Werkingsverslag Rizsas.

Werkingsverslag Rizsas. Kalenderjaar 2009. Schooljaar 2009-2010. Dit rapport biedt een overzicht van het voorbije jaar, zowel voor het kalenderjaar 2009 als voor het schooljaar 2009-2010, Opgenomen zijn: Rizsas, samenwerking in de Sector Bijzondere Jeugdzorg, Provincie Vlaams- Brabant. Overzicht van de jongeren per kalender- en per schooljaar. Atelierwerking in Rizsas tijdens het schooljaar 2009-2010. Een kort onderzoek naar de betekenis van Rizsas in de instelling voor Bijzondere Jeugdzorg vzw Jeugddorp in Bonheiden. Inhoudelijke visietekst als basis voor de komende werking met nieuwe antwoorden en nieuwe vragen. Financieel verslag 2009, volgens de resultatenrekening van de vzw De Wissel. In naam van het team en met bijzondere dank aan onze overheden voor de werkingsmogelijkheden, Koen Elsen. Luc Deneffe, Directeur vzw De Wissel, Maurice Pauwels, Directeur vzw Jeugddorp, Dirk De Rijdt, Coördinator Arktos Vlaams-Brabant, 1

Rizsas, samenwerking in de Sector Bijzondere Jeugdzorg, Provincie Vlaams-Brabant. Personeel. Rizsas kwam tot stand op initiatief van het Platform voor Bijzondere Jeugdzorg van de Provincie Vlaams-Brabant. De doelstelling was van een concrete invulling uit te bouwen voor jongeren in de regio die om diverse redenen geen relevante dagbesteding meer vonden in het reguliere onderwijsnet. De projectleiding werd toevertrouwd aan de vzw De Wissel. Onder stimulans van haar directeur, Luc Deneffe, bouwde de vzw De Wissel het project Rizsas uit tot een volwaardig ervaring- en dagbestedingcentrum voor jongeren tussen 14 en 18 jaar. De vzw De Wissel bood Rizsas de nodige logistieke en administratieve ondersteuning aan en stelde als teamverantwoordelijke Koen Elsen en voor begeleiding van atelierprogramma s Mark Van Steenwinckel en Annick Haesendonck deeltijds ter beschikking. Vanaf september 2009 startte de samenwerking met de vzw Arktos Vlaams- Brabant. Dirk Derijdt, directeur, onderschreef een inhoudelijk samenwerkingsakkoord vanuit het P.O.T-project te Leuven. Hierdoor werd een fulltime vormingswerker vanuit Arktos Leuven in Rizsas gelokaliseerd: Joris Hermans. Dank zij deze samenwerking werd in onze regio een brug gebouwd tussen het welzijnswerk en de sector van het vormingswerk. Voor de aanmeldingen van jongeren in Rizsas werden vanaf 2009 verschillende wegen geopend: er was het bestaande overleg met de vzw Leerrecht, nu ook via POT-Leuven. Op vraag van onze provincie stelde Rizsas ook haar deuren open voor het nieuwe netwerk rond crisisopvang voor jongeren. Concrete afspraken en opvang voor time-out projecten werd gerealiseerd met Bert Leers, pedagogisch coördinator voor vzw Huize Levensruimte in Averbode. En vanaf januari werd een nieuw samenwerkingsverband opgestart met de vzw Jeugddorp in Bonheiden. Vanuit de huizen De Stroming en Studio 16 mochten reeds in 2008 voor het eerste jongeren in Rizsas participeren. Dankzij de betrokkenheid van haar directeur Maurice Pauwels en de Raad van Beheer van de vzw Jeugddorp werd vanaf september 2009 voor het eerst een samenwerkingsprotocol afgesloten met een instelling net buiten de provinciegrenzen Vlaams-Brabant, uit Bonheiden. De vzw Jeugddorp is omwille van haar ligging aangewezen op samenwerkingsinitiatieven met de regio rond Leuven. Vanaf september 2009 werd Tina De Vroe halftijds toegewezen aan het Rizsasteam. Stagiairs Tijdens het schooljaar 2009 2010 werkten Erik Degroot vanuit C.V.O. te Heverlee,, vierde jaar orthopedagogie en Willem De Wit, V.S.P.W., tweede jaar richting jongeren- en gehandicaptenzorg te Lovenjoel, gedurende 400 stageuren in Rizsas. 2

