Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015-2020 7 november 2014
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Wettelijke kaders... 3 3. Beheercyclus civieltechnische kunstwerken.... 3 4. Inventarisatie areaal... 5 5. Inspectie onderhoudsniveau.... 7 5.1. Inspectie 2004... 7 5.2. Inspectie 2010... 8 5.3. Uitgevoerd onderhoudswerk 2011-2014... 9 5.4. Inspectie 2014... 10 6. Begroting en planning onderhoudsmaatregelen... 12 6.1. Beschikbaar budget... 12 6.2. Optimale onderhoudsbegroting... 13 6.3. Basis onderhoudsbegroting... 13 6.4. Aangepaste onderhoudsbegroting... 13 6.5. Budget niet toereikend... 15 7. Impressie van civieltechnische kunstwerken... 16
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 3 1. Inleiding Het vorige beheerplan civieltechnische kunstwerken liep van 2011 tot en met 2016. In verband met een toename van het areaal en een verslechterde onderhoudstoestand wordt het beheer voor de komende jaren vervroegd vast gesteld. Daarnaast is er in oktober 2011 een nieuwe norm voor conditiemetingen voor infrastructurele werken gepubliceerd, de NEN 2467, waardoor de inspectieresultaten deels anders dan in het verleden worden gewogen. In de zomer van 2014 zijn alle civieltechnische werken geïnspecteerd op hun staat van onderhoud. Nieuw in deze inspectieronde zijn een 66 tal civieltechnische kunstwerken zoals trappen, keermuren en visplaatsen. Deze waren nog niet in de beheersdiscipline opgenomen. Aan de hand van de inspectieresultaten is een nieuwe onderhoudsplanning opgesteld en zijn de kosten voor onderhoud en instandhouding begroot. 2. Wettelijke kaders. De gemeente moet voor de openbare ruimte voldoen aan een aantal wettelijke kaders. Voor bruggen zijn de volgende wetten van toepassing: de Wegenverkeerswet en het Burgerlijk Wetboek. Op grond van de Wegenverkeerswet moet de gemeente er voor zorgen dat de in haar gebied liggende wegen in goede staat verkeren. Hier horen ook de civieltechnische kunstwerken (bruggen) bij. Artikel 6:174 van het Burgerlijk Wetboek regelt de aansprakelijkheid: De bezitter van een opstal die niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen, en daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert, is, wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt, aansprakelijk, tenzij aansprakelijk op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij dit gevaar op het tijdstip van het ontstaan ervan zou hebben gekend. Nederlandse gemeenten kunnen op basis van het Burgerlijk Wetboek (BW) aansprakelijk gesteld worden voor veroorzaakte letsel en schade indien de staat van de opstal niet voldoet. 3. Beheercyclus civieltechnische kunstwerken. Beheer en onderhoud dient een onderdeel te zijn van de beleids of beheercyclus. Beleid en planning zijn de randvoorwaarden voor een goede uitvoering. Zonder beheersplan berust de uitvoering meestal op toeval (signalen en incidenten). En zonder programmering of planning schiet de uitvoering er vaak bij in (geen plan, geen budget) of berust alleen op interesse en betrokkenheid van de uitvoerder. Voor het constructief verantwoord en veilig in stand
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 4 houden van een object zijn professionaliteit, structuur en continuïteit belangrijke voorwaarden. De beheercyclus bestaat de volgende fasen: inventarisatie areaal inspectie onderhoudsniveau begroten en plannen onderhoudsmaatregelen uitvoeren onderhoudsmaatregelen muteren uitgevoerd onderhoud.
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 5 4. Inventarisatie areaal. In 2004 is de eerste inventarisatie van het areaal uitgevoerd waarbij gelijktijdig een onderhoudsinspectie is uitgevoerd. Het areaal aan bruggen bestond destijds uit: Areaal 2004 bruggen van beton 19 stuks houten bruggen 105 stuks kunststof bruggen 36 stuks bruggen van metselwerk 5 stuks bruggen opgebouwd met stalen liggers en houten dek 20 stuks Totaal 185 Het areaal aan bruggen bestond in 2010 uit de volgende aantallen: Areaal 2010 bruggen van beton 25 stuks houten bruggen 123 stuks kunststof bruggen 34 stuks bruggen van metselwerk 5 stuks bruggen opgebouwd met stalen liggers en houten dek 27 stuks Totaal 214 Het areaal aan bruggen bestaat in 2014 uit de volgende aantallen: Areaal 2014 bruggen van beton 24 stuks houten bruggen 126 stuks kunststof bruggen 34 stuks bruggen van metselwerk 5 stuks bruggen opgebouwd met stalen liggers en houten dek 27 stuks duikers 9 stuks draglineschotten (in recreatieve paden) 3 stuks trappen 17 stuks keermuren 36 stuks muren 6 stuks coupure 1 stuk remingwerk 1 stuk visplaats 2 stuks Totaal 291 Het areaal is dus aanzienlijk toegenomen. Deels wordt dit veroorzaakt door de uitbreiding van Culemborg (o.a. Parijsch). Verder zijn in dit beheerplan voor het eerst ook de overige civieltechnische kunstwerken zoals keermuren, trappen e.d. opgenomen.
