(Burger) participatie. De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli 2015 Tessa van den Berg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "(Burger) participatie. De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli 2015 Tessa van den Berg"

Transcriptie

1 (Burger) participatie De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli Tessa van den Berg

2 AGENDA - Welke soorten en vormen van (burger)participatie zijn er? - Een korte theoretische introductie - Wat is en wat vindt u van uw rol in (burger)participatie? - Aan de slag met een casus!

3 VOORSTELLEN - Positieve ervaringen? - Stellingname: Directe invloed van burgers botst met (de uitgangspunten voor) een representatieve democratie! - Belangrijker: proces of inhoud?

4 SOORTEN EN VORMEN (I) - Burgerparticipatie inspraak - Soorten participatie: - Zelf organiseren - Meebeslissen - Samenwerken - Laten adviseren - Raadplegen - (Informatie geven)

5 SOORTEN EN VORMEN (II) TREDE DE BURGER DE GEMEENTE VOORBEELD? Zelf organiseren Meebeslissen.. organiseert en voert zelf projecten uit.... is medeverantwoordelijk voor beslissingen... ondersteunt en faciliteert.... laat (deel)beslissingen over aan de burger. Burgerinitiatieven Wijkbudgetten Samenwerken... werkt intensief met de gemeente mee aan plannen of beleid.... ziet de burger als partner in de planvorming en laat het resultaat van de participatie zwaar wegen in de besluitvorming. Meeschrijven aan beleid, bijvoorbeeld in een Wiki. Laten adviseren... genereert ideeën en oplossingen voor een goed advies binnen een beleidsthema.... geeft vooraf het beleidsthema aan en neemt het advies serieus in overweging. Denktank over bezuinigingen Raadplegen... geeft zijn mening of kennis van een beleidsonderwerp.... wil de mening van de burgers weten en houdt hiermee rekening in de besluitvorming. Stadsdebat of politiek café

6 ROLLEN VAN DE OVERHEID FACILITATOR DEELNEMER SELECTOR ADAPTOR De facilitator zorgt dat anderen een mooi resultaat bereiken. Als facilitator ondersteunt u anderen bij het proces. U kunt: optreden als gespreksleider, bemiddelaar of makelaar, soms als scheidsrechter; ontmoetingen organiseren; randvoorwaarden scheppen, bijvoorbeeld middelen en ondersteuning door experts. De deelnemer doet mee aan het interactieve proces en gaat het gesprek aan met inwoners en maatschappelijke organisaties. Aandachtspunten zijn: meedenken mag, maar stel vooral vragen; een interactief proces is geen politieke arena; meedoen schept verwachtingen: kunt u een plan verwerpen waaraan u zelf heeft meegedacht? De selector wil nog iets te kiezen hebben aan het einde van een interactief proces. Dat kan, als alle betrokkenen daarvan maar op de hoogte zijn. Aandachtspunten zijn: geef vooraf aan wat voor voorstel u verwacht, bijvoorbeeld drie uitgewerkte concurrerende plannen of een groslijst aan ideeën; maak vooraf helder hoe u gaat selecteren. Bedenk wat de criteria zijn en wie mag meebeslissen; koppel aan alle betrokkenen terug wat en hoe u besloten heeft. Noem uw afwegingen. De adaptor accepteert de uitkomsten van een interactief proces, zolang die binnen de gestelde kaders vallen. Aandachtspunten zijn: als u deze rol kiest, zit u daar ook aan vast. Afspraak is afspraak; zorg dat u tussentijds op de hoogte blijft. Als u nog wilt bijsturen, geldt: hoe vroeger, hoe beter.

7 SPELREGELS (VOLGENS OMBUDSMAN) - Voorafgaand aan het proces - Tijdens het proces - Communicatie en informatie

8 ALLERLEI VARIANTEN - Vragen staat vrij! - Stel eens de vraag Ik ben benieuwd hoe u denkt over... op de markt of bij de supermarkt, over een onderwerp dat (nog) niet op de politieke agenda staat. - Volg de initiatieven! - Laat u verrassen en verzamel initiatieven die inwoners van uw gemeente in de afgelopen maanden zijn gestart. Verdiep u in een van de gevonden initiatieven en vraag u zelf af, wat u kunt doen als bestuurder om het initiatief te ondersteunen. - Verleg het perspectief: kijk door een andere bril! - Kies een onderwerp dat binnenkort op de agenda van de raad of het college staat. Maak een lijst van personen die vanuit verschillende perspectieven met het onderwerp te maken hebben. Ga met hen praten over hun ideeën over en hun beelden bij dit onderwerp, bij voorkeur op de plek zelf.

9 ONTWIKKELINGEN - E-participatie - Van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie - Burgers in eigen kracht zetten: andere doeleinden?! - -

10 PAUZE

11 WAT IS UW ROL ALS RAAD? - Stel u voor - Wat adviseert u raadslid Jansen?

12 WAT IS UW ROL? (I) - Als volksvertegenwoordiger: - Hoe betrokken toont u zich als raad gedurende een participatieproces? - In hoeverre bent u als raad verantwoordelijk voor het mee laten wegen van de input van inwoners? - Als kadersteller: - In hoeverre (en hoe) bepaalt u als raad de doelen van burgerparticipatie? - Moet de raad zelf het initiatief nemen om een burgerparticipatietraject te starten?

