Beroepsgeheim in de hulpverlening

Transcriptie

1 Instituut voor Sociaal Recht K.U. Leuven Beroepsgeheim in de hulpverlening Handelen tussen recht en praktijk donderdag 24 november 2005 De Factorij Huart Hamoirlaan Brussel

2 Voormiddag De theorie van het beroepsgeheim 8u 45 Onthaal 9u15 Welkom en inleiding 9u30 Het beroepsgeheim: begrip, grenzen en knelpunten Isabelle VAN DER STRAETE, Instituut voor Sociaal Recht K.U.Leuven Wat gewoonlijk het beroepsgeheim wordt genoemd, is in feite een strafrechtelijk gesanctioneerde geheimhoudingsplicht die vervat ligt in artikel 458 van het Strafwetboek. In een algemene inleiding komt de vraag aan bod op wie het beroepsgeheim al dan niet van toepassing is en op welke (vertrouwelijke) gegevens het betrekking heeft. Ook gaat aandacht naar de uitzonderingen op de geheimhoudingsplicht. Voorts worden enkele specifieke aspecten belicht zoals de draagwijdte van het beroepsgeheim in een hiërarchische relatie, beroepsgeheim en opsporing van misdrijven, de relatie tot de Wet Verwerking Persoonsgegevens 10u15 Aangifteplicht en schuldig verzuim Prof. Frank HUTSEBAUT, Afdeling Strafrecht, Strafvordering en Criminologie K.U.Leuven Het beroepsgeheim staat op gespannen voet met een aantal andere verplichtingen die de hulpverlener heeft, zoals de aangifteplicht van misdrijven en de plicht tot hulpverlening aan personen in nood. Vooral wat deze laatste verplichting betreft, stelt zich de vraag hoe de hulpverlener met respect voor het beroepsgeheim kan handelen zonder zijn aansprakelijkheid wegens schuldig verzuim in het gedrang te brengen. Ook het belang van artikel 458bis van het Strafwetboek, de bepaling die de hulpverlener toelaat om kindermishandeling en verwaarlozing aan te geven bij het parket, wordt onder de aandacht gebracht. 10u45 Vragen en discussie 11u Pauze 11u15 Gedeeld beroepsgeheim en contextueel werken Prof. Johan PUT, Instituut voor Sociaal Recht K.U.Leuven De voorbije decennia hebben zich in de hulpverlening evoluties voorgedaan die een invloed hebben gehad op de leer van het beroepsgeheim. Voorbeelden daarvan zijn: de professionalisering van de hulpverlening, inter- en multidisciplinaire werking en het contextueel werken met cliënten. Zo heeft het colloque singulier, de tweerelatie tussen de alleen optredende

3 hulpverlener en de individuele cliënt, gedeeltelijk plaats gemaakt voor een andersoortige relatie, met name die tussen de cliënt, (eventueel) het cliëntsysteem, het hulpverleningsteam en eventueel het bredere netwerk van betrokken hulpverleners. Deze evoluties moeten leiden tot een bezinning over een vernieuwde benadering van het beroepsgeheim. 11u45 Beroepsgeheim, dossiervorming en rapportage Kris Stas, Karel de Grote-Hogeschool Antwerpen en Steunpunt Algemeen Welzijnswerk Op welke manier moet rekening worden gehouden met het beroepsgeheim bij het opstellen van het dossier? Dit is een pertinente vraag, gelet op het steeds toenemende belang dat wordt gehecht aan open verslaggeving (dossier opstellen in samenspraak met cliënt) en aan het recht van de cliënt op toegang tot zijn dossier. Een ander aspect van dit thema houdt verband met het beroepsgeheim van hulpverleners die in opdracht werken van een (al dan niet justitiële) overheid (de rechtbank, het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg, de Commissie Voorwaardelijke Invrijheidsstelling ) en die in het raam daarvan belast zijn met een rapporteringsopdracht. Een recent knelpunt is dat van het beroepsgeheim ten aanzien van de inspectie die instaat voor de controle op de erkenningsen subsidiëringsnormen. 12u15 Vragen en discussie 12u30 Lunch