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 6 Brug in fietspad Parallelweg West. Brug einde Rietveldscheweg (zuidzijde, naast Afslag 13 van A2)
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 7 5. Inspectie onderhoudsniveau. 5.1. Inspectie 2004 In 2004 zijn de civieltechnische kunstwerken door Ingenieursbureau DHV en een medewerker van het huidige team Planrealisatie geïnspecteerd. De bruggen zijn volgens de CUR Aanbeveling 72 Inspectie en onderzoek betonconstructies uitgevoerd. Deze inspectie is gedefinieerd als een visuele inspectie (met het blote oog vaststellen van de toestand van een constructie), aangevuld met een interpretatie van de waarnemingen. De schades zijn geregistreerd volgens de bestaande methodiek van DHV Kunstwerkenbeheer. Hierbij is gebruik gemaakt van standaard schadetypen. Bij elke schade is de ernst, omvang, veiligheidsurgentie, economische urgentie en onderhoudsspecificatie gemeld. De totale onderhoudstoestand van een kunstwerk is uitgedrukt in de genoemde urgenties, een onderhoudspecificatie en een geschatte restlevensduur. Inspectie en inventarisatie 2004
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 8 5.2. Inspectie 2010 De voorlaatste inspectie van bruggen is uitgevoerd in 2010. Na een meervoudige aanvraag voor een prijsaanbieding is de inspectie uitgevoerd door Inspectrum BV. De inspectie is op gelijke wijze uitgevoerd als de inspectie van 2004. Gelijktijdig is de areaal uitbreiding van 29 bruggen met de inspectie meegenomen. De schades zijn geregistreerd volgens een methodiek die overeenkomt met de methodiek van DHV Kunstwerkenbeheer. Bij elke schade is de ernst, omvang, veiligheidsurgentie, economische urgentie en onderhoudsspecificatie gemeld. De totale onderhoudstoestand van een kunstwerk is uitgedrukt in de genoemde urgenties, een onderhoudspecificatie en een geschatte restlevensduur. Zowel de areaalgegevens als de inspectieresultaten zijn verwerkt in een digitaal beheersyteem. Brug in fietspad Parallelweg West in het digitaal beheersysteem.
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 9 5.3. Uitgevoerd onderhoudswerk 2011 2014 Naar aanleiding van de inspectie uit 2010 zijn de volgende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Gehele stad: uitvoeren van kleinschalig onderhoud Ramstoren: herstel metselwerk bastion/keermuur Ramstoren: herstel brugleuning en metselwerk De Loentjes: herstel brugleuning en metselwerk De Raaf Rijksstraatweg: herstel brugleuning en metselwerk Rietveldscheweg: betonreparaties en herstel leuning N320 (ged. A2 Molenkade): betonnen viaduct vervangen door stalen duiker Belle van Zuylenlaan: brug 127, geheel vervangen Amstelsingel: brug 35, geheel vervangen Irene Vorrinkstraat: brug geheel vervangen Roekpad: vervangen brugdek Erasmusweg: herstel stormschade, boom op brug gevallen Molenkade: herstel brug en damwanden Buizerdstraat: brug geheel vervangen Oosterbrug: reparatie pijlers op waterlijn niveau Barbarabrug: geheel vervangen Muntbrug: geheel vervangen Coupure Veerweg: herstel aanrijschade Goilberdingerdijk: brug over inundatiesluis (in uitvoering eind 2014) Brug Barbarabrug bij Pater Wolffpad, vervangen in 2013. De naast gelegen Muntbrug is in 2014 vervangen.