13 WAT IS UW ROL? (II) - Als controleur: - Hoe dicht moet de raad op (de resultaten van) het burgerparticipatiebeleid zitten? - Welke kwaliteitseisen zou de raad moeten stellen?

14 WAT VINDT U VAN UW EIGEN ROL? - Hoe ervaart u uw eigen rol in de huidige praktijk? - Waar zit (eventueel) ruimte voor verbetering? - Welke randvoorwaarden en ondersteuning zijn er nodig om uw verantwoordelijkheid adequaat in te kunnen vullen?

15 BEDANKT!

De betrokken burger INITIATIEFVOORSTEL BURGERPARTICIPATIE THEO KERSTEN EN HOLGER RODOE

De betrokken burger INITIATIEFVOORSTEL BURGERPARTICIPATIE THEO KERSTEN EN HOLGER RODOE De betrokken burger INITIATIEFVOORSTEL BURGERPARTICIPATIE THEO KERSTEN EN HOLGER RODOE VOORWOORD De gemeente Gennep ondergaat op dit moment veel veranderingen die te maken hebben met het zwaar weer waarin

Nadere informatie

Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader

Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader Inleiding Deze notitie beschrijft het theoretisch kader van de begrippen burger- en overheidsparticipatie. Het is tegelijkertijd bedoeld als agenda voor

Nadere informatie

Wijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen

Wijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen Wijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen Hieronder een eerste en tweede reactie van de Rekenkamer. 1 Bijlage: Ambitiedocument Burgerparticipatie met bijbehorende Verordening te downloaden via deze link. Eerste

Nadere informatie

Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009. Dames en heren,

Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009. Dames en heren, Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009 Dames en heren, Een maand geleden mocht ik in Utrecht samen met vertegenwoordigers van 47 Europese landen

Nadere informatie

Lokale democratie onder / december 2017

Lokale democratie onder / december 2017 Lokale democratie onder druk @Ostaaijen / december 2017 Spoorboekje Wat is er aan de hand met de lokale democratie? - afhakende inwoners - aanhakende inwoners Rol gemeenteraad in de lokale democratie -

Nadere informatie

Er zijn (grote) belangen van burgers gemoeid met het onderwerp: neen stop ja ga door. Er is voldoende beïnvloedingsruimte voor inbreng van betrokkenen

Er zijn (grote) belangen van burgers gemoeid met het onderwerp: neen stop ja ga door. Er is voldoende beïnvloedingsruimte voor inbreng van betrokkenen Stroomschema Burgerparticipatie Stap 1 situatieschets Omschrijf de beleidssituatie: Wat is het probleem? Breng de complexiteit in beeld. Wie zijn de spelers en wat zijn hun belangen? Maak een krachtenveldanalyse

Nadere informatie

LOKAAL SAMENSPEL. enqueteresultaten: de verschillen tussen de interne en externe beelden

LOKAAL SAMENSPEL. enqueteresultaten: de verschillen tussen de interne en externe beelden LOKAAL SAMENSPEL enqueteresultaten: de verschillen tussen de interne en externe beelden 1 ALGEMEEN BEELD geen onverklaarbare uitkomsten verschillen in waardering van het samenspel intern en extern, en

Nadere informatie

Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen (Tilburg

Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen (Tilburg Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen (Tilburg University) @ostaaijen Opzet Verbindende rol van de raad onder druk Verdieping van de klassieke rollen Hard naar het college,

Nadere informatie

Benchmark Burgerparticipatie

Benchmark Burgerparticipatie Benchmark Burgerparticipatie meten, vergelijken, leren en ontwikkelen Jaarbijeenkomst 18 juni 2012 13.00 tot 17.30 uur Stadhuis, gemeente Almere hein albeda Jaarrapport De 11 deelnemende gemeenten in beeld

Nadere informatie

Naam project. Participatie- en communicatieplan. Versie concept dd-mm-jjjj

Naam project. Participatie- en communicatieplan. Versie concept dd-mm-jjjj Kerngegevens Hier kan je een uitspraak of overkoepelende tekst over je onderwerp plaatsen, met evt. de naam van degene die de uitspraak heeft gedaan. Maar dat hoeft niet; je kunt deze tekst ook gewoon

Nadere informatie

Leidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente. Korte versie

Leidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente. Korte versie Leidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente Korte versie Inleiding Oldebroek voor Mekaar is samenwerken aan een sterke en leefbare samenleving. Inwoners, ondernemers, maatschappelijke

Nadere informatie

Burgerparticipatie in Alkmaar. Gemeente Alkmaar

Burgerparticipatie in Alkmaar. Gemeente Alkmaar Burgerparticipatie in Alkmaar Gemeente Alkmaar 1 Burgerparticipatie in Alkmaar Aanleiding en ambitie In het kader van het programma Harmonisatie is ook het burgerparticipatiebeleid opnieuw bekeken. Voor

Nadere informatie

Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen

Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen Routeplanner komend uur Verbindende rol van de gemeenteraad onder druk Verdieping van de klassieke rollen van de gemeenteraad Hard

Nadere informatie

Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad

Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad 5 juli 2018 Raadswerkgroep Burgerparticipatie In november 2017 heeft een aantal raadsleden zich opgegeven om de Raadswerkgroep Burgerparticipatie te vormen

Nadere informatie

Bewonersparticipatie: de rode draad in ons werk!

