere partners, samenwerkingsverbanden en vormen en verhoudingen. Inwoners, ondernemers en (maatschappelijke) organisaties vragen om inbreng en faciliteiten voor hen belangrijke vlakken. Veranderende verhouding tussen samenleving en overheid. Het is niet langer alleen het gemeentebestuur dat de interactie bepaalt. Loslaten in vertrouwen = anders vasthouden. Raadsleden moeten er op toezien dat ook andere belangen dan die van het initiatiefrijke deel van de samenleving worden meegewogen.
Burgerparticipatie Vergaderen in West Betuwe (raadswerkgroep
Passende bestuursstijl Vergaderen in West Betuwe (raadswerkgroep
Besturingsfilosofie als kapstok Een besturingsfilosofie geeft richting aan de rolverdeling tussen de samenleving, de gemeenteraad, het college van B&W en de ambtelijke organisatie en aan hoe zij zich tot elkaar verhouden. Centrale vragen: - Wat voor democratie willen we als gemeente en samenleving zijn? - Hoe verhouden samenleving, raad, college en organisatie zich tot elkaar? - Wat is de rol van de samenleving in voorbereiding, besluitvorming en uitvoering? - Hoe willen we dat de samenleving ons als gemeente ziet en ervaart? In samenwerking met bestuur en organisatie moet dit uiteindelijk leiden tot een besturings-, organisatie- en managementfilosofie West Betuwe.
Wat voor democratie? Veranderende samenleving stelt nieuwe eisen aan de democratie van ons openbaar bestuur. In diverse gemeenten wordt geëxperimenteerd met nieuwe werkvormen om de relatie tussen inwoner en bestuur te versterken en de kracht van de samenleving meer te benutten. De gemeenteraad is het democratisch gelegitimeerde orgaan van de gemeente. Dat zal blijven, maar in zijn werkwijze zal de vertegenwoordigende rol prominenter worden en tegelijk veranderen, omdat deze in samenwerking en verbinding met de samenleving moet zijn. Meer democratie en minder politiek. Meer in de kernen en minder in vergaderzalen
Hoe verhouden samenleving, raad, college en organisatie zich tot elkaar? Formele verhoudingen tussen samenleving, raad, college van B&W en ambtelijke organisatie zal door de herindeling niet wijzigen. Wel leiden de ambities in het herindelingsadvies en eerder genoemde uitgangspunten tot veranderingen in de werkwijze van elk van deze actoren. Centrale boodschap voor de nieuwe raad: Ga met de gemeenschap het gesprek aan over onderwerpen die belangrijk voor haar zijn. Bedenk niet alles zelf, maar nodig mensen uit om mee te denken en te praten. Wacht niet op voorstellen van het college van B&W, maar neem met de samenleving initiatief. Dun de agenda uit. Laat meer aan het college van B&W en/of ambtelijke organisatie over en concentreer op de hoofdzaken. Hierdoor creëer je focus en kun je meer aandacht besteden aan de zaken die er toe doen. Definieer samen wat je belangrijk vindt als raad en waarin dat tot uitdrukking moet komen.
Wat is de rol van de samenleving? Op diverse plekken en door verschillende personen worden initiatieven ontplooid die het publieke belang dienen. Denk aan buurtactiviteiten, leefbaarheidsinitiatieven, onderhouden van de openbare ruimte, verlenen van mantelzorg etc. De inwoners moeten de gemeente West Betuwe niet als hinderpaal gaan ervaren. Uitdaging voor de nieuwe gemeente West Betuwe is om de samenleving te ondersteunen om haar energie en betrokkenheid te benutten voor de ontwikkeling van de nieuwe gemeente West Betuwe (overheidsparticipatie).
Rollen van de overheid in de samenwerking met de samenleving: Publieke prestaties 2. Presterende overheid Prestatiesturing (verticaal) Marktdenken: overheid als bedrijf, burger als klant Effectiviteit en efficiency staan centraal, een goed doel moet meetbaar zijn. 3. Netwerkende Overheid Overheid is in the lead en zoekt samenwerking met andere partijen (veelal koepels) Horizontale samenwerking, doelen gezamenlijk bepaald Onderhandelen of compromis, afspraken vastgelegd in akkoorden of convenanten Overheid Markt en gemeenschap 1. Rechtmatige Overheid Politiek debat bepaalt publieke belangen, bijvoorbeeld: Uitvoering wet- en regelgeving Bewaken rechten en plichten Procedure zorgvuldigheid staat centraal Goed bestuur Overheid stuurt hiërarchisch 4. Responsieve, participerende Overheid Initiatief van onderop Netwerksturing Overheidsparticipatie (kan ook zonder overheid), ruimte en ondersteuning bieden aan maatschappelijk initiatief. Met georganiseerde, maar ook ongeorganiseerde partijen. Politieke keuze
Veranderopgave voor de raad Invulling geven aan de rol van de gemeenteraad binnen een lokale democratie, waar participatie de nieuwe norm is, vraagt om: Andere kwaliteiten. De rol van de gemeenteraad in een zelfbewuste participatiemaatschappij vraagt andere kwaliteiten. Investeren in samen denken, voelsprieten in de samenleving leggen en op basis van signalen verstandig handelen. Indien mogelijk zou je bij de samenstelling van de kieslijsten moeten kijken naar de competenties die passen bij deze rol. Loslaten waar het kan. Er blijven altijd vraagstukken waarover de gemeenteraad als enige volksvertegenwoordiger een legitieme beslissing kan nemen. Integrale en complexe vraagstukken die de hele gemeenschap raken zijn per definitie voer voor de gemeenteraad. Sterk kerngerichte of sterk tot één thema beperkte vraagstukken zou de raad meer los kunnen laten. Focus op samen denken. De gemeenteraad kan van grote waarde zijn in de denkfase van een participatietraject. Niet een voorstel toetsen aan kaders, zoals nu traditioneel zijn rol is, maar kijken hoe je door de juiste kaders te stellen een burgerinitiatief verder kan helpen.
Welke vergaderstructuur past bij deze veranderopgave? Integratie van drie verschillende bestuursculturen. Nieuwe verhoudingen. Niet alles tegelijk. Vertrouwen en respect. Verschillende rollen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Ruimte nemen om te experimenteren. Verwachtingenmanagement. Kies voor een model dat mee kan groeien met de ontwikkeling van de gemeenteraad. Mogelijke onderverdeling in het te kiezen model: - Informatie en Ontmoeting. - Beraad en Advies. - Debat en Besluit.