Interactief werken gemeente Zeist:
|
|
- Stefan Eilander
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Interactief werken gemeente Zeist: 'Samen doen door interactie' 1. Inleiding Eén van de projecten van Op Weg Naar De Kern ging om het vormgeven van interactieve planvorming. In dat kader hebben we het afgelopen jaar ervaring opgedaan met interactieve planvorming aan de hand van twee pilots, te weten Huis ter Heide-West en Burgerschap. Deze pilots zijn afgerond en geëvalueerd door het bureau Berenschot. Er is een evaluatierapport opgesteld (28 september 2009) dat met name ingaat op het proces. Een conclusie is dat interactieve planvorming een bruikbare werkwijze is en het is tijd om deze manier van werken verder te ontwikkelen. Het evaluatierapport is op 29 oktober 2009 breed besproken met college- en raadsleden, betrokken externen en ambtenaren. Om de rol bij interactieve planvorming per doelgroep nader te onderzoeken zijn er aparte bijeenkomsten geweest met het GMT (25 januari), de raad (28 januari), het college (9 februari) en medewerkers (1 maart). Er is een burgerpanel enquête uitgevoerd over interactief werken die een indruk geeft over de wijze waarop burgers van de gemeente Zeist willen meepraten en meedoen (15 januari). Tenslotte heeft de Nationale ombudsman onderzoek verricht naar uitgangspunten voor behoorlijke burgerparticipatie. De uitkomsten van het onderzoek zijn opgenomen in een participatiewijzer. Het evaluatierapport van Berenschot, de eerder genoemde bijeenkomsten, de resultaten van de burgerpanel enquête en de participatiewijzer van de Nationale ombudsman, zijn de basis voor deze visie: Samen doen door interactie. 2. Wat wil de burger? Er zijn drie generaties burgerinitiatief met allereerst de inspraak in de jaren 70. De overheid bereidt een besluit voor, waarover burgers en andere belanghebbenden achteraf hun mening kunnen geven, meestal over onbelangrijke details. Dit leidde vaak tot heftige discussies tussen morrende burgers en ambtenaren die het signaal gingen meenemen. In de jaren 90 ontstond de interactieve beleidsvorming, waarbij het initiatief ook bij het bestuur ligt, maar de burger de kans krijgt om al vooraf mee te praten over de beleids- en besluitvorming. Met deze vorm heeft de overheid de afgelopen 10 jaar veelvuldig gewerkt. Bij de derde generatie neemt de burger zelf het initiatief voor een actie binnen het publieke domein en speelt de overheid een faciliterende rol. Een vorm van omgekeerde participatie, waarbij de overheid participeert in een burgerinitiatief. Bij de derde generatie burgerparticipatie komt het aan op zelfbestuur of direct burgerbestuur, met een grotere eigen verantwoordelijkheid en slagvaardigheid van de initiatiefnemende burger. De overheid ondersteunt met tijd, geld, kennis, deskundigheid en materiële hulpmiddelen. Alle drie de generaties bestaan nog steeds naast elkaar, maar de derde generatie wint terrein. Er bestaan ook mengvormen, waarbij overheden het initiatief nemen, maar burgers vanaf dag één mogen meebeslissen. 1 We hebben landelijk steeds meer te maken met initiatiefnemende, mondige en betrokken burgers. De vraag is: wat willen de burgers van Zeist? Uit de burgerpanel enquête (respons 35%, 388 personen) kwam duidelijk naar voren dat de respondenten meer interactie willen. Men is minder geïnteresseerd in inspraakprocedures danwel juridische mogelijkheden om zijn/haar belang of standpunt te behartigen. Opvallend is dat 72% van de 1 Boek: Help! Een burgerinitiatief! 1
2 respondenten interactieve planvorming aanspreekt. Dit geeft aan dat de respondenten in een vroeg stadium willen worden betrokken. En meer betrokkenheid is nodig: uit de enquête komt naar voren dat de gemeente luistert maar er vervolgens niets mee doet danwel terugkoppelt met als gevolg ervaring/gevoel dat men niet serieus wordt genomen. 3. Wat wil de politiek? Vanuit de raad en het college bestaat de nadrukkelijke wens om samen verder te werken aan de relatie met burgers, bedrijven en maatschappelijke partijen. Dat is de duidelijke boodschap van de bijeenkomsten met de raad en het college. Raad en college hebben het nodige geleerd van de pilots Burgerschap en Huis ter Heide-West en willen deze leerervaringen verder inzetten bij toekomstige interactieve projecten (zie 5.1 aandachtspunten raad, college en GMT). 4. Interactief werken vanuit drie uitgangspunten De gemeente Zeist zet in op interactief werken vanuit drie uitgangspunten: 1. Brede opvatting van interactief werken 2. Maatwerk bij inrichting interactief proces 3. Interactieve houding/attitude is de basis 4.1 Brede opvatting van interactief werken Het evaluatierapport van Berenschot geeft de aanbeveling om verschillende vormen van interactiviteit toe te passen. We kiezen voor een brede opvatting van interactief werken. Maar wat verstaan we daaronder? Wat is interactief werken? Onder interactief werken worden uiteenlopende samenwerkingsvormen verstaan, waarbij er nadrukkelijk wisselwerking tussen betrokken partijen bestaat. Interactief werken richt zich op het vooraf meedenken, meewerken, adviseren en/of meebeslissen van verschillende betrokken partijen. Het gaat erom partijen in een zo'n vroeg mogelijk stadium te betrekken bij beleid of een project om met hen tot voorbereiding, bepaling en uitvoering te komen. Betrokken partijen hebben daarbij de mogelijkheid daadwerkelijk invloed uit te oefenen op het resultaat. Het initiatief kan zowel bij de gemeente als bij de burger liggen. Interactieve planvorming is een vorm van interactief werken waarbij