Initiatiefvoorstel CDA Cranendonck. Cranendonck, krachtige kernen. Voorstel:

Transcriptie

1 Initiatiefvoorstel CDA Cranendonck Cranendonck, krachtige kernen VOORSTEL AAN DE RAAD VAN DE GEMEENTE CRANENDONCK Registratienummer Datum raadsvergadering 11 maart 2014 Naam opsteller Fractie CDA Cranendonck Informatie op te vragen bij J. van Happen Onderwerp: Burgerparticipatie: Cranendonck, krachtige kernen Aan de raad Voorstel: 1. Samen met maatschappelijke organisaties, actieve burger(organisatie)s, ondernemers, ambtenaren en raad een werkwijze ontwikkelen om initiatieven die bijdragen aan de gemeenschap te stimuleren en te faciliteren (sociale participatie); 2. In kaart brengen voor welke beleidsvelden beleidsparticipatie mogelijk is en een werkwijze ontwikkelen waardoor beleidsparticipatie integraal onderdeel wordt van het proces; 3. Deze nieuwe werkwijze in 2014 aan de gemeenteraad voorleggen ter besluitvorming. 1. Motivering Iedere politieke partij in de gemeente is nu volop bezig met de verkiezingscampagne. De programma s en posters staan vol met wensen, dromen en beloftes. Hoe kunnen we er echt voor zorgen dat Cranendonck een gemeente is en blijft waar inwoners zich thuis voelen, waar iedereen mee doet, waar gasten zich welkom voelen? Het kan, maar alleen als we intensief samenwerken met de inwoners van onze dorpen, organisaties en ondernemers. Wanneer de inwoners niet genoeg gehoord zijn, niet mee konden denken of zich niet serieus genomen voelen, dan strandt nieuw beleid vaak al in de eerste commissievergadering. De aankomende vier jaar zal naast beleidsparticipatie meer ruimte moeten zijn voor de maatschappelijke initiatieven van inwoners. Het hoort bij de tijd van nu om als overheid niet alle verantwoordelijkheid naar je toe te trekken, maar in vertrouwen de samenleving de ruimte te geven om op eigen wijze maatschappelijke vraagstukken op te lossen. 1

2 Dit vergt een cultuuromslag binnen de raad, het gemeentebestuur en de gemeentelijke organisatie. Het is afstappen van het denken vanuit beren op de weg, zoals beleid, tijd, geld, ervaring, aannames en precedentwerking. Het is groeien naar vertrouwen, faciliteren, ondersteunen, durven en vooral: doen! Dit voorstel is de weg die we willen bewandelen om de samenwerking tussen inwoners, organisaties, ondernemers en gemeente ruim baan te geven. Met de toenemende zelfstandigheid van mensen neemt ook het probleemoplossend en zelforganiserend vermogen van de samenleving toe. En zeker in de huidige omstandigheden zou het heel onverstandig zijn om daar in het kabinetsbeleid niet op aan te sluiten. Premier Mark Rutte in de jaarlijkse Dreeslezing, 14 oktober 2013 Het politieke systeem loopt vast. Het vertrouwen in de politiek is historisch laag. Nederlanders herkennen zich niet in wat politici zeggen en doen, en ze hebben het gevoel daar ook geen invloed op te kunnen uitoefenen. Gevolg: een wijdverspreid wantrouwen naar de politiek in Den Haag en onvoldoende bekendheid met de politiek in de eigen gemeente. Tegelijkertijd is er een tegengestelde beweging, waarbij mensen steeds meer zaken zelf organiseren of voor elkaar willen krijgen. Zonder een overheid of instelling die voorwaarden of eisen stelt. Het CDA ziet het als taak voor de politiek om met beide ontwikkelingen iets te doen. Wij willen graag de samenleving meer ruimte geven en tegelijkertijd de democratie versterken, door meer directe invloed van burgers op de politiek mogelijk te maken. Fractievoorzitter CDA Sybrand Buma, 31 januari Waar gaat dit voorstel over? Kernachtig uitgesproken: DE DEUREN OPEN ZETTEN! De gemeente krijgt steeds meer taken van de landelijke overheid toegeschoven. En bij veel van die taken geldt: er moet meer, met minder geld. Daarnaast heeft de gemeente in toenemende mate te maken met inwoners die kritisch zijn, elkaar goed weten te vinden en die autoriteit niet vanzelfsprekend accepteren. Inwoners willen gehoord worden: zij willen meedenken als er nieuw beleid wordt gemaakt (beleidsparticipatie) en zelf ideeën inbrengen die de samenleving versterken (sociale participatie). Dit geluid is overal hoorbaar. Het vraagt om veranderingen. Bij de inwoners, organisaties en ondernemers (meer initiatief nemen en/ of verantwoordelijkheid dragen), bij de ambtenaren (open staan voor inbreng en initiatief) en bij de raad (vertrouwen en durven los laten). 3. Sociale participatie Veel gemeenten besteden al aandacht aan het stimuleren van sociaal ondernemerschap. Het uitgangspunt is dat de overheid niet (meer) bepaalt, maar dat de overheid ondersteunt, faciliteert en participeert. Deze overheidsparticipatie vraagt een andere opstelling van de overheid en van de politiek. Maatschappelijke initiatieven zijn niet van de overheid maar zijn en blijven van de initiatiefnemer. Sociale participatie kent vele namen (doe-democratie, burgerkracht) en wordt door velen (waaronder de Rijksoverheid, VN en de Nationale Ombudsman) actief aangemoedigd. Regels, gebrek aan geld of tijd, onwil, ervaring uit het verleden, aannames en de angst voor precedentwerking houden medewerkers van de gemeente tegen om inwoners te stimuleren om zich in te zetten voor de gemeenschap of mensen met initiatieven te faciliteren. Er heerst nog te veel een Nee, want. cultuur in plaats van de gewenste Ja, en houding. 2