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 10 5.4. Inspectie 2014 Na een meervoudige aanvraag voor een prijsaanbieding is de inspectie uitgevoerd door Ingenieursbureau Westenberg BV. Gelijktijdig is de areaaluitbreiding van bruggen met de inspectie meegenomen, en ook de nog ongeregistreerde civieltechnische kunstwerken zoals trappen, muren, keermuren en dergelijke. In de gemeente lagen veel objecten die ongedocumenteerd waren en in geen enkel beheersysteem voorkwamen. Deze objecten werden niet periodiek geïnspecteerd en er werden geen financiële reserveringen opgebouwd voor beheer en onderhoud. De schades zijn geregistreerd volgens NEN 2767 1. Bij elke schade is de ernst, omvang, veiligheidsurgentie, economische urgentie en onderhoudsspecificatie gemeld. De totale onderhoudstoestand van een kunstwerk is uitgedrukt in de genoemde urgenties, een onderhoudspecificatie en een geschatte restlevensduur. Zowel de areaalgegevens als de inspectieresultaten zijn verwerkt in een digitaal beheersysteem. 1 De NEN2767 is een methodiek voor conditiemeting van infrastructuur en is in oktober 2011 gepubliceerd. Hierin staat beschreven de werkwijze om te komen tot een uniforme uitspraak over de technische staat van de infrastructurele werken. De registratie van gebreken staat hierbij centraal. De NEN2767 Conditiemeting van infrastructuur is tot stand gekomen in een normcommissie onder begeleiding van NEN. In deze normcommissie zijn alle belangengroepen vertegenwoordig. Onder andere Rijkswaterstaat, provincies, gemeentes, ingenieursbureaus, inspectiebureaus en aannemers.
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 11 Duiker in N320, wegvak A2 Molenkade
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 12 6. Begroting en planning onderhoudsmaatregelen Het digitale beheersysteem is gevuld met actuele eenheidsprijzen voor onderhoud. Tijdens de inspectie wordt de omvang van de onderhoudsmaatregel bepaald en in het systeem verwerkt waardoor op eenvoudige wijze een begroting gegenereerd kan worden. Tijdens de inspectie wordt een eerste inschatting gedaan wanneer welke onderhoudsmaatregelen uitgevoerd moeten worden. Deze worden in het beheersysteem geregistreerd. In het beheerssysteem kunnen ook regelmatige terugkomende onderhoudsmaatregelen worden ingepland zoals het periodiek schilderen van leuningen of het reinigen van de bruggen. Voorbeeld onderhoudsbegroting van brug in fietspad Parallelweg West 6.1. Beschikbaar budget Voor groot onderhoud aan civieltechnische kunstwerken is de komende jaren onderstaand budget beschikbaar op de stelpost openbare ruimte. Beschikbaar budget groot onderhoud civieltechnische kunstwerken Jaar 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Bruggen 8.609 0 20.000 23.834 50.000 50.000
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 13 Daarnaast is er jaarlijks een bedrag beschikbaar voor klein onderhoud van ca. 63.000 per jaar. 6.2. Optimale onderhoudsbegroting De advies onderhoudsbegroting is opgesteld door Ingenieursbureau Westenberg BV en is opgesteld op basis van het areaal en vaste eenheidsprijzen. Deze eenheidsprijzen zijn gebaseerd op GWW kosten (een website voor het vervaardigen van kostenberekeningen voor civieltechnische werkzaamheden) en ervaringscijfers van Ingenieursbureau Westenberg B.V. Westerberg adviseert om in 2014 nog voor 97.971 aan eenmalige onderhoudsacties uit te voeren. Het was niet mogelijk om dit nog in 2014 te realiseren en het bedrag is opgenomen in het bedrag van 2015. Optimale onderhoudsbegroting Alle civieltechnische kunstwerken Jaar 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Bruggen + overige kunstw. 342.370 253.426 192.517 144.323 246.110 340.921 Periodieke 34.081 40.802 33.875 schouw/inspectie Totaal: 376.451 253.426 192.517 185.217 279.985 340.921 6.3. Basis onderhoudsbegroting De basis onderhoudsbegroting is opgebouwd op basis van het areaal en ervaringscijfers van de gemeente Culemborg. De kosten zijn gereduceerd tot het minimaal benodigd onderhoud om de kunstwerken in stand te houden. Daarnaast wordt er bezuinigd op (deel)inspecties. Tot slot zijn onderhoudsacties getemporiseerd en de uitgaven geëgaliseerd over de jaren. Basis onderhoudsbegroting Alle civieltechnische kunstwerken Jaar 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Bruggen 172.492 166.846 182.125 91.292 152.640 179.780 Overige kunstwerken 45.420 46.560 16.600 13.925 35.672 1.240 Periodieke schouw/inspectie 33.875 Totaal: 217.912 213.406 198.725 139.092 188.312 181.020 6.4. Aangepaste onderhoudsbegroting De basis onderhoudsbegroting ligt nog steeds vele malen hoger dan het beschikbaar budget. Er is gezocht naar maatregelen om de onderhoudsbegroting structureel te verlagen. In de