het gaat om het ontwikkelen van beleid en niet om het uitvoeren. Het initiatief ligt bij de gemeente. Kenmerkend is dat vooraf wordt bepaald welke invloed betrokken partijen op de inhoud van het besluit gaan krijgen. Dat kan gaan om burgers, maar ook om bedrijven, maatschappelijke partijen en andere overheden of instanties. Het proces bij interactieve planvorming wordt vooraf, in de vorm van een bestuursopdracht, aan het college en de raad voorgelegd. De pilots Huis ter Heide-West en Burgerschap zijn voorbeelden van interactieve planvorming. Kansen De wisselwerking tussen partijen biedt kansen: het benutten van kennis uit de samenleving en het versterken van wederzijdse begrip. Maar ook kansen om andere partijen te laten investeren in een gemeenschappelijke aanpak van een bepaald probleem. Niveaus van samenwerken De brede opvatting van interactief werken uit zich in verschillende niveaus van samenwerken. Het kan gaan om: 2
3 Informeren via website, gemeentepagina, wijknieuws, gericht informeren n.a.v. een vraag/behoefte vanuit de samenleving; Dialoog in de vorm van een burgerpanel, WMO-raad, het raadplegen van burgers bij beleidskwesties, samen met burgers bekijken van hoe voorkom ik overlast, raadplegen van burgers bij de ontwikkeling van de structuurvisie, het betrekken van burgers bij het samen herinrichten van een straat; Partnerships in de vorm van maatschappelijk aanbesteden van een opdracht aan burgers/bedrijven/maatschappelijke partijen (Huis ter Heide-West en Burgerschap); Faciliteren van een wijk- of burgerinitiatief bv. het inrichten en realiseren van een speeltuin door bewoners. Het zijn allemaal werkwijzen met één centrale gedachte: Samen doen door interactie. Interactief werken is daarbij geen vrijblijvendheid. Bij ieder project, beleidsproces, initiatief/verzoek van een burger, speelt de vraag: wie zijn de betrokken partijen en op welke wijze wordt het interactieve proces vormgegeven. 4.2 Maatwerk Een brede opvatting van interactief werken vraagt maatwerk. Ieder beleidsproces of project is uniek en vraagt maatwerk om het interactieve proces vorm te geven. Het evaluatierapport van Berenschot geeft aan dat de keuze voor een bepaalde vorm van interactiviteit afhangt van de omstandigheden, de kwestie zelf, en de verhoudingen tussen gemeente, burgers en maatschappelijke partijen. Soms wordt gekozen voor het raadplegen van burgers (bv structuurvisie waar dit intensief is gedaan) en soms wordt gekozen voor het faciliteren van een burgerinitiatief (bv burgers willen een speeltuintje in hun buurt en krijgen de ruimte om dit zelf vorm te geven). En in de projecten Huis ter Heide-West en Burgerschap is er een maatschappelijke aanbesteding gedaan en heeft de raad de opdracht gegeven en de kaders uitgezet. Iedere situatie vraagt om het in kaart brengen van de participanten, van de verhoudingen en van de omstandigheden. Op basis hiervan wordt de interactie ruimte bepaald en kan het interactieve proces worden ingezet middels het uitzetten van een opdracht met bijbehorende kaders. 4.3 Interactieve houding/attitude is de basis Interactief werken is mensenwerk. Het succes valt of staat met de houding/attitude van de ambtenaar, de raad, het college en de samenwerkende partijen. Een basishouding om vanuit vertrouwen, nabijheid en kracht met elkaar te werken. Het GMT heeft een visie ontwikkeld die een weergave geeft van wie we zijn als gemeente, wat we doen en zeggen. Op verschillende wijze zal deze visie onderwerp van gesprek zijn: hoe we ons verhouden tot de lokale samenleving, de uitdaging van het verbinden van partijen waar energie en creativiteit vrijkomt en het realiseren van bestuurskracht door de samenleving te laten doen waar ze goed in is. Door de gesprekken zal deze visie zich verder ontwikkelen en richting gaan geven aan de ontwikkeling van de organisatie. Interactief werken is hierbij één van de basis uitgangspunten. Het evaluatierapport van Berenschot noemt competenties als flexibiliteit en dienstbaarheid, en een passievolle en enthousiaste houding van ambtenaren. Om de vaardigheden te ontwikkelen die van belang zijn bij interactief werken, start er rond mei een opleidingstraject voor ambtenaren. Voor de nieuwe raad en het nieuwe college zal het thema interactief werken onderdeel uitmaken van het inwerkprogramma. Niet alleen de houding staat daarbij centraal maar ook ieders rol in het proces, opdrachtgeverschap, monitoring en de mate van betrokkenheid tijdens het proces. Verder zullen (op advies van Berenschot) betrokken deelnemende burgers, bedrijven en maatschappelijke partijen ondersteund worden in het interactieve proces. 3
4 5. Aandachtspunten, aanbevelingen en participatiewijzer Aandachtspunten van raad, college en GMT, de aanbevelingen uit het evaluatierapport van Berenschot en de spelregels uit de participatiewijzer van de Nationale ombudsman: deze worden meegenomen in toekomstige interactieve (planvorming)projecten. Hieronder volgt een weergave. 