3 3.1 Hoe kunnen we sociale participatie ontwikkelen? Er zijn veel manieren om sociale participatie (burgerkracht) te versterken. Wij stellen in de beslispunten voor om de mogelijkheden hiertoe te onderzoeken samen met verschillende interne en externe stakeholders. En, om een voorstel te doen voor een werkwijze die past bij onze gemeente. Om dit voorstel concreet te maken, geven we hierbij een aantal suggesties. De gemeente kan: Een aparte functionaris aanstellen die mensen met initiatieven de weg wijst, obstakels verkent en drempels slecht; Bestuurlijke ondersteuning bieden; Pilotprojecten benoemen, volgen en evalueren; Een expertgroep van interne medewerkers en externe specialisten (uit de gemeenschap) samenstellen die mee denkt met initiatiefnemers; Financieringsvormen aanbieden (denk aan duurzaamheidlening); Initiatieven stimuleren door hier over te communiceren, door netwerken met elkaar in contact te brengen en door podia te bieden. 3.2 Wat is het lonkend perspectief? Nieuwe verhoudingen tussen overheid en samenleving; Toenemende mogelijkheden voor inwoners om hun eigen leefomgeving te bepalen; Inwoners, organisaties en ondernemers die rechtstreeks- zonder tussenkomst van een overheid- oplossingen voor maatschappelijke kwesties tot stand brengen; Een gemeente die loslaat, faciliteert en de ruimte geeft aan initiatieven uit de samenleving Beleidsparticipatie In het geval van beleidsparticipatie ligt het initiatief bij de gemeente. Zij betrekt (groepen) inwoners, organisaties en/ of ondernemers bij de voorbereiding van beleid of projecten en trekt ook samen op bij het plannen en uitvoeren hiervan. In Cranendonck hebben we hier een start mee gemaakt door te werken met buurtbeheer. Uiteindelijk heeft dit niet daadwerkelijk geleid tot de gewenste verandering van de beleidscultuur van de gemeente. Als participatie niet in de structuur verankerd is blijkt het in de praktijk onvoldoende toegepast te worden. 4.1 Hoe kunnen we beleidsparticipatie versterken? Bij de realisatie van project Hart van Soerendonk is beleidsparticipatie succesvol toegepast waardoor uiteindelijk een prachtig resultaat is behaald. Er zijn echter genoeg projecten en beleidsterreinen waarbij beleidsparticipatie nog niet of onvoldoende wordt toegepast. De uitdaging is om met de gemeentelijke organisatie te zoeken op welke wijze beleidsparticipatie een structurele plaats kan gaan innemen. Dus: versterken wat goed gaat en uitbreiden naar beleidsvelden waar participatie nog geen gemeengoed is! 4.2 Wat is het lonkend perspectief? Het verbetert de relatie tussen samenleving en bestuur. Het beleid sluit beter aan bij de ervaren problemen en realiteit en wint daardoor aan legitimiteit; 1 Uit: De Doe- Democratie, Kabinetsnota ter stimulering van een vitale samenleving, juli