Bewonersparticipatie: de rode draad in ons werk! NOTA BEWONERSPARTICIPATIE GEMEENTE BEST Bewonersparticipatie: de rode draad in ons werk! Refnummer: INT12-0110 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Waarom bewonersparticipatie? 3 3. Maatwerk 4 4. Kaders Best

Nadere informatie

Burgerbetrokkenheid in Beweging. Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente?

Burgerbetrokkenheid in Beweging. Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente? Burgerbetrokkenheid in Beweging Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente? 12/19/2017 Wie ben ik en wat doe ik? Burgerbetrokkenheid in beweging Waar hebben we het eigenlijk

Nadere informatie

Vergaderen in West Betuwe. Eerste gemeenschappelijke gedachtevorming binnen de raadswerkgroep Bestuur & Organisatie

Vergaderen in West Betuwe. Eerste gemeenschappelijke gedachtevorming binnen de raadswerkgroep Bestuur & Organisatie Vergaderen in West Betuwe Eerste gemeenschappelijke gedachtevorming binnen de raadswerkgroep Bestuur & Organisatie Herindelingsadvies Par.4.3.: Samen met de samenleving West Betuwe Voert haar wettelijke

Nadere informatie

VRAGENBOOM INTERACTIEF WERKEN [IBO-protocol]

VRAGENBOOM INTERACTIEF WERKEN [IBO-protocol] VRAGENBOOM INTERACTIEF WERKEN [IBO-protocol] Inleiding De vragenboom is een hulpmiddel om weloverwogen te bepalen of en in welke vorm interactief wordt gewerkt. Bij het aanbieden van de ingevulde vragenboom

Nadere informatie

Symposium Blik op samenspel

Symposium Blik op samenspel Symposium Blik op samenspel Wifi U kunt gebruik maken van het wifi-netwerk: Netwerknaam: Blik op samenspel Wachtwoord: welkom Twitter mee! #blikopsamenspel DE PARTICIPATIEMIX: EEN DEMOCRATISCH KOMPAS VOOR

Nadere informatie

Werkstijl Oog voor kwaliteit, zorgvuldigheid en timing (vorm en inhoud)vanuit eigen expertise ingezet

Werkstijl Oog voor kwaliteit, zorgvuldigheid en timing (vorm en inhoud)vanuit eigen expertise ingezet 2011/33242 Bijlage Uitwerking van treden van de participatieladder Trede 1: Informeren De gemeente bepaalt in grote mate zelf de agenda voor besluitvorming en houdt betrokkenen hiervan op de hoogte. Het

Nadere informatie

Participatie en social media. Futurawonen. Politiek Online Prinses Mariestraat 36 2514 KG Den Haag T: 070 362 97 97 F: 070 345 45 41

Participatie en social media. Futurawonen. Politiek Online Prinses Mariestraat 36 2514 KG Den Haag T: 070 362 97 97 F: 070 345 45 41 Participatie en social media Politiek Online Prinses Mariestraat 36 2514 KG Den Haag T: 070 362 97 97 F: 070 345 45 41 Futurawonen E: info@politiekonline.nl www.politiekonline.nl 21 april 2011 1 Inhoud

Nadere informatie

Interactief werken gemeente Zeist:

Interactief werken gemeente Zeist: Interactief werken gemeente Zeist: 'Samen doen door interactie' 1. Inleiding Eén van de projecten van Op Weg Naar De Kern ging om het vormgeven van interactieve planvorming. In dat kader hebben we het

Nadere informatie

Delfts Doen! Delftenaren maken de stad

Delfts Doen! Delftenaren maken de stad Inhoud A Delfts Doen! Delftenaren maken de stad 1 Delfts Doen! Delftenaren maken de stad P lannen maken in de stad doe je niet alleen. Een goed initiatief vraagt samenwerking en afstemming met bewoners,

Nadere informatie

Ridderkerk dragen we samen!

Ridderkerk dragen we samen! Ridderkerk dragen we samen! Inleiding In mei 2015 heeft de gemeenteraad de startnotitie vastgesteld met de titel Ridderkerk dragen we samen! De subtitel luidt: van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie.

Nadere informatie

buiten Naar burgerparticipatie Spoorboekje voor raad en college juni 2010

buiten Naar burgerparticipatie Spoorboekje voor raad en college juni 2010 Actie in juni 2010 Uitgave van In actie met burgers!, deelproject van het Actieprogramma Lokaal Bestuur Naar buiten Spoorboekje burgerparticipatie voor raad en college Woord vooraf geachte lezer, Zorg

Nadere informatie

Imrat Verhoeven Uva/AISSR. Vormgeven aan overheidsparticipatie

Imrat Verhoeven Uva/AISSR. Vormgeven aan overheidsparticipatie Imrat Verhoeven Uva/AISSR Vormgeven aan overheidsparticipatie In een notendop Activerende verzorgingsstaat leidt tot meer nadruk verhoudingen burgers onderling Hoe democratisch zijn die verhoudingen eigenlijk?