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 14 westelijke nieuwbouwwijken zijn vele kleine bruggetjes toegepast. Veelal liggen deze over niet watervoerende sloten of greppels. Veel van deze bruggen zijn aan het einde van hun technische levensduur, circa 20 jaar, en dienen vervangen te worden. Voorgesteld wordt om deze kleine bruggen, circa 24 stuks, te vervangen door een betonnen buis voor de waterdoorstroming en zand met straatwerk voor de doorgang van fiets en voetgangers. Deze oplossing is onderhoudsarm en de verwachte levensduur is circa 50 jaar groter. Om een beeld te geven van de kosten. Het vervangen van een houten brug 4 meter lang, 1,5 meter breed kost circa 6.500,= met gemiddeld 250,=/jaar aan onderhoud. Het vervangen van een houten brug door een betonnen buis met straatwerk kost circa 1.500,= met een paar euro aan onderhoud per jaar welke voornamelijk ten laste komt van onderhoud wegen. Voorstel is om in 2015, 2016 en 2017 ca. 8 stuks houten bruggen per jaar te vervangen. Dit levert in 2015, 2016 en 2017 per jaar eenmalig een besparing op van circa 40.000 en structureel in de jaren daarna een besparing van circa 6.000,=/jaar. De aangepaste onderhoudsbegroting is opgenomen in onderstaande tabel. Dit is het budget dat minimaal noodzakelijk is om de civieltechnische kunstwerken de komende jaren in stand te houden. Aangepaste onderhoudsbegroting Alle civieltechnische kunstwerken Jaar 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Bruggen 132.492 124.846 138.125 87.667 146.640 173.780 Overige kunstwerken 45.420 46.560 16.600 13.925 35.672 1.240 Periodieke schouw/inspectie 31.500 Totaal: 177.912 171.406 154.725 133.092 182.312 175.020 Bruggetje over greppel langs de Eemweg. Voorstel vervangen door dammetje met betonnenbuis en straatwerk.
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 15 6.5. Budget niet toereikend In onderstaande tabel is een vergelijking gemaakt tussen het beschikbare budget en het bedrag aan groot onderhoud dat de komende jaren minimaal nodig is om de civieltechnische kunstwerken in stand te houden. Verschil beschikbaar en benodigd budget Jaar 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Beschikbaar budget 8.609 0 20.000 23.834 50.000 50.000 Benodigd budget 177.912 171.406 154.725 133.092 182.312 175.020 Tekort 169.303 171.406 134.725 109.258 132.312 125.020 Zoals uit bovenstaande tabel is af te lezen is het beschikbaar budget niet toereikend om het groot onderhoud de komende jaren uit te kunnen voeren. Hiervoor zijn verschillende oorzaken: Het areaal aan bruggen is behoorlijk gegroeid, van 185 in 2004, naar 216 in 2014. Voor het eerst zijn ook de overige civieltechnische kunstwerken zoals keermuren en trappen toegevoegd aan de onderhoudsbegroting. Voorheen waren deze niet opgenomen in een beheerplan maar werden ze, indien noodzakelijk, ad hoc onderhouden vanuit de beschikbare budgetten. Vanwege diverse bezuinigingen in de afgelopen jaren op de beschikbare budgetten is dit niet meer mogelijk. De overige civieltechnische kunstwerken (75 stuks) zijn daarom toegevoegd aan dit beheerplan. Op het budget voor civieltechnische kunstwerken zijn de afgelopen jaren diverse bezuinigingen doorgevoerd. Hierdoor is het onderhoud steeds versoberd en getemporiseerd. Veel met name houten bruggen zijn al langere tijd in gebruik en we zijn nu op een punt gekomen dat diverse bruggen aan het einde van hun levensduur komen en diverse onderdelen vervangen moeten worden. Hier zijn extra kosten aan verbonden.
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 16 7. Impressie van civieltechnische kunstwerken Brug Parkstrook, nieuw aangelegd in 2012
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 17 Muur Korte Meent, muur uit medio1990 Keermuur Tunnelweg Een van de vele trappen aan de Goilberdingerdijk
Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken 2015 2020 18 Visplaats Hockesingel Coupure Veerweg