5.1 Aandachtspunten raad, college en GMT Bij de bijeenkomsten met de raad, het college en het GMT zijn leerervaringen besproken die we hebben opgedaan met interactieve planvorming. Hieronder zijn een aantal aandachtspunten opgesomd die in de bijeenkomsten naar voren zijn gekomen. Aandachtspunten bij de start van een interactief project Eerst een goede vraagstelling: wat is het probleem en wat is het doel? Vervolgens kaders bepalen; De raad stelt de kaders waarbij vooraf voldoende informatie dient te worden gegeven voor de bepaling ervan; Het eventueel vooronderzoek verrichten door het college; Inhoudelijke doelen formuleren en procesdoelen; Heldere rolverdeling tussen raad en college; Het belang van het bespreken van kaders met burgers opdat iedereen hetzelfde beeld heeft; Representativiteit nader definiëren door het opnemen van criteria; Bevoegdheid en status van kopgroep/denktank formuleren; Procesafspraken maken als kaders niet gehaald worden; Alle partijen aan tafel en belangen delen. Aandachtspunten tijdens het proces Loslaten: op proces ingrijpen en niet op inhoud; Eventuele interventies worden gedaan door het college, het college weegt af om de raad te informeren of het instellen van een time-out; Ruimte in het proces bouwen voor feedback: is men op de goede weg? Durven ingrijpen; Deskundigheid inbrengen zonder overnemen; De ander begrijpen; Durven loslaten (van uniformiteit); Faciliteren van contact. Aandachtspunten bij de beoordeling Terughoudendheid in politieke beoordeling en besluitvorming; Op proces beoordelen, niet op inhoud indien binnen de kaders. Algemene aandachtspunten Laten zien door te doen; Successen delen en ervaringen; Aandacht voor burgerinitiatieven; Processen en systemen anders inrichten. 5.2 Evaluatierapport Interactieve Planvorming Zeist Het rapport van Berenschot noemt een 15-tal aanbevelingen om interactieve planvorming verder vorm te geven. De aanbevelingen zijn: 1) Projectspecifieke afspraken over hoe wordt omgegaan met randvoorwaarden; 2) Ondersteun denktank/kopgroep in het doorgronden van politieke situaties; 3) Geen overdreven afstandelijke positie van raad en college; 4) Naast burgers ook belanghebbende organisaties betrekken; 5) Aandacht voor nazorg; 4
5 6) Rolverdeling tussen denktank/kopgroep en gemeenteraad; 7) Duidelijkheid over draagvlak; 8) Eerdere verplichtingen in beeld brengen; 9) Afspraken over doel en wanneer succes; 10) Onderbouw de randvoorwaarden; 11) Vormen van interactiviteit inzichtelijke maken en toepassen; 12) Korte opleiding interactief werken voor burgers; 13) Selecteer ambtenaren met competenties dienstbaarheid en flexibiliteit en een enthousiaste houding; 14) Creëer pool van ambtenaren met juiste competenties; 15) Faciliteer Interactieve Planvorming in de gemeente. 5.3 Participatiewijzer van de Nationale Ombudsman De nationale ombudsman heeft onderzoek gedaan naar de uitgangspunten voor behoorlijke burgerparticipatie. Het resultaat van het onderzoek, waar de beleving van burgers staat, zijn vastgelegd in het rapport: We gooien het de inspraak in. Hierin zijn een 10-tal spelregels opgenomen voor behoorlijk omgaan met inbreng en inspraak van burgers. Deze zijn opgenomen in een participatiewijzer en bieden een handreiking voor de gemeente. De spelregels, hieronder opgesomd, zijn aandachtspunten voor komende interactieve (planvorming)projecten. 1) De gemeente motiveert of en zo ja hoe ze burgers betrekt bij beleids- en besluitvorming; 2) De gemeente maakt participatie een vast onderdeel van het politieke en bestuurlijke besluitvormingstraject; 3) De gemeente gaat zeer terughoudend om met de mogelijkheid participatie te beperken vanwege het algemene belang; 4) De gemeente bepaalt, voordat het participatietraject van start gaat, welke rol de burger krijgt; 5) De gemeente zorgt voor een zorgvuldig vormgegeven participatieproces; 6) De gemeente is oprecht geïnteresseerd in hetgeen burgers naar voren brengen en laat dat merken in woord en daad. Van burgers mag een constructieve bijdrage worden verwacht; 7) De gemeente weegt de inbreng van burgers mee in de uiteindelijke beslissing en maakt dat zichtbaar; 8) De gemeente levert extra inspanning om álle belanghebbenden actief te betrekken, dus ook degenen die zich niet meteen in eerste instantie zelf aanmelden; 9) De gemeente informeert de burger tijdig en volledig over het onderwerp van participatie, hun rol en de manier waarop het participatieproces vorm krijgt; 10) De gemeente informeert burgers gedurende het participatieproject regelmatig over wat er gebeurt met hun inbreng. 6. Leerproces Interactief werken is een leerproces. De komende periode zullen we samen nieuwe leerervaringen opdoen. Ieder interactief project of beleidsproces wordt geëvalueerd. Bij het evalueren kijken we naar het proces en de resultaten van een project of beleidsproces. Naast het evalueren van projecten zal met enige regelmaat stil worden gestaan bij positieve en negatieve leerervaringen die we opdoen met interactief werken. Naast leerervaringen staan ook behoeften centraal: van de raad en het college maar ook van burgers, bedrijven, maatschappelijke partijen en ambtenaren. Wat hebben we geleerd, is er meer wederzijds begrip?, wordt voldoende kennis uit de maatschappij benut?, met welke niveaus van samenwerken hebben we ervaring opgedaan?, welke samenwerkingsvorm spreekt aan?, welke dilemma s spelen mee?, welke behoefte leeft er om meer samen te doen met de gemeente? Het zijn momenten van borging, om de balans op te maken maar ook om nieuwe acties te formuleren om de kwaliteit van de interactie verder te verbeteren. 5
Stichting Beter Zeist Studiebijeenkomst BURGERPARTICIPATIE
Stichting Beter Zeist Studiebijeenkomst BURGERPARTICIPATIE Maandag, 14 juni 20:00 22:10 uur Gemeentehuis Zeist 1 Agenda 20:00 Opening 20:05 Inleiding De praktijk van Interactieve Planvorming (Hans v d
Nadere informatieParticipatiewijzer gemeente De Bilt
Participatiewijzer gemeente De Bilt Stap 1: Inventarisatie Je staat aan de start van een project/ beleidstraject, maar vraagt je af of en hoe je inwoners en/of ondernemers moet betrekken bij je project.