Nadere informatie

Verslag Evaluatiebijeenkomst 28/09/2016

Verslag Evaluatiebijeenkomst 28/09/2016 Verslag Evaluatiebijeenkomst 28/09/2016 Over dit stuk Het experiment met de burgerbegroting in Geffen is voorbij. Het is belangrijk om het project goed te evalueren, om twee redenen: 1. Het project zit

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel CDA Cranendonck. Cranendonck, krachtige kernen. Voorstel:

Initiatiefvoorstel CDA Cranendonck. Cranendonck, krachtige kernen. Voorstel: Initiatiefvoorstel CDA Cranendonck Cranendonck, krachtige kernen VOORSTEL AAN DE RAAD VAN DE GEMEENTE CRANENDONCK Registratienummer Datum raadsvergadering 11 maart 2014 Naam opsteller Fractie CDA Cranendonck

Nadere informatie

Participatie betrokkenheid

Participatie betrokkenheid 5 Participatie en betrokkenheid De mate van participatie in de sessies die je organiseert kan erg verschillen. Soms wil je gebruik maken van de ideeën van de medewerkers door een brainstorm te organiseren

Nadere informatie

Maak je sterk VOOR WERK. Stappenplan

Maak je sterk VOOR WERK. Stappenplan Maak je sterk VOOR WERK Stappenplan 1 Stappenplan voor lokale belangenbehartiging Goede belangenbehartiging staat of valt met goede voorbereiding. Dat is een hele klus en kost veel tijd. Wees dus realistisch

Nadere informatie

Beter beleid door burger-participatie: doel en methoden

Beter beleid door burger-participatie: doel en methoden Beter beleid door burger-participatie: doel en methoden 27 maart 2008 Jonge Ambtenarendag Suzanne van der Pijll en Marjolein Sterk Burgerparticipatie is een containerbegrip Overheid (1945-1975) _ Nederland

Nadere informatie

Democratic Challenge - Discussiepaper reacties en suggesties zijn welkom via

Democratic Challenge - Discussiepaper reacties en suggesties zijn welkom via Veranderprocessen en overheidsparticipatie Democratic Challenge - Discussiepaper reacties en suggesties zijn welkom via info@democraticchallenge.nl Overheidsparticipatie en Organisatieverandering David

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel. Status: besluitvormend. Agendapunt: * Instelling Jongerenraad. Datum: 22 juni 2015. Decosnummer: 361

Initiatiefvoorstel. Status: besluitvormend. Agendapunt: * Instelling Jongerenraad. Datum: 22 juni 2015. Decosnummer: 361 Initiatiefvoorstel Status: besluitvormend Agendapunt: * Onderwerp: Instelling Jongerenraad Datum: 22 juni 2015 Portefeuillehouder: drs. H.C.P. Noten Decosnummer: 361 Informant: Jan Rooijakkers j.rooijakkers@dalfsen.nl

Nadere informatie

Stichting Beter Zeist Studiebijeenkomst BURGERPARTICIPATIE

Stichting Beter Zeist Studiebijeenkomst BURGERPARTICIPATIE Stichting Beter Zeist Studiebijeenkomst BURGERPARTICIPATIE Maandag, 14 juni 20:00 22:10 uur Gemeentehuis Zeist 1 Agenda 20:00 Opening 20:05 Inleiding De praktijk van Interactieve Planvorming (Hans v d

Nadere informatie

Beleidsparticipatie. Hier komt de titel van de presentatie

Beleidsparticipatie.  Hier komt de titel van de presentatie Beleidsparticipatie hannes.jossart@bataljong.be ellen.degrauwe@bataljong.be zita.depauw@bataljong.be Hier komt de titel van de presentatie 1 Participatie is een fundamenteel recht van kinderen en jongeren

Nadere informatie

gfedcb Besluitenlijst d.d. d.d.

gfedcb Besluitenlijst d.d. d.d. Nota voor burgemeester en wethouders Onderwerp Eenheid/Cluster/Team ST/PU/CO Participatieladder 1- Notagegevens Notanummer 2007.40363 Datum 21-11-2007 Portefeuillehouder Burgemeester 2- Bestuursorgaan

Nadere informatie

Samenvatting Resolutie. Democratie van Nu. D66 krijgt het voor elkaar

Samenvatting Resolutie. Democratie van Nu. D66 krijgt het voor elkaar Samenvatting Resolutie Democratie van Nu D66 krijgt het voor elkaar 20190115162135_1090.adpro.indd 1 1/15/2019 4:21:51 PM Samenvatting Democratie van Nu 3 De oprichters van D66 maakten zich zorgen. Ze

Nadere informatie

Grip op Decentralisaties. Neerijnen 28 oktober 2014

Grip op Decentralisaties. Neerijnen 28 oktober 2014 Grip op Decentralisaties Neerijnen 28 oktober 2014 Even voorstellen Mirjam Kersbergen Programma manager Sociaal Domein adviseur, gespreksleider bij OTD / VNG Oud raadslid Leidschendam-Voorburg Decentralisaties

Nadere informatie

Verordening op de Burgeragendering en het Burgerinitiatief gemeente Utrecht 2018

Verordening op de Burgeragendering en het Burgerinitiatief gemeente Utrecht 2018 Initiatiefvoorstel Opgesteld door Kenmerk Vergaderdatum Portefeuille Geheim Has Bakker (raadslid D66) 0000 27 september (aanbieding) Wijkgericht werken en participatie Nee Verordening op de Burgeragendering

Nadere informatie

Afdeling Samenleving November Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem

Afdeling Samenleving November Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem Afdeling Samenleving November 2011 Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Wat is burgerparticipatie? 3 2. Doelen burgerparticipatie 3 3. Participatievormen

Nadere informatie

MONITOR BURGERPARTICIPATIE 2013 ENQUÊTE

MONITOR BURGERPARTICIPATIE 2013 ENQUÊTE MONITOR BURGERPARTICIPATIE 2013 ENQUÊTE De Monitor Burgerparticipatie wordt tweejaarlijks uitgevoerd om het gemeentelijk beleid en activiteiten op het gebied van burgerparticipatie landelijk in kaart te

Nadere informatie

Burgerinitiatief. Hoe krijgt u uw burgerinitiatief op de raadsagenda?