4 Het draagvlak bij en de betrokkenheid van de samenleving neemt toe. Het beleid wordt daardoor meer gezien als een gezamenlijk product; Het verbetert de kwaliteit van beleid doordat de beschikbare kennis, ervaring en creativiteit van belanghebbenden wordt benut. Samen weet en kan je meer; De uitvoering verloopt soepeler: hoewel de voorbereiding van interactief beleid meer tijd kan kosten, wordt dat ruimschoots goedgemaakt door een soepeler verloopt van vervolgfases en de uitvoering. 5. Welke stappen willen we nemen? De eerste stappen naar een intensieve samenwerking tussen gemeente en samenleving zijn vervat in de onderstaande beslispunten: 1. Samen met maatschappelijke organisaties, actieve burger(organisatie)s, ondernemers, ambtenaren en raad een werkwijze ontwikkelen om initiatieven die bijdragen aan de gemeenschap te stimuleren en te faciliteren; 2. In kaart brengen voor welke beleidsvelden beleidsparticipatie mogelijk is en een werkwijze ontwikkelen waardoor beleidsparticipatie integraal onderdeel wordt van het proces; 3. Deze nieuwe werkwijze in 2014 aan de gemeenteraad voorleggen ter besluitvorming. 5.1 Waarom willen we deze stappen NU nemen? Omdat er door bezuinigingen en de economische crisis de rijksoverheid met de term participatiesamenleving de gemeente dwingt structuur te geven aan de uitvoering van dit fenomeen. Omdat er steeds meer heftige, persoonsgerichte, ongenuanceerde signalen komen uit de samenleving van ontevredenheid over de manier waarop de besluitvorming op bepaalde beleidsterreinen tot stand komt. 5.2 Wat zijn alternatieven om het doel te bereiken? Die lijken niet voorhanden. De gemeente zal dit zelf moeten doen, zal zelf de regie moeten houden. Als je de ontwikkeling aan een extern bureau besteedt, zal het nooit een resultaat van ons worden. De bruggen moeten we zelf bouwen. In het Majeur Project Dienstverlening is het onderwerp burgerparticipatie onvoldoende opgenomen en biedt daarom geen alternatief om het doel te bereiken. Dit project Cranendonck, krachtige kernen zou, gezien de inhoud en rijkwijdte van het project Dienstverlening, wel daarin opgenomen kunnen worden. 6. Wat zijn de consequenties als we deze besluiten nemen? 6.1 Wat krijgt de raad als hij ja zegt? De raad besluit dat er verdergaand beleid ontwikkeld gaat worden aangaande burgerparticipatie en burgerinitiatieven. De raad verkrijgt zo een werkwijze waarbij meer vorm gegeven kan worden aan burgerparticipatie. 6.2 Wie heeft er met de beslissing van de raad van doen? Beleidsambtenaren van de gemeente Cranendonck, griffie, gemeenteraad en college, maatschappelijke organisaties, actieve burger(organisatie)s en ondernemers. 4

5 6.3 Wat gaat er uitgevoerd worden? Er zal een projectgroep opgericht worden die bestaat uit vertegenwoordigers uit de samenleving (inwoners, organisaties, ondernemers), medewerkers dorpsgericht werken, medewerker communicatie en de griffie. Deze projectgroep schrijft een startnotitie waarin vermeld staat: Een beschrijving van het project Cranendonck, krachtige kernen met daarbij een stappenplan en het eindresultaat De projectorganisatie Planning in tijd en budget De startnotitie zal uiterlijk in juni 2014 aan de raad worden aangeboden. De raad zal gedurende het hele proces steeds meegenomen worden. 6.4 Wat zijn de financiële consequenties? Buiten de reguliere vergaderkosten zijn er voor 2014 geen financiële consequenties. 7. Waarom moet de raad dit besluit met deze oplossing nemen? Om eer te doen aan de creatieve en innovatieve ideeën van inwoners, organisaties en ondernemers om zich Samen, Voor Elkaar in te zetten. Om Cranendonck nog mooier en leefbaarder te maken. Soerendonk, 5 maart 2014 Fractie CDA Cranendonck & fractieondersteuners Frans Kuppens Ad van der Weiden Sjef Welters Janneke van Happen Marjan Kleine Noud van Leeuwen 5