Vrijwilligerswerk. E.V.S., European Voluntary Service via JINT. Dank zij de inschrijving in het jongerenprogramma van de Europese Gemeenschap vervulden in de loop van 2009 vier jongeren, vrijwilligers, een animatieopdracht in Rizsas: Ayda Erznoznik uit Slovenië, Leyla Yücel uit Turkije, Irina Khvintelani uit Georgië en voor een korte periode Ivana Zivcic uit Kroatië. Vanuit VIA (Vrijwillig Internationele Aktie) Taylor vanuit de USA. De praktische opvang van deze vrijwilligers in ons land gebeurde door Nele Steeno i.s.m. de vzw De Wissel. Het OCMW te Holsbeek stelde halftijds Els Debardieux ter beschikking in het kader van het artikel 60 tewerkstellingsprogramma. Zij verzorgde mede een creativiteitsatelier. Projectsturing. Samenwerking was er ook rond de supervisie van Rizsas. Naast een inhoudelijke projectstuurgroep vanuit de Wissel (5 samenkomsten) werd het thema, alternatieve dagbesteding voor jongeren uit de regio en de organisatie daarvan, onderwerp van een gemeenschappelijke adviesgroep Rizsas-Reisburo. Deze adviesgroep bundelde de betrokken instellingen en overheden in de regio (Leerrecht, CLB, Levensruimte, provincie, de Wissel, Ter Bank, Arktos, Jeugddorp, Koinoor) en stuurde trimestrieel mede de werking van zowel het Reisburo als Rizsas. Huisvesting. Dank zij de familiale stichting vzw Famcova tenslotte, -last but not least-, mocht Rizsas vanaf september 2009 een nieuwe locatie betrekken in een landelijke hoeve in de Blauwmolenstraat 1A te Wezemaal. De stichting was eveneens bereid de eerste noodzakelijke investeringen rond 'veiligheid' en 'efficiënt gebruik van de ruimtes' op zich te nemen. Een gezamelijk plan rond inrichting en verbouwingen resulteerde op woensdag 21 april 2010 in een plechtige opening van Rizsas met gedeputeerde van welzijn Monique Swinnen en de leden van de stichting Famcova vzw. De gedeputeerde hield een toespraak over het thema samenwerking tussen privé-initiatieven en de welzijnssector in onze regio. 3

Overzicht van de jongeren per kalender- en per schooljaar. a) Kalenderjaar 2009: Totaal 38 Geslacht: Jongens 11 Meisjes 27 Leeftijd: 14j 3 15j 8 16j 9 17j 13 18j 5 POT: Ja 16 Nee 22 Privé 10 Instelling 28 Uitstroom Hervatting Voltijds onderwijs 5 Hervatting Deeltijds onderwijs 3 Hervatting Buso 2 Hervatting POT 7 Werken 2 Leercontract 2 18+ 9 Beschut/Beschermd wonen 2 Verhuis andere regio 2 Vrijwilligerswerk 0 Leerrecht 0 Time Out 3 4

b) Schooljaar 2009-2010 Totaal aantal jongeren: 47 Aanmelding POT 13 Leerrecht 6 Wissel Rotonda 8 Wissel Switch 10 Jeugddorp 8 Terbank 1 Levensruimte 1 Levensruimte Terbank Jeugddorp Wissel - Switch Wissel - Rotonda Leerrecht POT 0 2 4 6 8 10 12 14 Begeleiding BJB Wissel Rotonda 11 Wissel Switch 10 Jeugddorp 8 Levensruimte 1 Ave Regina 1 Monterosa 1 De Dam 1 Cidar 1 Ter Heide 1 Verblijven thuis (al dan niet begeleiding BZJ) 11 Privé + thuisbegeleiding 2 Privé+thuisbegeleiding Verblijven thuis Ter Heide Cidar De Dam Monterosa Ave Regina Levensruimte J eugddorp Wissel - Switch Wissel - Rotonda 0 2 4 6 8 10 12 5