Burgerinitiatief. Hoe krijgt u uw burgerinitiatief op de raadsagenda? Burgerinitiatief Heeft u een concreet idee of plan? En wilt u hier serieus werk van maken? Denk dan eens aan het indienen van een burgerinitiatief bij uw gemeenteraad. Burgerinitiatief Heeft u wel eens

Nadere informatie

Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012

Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Weemoed naar vroeger? Realiteit Sociaal-maatschappelijke context is veranderd, politieke

Nadere informatie

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal:

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal: Natuur & Techniek het broeikaseffect Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Broeikaseffect In deze les staan de volgende hogere- orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou je het broeikaseffect kunnen

Nadere informatie

We houden contact. Burgerparticipatie in Velsen. Beleidskader voor Inspraak en Samenspraak 10 december 2009

We houden contact. Burgerparticipatie in Velsen. Beleidskader voor Inspraak en Samenspraak 10 december 2009 We houden contact Burgerparticipatie in Velsen Beleidskader voor Inspraak en Samenspraak 10 december 2009 College van Burgemeester en wethouders van Velsen Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding...

Nadere informatie

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Voorbeeldprogramma - 1 Voorbeeldprogramma Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Hier vindt u een voorbeeldprogramma voor een werksessie/trainingsmodule communicatiekalender Factor C, met een

Nadere informatie

De Utrechtse Participatiestandaard

De Utrechtse Participatiestandaard De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate

Nadere informatie

Hoe ondernemend is jouw OR?

Hoe ondernemend is jouw OR? Hoe ondernemend is jouw OR? WORKSHOP OR IMPULSE 2015 WWW.OOSTERHOORNMZ.NL 1 Wensen bestuurder en OR Bestuurders krijgen graag input van de OR OR wil graag vroeg bij bepaalde onderwerpen worden betrokken

Nadere informatie

Procesvoorstel co-creatie.

Procesvoorstel co-creatie. Procesvoorstel co-creatie. Beleid voor mantelzorgers, vrijwilligers en ouderen. J. Heijdens en Mariska Belliot 21-03-2017 2017 Naam opsteller J. Heijdens en Mariska Belliot Datum vaststelling 16-03-2017

Nadere informatie

Kadernota Burgerparticipatie Naarden 2013. Versie: definitief Datum: 18 september 2013

Kadernota Burgerparticipatie Naarden 2013. Versie: definitief Datum: 18 september 2013 Kadernota Burgerparticipatie Naarden 2013 Versie: definitief Datum: 18 september 2013 Portefeuillehouder: Wil de Vries- Kempes Ambtelijk opdrachtgever: Arnold Hoeve Procesbegeleiding: Margriet Achtereekte

Nadere informatie

Samen werken aan Roerdalen. Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming

Samen werken aan Roerdalen. Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming Samen werken aan Roerdalen Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming Gemeente Roerdalen Oktober 2012 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding.. 3 2. Definitie Burgerparticipatie..

Nadere informatie

Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016

Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016 Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016 Introductie In de uitnodigingsmail komt: In 2019 wordt de Omgevingswet landelijk ingevoerd. Die wet vervangt alle wet- en regelgeving voor

Nadere informatie

Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Burgerparticipatie en overheidsparticipatie

Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Burgerparticipatie en overheidsparticipatie Informatienotitie AAN VAN ONDERWERP DATUM 8 december 2014 KOPIE AAN - BIJLAGE - REGISTRATIENUMMER 1421964/11561 Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Burgerparticipatie en overheidsparticipatie

Nadere informatie

Participatiewijzer gemeente De Bilt

Participatiewijzer gemeente De Bilt Participatiewijzer gemeente De Bilt Stap 1: Inventarisatie Je staat aan de start van een project/ beleidstraject, maar vraagt je af of en hoe je inwoners en/of ondernemers moet betrekken bij je project.

Nadere informatie

De 7 stappen van je participatieproces - handleiding

De 7 stappen van je participatieproces - handleiding De 7 stappen van je participatieproces - handleiding 1 1) Doelstellingen helder krijgen De eerste vraag die we moeten beantwoorden is niet Hoe gaan we dit doen? maar wel vragen zoals: - Waarom doen we

Nadere informatie

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30 Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens

Nadere informatie

Ingek. 0 1 FEB. 201?

Ingek. 0 1 FEB. 201? Kern, Marijn Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Bijlagen: 2017/10607 D66 Nederweert GRIF dinsdag 7 februari 2017 10:58 _staten Uitkomst raadpleging N266 door D66 Nederweert Persbericht

Nadere informatie

RAADSBIJEENKOMST BESPREKING RESULTATEN FOTO GEMEENTE VOORST LOKALE DEMOCRATIE. 20 november 2017 Erik Koopman Vincent van Stipdonk

RAADSBIJEENKOMST BESPREKING RESULTATEN FOTO GEMEENTE VOORST LOKALE DEMOCRATIE. 20 november 2017 Erik Koopman Vincent van Stipdonk RAADSBIJEENKOMST BESPREKING RESULTATEN FOTO LOKALE DEMOCRATIE GEMEENTE VOORST 20 november 2017 Erik Koopman Vincent van Stipdonk Agenda 19.30 uur Opening door burgemeester 19.35 uur Presentatie foto lokale

Nadere informatie

Afdeling Samenleving Februari Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem

Afdeling Samenleving Februari Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem Afdeling Samenleving Februari 2012 Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Wat is burgerparticipatie? 3 2. Doelen burgerparticipatie 3 3. Participatievormen

Nadere informatie

Een Lokaal Referendum of niet?