4 Namiddag Het beroepsgeheim in de praktijk 14u00 Workshops Concept:een inleider, en twee good-practices of casussen uit het werkveld, gevolgd door een bespreking. Workshop 1 Beroepsgeheim vanuit een cliëntperspectief (in dialoog gaan en implementeren in je organisatie) Inleider: Peter Brepoels (CAW Leuven) en Riet Pauwels (De Keeting) Workshop 2 Delen en doorbreken van beroepsgeheim: mogelijk, niet verplicht (in relatie met overheid en justitie) Inleider: Min Berghmans (Ondersteuningsstructuur Bijzondere Jeugdzorg) Workshop 3 Een deontologische, ethische code vanuit de praktijk van een centrum geestelijke gezondheidszorg (intern en in een intersectorale samenwerking) Inleiders: Patrick Janssens en Bruno Verplaetse (Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Brussel) 15u45 Slottoespraak Bewust en methodisch omgaan met het beroepsgeheim Herman Van Dooren, Karel de Grote-Hogeschool Antwerpen De rol van het recht dit wil zeggen de over verschillende regelgevingen verspreide wettelijke bepalingen en de interpretaties die de rechtspraak en de rechtsleer daaraan geven - in de problematiek van het beroepsgeheim is essentieel. Het recht biedt een raamwerk dat de grenzen aangeeft van het juridisch toelaatbare en reikt daarbinnen een aantal handvaten aan in de vorm van principes, criteria of procedures. Tegelijkertijd mag men in deze complexe problematiek ook geen al te hoge verwachtingen koesteren ten aanzien van het recht. Hoe er in een concrete hulpverleningssituatie moet worden gehandeld, is en blijft in de eerste plaats een zaak van de hulpverlener, het hulpverleningsteam en/of de voorziening. Het is aan deze personen om na te denken hoe men zorgvuldig en bewust kan omgaan met het beroepsgeheim (binnen de bakens die het recht heeft uitgezet), met respect voor de cliënt en met oog voor de eigen methodiek en deontologie van de beroepsgroep of sector waartoe hij behoort. 16u30 Einde

5 Praktisch Datum en plaats De studiedag vindt plaats op 24 november te Brussel in de lokalen van De Factorij, Huart Hamoirlaan 136 te 1030 Schaarbeek (Brussel) (wegbeschrijving: zie Prijs - Eerste inschrijving 55. Inbegrepen: het nieuwe boek Beroepsgeheim in de welzijnssector (Uitgeverij die keure), documentatie, drank, lunch - Volgende inschrijving 30 Inbegrepen: documentatie, drank, lunch Inschrijving Inschrijving gebeurt door de inschrijvingsstrook in te vullen en ten laatste 10 november terug te sturen naar de BWR, Leopold II-laan 204 bus 1, 1080 Brussel, of te faxen naar Inschrijven kan ook via de website Wij sturen u dan een factuur. U hoeft pas na ontvangst van die factuur te betalen. Bijkomende inlichtingen hendrik.vandenbussche@bwr.be Tel.: 02/ en 02/ isabelle.vanderstraete@law.kuleuven.be Tel.: 016/ en 016/

6 Inschrijvingsstrook (terug te sturen naar BWR, Leopold II-laan 204 bus 1, 1080 Brussel, faxen naar of inschrijven via de website ten laatste 10 november) Organisatie/voorziening: Straat: Nr.: Postnummer: Stad/gemeente: Telefoon: schrijft volgende deelnemers in: (telkens naam + nummer workshop vermelden) Naam Workshop nummer Indien volzet nr Prijs boek inbegrepen zonder boek Betaling gebeurt pas na ontvangst van de factuur. Indien de factuur moet opgesteld worden op een andere naam dan deze van de inschrijving, moet u dat aangeven.