Uitstroom Hervatting Voltijds onderwijs 6 Hervatting Deeltijds onderwijs 3 Hervatting Buso 2 POT ind. Werk. 4 POT Leuven 4 Werken 0 Leercontract 2 18+ 8 Leerrecht 1 Reisburo 1 Time Out 4 Andere 1 Onbekend 6 Aantal weken ingeschreven geweest Gemiddelde 12,62 Min 1,00 Max 41,86 Aantal weken tussen intake en laatste dag Gemiddelde 10,74 Min 0,00 Max 41,86 6

Geslacht Man 13 Vrouw 34 Leeftijd Gemiddelde 16,95 Min 14,08 Max 18,65 Leeftijd op Intake datum 14j 5 15j 12 16j 13 17j 16 18j 1 Leeftijd op uitstroomdatum 14j 4 15j 7 16j 14 17j 16 18j 6 7

Aantal instroom/uitstroom per maand September Oktober November December Januari Februari Maart April Mei Juni Instroom 13 5 1 1 6 3 7 3 5 1 Uitstroom 0 3 0 4 3 6 8 2 4 15 8

Atelierwerking in Rizsas tijdens het schooljaar 2009-2010. Uren Programma Maandag Dinsdag Donderdag Vrijdag 9u30-10u00 ONTHAAL Joris Marc Erik/Willem Marc/Annick 10u 12u ATELIER Spel: Brecht Crea: Annick Juwelen: Els Neerhof: Koen Vilt: Els Koken: Brecht Repititor: Erik Atelier: Tina Repititor: Erik Kruiden: Els Muziek: Marc Paardenatelier: Willem Film: Irina/Els Crea: Annick Muziek: Marc Informatica: Els PROJECT Bos en vijver: Willem Schuur: Marc Atelier: Tina Multimedia: Henri Huisdecoratie: Irina Sport/spel: Erik Tuin: Koen Techniek: Joris 13u15-15u20 ATELIER Foto: Taylor/Annick Schilderen: Irina Techniek: Joris Muziek: Marc Hout: Joris Sport/spel: Erik Circus: Joris Atelier: Tina Paardenatelier: Willem Verhalenatelier: Marc Crea: Irina Opruim: Els PROJECT Boomhut Joris Restaurantdag: Els RAAD: 2 wekelijks van 13u15 tot 14u15 Erik 15u30-15u50 BILAN Bonheiden/Brecht Tina Erik/Willem Marc/Annick Mark Tipi: 9

Een kort onderzoek naar de betekenis van Rizsas in de instelling voor Bijzondere Jeugdzorg vzw Jeugddorp in Bonheiden. Wat betekent Rizsas voor de jongeren? Time out mogelijkheden kunnen aanbieden Prestatiedruk verminderen Terug in beweging komen Je kan niet niks doen Structuur en regelmaat dagdagelijkse activiteit Wat betekent Rizsas voor Jeugddorp? Twee afdelingen: Stroming en Studio 16 = 7 jongeren sinds 1 januari 2010 Een bijkomend alternatief voor schooluitvallers tijdens schooldagen Onmiddellijk inzetbaar Tijd creëren voor schoolgericht alternatief Opnamecriterium dagbezigheid: opnameplicht cat 1bis, crisisopname, bezettingsgraad Extra mogelijkheid om jongeren te behouden Arbeidstijd begeleiders bewaken Betrouwbare partner : inspelen op vraag van Jeugddorp Samenwerking over de provinciale grenzen heen Samenwerking over de sectorale grenzen heen (Cfr. IJH): De Wissel, POT- Leuven, Arktos Vlaams-Brabant, Provincie Vl. Brabant, Stichting Famcova Een lerende organisatie: wisselleren, nieuwe methodieken, Diversiteit in de werking Waardering door verwijzers Aandachtspunten Eén van de mogelijke alternatieven voor schooluitvallers: niet het eerste, niet het enige wel het snelste inzetbaar. School blijft de eerste optie. Is geen maatwerk voor ALLE jongeren. Sommige jongeren hebben iets anders nodig Oog voor veiligheid blijven hebben (drugs, agressie) - onze netwerkfunctie Engagementen in Rizsas Personeel: o Jeugddorp 0,50 VTE begeleider o De Wissel: 0,80 VTE coö + 0,70 VTE begeleider o Arktos: 1,00 VTE begeleider Projectdrager Wie? De Wissel Wat? o Eindverantwoordelijkheid o Rapportering subsidiërende overheid o Coördinatie samenwerking met partners 10