Een Lokaal Referendum of niet? Een Lokaal Referendum of niet? Een eerste discussie over een lokaal in Krimpen aan den IJssel als onderdeel van burgerparticipatie. Inleiding In ons land zijn de afgelopen periode op het gebied van de

Nadere informatie

Informatienota voor de gemeenteraad

Informatienota voor de gemeenteraad Informatienota voor de gemeenteraad Datum 2 februari 2016 Behandelend ambtenaar P. Wieggers Team Sociaal Beleid Portefeuillehouder J.H.A.P. Sluiter/H.W.M. Witjes Registratienummer 16RDS00046 *16RDS00046*

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Project Herinrichting Herenweg, Oranje Nassaulaan Warmond. besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen

Raadsvoorstel. Project Herinrichting Herenweg, Oranje Nassaulaan Warmond. besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen Raadsvoorstel Project Herinrichting Herenweg, Oranje Nassaulaan Warmond doel: aan: besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen zaaknummer: 168639 datum voorstel: 7 september 2016 datum collegevergadering:

Nadere informatie

Burgerparticipatie of Overheidsparticipatie?

Burgerparticipatie of Overheidsparticipatie? Burgerparticipatie of Overheidsparticipatie? Berenschot seminar Hoe dienend is uw gemeente? Even voorstellen Marieke Knobbe Openbaar bestuur Participatie Maaike Zunderdorp Procesmanagement Participatie

Nadere informatie

Samen werken aan betere zorg. Handreiking voor begeleiding van cliëntenraden betrokken bij verbetertrajecten

Samen werken aan betere zorg. Handreiking voor begeleiding van cliëntenraden betrokken bij verbetertrajecten Samen werken aan betere zorg van cliëntenraden betrokken bij verbetertrajecten INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Participatie van cliënten... 4 De rol van de cliëntenraad in verbetertrajecten... 6 Het stappenplan:

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

Kick-off Kenniskring Zelfredzaamheid ICT, Zorg en Welzijn 20 maart 2014, In de Ruimte, Utrecht

Kick-off Kenniskring Zelfredzaamheid ICT, Zorg en Welzijn 20 maart 2014, In de Ruimte, Utrecht Kick-off Kenniskring Zelfredzaamheid ICT, Zorg en Welzijn 20 maart 2014, In de Ruimte, Utrecht 13.30 - Opening danielle@digitalestedenagenda.nl h.haveman@enschede.nl www.twitter.com/dezorgendestad 1 Digitale

Nadere informatie

Meningsvorming: jij en vluchtelingen

Meningsvorming: jij en vluchtelingen Meningsvorming: jij en vluchtelingen Korte omschrijving Het kan uw leerlingen bijna niet ontgaan zijn dat de Europese Unie te maken heeft met een grote stroom vluchtelingen. Sinds een paar maanden is dit

Nadere informatie

Deelnemers: denktank uit de samenleving, gemeenteraad, college en ambtelijk managementteam

Deelnemers: denktank uit de samenleving, gemeenteraad, college en ambtelijk managementteam Samen bouwen aan het huis van de democratie in Bloemendaal Verslag werkatelier over participatie en samenspel tussen samenleving en gemeentebestuur op 4 juni 2015 van 20:00 tot 23:00 uur in het Dorpshuis

Nadere informatie

Nota van B&W. onderwerp Pilot subsidieregel participatie. portefeuillehouder Marjolein Steffens-van de Water

Nota van B&W. onderwerp Pilot subsidieregel participatie. portefeuillehouder Marjolein Steffens-van de Water Nota van B&W onderwerp Pilot subsidieregel participatie portefeuillehouder Marjolein Steffens-van de Water Collegevergadering 31 januari 2017 inlichtingen Margriet Achtereekte (+31624947201) Registratienummer

Nadere informatie

MEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING

MEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING MEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING P5, 30 januari 2014 TU DELFT - BK - RE&H/UAD Wilson Wong INHOUD - Onderwerp en context - Onderzoeksopzet - Theoretisch

Nadere informatie

1. Doelstellingen participatie publieke ruimte gemeentehuis

1. Doelstellingen participatie publieke ruimte gemeentehuis Plan van aanpak inzake Participatie rondom huisvesting gemeente Dronten. Bijlage bij raadvoorstel 19.000899 Plan van aanpak participatie huisvesting Achtergrondinformatie bij de aanpak inzake participatie

Nadere informatie

Rapport commissie Noten

Rapport commissie Noten Rapport commissie Noten 1. Inleiding Een commissie onder leiding van oud-pvda-senator Han Noten heeft de afgelopen tijd de stand van zaken op het gebied van ledendemocratie in onze partij geëvalueerd.