Nadere informatieBenchmark Burgerparticipatie
Benchmark Burgerparticipatie meten, vergelijken, leren en ontwikkelen Jaarbijeenkomst 18 juni 2012 13.00 tot 17.30 uur Stadhuis, gemeente Almere hein albeda Jaarrapport De 11 deelnemende gemeenten in beeld
Nadere informatieWijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen
Wijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen Hieronder een eerste en tweede reactie van de Rekenkamer. 1 Bijlage: Ambitiedocument Burgerparticipatie met bijbehorende Verordening te downloaden via deze link. Eerste
Nadere informatieBewonersparticipatie: de rode draad in ons werk!
NOTA BEWONERSPARTICIPATIE GEMEENTE BEST Bewonersparticipatie: de rode draad in ons werk! Refnummer: INT12-0110 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Waarom bewonersparticipatie? 3 3. Maatwerk 4 4. Kaders Best
Nadere informatieBurger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader
Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader Inleiding Deze notitie beschrijft het theoretisch kader van de begrippen burger- en overheidsparticipatie. Het is tegelijkertijd bedoeld als agenda voor
Nadere informatieBurgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad
Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad 5 juli 2018 Raadswerkgroep Burgerparticipatie In november 2017 heeft een aantal raadsleden zich opgegeven om de Raadswerkgroep Burgerparticipatie te vormen
Nadere informatieDeelnemers: denktank uit de samenleving, gemeenteraad, college en ambtelijk managementteam
Samen bouwen aan het huis van de democratie in Bloemendaal Verslag werkatelier over participatie en samenspel tussen samenleving en gemeentebestuur op 4 juni 2015 van 20:00 tot 23:00 uur in het Dorpshuis
Nadere informatieBurgerbetrokkenheid in Beweging. Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente?
Burgerbetrokkenheid in Beweging Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente? 12/19/2017 Wie ben ik en wat doe ik? Burgerbetrokkenheid in beweging Waar hebben we het eigenlijk
Nadere informatieBurgerparticipatie of Overheidsparticipatie?
Burgerparticipatie of Overheidsparticipatie? Berenschot seminar Hoe dienend is uw gemeente? Even voorstellen Marieke Knobbe Openbaar bestuur Participatie Maaike Zunderdorp Procesmanagement Participatie
Nadere informatie(Burger) participatie. De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli 2015 Tessa van den Berg
(Burger) participatie De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli Tessa van den Berg AGENDA - Welke soorten en vormen van (burger)participatie zijn er? - Een korte theoretische introductie - Wat is en
Nadere informatieZelfevaluatie Wmo-raden 2014
Zelfevaluatie Wmo-raden 2014 Deze evaluatie is gericht op het functioneren van de Wmo-raad tot nu toe: doen we de goede dingen? En doen we die dingen op de goede manier? Daarmee krijgt u zicht op het huidige
Nadere informatieBURGERPARTICIPATIE April 2013 (2 e versie)
BURGERPARTICIPATIE April 2013 (2 e versie) Inleiding: De gemeente Zederik wil haar burgers betrekken bij het beleid met als motto: De burger centraal. Deze nota gaat over de rol van de gemeente in relatie
Nadere informatieRapport. Beslissen over de burger zonder de burger. Een onderzoek naar de realisatie van twee extra parkeerplaatsen. Oordeel
Rapport Beslissen over de burger zonder de burger Een onderzoek naar de realisatie van twee extra parkeerplaatsen. Oordeel Op basis van het onderzoek vindt de klacht over het college van burgemeester en
Nadere informatieWouter Deen Projectleider Omgevingswet - WODV. Pilotproject Arsenaal bewonersbijeenkomst 19 december 2017
Wouter Deen Projectleider Omgevingswet - WODV Pilotproject Arsenaal bewonersbijeenkomst 19 december 2017 de omgevingswet en de rol van de gemeente bij pilotproject Arsenaal de omgevingswet : waarom en
Nadere informatieImrat Verhoeven Uva/AISSR. Vormgeven aan overheidsparticipatie
Imrat Verhoeven Uva/AISSR Vormgeven aan overheidsparticipatie In een notendop Activerende verzorgingsstaat leidt tot meer nadruk verhoudingen burgers onderling Hoe democratisch zijn die verhoudingen eigenlijk?
Nadere informatieToespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009. Dames en heren,
Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009 Dames en heren, Een maand geleden mocht ik in Utrecht samen met vertegenwoordigers van 47 Europese landen
Nadere informatieSamen werken aan Roerdalen. Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming
Samen werken aan Roerdalen Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming Gemeente Roerdalen Oktober 2012 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding.. 3 2. Definitie Burgerparticipatie..
