Cardio-oncologie Hartschade bij/na borstkanker www.hartvoorvrouwen.nl angela.maas@radboudumc.nl Pres Borstkankerver. 26 mei 2018 Radboud Women s Heart Center
Opsporing en behandeling hartschade tijdens/na borstkanker staat in de kinderschoenen
Voorgeschiedenis: Vrouw 52 jaar overgewicht, BMI 28 preeclampsie (zwangerschapsvergistiging) eerste zwangerschap 2013: mammaca-re: sparende OK, radiotherapie, chemotherapie (6x), Tamoxifen na 3 jaar: klachten van kortademigheid, ECHO: EF 30%, 2 mnd later 19%. CAG: normaal. Gestart met ACE remmer + lage dosering B-blokker Diagnose elders: hartspierziekte eci, geen verband behandeling mammaca
Borstkanker Nederland: 2014 : N= 17.000 borstkanker n=16.929 vrouwen en n= 118 mannen. Na 10 jaar is ~ 80 % van de patiënten nog in leven. Bron: IKNL
Sterke verbetering overleving alle stadia borstkanker tussen 1961 en 2015
Sterfte HVZ en Borstkanker bij vrouwen bron: US Centers for Disease Control and Prevention [1999 2013].
2017
Ook zonder voorafgaande borstkanker neemt conditie af na 30 e levensjaar: Strait et al. 2012
ebike in Menopause Risk factors
Februari 2018
Hart- en vaatziekten en borstkanker hebben gedeelde én verschillende risicofactoren:
Effecten van bestraling en chemotherapie op het hart
Vrouw 72 jaar Ernstige lekkage Mitralisklep, 3 jaar na uitgebreide radiotherapie Links LA M-klep LV
Radiotherapie: schade mammaca Li>> Re hotspot gebieden: Nilsson G, et al. J Clin Oncol 2011
Inademen bij bestraling borstkanker, mn links:
Chemotherapie/cumulatief, dosis-gerelateerd Type 1: hartspier beschadiging Type 2: hartspier beschadiging bv anthracyclines Niet omkeerbaar verlies van hartspiercellen Cardiale RF en kanker-therapie beïnvloeden beide typen hartbeschadiging hoge bloeddruk meest voorkomende RF bij kankerpatiënten bv trastuzumab Tijdelijk verlies van functie hartspiercellen Suter TM, Eur Heart J 2013
Hartschade tijdens / na behandeling borstkanker: gemiddeld 10-15% patiënten krijgt enige vorm van hartschade Ejectiefractie (EF)= maat voor pompfunctie hart (N 55%) 1. Vroege schade Reservecapaciteit hart 2. Late schade // jaren
Risicofactoren voor hartschade door chemotherapie: hogere, cumulatieve dosering leeftijd: > 65 jaar nierfunctiestoornissen voorafgaande bestraling aanvullende immuno- en targeted therapie pre-existente condities: - hoge bloeddruk - eerder hartinfarct/hartfalen etc. - genetische factoren
Vrouw, 56 jaar Voorgeschiedenis (maart 2013, second opinion) 2000 mammaca L : bestraling+chemo+ Tamoxifen 2009 mammaca R, chemo + Herceptin) 2011: Meta s Re cervicaal. (doorgaan Herceptin + bestraling). Jan 2013: opname hartfalen en longontsteking R/ ACE, diuretica, ß-blocker (hartfalenmedicatie) ECHO: LVEF 22% Cardioloog: advies ICD. Patiente weigert second opinion: geen ICD, update HF medicatie maart 2013: klasse II NYHA HF, stabiel. ECHO onveranderd LVEF 22%. december 2013
Beeldvormende technieken sterk verbeterd: zoals MRI om vroege cardiale schade eerder vast te stellen Thavendiranathan P, et al. Circ Cardiovasc Img 2013;6: 1080-1091.
Echo, Muga, MRI
Onbekend in hoeverre behandeling voor borstkanker de haarvaatjes van de hartspier aantast
Hartfalen door stijvere hartspier (HFpEF) Pedrotty DM et al. Circ Cardiovasc Qual Outcomes 2015
Naaktgeboren et al. Maturitas (2017) Hartschade na borstkanker
Flow-chart diagnose en behandeling hartschade bij borstkanker: Extra focus op hoog-risico patienten!
Cardio-oncologie: hoe gaan we kankertherapie veiliger maken? CV gezondheid & risicofactoren Patiëntenregistraties Clinical trials Onderzoek cardiotoxiciteit Identificeren hoog-risico pat. cardiotoxiciteit kankertherapie Interactie individu en kankertherapie Leefstijlinterventies Onderwijs cardio-oncologie Interactie beroepsculturen Richtlijnen etc.
Gezonde leefstijl belangrijk voor borstkanker(behandeling) en HVZ:
Radboud Women s Heart Center Hartschade bij borstkanker info@hartvoorvrouwen www.hartvoorvrouwen.nl @Hartvoorvrouwen Donderdag 14 februari 2019 Huis Ter Duin