Nadere informatie

De Ronde 21-06-2011 Aanvang: 19:00

De Ronde 21-06-2011 Aanvang: 19:00 De Ronde 21-06-2011 Aanvang: 19:00 Tijd Raadzaal 1.02 Molendijkzaal 0.01 Vermeerzaal 1.03 19:00 Basisrichting Structuurvisie Amersfoort 2030 Informatie Regionaal Werkvoorzieningschap Amersfoort en omgeving:

Nadere informatie

Wat voor lokale democratie wil je zijn? (workshopronde 1) Festival Lokale Democratie dr. Laurens de Graaf Amersfoort, 13 oktober 2016

Wat voor lokale democratie wil je zijn? (workshopronde 1) Festival Lokale Democratie dr. Laurens de Graaf Amersfoort, 13 oktober 2016 Wat voor lokale democratie wil je zijn? (workshopronde 1) Festival Lokale Democratie dr. Laurens de Graaf Amersfoort, 13 oktober 2016 Waarom ben jij hier? Waarom zijn we hier? Hoe je kijkt, bepaalt wat

Nadere informatie

Vragen en antwoorden nieuw bestuurlijk model Rotterdam vanaf 2014

Vragen en antwoorden nieuw bestuurlijk model Rotterdam vanaf 2014 Vragen en antwoorden nieuw bestuurlijk model Rotterdam vanaf 2014 Wanneer nemen de Eerste en Tweede Kamer een besluit? Het is toch al een gelopen race? Het wetsvoorstel over (het afschaffen van de deelgemeenten/deelraden)

Nadere informatie

7. Conclusies en aanbevelingen

7. Conclusies en aanbevelingen 7. Conclusies en aanbevelingen 7.1 Algemeen Op CBS Het Galjoen worden al goede initiatieven genomen om de ouderbetrokkenheid te stimuleren en te vergroten, ook al kan er nog het één en ander aan uitgebreid

Nadere informatie

Themabijeenkomst Burgerparticipatie. Gemeenteraad Cuijk 8 december 2014

Themabijeenkomst Burgerparticipatie. Gemeenteraad Cuijk 8 december 2014 Themabijeenkomst Burgerparticipatie Gemeenteraad Cuijk 8 december 2014 Ben van Essen: even voorstellen Senior strateeg provincie Limburg. Kernthema s: bevolkingskrimp en burgerparticipatie; Overige: Voorzitter

Nadere informatie

Raad en inwoners naar nieuwe verhoudingen. Samenvatting. Christa van Oorsouw juni 2007

Raad en inwoners naar nieuwe verhoudingen. Samenvatting. Christa van Oorsouw juni 2007 Raad en inwoners naar nieuwe verhoudingen Samenvatting Christa van Oorsouw juni 2007 Thesis in het kader van de opleiding Public Management en Policy Open Universiteit Nederland Engelse titel: City Council

Nadere informatie

RKC Medemblik Opmeer. Notitie onderzoeksopzet

RKC Medemblik Opmeer. Notitie onderzoeksopzet Notitie onderzoeksopzet Rekenkamerrapport: Burgerparticipatie en de rol van de raad 25 mei 2016 Rekenkamercommissie Medemblik - Opmeer 1 Inhoudsopgave 1 Aanleiding onderzoek 3 2 Inleiding, doelstelling

Nadere informatie

Burgerpartcipatie. Sandra ter Veen. Delfzijl 3 februari 2014

Burgerpartcipatie. Sandra ter Veen. Delfzijl 3 februari 2014 Werkplaats Burgerpartcipatie Zorg voor Sandra ter Veen Delfzijl 3 februari 2014 Welkom Programma Introductie: Waarom zijn we hier? Vragen En nu? Afsluiting en afspraken Ontwikkelingen in de regio Krimp

Nadere informatie

Inhoud van de ochtend

Inhoud van de ochtend Inhoud van de ochtend 1. Introductie in Pedagogisch kader 2. Begeleiden van de groep 3. Ontwikkelingsgericht werken 4. Pauze (15 minuten) 5. Kinderparticipatie 6. Vragen over andere onderwerpen 7. Voornemens

Nadere informatie

Hoeveel invloed hebben Groningers op hun directe leefomgeving?

Hoeveel invloed hebben Groningers op hun directe leefomgeving? Hoeveel invloed hebben Groningers op hun directe leefomgeving? De Raad voor Openbaar Bestuur stelde onlangs vast dat veel gemeenten op lokaal niveau experimenteren met nieuwe democratievormen, waarbij

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. TITEL Toekomstgerichte media-agenda

RAADSVOORSTEL. TITEL Toekomstgerichte media-agenda RAADSVOORSTEL Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 3802123v2 Aan : Gemeenteraad Datum : 14 juni 2011 Portefeuillehouder : Wethouder M.C. Barendregt Agendapunt : HB-6 B&W-vergadering : 31-05-2011

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van

Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van.. Jaar 2015 Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel 23 oktober 2015 Onderwerp Initiatiefvoorstel ter instemming

Nadere informatie

Van meedenken tot meedoen Beleidskaders voor Verbindend Bestuur in de gemeente Oosterhout

Van meedenken tot meedoen Beleidskaders voor Verbindend Bestuur in de gemeente Oosterhout *IO16024872* IO16024872 Van meedenken tot meedoen Beleidskaders voor Verbindend Bestuur in de gemeente Oosterhout Versie 2 mei 2016 1. Inleiding De gemeente Oosterhout, dat zijn we met z n allen ( ) De

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Voorwoord 2. Samenvatting Doelstellingen van burgerparticipatie Definitie Onderscheid inspraak en participatie 6

INHOUDSOPGAVE. Voorwoord 2. Samenvatting Doelstellingen van burgerparticipatie Definitie Onderscheid inspraak en participatie 6 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 2 Samenvatting 3 1. Inleiding 4 2. De kaders voor burgerparticipatie 6 2.1 Doelstellingen van burgerparticipatie 6 2.2 Definitie 6 2.3 Onderscheid inspraak en participatie 6 2.4

Nadere informatie

Zeggenschap: hoe DOE je dat?