o Frequentie: Dagelijkse communicatie Wekelijks overlegmoment Beleidsgroep o Wie? Arktos, De Wissel, Jeugddorp, Coö Rizsas o Wat? Personeelsinbreng en financiële ondersteuning van de werking Rapportage en verantwoording dagbestedingsproject tav eigen organisatie en werkveld BJB Goedkeuring jaarverslag Verhouding tussen partners en ingezette personeelskrachten Bekrachtigingsorgaan voor visieontwikkeling binnen het project Frequentie: 2-maandelijks Adviesgroep o Wie? Partners Rizsas, Reisburo Sporen, platform BJB Leuven, betrokken sectoren, deskundigen o Wat? Gezamenlijke acties tav platform BJB Denkforum alternatieve dagbesteding Relatie Leerrecht/POT en derden in het algemeen Frequentie? 3x/jaar Inhoudelijk Overleg o Wie? Inhoudelijk afgevaardigd(n) vanuit de partners Team Rizsas Teamcoö Uitbreiding met deskundigen ifv agenda o Wat? Overleg met respect voor de verwachtingen en eigenheid van de partners volgens de uitgangsmethodieken van Rizsas o Frequentie? Tweemaandelijks en op vraag van beleidsoverleg/team Team o Wie? Teamleden Rizsas o Wat? Dagelijkse opvolging van werking, vorming, rapportage, atelierwerking, jongeren o Frequentie? Dagelijks debriefing Maandelijks teamvergadering Kost voor de organisatie o Eigen aan de samenwerking Loonkost Tina De Vroe, 0,50 VTE ( 10.000 eerste helft van 2010) o Kost verbonden aan overlegmomenten (man-uren en verplaatsingskost) o Niet-eigen aan de samenwerking Verplaatsingskosten jongeren (man-uren en vervoerskost) 11