Nadere informatieRaadsleden College van Burgemeester en Wethouders Burgerparticipatie en overheidsparticipatie
Informatienotitie AAN VAN ONDERWERP DATUM 8 december 2014 KOPIE AAN - BIJLAGE - REGISTRATIENUMMER 1421964/11561 Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Burgerparticipatie en overheidsparticipatie
Nadere informatieLeidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven
Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven Versie 1.0 Augustus 2018 Omwonenden en belanghebbenden eerder betrekken De gemeente Dalfsen wil dat inwoners in een vroeg stadium betrokken
Nadere informatieOnderzoek burgerparticipatie. Gemeente Leiderdorp
Onderzoek burgerparticipatie Gemeente Leiderdorp Inhoudsopgave Inleiding Aanleiding onderzoek Doel onderzoek Onderzoeksaanpak Beantwoording onderzoeksvragen Aanbevelingen Inleiding: aanleiding onderzoek
Nadere informatiePROCESPLAN INTERACTIEF WERKEN LANGEDIJK ONTWIKKELT MET WATER Vastgesteld door college van B&W d.d. 26 april 2016
PROCESPLAN INTERACTIEF WERKEN LANGEDIJK ONTWIKKELT MET WATER Vastgesteld door college van B&W d.d. 26 april 2016 Conform: De Langedijker werkwijze, Notitie interactief werken gemeente Langedijk op basis
Nadere informatieVergaderen in West Betuwe. Eerste gemeenschappelijke gedachtevorming binnen de raadswerkgroep Bestuur & Organisatie
Vergaderen in West Betuwe Eerste gemeenschappelijke gedachtevorming binnen de raadswerkgroep Bestuur & Organisatie Herindelingsadvies Par.4.3.: Samen met de samenleving West Betuwe Voert haar wettelijke
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Voorwoord 2. Samenvatting Doelstellingen van burgerparticipatie Definitie Onderscheid inspraak en participatie 6
INHOUDSOPGAVE Voorwoord 2 Samenvatting 3 1. Inleiding 4 2. De kaders voor burgerparticipatie 6 2.1 Doelstellingen van burgerparticipatie 6 2.2 Definitie 6 2.3 Onderscheid inspraak en participatie 6 2.4
Nadere informatieWerkstijl Oog voor kwaliteit, zorgvuldigheid en timing (vorm en inhoud)vanuit eigen expertise ingezet
2011/33242 Bijlage Uitwerking van treden van de participatieladder Trede 1: Informeren De gemeente bepaalt in grote mate zelf de agenda voor besluitvorming en houdt betrokkenen hiervan op de hoogte. Het
Nadere informatieProcesvoorstel co-creatie.
Procesvoorstel co-creatie. Beleid voor mantelzorgers, vrijwilligers en ouderen. J. Heijdens en Mariska Belliot 21-03-2017 2017 Naam opsteller J. Heijdens en Mariska Belliot Datum vaststelling 16-03-2017
Nadere informatieStrategisch Communicatie Beleidsplan
Strategisch Communicatie Beleidsplan Op weg naar moderne, actieve en open communicatie met onze inwoners gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Communicatie Afdeling Bestuurszaken Visie op communicatie: De gemeente
Nadere informatieInteractie in actie 3 Burgerparticipatie in Eindhoven. Eindhoven, 17 september 2013 Dr. Laurens de Graaf
Interactie in actie 3 Burgerparticipatie in Eindhoven Eindhoven, 17 september 2013 Dr. Laurens de Graaf Recente onderzoeken Interactief beleid en draagvlakontwikkeling Burgerparticipatie in Eindhoven,
Nadere informatieBurgerparticipatie in Alkmaar. Gemeente Alkmaar
Burgerparticipatie in Alkmaar Gemeente Alkmaar 1 Burgerparticipatie in Alkmaar Aanleiding en ambitie In het kader van het programma Harmonisatie is ook het burgerparticipatiebeleid opnieuw bekeken. Voor
Nadere informatieMONITOR BURGERPARTICIPATIE 2013 ENQUÊTE
MONITOR BURGERPARTICIPATIE 2013 ENQUÊTE De Monitor Burgerparticipatie wordt tweejaarlijks uitgevoerd om het gemeentelijk beleid en activiteiten op het gebied van burgerparticipatie landelijk in kaart te
Nadere informatieBurgerparticipatie. 22 mei 2008
Burgerparticipatie mei 008 Inleiding De gemeente Terneuzen laat meer en meer zien, dat de burger de belangrijkste 'klant' van de gemeente is. De overtuiging wint veld, dat samenwerking met en participatie
Nadere informatieDe betrokken burger INITIATIEFVOORSTEL BURGERPARTICIPATIE THEO KERSTEN EN HOLGER RODOE
De betrokken burger INITIATIEFVOORSTEL BURGERPARTICIPATIE THEO KERSTEN EN HOLGER RODOE VOORWOORD De gemeente Gennep ondergaat op dit moment veel veranderingen die te maken hebben met het zwaar weer waarin
Nadere informatieDe Utrechtse Participatiestandaard
De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate
Nadere informatieDigitaal burgerpanel gemeente Noordwijkerhout
Digitaal burgerpanel gemeente Noordwijkerhout 0-meting burgerparticipatie en communicatie De gemeente Noordwijkerhout heeft een nieuw communicatiebeleidsplan dat uitgaat van meer omgevingsbewust werken
Nadere informatieNieuwsbrief Resultaten evaluatie
Nieuwsbrief Resultaten evaluatie Toen het project 2030 werd gestart, is aan de gemeenteraad toegezegd dat na vier afgeronde en het project geëvalueerd zou worden. In april heeft het projectteam 2030 een
Nadere informatieRidderkerk dragen we samen!
Ridderkerk dragen we samen! Inleiding In mei 2015 heeft de gemeenteraad de startnotitie vastgesteld met de titel Ridderkerk dragen we samen! De subtitel luidt: van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie.
Nadere informatieStartdocument participatieproces LAB071
Startdocument participatieproces LAB071 Dit startdocument beschrijft het participatieproces in het kader van de Verkenning Leidse Agglomeratie Bereikbaar (LAB071). Het bevat de nadere uitwerking van hoofdstuk
Nadere informatieRapport. Rapport over een klacht over het college van burgemeester en wethouders van Eemnes. Datum: 12 mei Rapportnummer: 2011/144
Rapport Rapport over een klacht over het college van burgemeester en wethouders van Eemnes. Datum: 12 mei 2011 Rapportnummer: 2011/144 2 Klacht Verzoekers klagen erover dat de gemeente niet behoorlijk
Nadere informatieLokale democratie onder / december 2017
Lokale democratie onder druk @Ostaaijen / december 2017 Spoorboekje Wat is er aan de hand met de lokale democratie? - afhakende inwoners - aanhakende inwoners Rol gemeenteraad in de lokale democratie -
Nadere informatieDelfts Doen! Delftenaren maken de stad
Inhoud A Delfts Doen! Delftenaren maken de stad 1 Delfts Doen! Delftenaren maken de stad P lannen maken in de stad doe je niet alleen. Een goed initiatief vraagt samenwerking en afstemming met bewoners,
Nadere informatieDe parels benutten! Meedoen, meepraten en meedenken! Samenspraak! Medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming!