Zeggenschap: hoe DOE je dat? Zeggenschap: hoe DOE je dat? Werken aan nieuwe democratie startdocument bij de partijbrede discussie Harmen Binnema 22 maart 2016 Waar gaat het over? GroenLinks heeft een brede agenda van democratisering,

Nadere informatie

Gereedschapskist co-creatie

Gereedschapskist co-creatie Gereedschapskist co-creatie Samen werken aan een betere samenleving Mei 2018 Mayke ten Bos Carine Kleine Haar Kate Snellens Beste collega, Heel goed dat je erover denkt om een project in co-creatie te

Nadere informatie

PROCESPLAN INTERACTIEF WERKEN LANGEDIJK ONTWIKKELT MET WATER Vastgesteld door college van B&W d.d. 26 april 2016

PROCESPLAN INTERACTIEF WERKEN LANGEDIJK ONTWIKKELT MET WATER Vastgesteld door college van B&W d.d. 26 april 2016 PROCESPLAN INTERACTIEF WERKEN LANGEDIJK ONTWIKKELT MET WATER Vastgesteld door college van B&W d.d. 26 april 2016 Conform: De Langedijker werkwijze, Notitie interactief werken gemeente Langedijk op basis

Nadere informatie

Op basis van ervaring in meer dan 25 projecten

Op basis van ervaring in meer dan 25 projecten Op basis van ervaring in meer dan 25 projecten Emmen Friesland (FFDW) Wieringermeer Wijchen Coevorden Nij Hiddum-Houw Oss Houten Zaltbommel Apeldoorn Geervliet / Heenvliet (HBII) Korendijk Drentse monden

Nadere informatie

Aan de slag met de Omgevingswet

Aan de slag met de Omgevingswet Aan de slag met de Omgevingswet Inwerkprogramma gemeenteraad Heerhugowaard Pascale Georgopoulou Adviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet Vereniging van Nederlandse Gemeenten De omgevingswet in vogelvlucht

Nadere informatie

Samen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels.

Samen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels. 06 Samen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels. tekst: Erik van co- Laar en Therèse van t Westende-de Bijl 26 vm juni 2013 creatie

Nadere informatie

Hoogbouwkavel Leidsche Rijn Centrum Noord

Hoogbouwkavel Leidsche Rijn Centrum Noord Hoogbouwkavel Leidsche Rijn Centrum Noord Participatiebijeenkomst 12 april2018 Programma Introductie (19.30 19.40) Presentatie: historie, ruimtelijke kaders en selectieproces (19.40 19.55) Doel van de

Nadere informatie

VERTREKPUNT AAN DE SLAG PLANNING OVER 2 JAAR

VERTREKPUNT AAN DE SLAG PLANNING OVER 2 JAAR Mee DENK WERK SCHRIJF LEEF MEE MET DOE SPEEL KIJK CHAT PRAAT LEIDEN met Leiden Plan van aanpak publieksparticipatie 2013-2015 AANLEIDING VISIE UITGANGSPUNTEN PLAN VAN AANPAK AANLEIDING De gemeente Leiden

Nadere informatie

HET LEIDERDORPPANEL OVER...

HET LEIDERDORPPANEL OVER... HET LEIDERDORPPANEL OVER... Resultaten peiling 13: Meedenken en meedoen in de openbare ruimte april 2015 Inleiding Deze nieuwsbrief beschrijft de resultaten van de 13 e peiling met het burgerpanel van

Nadere informatie

Zes tools om je doelgroep actief te betrekken

Zes tools om je doelgroep actief te betrekken Zes tools om je doelgroep actief te betrekken Hoe kun je je doelgroep laten meepraten, meedenken, meebeslissen en meedoen? door Marijke Krabbenbos 18-10-2015 We leven in een wereld van sociale innovatie

Nadere informatie

VERGADEREN VOOR DUMMIES

VERGADEREN VOOR DUMMIES VERGADEREN VOOR DUMMIES DE AGENDA VASTSTELLEN Er zijn verschillende soorten agendapunten: Open Bij open agendapunten zijn er nog geen plannen gemaakt, er is nog geen concreet voorstel. De discussie is

Nadere informatie

PASSENDE MEDEZEGGENSCHAP:

PASSENDE MEDEZEGGENSCHAP: PASSENDE MEDEZEGGENSCHAP: Hoe maak je die? 1 Passende medezeggenschap: Hoe maak je die? 2012 Colofon Passende medezeggenschap: Hoe maak je die? is een uitgave van LOC Zeggenschap in zorg. LOC komt op voor

Nadere informatie

Feedback aan leerkrachten

Feedback aan leerkrachten Feedback aan leerkrachten Studiedag Leerlingenparticipatie 24 april 2013 Paleizenstraat Saskia 90 > 1030 Vandeputte Brussel T 02 215 32 29 > F 02 215 41 78 > www.vsknet.be Wie ben ik? Saskia Vandeputte

Nadere informatie