Preventie van chronische complicaties bij type 2 diabetes: samen sterk! Inleiding Chronische complicaties Samen sterk: hoe?

Vergelijkbare documenten
COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie)

Hoge bloedsuiker: Een gevaar voor hart en bloedvaten! Meer weten over...

ZORG OP MAAT DOOR DE KINESITHERAPEUT

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

Zorgpad chronische diabeteszorg

DIABETISCHE NEFROPATHIE

DIABETES JAARCONTROLE

Domino-effect. Gevolgen van diabetes

Dienst endocrinologie Diabetes mellitus. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie

Voorlopige minimale dataset Diabetes

Kent u de cijfers van uw hart?

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013

Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze?

Klachten die kunnen wijzen op oogproblemen: niet scherp zien dubbelzien wazig zien, troebele blik hebben oogontstekingen pijn aan de ogen

DM T1 preconceptioneel Sara, Ellen en Geert

Huisarts en nieren. Dr Stein Bergiers 23 mei 2017

De nieuwe NHG diabetes-standaard: de patiënt centraal. EADV-regiobijscholing najaar 2013: Diabetes Mellitus & Vrouwen

Chronische Nierschade

VOEDINGSVOORSCHRIFTEN BIJ NEFROPATHIE EN NIERDIALYSE BIJ DIABETES MELLITUS

Chronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015

Heeft een transplantatie een invloed op mijn voedingspatroon?

Tamimount Ameziane Diabeteseducator ZNA Middelheim. Diabetessymposium Gent 8 november Ramadan

Kwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 1)

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven

1. Wat is diabetes mellitus? 2. Insulinewerking bij mensen zonder diabetes. 3. Types diabetes

Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet...

Workshop chronische nierschade. Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra

Samenvatting en adviezen uitgebreid

Workshop Neuropathie Wat gaan we vandaag bespreken. Neuropathie. Inleiding. Neuropathie. Brandende voeten. Neuropathie Angiopathie

Diagnostiek van hypercholesterolemie

Individueel zorgplan vitale vaten

Diabetesconventie Gasthuisberg

Samenvatting voor niet-ingewijden

OMGAAN MET DIABETES MELLITUS OF SUIKERZIEKTE

Dagboek voor de patiënt met chronische nierinsufficiëntie

Dagboek voor de patiënt met chronische nierinsufficiëntie. informatiebrochure

Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap -

De ouder wordende diabetespatiënt. Allerlei typen ouderen. Getallen in Nederland

Chronische nierschade: hoe vaak, stadia en risico s

Diabetes en zwangerschap

Oefentherapie op maat bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit

De elektronische software voor het beheer van het medisch dossier is in staat om:

jaarlijkse controle voor jongeren met diabetes

Dagboek voor de patiënt met chronisch nierlijden

Patiënteninformatie. Maatregelen om een (nieuwe) beroerte te voorkomen

(N.B. Delen van dit verslag zijn overgenomen uit ons verslag van een lezing door dr. van den Wall Bake in 2006)

Richtlijnen met betrekking tot de forfaitaire honoraria voor verstrekkingen aan diabetespatiënten

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA DIABETES. DUIDELIJKE ANTWOORDEN

Wat zien we hier? JE VOETEN IN DE WATTEN GELEGD DIABETISCH VOET. 1) Fysiopathologie. Complicaties van diabetes die leiden tot voetulcus:

nefrologie - endocrinologie - diabetologie informatiebrochure Dagboek voor de patiënt met chronische nierinsufficiëntie

Medicatie Stappenplan

CEL Indicatorenset DM

Stadia chronische nierschade

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN

Nieuwe standaard DM Wat is Nieuw??? Alle veranderingen in de nieuwe standaard zijn in het rood aangegeven.

2011 Type 1 diabetes. Centrum :309

Hoofdstuk 5I: Complicatie van diabetes type 2

Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen

Diabetes en complicaties.


Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef. Sport is goed voor elk?

Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade

Dialysepatient van vandaag. Dr. Carmen Verhelst AZ Sint Blasius Dendermonde

Glucoseregulatie en hemodialyse

Lipidenbilan en cardiovasculair risico

Diabetes. D1 Diabetes prevalentie 249,0 233,9. D2 Diabetespopulatie indicatoren 78,7 85,8. D3 Hoofdbehandelaar diabetes 58,2 49,6

7. Zorgtrajecten. Inleiding. suggestievragen

Predialysebegeleiding: de multidisciplinaire approach

Diabetes Mellitus. Definities. Definities. Polyurie: veel moeten urineren Polydipsie: veel moeten drinken Ischemie: zuurstoftekort

Oogafwijkingen door diabetes

Suikerziekte en het oog

Leerdoelen. Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling. Begeleid beschermende maatregelen.

PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS

Benchmark Diabetes 2016 SEZ Zaanstreek-Waterland

Patiëntenbetrokkenheid bij medische beslissingen. Vragenlijst bij inclusie.

PATIËNTEN INFORMATIE. Jaaronderzoeken diabetes

Transplantatie voor Diabetes: Pancreas- en Betacel Transplantatie

Atherotrombose. Fig. 1: Vorming van de trombus op de plaque. Fig. 2: Dilatatie. Fig. 3: Stenting. Fig.

12/22/2010. Haagsenieren protocol. Haagsenieren protocol. Kant B: klaring. Kant A: albuminurie. Haagsenieren protocol Toelichting beleid

Hypertensie. Huug van Duijn Spiegelavond 15 april 2013

Praktische gids diabetes: type 2

Rapportage zorgprogramma diabetes type 2 over 2012 Zorggroep Midden Brabant

InEen/NHG Indicatoren DM-COPD-CVRM

Behandeling type 2 diabetes in 2011

Diabetes opvolgen? Wit-Gele Kruis heeft het in de vingers!

DIABETES. op weg wijzer

Diabetes type 2. Duodagen april E.H.R. Wins, Woerden

Congres Revalidatie 2016 Bas Meijer, podotherapeut

Diabetes en nierziekten

Oogzorg bij diabetes

Diabetische retinopathie. Afdeling Oogheelkunde

Coby Wijnen diëtist VSN

Hypo? De behandeling van hypoglycemie 28/01/2019. Hyperglycemie > 150 mg/dl. Hypoglycemie < 70 mg/dl

Diabetes en ziekenhuisopname. Informatiebrochure

21 september Pagina 1 van 7

Nieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes

VERPLEEGKUNDIGE OPVOLGING VAN LTX PATIËNTEN. BVPV 03/12/2011 Veronique Schaevers, verpleegkundig specialist longtransplantatie

Zelfmanagement: Thuis en in het ziekenhuis. Paul van der Boog Internist-nefroloog LUMC

Nierfunctieonderzoek bij diabetes. N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december Nieren. Nieren

Transcriptie:

Preventie van chronische complicaties bij type 2 diabetes: samen sterk! Inleiding Chronische complicaties Samen sterk: hoe?

Preventie van chronische complicaties bij type 2 diabetes: samen sterk! DM type 2 neemt epidemische vormen aan Slechte of onvoldoende behandeling kan aanleiding geven tot ernstige chronische complicaties Deze voorkomen of behandelen kan de levenskwaliteit sterk verhogen

Chronische complicaties Microangiopathie retinopathie nefropathie Diabetische neuropathie Macroangiopathie of atheromatose Infecties De diabetische voet

Chronische complicaties Microangiopathie retinopathie nefropathie Diabetische neuropathie Macroangiopathie of atheromatose Infecties De diabetische voet

Microangiopathie Aantasting van de kleine bloedvaatjes: thv de van de nieren (nefropathie), het oog (retinopathie), de zenuwen. Secundair aan slechte glycemie controle Kan in terminale fase oorzaak zijn van blindheid, dialyse en niertransplantatie

Chronische complicaties Microangiopathie retinopathie nefropathie Diabetische neuropathie Macroangiopathie of atheromatose Infecties De diabetische voet

Vormen van retinopathie Background retinopathie Dilatatie van haarvaatjes (lekkage) Proliferatieve retinopathie Vorming van nieuwe broze bloedvaten Ernstig gevorderde retinopathie Ernstige bloedingen Netvliesloslatingen

Backgroundretinopathie Dilatatie van haarvaatjes

Proliferatieve retinopathie Vorming van nieuwe, broze bloedvaten

Ernstig gevorderde retinopathie Ernstige bloedingen Netvliesloslating

Beïnvloedende factoren Duur en minder goede controle van de diabetes Hypertensie Roken

Preventie retinopathie Goede bloedsuikerregeling Rookstop Behandeling hypertensie Screening: door jaarlijks oogfundusonderzoek

Chronische complicaties Microangiopathie retinopathie nefropathie Diabetische neuropathie Macroangiopathie of atheromatose Infecties De diabetische voet

Nefropathie Aantasting van de kleine bloedvaten leidt tot nierproblemen (verlies van eiwitten) Secundair aan slechte glycemiecontrole en hypertensie

Stadia van nefropathie Micro albuminurie (30-300mg eiwitverlies per dag) Macro albuminurie (> 300mg/d) en verminderde nierfunctie Terminale nierinsufficiëntie -> dialyse en transplantatie

Preventie nefropathie Goede bloedsuikerregeling Strikte bloeddrukcontrole!!! Verbeteren van de bloedcirculatie ter hoogte van de nieren door specifieke medicatie Jaarlijkse screening op albuminurie door 24u urinecollectie

Chronische complicaties Microangiopathie retinopathie nefropathie Diabetische neuropathie Macroangiopathie of atheromatose Infecties De diabetische voet

Diabetische neuropathie Aantasting van motorische, sensorische en autonome zenuwen Motorisch : verminderde reflexen, spieratrofie Sensorisch: abnormale of verminderde gevoeligheid

Diabetische neuropathie Autonoom : G.I (gastroparese, diarree met nachtelijke incontinentie) Cardiovasculair (verlies van pijnsensatie bij angor of infarct, orthostatische hypotensie) Orthosympatische ongevoeligheid voor hypoglycemie (hypo unawareness).