Drie workshops over medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming 1. De parels benutten - voor leidinggevenden en medewerkers van organisaties 2. Meedoen, meepraten en meedenken
Nadere informatie10% 23% 40% 20% 7% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Figuur 2 Bent u bekend met het werk van de gemeenteraad van Zeewolde? (n=547) in grote lijnen.
Burgerpanel Zeewolde Resultaten peiling 6: gemeenteraad juni 2013 Inleiding Deze nieuwsbrief beschrijft de resultaten van de 6 e peiling met het burgerpanel van Zeewolde. De vragen gingen deze keer over
Nadere informatieonder intrekking van de inspraakverordening 2004, de Algemene inspraak- en participatieverordening Waalwijk 2012 vast te stellen.
De raad van de gemeente Waalwijk; gelet op artikel 150 Gemeentewet van de Gemeentewet; BESLUIT: onder intrekking van de inspraakverordening 2004, de Algemene inspraak- en participatieverordening Waalwijk
Nadere informatieBurgerparticipatie en burgerinitiatieven 14 juni 2016
Burgerparticipatie en burgerinitiatieven 14 juni 2016 Update Expeditie Ruimte Etappe 2 2 ROUTES 180 DEELNEMERS 3 ROUTES 200 DEELNEMERS 160530_sde 2 Dag 2: Burgerparticipatie en burgerinitiatieven Procesmanagement
Nadere informatieLeidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente. Korte versie
Leidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente Korte versie Inleiding Oldebroek voor Mekaar is samenwerken aan een sterke en leefbare samenleving. Inwoners, ondernemers, maatschappelijke
Nadere informatieWmo 2015 in uitvoering:
Bijeenkomst Wmo 2015 in Uitvoering Zwolle 8 maart 2018 In samenwerking met: Wmo 2015 in uitvoering: Gezamenlijk de vernieuwing doorzetten 1 Agenda Opening Aanleiding van de bijeenkomst Doel van de bijeenkomst
Nadere informatieRaadsvoorstel. Project Herinrichting Herenweg, Oranje Nassaulaan Warmond. besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen
Raadsvoorstel Project Herinrichting Herenweg, Oranje Nassaulaan Warmond doel: aan: besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen zaaknummer: 168639 datum voorstel: 7 september 2016 datum collegevergadering:
Nadere informatieInleiding. De Utrechtse participatiestandaard. DE UTRECHTSE PARTICIPATIEAANPAK IN HET KORT - stand van zaken 2016
DE UTRECHTSE PARTICIPATIEAANPAK IN HET KORT - stand van zaken 2016 Inleiding In deze notitie is de bestaande participatieaanpak, die we hanteren in 2016, op de rij gezet. Deze vormt het startpunt voor
Nadere informatiePas op: verhoogde interactiviteit!
Pas op: verhoogde interactiviteit! Nieuwe mogelijkheden om interactiviteit digitale burgerpanels te vergroten Burgerpanels interactiever, waarom eigenlijk? Gemeenten en provincies hebben in grote getale
Nadere informatiegfedcb Besluitenlijst d.d. d.d.
Nota voor burgemeester en wethouders Onderwerp Eenheid/Cluster/Team ST/PU/CO Participatieladder 1- Notagegevens Notanummer 2007.40363 Datum 21-11-2007 Portefeuillehouder Burgemeester 2- Bestuursorgaan
Nadere informatie(Zelf)vertrouwen in samenwerken Handreiking voor de gemeenteraad
(Zelf)vertrouwen in samenwerken Handreiking voor de gemeenteraad Verkenning van ambtelijke samenwerking tussen Haarlem en Zandvoort De gemeenten Haarlem en Zandvoort verkennen momenteel de mogelijkheden
Nadere informatieZo kijkt VVJ naar participatie 1
Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid
Nadere informatieKadernota Ruimte voor bewonersparticipatie - Kaders voor inwoners en gemeentebestuur in planvorming en wijkgericht werken
Startnotitie Kadernota Ruimte voor bewonersparticipatie - Kaders voor inwoners en gemeentebestuur in planvorming en wijkgericht werken Status: Bespreekstuk ten behoeve van opiniërende bijeenkomst van de
Nadere informatieI Inleiding. Startnotitie Burgerparticipatie binnen de gemeente Cuijk. Vastgesteld in de rekenkamercommissie van 23 februari 2010.
Startnotitie Burgerparticipatie binnen de gemeente Cuijk Vastgesteld in de rekenkamercommissie van 23 februari 2010 I Inleiding De Rekenkamercommissie doet onafhankelijk onderzoek naar het gevoerde beleid
Nadere informatieconcept-algemene inspraak- en participatieverordening gouda
Bijlage 3. regeling nummer 1.4.1 concept-algemene inspraak- en participatieverordening gouda nr. 1.4.1 g. indien het belang van inspraak of participatie niet opweegt tegen het belang van handhaving van
Nadere informatieKadernota Burgerparticipatie 2013 Investeren in betrokkenheid. Gemeente Reusel-De Mierden
Kadernota Burgerparticipatie 2013 Investeren in betrokkenheid Gemeente Reusel-De Mierden 1 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 1. Inleiding... 4 1.1 Aanleiding... 4 1.2 Probleemstelling... 4 1.3 Doelstelling...
Nadere informatieSpoorboekje. Beeldvorming. Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer. Oordeelsvorming Besluitvorming
Spoorboekje Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer Beeldvorming Oordeelsvorming Besluitvorming maart 2014 november 2014 Inleiding De gemeenteraad heeft op 29 oktober 2013 het
Nadere informatieVERTREKPUNT AAN DE SLAG PLANNING OVER 2 JAAR
Mee DENK WERK SCHRIJF LEEF MEE MET DOE SPEEL KIJK CHAT PRAAT LEIDEN met Leiden Plan van aanpak publieksparticipatie 2013-2015 AANLEIDING VISIE UITGANGSPUNTEN PLAN VAN AANPAK AANLEIDING De gemeente Leiden
Nadere informatieRoerdalen luistert! Wat vindt u? Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming. www.roerdalen.nl.
