Pijn bij patiënten met een dwarslaesie

Vergelijkbare documenten
ITB intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)

FARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN

WAA BIJEENKOMST dr. RHGP van Erve, orthopedisch chirurg

Naar een objectieve meting van pijn: utopie, fictie of realiteit? Guy Hans

Inhoud. Inleiding (2) Inleiding (1) Inleiding (4) Inleiding (3)

FIBROMYALGIE : UPDATE. Dr. Brenda De Petter Dienst Fysische Geneeskunde en Revalidatie Coördinerend arts REVIDA AZ Rivierenland Bornem

Dokter, de pijn werkt op mijn zenuwen Behandeling van neuropathische pijnklachten anno 2015 Situatieschets, definitie en diagnostiek

Spinal cord injury Laura Cox Aios anesthesiologie

Pijn, wat is dat nu eigenlijk? Prof dr Frank Huygen Afdeling Anesthesiologie Pijngeneeskunde Erasmusmc Rotterdam

Mag het ietsjes warmer? Onderkoeling en pijn. dr. Jan H Vranken, anesthesioloog pijngeneeskundige

Pijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn

Chronificatie van postoperatieve pijn

Neuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014

Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014

Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015

Pijn meten bij non-communicatieve NAH-patiënt.

Dr. Annemie Galimont-Huidopleiding

ITDD intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)

Pijn en pruritus. Yusuf Özbay, AIOS Anesthesiologie MDO-praatje

Infobrochure. Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen

Botulinetoxine bij neuropathische pijn. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 06 mei 2019

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.


Infobrochure. Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen

Dr. Du Chau (Huisarts)

Ik krijg er buikpijn van

Pijntherapie Identificeren van verschillende pijnsoorten. Peter Maes 15/03/2016

Opioïd geïnduceerde Hyperalgesie Opioïd Induced Hyperalgesia (OIH)

CENTRALE SENSITISATIE. 2 de Algologisch Lentesymposium 24 Mei 2014! Ann Dierick, MD Multidisciplinair Pijncentrum

Ketencasusbespreking. Schotverwonding rug

Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap?

Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn

Opiaatonttrekking. Paul Mosselveld

Epiduroscopie: van high-tech diagnostiek naar oorzakelijke behandeling. Dr. Liesbeth Teugels

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

SCS intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)

Outcome na CVVH- behandeling Mortaliteit en nierfunctieherstel bij IC-patiënten na CVVH-behandeling

Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma

Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist

Casus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN

PROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN. o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B.

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015

Prof. dr. Ralf Baron: Tapentadol is meer dan alleen een opiaat

Inhoud presentatie. Achtergrond project Vertaling datasets Consensus rondes Betrouwbaarheid Vervolg

CWK-Letsel. Huisartsensymposium 6 juni 2018 Dr. S.P. Knops

Is direct belasten mogelijk?

Huisartsensymposium anno HAS AZ Monica 1

Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst. Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen

Inleiding. Arbeidsintegratie op rolletjes? Doel onderzoek. Participanten. Variabelen. Rolstoel capaciteit (1)

Summary 136

Motorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders

Acetylcholine test: CAG met provocatietest

Neurostimulatie, zonder brein geen pijn. Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare

Goed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn!

Interventionele pijnbehandelingen: wanneer zinvol? Koen Van Boxem, MD, PhD, FIPP, Ziekenhuis Oost-Limburg

IMMOBILISATIE VAN DE (HALS)WERVELZUIL BIJ KINDEREN. Dr. Karolina Kindt Urgentiearts AZ Sint-Maarten Mechelen


Hoe ontstaat acute pijn?

Wel dwars, niet lazy!

Valgerelateerde ziekenhuisopnamen bij ouderen in Nederland. [Trends in Fall-Related Hospital Admissions in Older Persons in the Netherlands]

TRAUMATISCH PANCREASLETSEL

Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC

Thursday, March 29, 2018

Samenvatting in het Nederlands

Chapter 10. Nederlandse samenvatting

Sandra Veenstra.