Inhoudelijke visietekst als basis voor de komende werking met nieuwe antwoorden en nieuwe vragen. Sinds haar ontstaan, nu al zeven jaar geleden, is Rizsas steeds dezelfde visie trouw gebleven, met name de Institutionele Pedagogie. Het is hier niet de bedoeling om deze pedagogie theoretisch van A tot Z te beschrijven, eerder een poging om uit te leggen waarom zo gewerkt wordt en hoe ze in Rizsas wordt toegepast. Wat de Institutionele Pedagogie precies is, wordt in dit proces mee duidelijk gemaakt In de bijzondere jeugdzorg is er sinds heugnis een grote vraag naar dagopvang voor jongeren die omwille van een combinatie aan redenen een school of opleiding niet aankunnen. Het gaat dan meestal over gedragsproblematiek, psychisch-sociale stoornissen en/of een patroon van falen die de jongere onmachtig maken om in een klassiek, schools systeem te kunnen functioneren. Het zijn jongeren die vaak op vele plaatsen geprobeerd hebben maar telkens weer de deur worden gewezen omwille van hun onhandelbaarheid en alzo geen enkele continuïteit in hun schoolopleiding ervaren, qua plaats noch richting. Door dit leuren met jongeren (waar kunnen we nog proberen?) wordt het mislukkingsgevoel enkel bevestigd en de intrinsieke motivatie (als die er al was) vernietigd. Het spreekt dan ook voor zich dat men deze jongeren in de eerste plaats zo n continuïteit en motivatie moeten kunnen geven en dit volgens een methode die de negatieve spiraal van afwijzing en groeiende apathie kan doorbreken. De visie van Rizsas is er dan ook op gericht om vooral dit te kunnen bieden. Aangezien de klassieke methodes voor deze jongeren geen soelaas kunnen bieden is het al even vanzelfsprekend dat er op een alternatieve manier dient gewerkt te worden. De jongeren staan in een antagonistische relatie met de wereld der volwassenen en zijn verwachtingen die de jongere niet kan inlossen. Het is dan ook daarom dat we in Rizsas geen verwachtingen hebben en we niet uitgaan van het verleden of de diagnoses die door deskundigen gesteld zijn. Onze eerste doelstelling is immers dat de jongere bij ons een plaats vindt die hem de continuïteit geeft die hij mist en dat betekent dat al het voorafgaande aan zijn verblijf in Rizsas niet terzake doet. We beginnen als het ware te werken met een persoon waarvan we niet méér weten dan dat wat we krijgen voorgeschoteld. Er wordt geen onhandelbaarheid a priori verondersteld, zelfs niet met gasten die bekend staan omwille van zware agressieproblematiek. De jongere moet zich in Rizsas welkom en aanvaard voelen zoals hij op dat moment is, niet zoals we zouden willen dat hij is, want dan implementeren we weer verwachtingen waar de jongere al heel de tijd op afketst en een belangrijke reden is waarom de jongere in een patroon van afwijzing is terecht gekomen. De nadruk ligt in het begin dan ook op het welkom heten. De jongere wordt op het ritsgesprek (intake) niet met regels en afspraken overstelpt. Die regels worden minimaal gehouden en duidelijk gemaakt via het ervaren van de werking. Al doende en via het in relatie treden met, wordt hem duidelijk wat kan en niet kan. 12