Preventie neuropathie Goede bloedsuikerregeling Medicamenteus afhankelijk van de klachten of symptomen Screening: EMG, monofilamenttest

Chronische complicaties Microangiopathie retinopathie nefropathie Diabetische neuropathie Macroangiopathie of atheromatose Infecties De diabetische voet

Macroangiopathie

Macroangiopathie (atheromatose) In het hart -> angor en hartinfarct In de hersenen -> CVA, TIA In de onderste ledematen ->claudicatio en slechte wondheling

Preventie macroangiopathie Goede bloedsuikercontrole Gezonde voeding Gezonde levensstijl (rookstop, alcoholstop, gewichtscontrole, lichaamsbeweging, ) Bloeddruk < 130/80 mmhg (gezonde levensstijl, zoutbeperking, medicatie ) Goed lipidenprofiel (cholesterol, LDL, ) Lage dosis aspirine

Preventie macroangiopathie Screening: Bloeddruk Gewicht Cholesterolbepaling Technische onderzoeken (ecg, doppler van de onderste ledematen en halsvaten, fietsproef.)

Chronische complicaties Microangiopathie retinopathie nefropathie Diabetische neuropathie Macroangiopathie of atheromatose Infecties De diabetische voet

Infecties - Nierontsteking - Blaasontsteking - Vaginitis - Teelbalontsteking - Huidinfecties/ schimmelinfecties

Chronische complicaties Microangiopathie retinopathie nefropathie Diabetische neuropathie Macroangiopathie of atheromatose Infecties De diabetische voet

De diabetische voet Combinatie van verschillende complicaties

Samen sterk

Samen sterk! Complicaties door DM voorkomen is de taak van iedere zorgverlener Bevoorrechte positie van zorgverlener aan bed of in huis van patiënt -> intenser en langduriger contact, vertrouwenspositie Snelle vaststelling van onbereikte streefdoelen --> snelle bijsturing van therapie en zo minder (ernstige) complicaties op lange termijn

Samen sterk: Hoe kan ik een steentje bijdragen? Glycemiecontrole Voeding Levensstijl Bloeddrukcontrole Screening microangiopathie Voetinspectie

Samen sterk: glycemiecontrole Streefdoel : HbA1c < 7% of 42 mmol/mol Glycemie tussen 80 en 150 mg/dl Meet glycemie zoals opgedragen(4x/d, 7x/d, 2d/w, s nachts. ) -> correcte dosisaanpassing Meet correct (handen wassen, geen alcohol, juiste code) Geef afwijkende waarden en hypo s door aan de behandelende arts of educator-> snelle bijsturing mogelijk

Samen sterk: voeding Gezonde voeding met beperking van snelle koolhydraten (+/- calorieën) Observeer en stuur bij zo nodig, meld problemen aan de arts of diëtiste Meld gastro-intestinale klachten als diarree en maaglast

Samen sterk: levensstijl Rookstop en meer lichaamsbeweging Motiveer patiënt tot het stoppen met roken Ondersteun hem in zijn rookstop Motiveer de pt tot bewegen (zelfzorg, trap in plaats van lift, dagelijks een kleine wandeling ) Wat belemmert de pt om te bewegen? (pijn, trappen, hulpmiddel, evenwichtsstoornis.)

Samen sterk: bloeddrukcontrole Streefdoel: < 130/80 mmhg Uiterst belangrijk bij preventie van retino- en nefropathie (blind, dialyse) Meld afwijkende waarden aan de arts Wordt de medicatie correct ingenomen?

Samen sterk: microangiopathie Hoe zit het met de jaarlijkse controle? is de patiënt al naar de oogarts geweest? is er al een afspraak gemaakt? heeft de patiënt al een 24u urinecollectie bijgehouden?

Samen sterk: de diabetische voet Goede voethygiëne Regelmatige en grondige voetinspectie Bepalen van het voetrisico Problemen / voetwonden tijdig melden aan arts of educator

Samen sterk!!!! arts Vp patiënt familie educator

Samen sterk!!! Diabeteseducatoren UZ Leuven: Intern: dect 40261 Extern: 016/ 34 34 75 Via mail: diabeteseducatoren@uzleuven.be