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/ me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.

Minor head injury, a minor problem? Crispijn van den Brand SEH-arts MCH-Bronovo. Crispijn van den Brand Emergency Physician

De chronische pijnpatient en opiaten. Prof.dr. Frank Huygen Centrum voor pijngeneeskunde Erasmusmc Rotterdam

Pijn en demen=e. Signaleren en behandelen van pijn. Introduc8e. Inhoud. Pijn. Pijnmodel. Van Wijckerslooth, Oegstgeest. Elisabeth Gasthuishof, Leiden

Jasper Kal Anesthesioloog-pijnspecialist Pijncentrum OLVG

Fysiotherapie bij CRPS-1 (posttraumatische dystrofie)

Methadon... als pijnstiller?

Trigeminusneuralgie Multidisciplinaire aanpak en behandeling

Pijn. Wat is pijn 1,2,3? Hoe ontstaat pijn 1,3?

PATIENT IN BEELD: SCHOUDERPIJN.

Osteoporotische indeukingsfracturen conservatief of kyphoplasty/vertebroplasty. Koen hendrix Heup/rug campus Henri Serruys Consulent UZ Gent rug

Samenvatting. In hoofdstuk 1 wordt een algemene introductie gegeven over de onderwerpen die in dit proefschrift worden behandeld.

Neuropathische pijn, wat is dat nu eigenlijk? Prof dr Frank Huygen Afdeling Anesthesiologie Pijngeneeskunde Erasmusmc Rotterdam

Cervicale wervelkolom vs. schouderklachten. Dr. T. De Vroey Fysische geneeskunde en revalidatie 20 oktober 2018

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN

Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde

Aspecten van de Pijnbestrijding. Haico de Gast nascholing 10 oktober, 2018

Behandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis. Pieter Hoogland AIOS chirurgie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

PIJN ZORGELOOS BEWEGEN BEGINT BIJ DE VOETEN LYSANDRE BERRY & RAJEN KANHAI, PIJNANESTHESIOLOOG

PIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN. Neurostimulatie. Innovating for life.

Nederlandse samenvatting

BIJLAGE 1: PROTOCOLLEN AMBULANCEZORG

Een aanslag op de hersenen?

Pijn. Matthieu Berenbroek. Pijn 2 - Matthieu Berenbroek PIJN. Wat is Pijn?

Post MDO IC praatje. Schoenmaker blijf bij je leest Hugo den Boogert, AIOS Neurochirurgie

CRITICAL APPRAISED TOPIC Schouderluxatie. Merel Trijzelaar Onderwijsdag 6 mei 2014

Is intra-articulair hyaluronzuur nuttig bij de behandeling van cuffscheuren in de schouder?

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael

Revalidatie en preventie meer dan alleen spieren trainen. Lorenzo d Hont [ Master Sportfysiotherapeut]

Propofol infusie syndroom. Maartje de Gier AIOS anesthesiologie MDO praatje oktober 2016

What are we waiting for: doorlooptijden op de SEH

Inleiding in Pijn Pijnladder

Transcriptie:

Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Incidentie op IC en mechanisme 26 januari 2018 Quirine Habes

Casus Patient, 30 Traumatische dwarslaesie C5-C6 met central cord lesion na trauma Spondylodese en miami brace Paralyse onderste extremiteiten, later ook paralyse bovenste extremiteiten, mogelijk uitbreiding hematoom Lijkt pijn te hebbenà niet mogelijk bij dwarslaesie Toch fentanylpleister voor discomfort

Dwarslaesie classificatie American Spinal injury Association AIS A: complete dwarslaesie: geen motorische en sensorische functie Niveau bepaald door het meest caudale segment waar nog normale motorische en sensorische functie is AIS B: sensorisch incomplete functie AIS C/ D: motorisch incomplete functie

Soorten pijn Nociceptief: acute pijn door activering nociceptoren door intracellulaire stoffen die door beschadiging vrijkomen Neuropathisch: pijn door directe beschadiging of ziekte van het somatosensore systeem

Pijnbanen Huygen et al. Handboek pijngeneeskunde. De Tijdstroom uitgeverij 2014.