Het is de bedoeling dat niet de begeleiding maar de groepsdynamiek van het geheel hier regulerend werkt. Als we de jongere continuïteit willen bieden moet hij zichzelf kunnen zijn, ook al is dat op die moment een destructief, ongeïnteresseerd persoon. Die zelfregulerende groepsdynamiek wordt in Rizsas bewerkstelligd via de instituties die de jongeren toelaten het rijlen en zeilen van Rizsas mee te bepalen en te sturen. Deze instituties zijn hefbomen om via maximale participatie van de jongeren zelf, de dagdagelijkse aktiviteiten te organiseren. Het zijn kanalen via dewelke men de evolutie, veranderingen en regelgeving stuurt. Met andere woorden, het zijn vaste, gekende structuurelementen waarop we met zijn allen steunen om het dagelijks leven in Rizsas vorm te geven. Er is de opening s ochtends, het bilan s avonds, een tweewekelijkse Raad, de restaurantdagen, de bel enz., die allen democratisch zijn ingericht. Maar zelfs de instituties zijn niet absoluut, ze kunnen veranderd en zelfs afgeschaft worden als een zekere evolutie of nood daarom vraagt. Zo is er onlangs de sit down als institutie bijgekomen omdat er een nood was om aanhoudend, ontoelaatbaar gedrag te kunnen counteren zonder de jongere uit Rizsas te moeten verwijderen, een maatregel trouwens die we in Rizsas nog nooit hebben toegepast. De jongere wordt op het moment dat ontoelaatbare feiten worden gepleegd die dag naar huis gestuurd, om bij zijn volgende aanwezigheid een sit down te doen met de persoon of personen die bij deze feiten betrokken waren. Zo n sit down is eigenlijk een herstart die de jongere na de feiten opnieuw in het geheel opneemt, gesteld dat het gebeurde tijdens deze sit down kan afgerond worden. Een sit down is geen terechtwijzing van de jongere door de begeleiding, maar een gesprek op gelijke voet om tot een vergelijk te komen. De tipi is een ideale setting voor zo n gesprek (ze is rond, men kan rond een vuur zitten...). Naast het bieden van continuïteit, een plek waar hij kan blijven en zich thuis voelen, is er dat andere hoofddoel, namelijk om de vaak verloren geganeintrinsieke motivatie tot constructief handelen terug op te wekken. Als we willen dat de beweging van de jongere authentiek en betekenisvol is zal die ook vanuit hemzelf moeten komen en aangezien we niet kunnen weten wat zo n beweging precies op gang brengt, werken we in Rizsas via mediaties. Dat wil zeggen dat we met de jongere in relatie treden via een derde element, de mediatie, die het contact spontaner, informeler en geruststellender maakt maar daarom niet een verdiepte, intense relatie in de weg staat. De mediatie is eerder het bindmiddel tussen de innerlijke beleving van de jongere en de begeleider. Mediaties zijn velerlei: ze gaan van ateliers en workshops tot het doen van de inkopen of het maken van een vuur in de tipi. Het is in Rizsas, in tegenstelling tot de school, niet belangrijk hoeveel en wat gepresteerd wordt, wel of de beweging die de jongere maakt, hoe klein ook, authentiek is en het gevolg van een groeiend inzicht in zichzelf waarbij hij zelf het tempo kan bepalen. Dat is de ongedwongenheid: vanuit het vrij bewegen zelf leren bepalen hoe snel of traag je gaat. Vaak is het zo dat de jongere zelf niet in de gaten heeft dat hij evolueert maar dat dit een automatisch voortvloeit uit het ongedwongen kunnen bewegen tussen de vele mediaties die aanwezig zijn. Natuurlijk loopt het vrij bewegen en het niet verplicht zijn parallel met het kunnen nemen van verantwoordelijkheid, een link die vele jongeren niet zomaar kunnen leggen. Er is dus logischerwijs het risico dat de jongere in eerste instantie 13

deze vrijheid zal misbruiken en het enkel ziet als een vrijgeleide om zonder enige verantwoordelijkheidszin te kunnen doen wat hij wil. Kattekwaad en vandalisme zijn dan weleens het gevolg. Toch zal het weer de jongere zelf moeten zijn die de link tussen vrijheid en verantwoordelijkheid moet leggen. Niet een moraliserende of sanctionerende houding, maar wel de groepsdruk en de instituties zijn middelen om de jongere deze link te leren leggen. In Rizsas hebben we door de jaren heen gemerkt dat (aangenomen dat er tijd genoeg is) zowat elke jongere uiteindelijk leert hoe correct om te gaan met de vrijheid die hij krijgt. Als de jongere zich dan aanvaard voelt zoals hij is en hij niet direct aan externe verwachtingen moet voldoen en dit op een plek die hem continuïteit biedt (hij moet niet meer bang zijn buitengegooid te worden) dan zijn de voorwaarden gecreëerd om een intrinsieke verandering te laten gebeuren en de noodzakelijke motivatie weer aan te wakkeren. Rizsas is een organisch evoluerend geheel waar de dingen niet vooropgesteld worden, dat wil zeggen dat wij als begeleiding de dingen niet zozeer organiseren maar van heel dichtbij toekijken hoe de dingen zichzelf laten organiseren. Zo zijn we vorig jaar tot twee maal moeten verhuizen, telkens een moeilijke onderneming waarbij je weer van nul af moet beginnen. Hier zien we dan ook een stuk van de kracht van Rizsas, immers, al dat verhuizen en de problemen die erbij horen hebben we kunnen integreren in onze werking zodat het verhuizen een soort Rizsas project werd waaraan de jongeren aktief deelnamen en we geen enkele dag Rizsas hebben moeten sluiten. Als begeleiding moet men in staat zijn de vele signalen die vanuit het gebeuren worden uitgezonden, te kunnen opvangen en erop te kunnen anticiperen. Wij bepalen niet wat er moet gebeuren maar spelen in op wat er spontaan gebeurd. Dit houdt in dat men van het besef uitgaat dat wij als begeleiders niet kunnen weten wat werkt voor een bepaalde jongere maar wel zoveel mogelijk activiteiten moeten aanbieden die de jongeren in staat stellen om zelf te leren ontdekken wat werkt om zijn persoonlijkheid te vormen of te veranderen. Dat betekent dat een begeleiderhouding eerder is gebaseerd op het loslaten van doctrines, de behoefte om te controleren en de behoefte dingen voorspelbaar te maken.het is de stap durven te zetten naar het toegeven niet te weten, de stap naar het toelaten van de onzekerheid deze niet te verbergen maar met je hele persoonlijkheid in je begeleidingsrol te staan. Men moet eerder zichzelf zijn dan professioneel, je zou zelfs kunnen zeggen dat die twee samen vallen. Het werken in Rizsas is het leren werken in het abstracte, het onvoorspelbare, het leren vertrouwen op je aanvoelen, het durven laten zien wie je bent, ook als begeleider. Werkpunten en overwegingen voor volgend jaar. Uit onze ervaring van het voorbije jaar en de evoluties die gaande zijn, kunnen we een aantal aandachtspunten destilleren waar speciale aandacht aan zal moeten gegeven worden. Hier volgen er enkele: - De ervaring leert ons dat het nuttig is om jaarprojecten op te zetten. Zo hadden we in het verleden het totempaalproject, de bouw van een podium.... Dit jaar was er het boomhutproject, de tipi, de verbouwingen. We moeten dus reeds voor 14