Roerdalen luistert! Wat vindt u? Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming oktober 2012 www.roerdalen.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Definitie Burgerparticipatie 9
Nadere informatieVERBINDEND BESTUUR IN EEN VERANDERENDE SAMENLEVING
VERBINDEND BESTUUR IN EEN VERANDERENDE SAMENLEVING Informatieavond gemeenteraad Oosterhout 19 mei 2015 Boukje Keijzer 1 levensloopbestendige woningen brede stoepen cirkel van controle steunkousen OV en
Nadere informatieAan de slag met de Omgevingswet
Aan de slag met de Omgevingswet Inwerkprogramma gemeenteraad Heerhugowaard Pascale Georgopoulou Adviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet Vereniging van Nederlandse Gemeenten De omgevingswet in vogelvlucht
Nadere informatieVragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016
Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016 Introductie In de uitnodigingsmail komt: In 2019 wordt de Omgevingswet landelijk ingevoerd. Die wet vervangt alle wet- en regelgeving voor
Nadere informatie18 nov Postreg.nr. Directeur: Tel.nr K. Burger
Voorstel voor de gemeenteraad Voorstelnummer V.2008-114 Datum: Behandelend F.A. Linthorst ambtenaar 18 nov. 2008 Postreg.nr. Directeur: Tel.nr 0345-636292 K. Burger ONDERWERP: Adviesraad Wet maatschappelijke
Nadere informatieAfdeling Samenleving November Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem
Afdeling Samenleving November 2011 Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Wat is burgerparticipatie? 3 2. Doelen burgerparticipatie 3 3. Participatievormen
Nadere informatieSamen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels.
06 Samen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels. tekst: Erik van co- Laar en Therèse van t Westende-de Bijl 26 vm juni 2013 creatie
Nadere informatieVoorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis
Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis Het instrument Een Maatschappelijke Verkenning is een instrument voor de gemeenteraad
Nadere informatieMEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING
MEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING P5, 30 januari 2014 TU DELFT - BK - RE&H/UAD Wilson Wong INHOUD - Onderwerp en context - Onderzoeksopzet - Theoretisch
Nadere informatieKadernota Ruimte voor bewonersparticipatie - Kaders voor inwoners en gemeentebestuur in planvorming en wijkgericht werken
Concept Startnotitie Kadernota Ruimte voor bewonersparticipatie - Kaders voor inwoners en gemeentebestuur in planvorming en wijkgericht werken Status: Bespreekstuk t.b.v. gemeenteraadsvergadering 21 februari
Nadere informatieConvenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. Stichting Welzijn De Meierij
Convenant tussen Stichting Seniorenraad Meierijstad en Stichting Welzijn De Meierij 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Doelstelling Seniorenraad 4 A. Een bijdrage leveren aan integraal ouderenbeleid 4 B. Het bewaken
Nadere informatieParticipatie en social media. Futurawonen. Politiek Online Prinses Mariestraat 36 2514 KG Den Haag T: 070 362 97 97 F: 070 345 45 41
Participatie en social media Politiek Online Prinses Mariestraat 36 2514 KG Den Haag T: 070 362 97 97 F: 070 345 45 41 Futurawonen E: info@politiekonline.nl www.politiekonline.nl 21 april 2011 1 Inhoud
Nadere informatieNaam project. Participatie- en communicatieplan. Versie concept dd-mm-jjjj
Kerngegevens Hier kan je een uitspraak of overkoepelende tekst over je onderwerp plaatsen, met evt. de naam van degene die de uitspraak heeft gedaan. Maar dat hoeft niet; je kunt deze tekst ook gewoon
Nadere informatieGebieds- en Stedelijke Programma s. Leiding en Staf Stedelijke Programma s. Gemeente Vlaardingen RAADSVOORSTEL
RAADSVOORSTEL Registr.nr. 1423468 R.nr. 52.1 Datum besluit B&W 6juni 2016 Portefeuillehouder J. Versluijs Raadsvoorstel over de evaluatie van participatie Vlaardingen, 6juni 2016 Aan de gemeenteraad. Aanleiding
Nadere informatieLOKAAL SAMENSPEL. enqueteresultaten: de verschillen tussen de interne en externe beelden
LOKAAL SAMENSPEL enqueteresultaten: de verschillen tussen de interne en externe beelden 1 ALGEMEEN BEELD geen onverklaarbare uitkomsten verschillen in waardering van het samenspel intern en extern, en
Nadere informatieAVI-activiteiten 2014-2015. Aanbod van programma Aandacht voor iedereen
AVI-activiteiten 2014-2015 Aanbod van programma Aandacht voor iedereen Januari 2014 Inhoudsopgave AVI-activiteiten 2014-2015... 3 Aandachtspunten... 4 Aandacht voor iedereen Het programma Aandacht voor
Nadere informatieRapport. Zeggen wat je doet en doen wat je zegt
Rapport Zeggen wat je doet en doen wat je zegt Een onderzoek naar de informatieverstrekking door het college van burgemeester en wethouders van Haarlemmermeer bij de uitbreidingen van een speelveld. Oordeel
Nadere informatieAfdeling Samenleving Februari Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem
Afdeling Samenleving Februari 2012 Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Wat is burgerparticipatie? 3 2. Doelen burgerparticipatie 3 3. Participatievormen
Nadere informatieKaders voor burgerparticipatie
voor burgerparticipatie 1 Inhoud Pagina Hoofdstuk 3 1. Inleiding 1.1 Doel van deze notitie 1.2 Opbouw van deze notitie 4 2. Algemeen 2.1 Twee niveaus: uitvoering en meedenken over beleid 2.2 Tweerichtingsverkeer
Nadere informatieStrategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013
Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Wendy Hermans Monique Speelman Karin Stevens Inhoudsopgave 1 Meedoen in Alblasserdam... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Ontwikkelingen... 3 1.3
Nadere informatieWat heeft het Provinciebestuur met de participatiesamenleving?