Neuropathische pijn bij ruggenmergletsel Criteria: Binnen 1 jaar na ruggenmergletsel Geen relatie met lokale weefselschade Brandend, tintelend, prikkend, ijskoud gevoel Allodynieof hyperalgesie Door beschadiging van de spinothalamocorticale baan Finnerup. Pain in patients with spinal cord injury. Pain 2013.

Neuropathische pijn Partiële vs complete dwarslaesie Mechanisme niet geheel begrepen Partieel letsel à hevigste pijnsyndromen Neuronale overprikkelbaarheid Onvoldoende remming door gebrekkige GABA synthese Verhoogde afgifte van glutamaat in de achterhoorn à activatie van de NMDA receptor Complete dwarslaesie à fantoomsensatie of pijn op de randzone Spontane ontladingen in centrale pathways Door neuroplasticiteit terugkeren van pijnsensaties Supraspinale veranderingen Finnerup. Pain in patients with spinal cord injury. Pain 2013. Huygen et al. Handboek pijngeneeskunde. De Tijdstroom uitgeverij 2014.

Incidentie Artikel: introductie van nieuw protocol voor vaststellen van neuropathische pijn Controlegroep (historisch) en interventiegroep Onderzoek op de Acute Spine Unit 32 bedden 7 neurochirurgen Pijnspecialist Algemene staf Jaarlijks 900 patiënten met trauma of ruggenmergaandoeningen Inclusie: >15 jaar Nieuw traumatisch ruggenmergletsel Opgenomen op ASU tussen 2004-2012 Bélanger et al. Evaluation of a Clinical Protocol to Assess and Diagnose Neuropathic Pain During Acute Hospital Admission: Results From Traumatic Spinal Cord Injury. Clin J Pain. 2018.

Bepalen van aanwezigheid neuropathische pijn: Interventiegroep Vragenlijst naar neuropathische pijn symptomen en allodynie Bij minstens 3 symptomen of significante allodynie à start behandeling en icc pijnarts Elke 12 uur afgenomen Controle groep Notities gelezen Bélanger et al. Evaluation of a Clinical Protocol to Assess and Diagnose Neuropathic Pain During Acute Hospital Admission: Results From Traumatic Spinal Cord Injury. Clin J Pain. 2018.

Resultaten Cohort 1 à 168 patiënten, cohort 2 à70 Geen verschil in incidentie na invoeren van de vragenlijst Door pijnspecialisten vastgesteld 56,3% Door algemeen artsen bij 68,9% Bij incomplete dwarslaesie sneller pijn dan bij complete dwarslaesie Bélanger et al. Evaluation of a Clinical Protocol to Assess and Diagnose Neuropathic Pain During Acute Hospital Admission: Results From Traumatic Spinal Cord Injury. Clin J Pain. 2018.

Behandeling

Conclusie Neuropathische pijn bij patiënten met een dwarslaesie komt frequent voor, OOK bij complete dwarslaesies Deze pijn kan al binnen 6-10 dagen na trauma optreden, dus ook op IC Sneller pijnspecialist betrekken bij elk ruggenmergletsel of bij aanwijzingen voor neuropathische pijn?

Literatuur Finnerup. Pain in patients with spinal cord injury. Pain 2013. Huygen et al. Handboek pijngeneeskunde. De Tijdstroom uitgeverij 2014. Bélanger et al. Evaluation of a Clinical Protocol to Assess and Diagnose Neuropathic Pain During Acute Hospital Admission: Results From Traumatic Spinal Cord Injury. Clin J Pain. 2018.