een nieuw schooljaar begint nieuwe ideeën voor jaarprojecten verzamelen om ze dan in het nieuwe schooljaar direct van start te kunnen laten gaan. - Het is aangewezen om vanuit je atelier af en toe een project op te zetten waarrond een zekere ambiance kan ontstaan en waarrond eventueel een comité kan opgericht worden. Zo kan bvb vanuit het atelier woord en beeld een heuse film gemaakt worden waarbij men dan een scenario, technische bijstand, garderobe enz... nodig zijn. - Rizsas is geen eiland. We zouden de mogelijkheden moeten onderzoeken om meer contact te kunnen leggen met de buitenwereld. Bvb.: aardbeien plukken bij de buren, samenwerken met organisaties uit de buurt... - Er lijkt de laatste tijd in instellingen steeds meer de nadruk gelegd op de vereiste een dagbezigheid te hebben no matter what. Ook wordt er van Rizsas steeds meer gebruik gemaakt om crisisopvang, time-outs en andere vormen van korte opvang te doen. Dit brengt met zich dat zo n jongeren te kort bij ons kunnen verblijven om te begrijpen hoe Rizsas werkt laat staan te leren omgaan met het vrijblijvende. Een mogelijke oplossing zou kunnen zijn dat we zo n jongere laten kiezen uit een lijst van kleine projectjes die hij in de loop van zijn kort verblijf kan uitvoeren. - Het is van kapitaal belang om in Rizsas zoveel mogelijk activiteiten aan te bieden. Hiervoor zouden we ook op zoek moeten gaan naar vrijwilligers die bij ons hun passie komen beoefenen, al was dat maar een halve dag per week. Hoe doen we dit? -Biedt Rizsas voor alle jongeren die zich aanmelden de beste toekomst? Zijn sommige jongeren, zij het tijdelijk, soms meer gebaad bij een persoonlijk begeleidingstraject op maat? En hoe verhoudt zich de impact van het doen en laten van het individu t.o.v. de existentiële mogelijkheden voor de ander. Wat kunnen we aan? -Een opdracht voor het volgende jaarteam ligt ongetwijfeld in het verder al werkende, zoekende en studerende uitdiepen van deze Rizsasvisie. 15

Financieel verslag 2009, volgens de resultatenrekening van de vzw De Wissel. Op te vragen bij info@wissel.be 16