Wat heeft het Provinciebestuur met de participatiesamenleving? PlattelandsParlement Gelderland 2017 3 februari 2016 Ben van Essen Ben van Essen: even voorstellen Senior-strateeg provincie Limburg (tot
Nadere informatieBesluit van de communicatieadviseur van de gemeente Oirschot houdende regels omtrent Burgerparticipatie in Oirschot
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Oirschot Nr. 151799 16 juli 2018 Besluit van de communicatieadviseur van de gemeente Oirschot houdende regels omtrent Burgerparticipatie in Oirschot Inleiding
Nadere informatieWerken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 1 ontwikkelingsproces 1+2 1 2 3 4 5 6 7 Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat
Nadere informatieDe Utrechtse Participatiestandaard
De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate
Nadere informatieInitiatiefvoorstel CDA Cranendonck. Cranendonck, krachtige kernen. Voorstel:
Initiatiefvoorstel CDA Cranendonck Cranendonck, krachtige kernen VOORSTEL AAN DE RAAD VAN DE GEMEENTE CRANENDONCK Registratienummer Datum raadsvergadering 11 maart 2014 Naam opsteller Fractie CDA Cranendonck
Nadere informatieInitiatiefvoorstel klankbordgroepen
Initiatiefvoorstel klankbordgroepen Inleiding In Langedijk lopen momenteel een aantal grote, ingrijpende projecten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van door de gemeente ingestelde klankbordgroepen. Daarnaast
Nadere informatieHoe ondernemend is jouw OR?
Hoe ondernemend is jouw OR? WORKSHOP OR IMPULSE 2015 WWW.OOSTERHOORNMZ.NL 1 Wensen bestuurder en OR Bestuurders krijgen graag input van de OR OR wil graag vroeg bij bepaalde onderwerpen worden betrokken
Nadere informatieCOMMUNICATIE & PARTICIPATIE. Samenleven in Leiderdorp. Met elkaar voor een sterke samenleving
3D COMMUNICATIE & PARTICIPATIE Samenleven in Leiderdorp Met elkaar voor een sterke samenleving 1 Inhoud De opgave... 3 Communicatiedoelstellingen... 3 Communicatieaanpak... 5 Doelgroepen, belangen en invloed...
Nadere informatiestap 1 stappen naar een lokaal democratisch akkoord 104 democratisch zakboekje 105 Beginpunt- Analyse van de lokale democratie: de bouwstenen
In 5 stappen naar een lokaal democratisch akkoord stap Beginpunt- Analyse van de lokale democratie: de bouwstenen Maak eerst een foto van de lokale democratie: wat voor democratie past bij deze gemeente,
Nadere informatieHaalbaarheidsstudie AH
Januari 2016 Nieuwsbrief Bruisend Dorpshart Heeze Raadsbesluit 9 mei 2016 over haalbaarheid locatie naast het gemeentehuis Haalbaarheidsstudie AH Start Centrumvisie 3 december 2013 Opstellen Centrumvisie
Nadere informatieDe 7 stappen van je participatieproces - handleiding
De 7 stappen van je participatieproces - handleiding 1 1) Doelstellingen helder krijgen De eerste vraag die we moeten beantwoorden is niet Hoe gaan we dit doen? maar wel vragen zoals: - Waarom doen we
Nadere informatieBestuursopdracht. Centrumvisie
Bestuursopdracht Centrumvisie Bestuursopdracht Centrumvisie Opdrachtgever: Auteur: gemeente Scherpenzeel afdeling Ruimte en Groen W. Hilbink/W.Algra Datum: 2 december 2014 Centrumvisie Scherpenzeel -1-
Nadere informatieOnderzoeksopzet Communicatie
Onderzoeksopzet Communicatie Rekenkamercommissie Heerenveen Februari 2009 Rekenkamercommissie Heerenveen: onderzoeksopzet communicatie 1 Inhoudsopgave A. Wat willen we bereiken 1. Aanleiding en achtergronden
Nadere informatiePARTICIPATIE IN GORINCHEM
PARTICIPATIE IN GORINCHEM Gemeente Gorinchem April 2017 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670 Rapportnummer 2017 / 58 Datum April 2017 Opdrachtgever
Nadere informatieCommunicatienota 2010-2014
Communicatienota 2010-2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 1.1 Leeswijzer 1 2. Basis voor nieuw beleid 2 2.1 Strategische visie 2 2.2 Organisatie & Ontwikkelingsrapport 2 2.3 Onderzoek rekenkamercommissie
Nadere informatieHET LEIDERDORPPANEL OVER...
HET LEIDERDORPPANEL OVER... Resultaten peiling 13: Meedenken en meedoen in de openbare ruimte april 2015 Inleiding Deze nieuwsbrief beschrijft de resultaten van de 13 e peiling met het burgerpanel van
Nadere informatieEvalueren van participatietrajecten
Evalueren van participatietrajecten Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen 3 Inhoud Inhoud hfdstk 1 Inleiding 5 hfdstk 2 Afwegingen vooraf
Nadere informatieMaatschappelijke participatie en zorg
initiatiefvoorstel datum vergadering 9 november 2015 agendapunt 12 volgnummer 15-166 onderwerp De gemeenteraad op zoek naar het verhaal achter de cijfers van Wmo en Jeugdhulp behandelen in raadscommissie
Nadere informatieOp weg naar een inclusief Tynaarlo
Op weg naar een inclusief Tynaarlo visienotitie Tynaarlo is een inclusieve samenleving waarin iedereen mee kan doen, waarin iedereen telt en wordt gerespecteerd. Een samenleving waarin ook mensen met een
Nadere informatie