Gemeente IJsselstein postadres Postbus 26, 3400 AA IJsselstein Gemeenteraad IJsselstein Postbus 26 3400 AA IJSSELSTEIN bezoekadres Overtoom 1 3401 BK IJsselstein t 14 030 f 030 6884350 e info@ijsselstein.nl betreft Leefbaarheids- en veiligheidsmonitor IJsselstein 2017 uw kenmerk zaaknummer 488109 uw brief van behandeld door D.A. Draaisma datum 25 april 2018 blad 1 van 6 bijlagen Geachte raadsleden, Eind 2017 heeft onder IJsselsteinse inwoners het tweejaarlijks onderzoek plaatsgevonden naar diverse onderwerpen mbt het wonen en leven in IJsselstein. Er is onder andere aandacht besteed aan leefbaarheid en veiligheid, sociale kwaliteit en sociale kracht, wijkgericht werken en de openbare ruimte. De resultaten van dit onderzoek staan weergegeven in het rapport Gemeente Beleidsmonitor IJsselstein 2017. Bijgaand treft u dit aan. In de monitor staan onderwerpen opgenomen die onder veiligheid' vallen (leefomgeving, veiligheid, rampen/calamiteiten) en die onder het onderdeel Sociale Kracht vallen (burenhulp, mantelzorg, vrijwilligerswerk, zelfredzaamheid/ participatie en het Sociaal team/jeugdteam. Bewoners zijn over het algemeen (zeer) tevreden over het aanbod en nabijheid van voorzieningen. De sociale kwaliteit van het wonen in de buurt is toegenomen ten opzichte van de vorige meting. Bewoners zijn over het algemeen positief over de leefbaarheid en veiligheid in IJsselstein (een gemiddeld rapportcijfer van 7,5). Dit is een toename ten opzichte van de vorige meting. Parkeeroverlast (32%), te hard rijden (27%) en hondenpoep (22%) worden als belangrijkste problemen in IJsselstein gezien. Het onderzoek is eind 2017 uitgevoerd. Op de 4.800 uitgezette vragenlijsten zijn 1.260 enquêtes ingevuld, Deze respons van 26% is betrekkelijk gemiddeld voor dit type onderzoek maar wel lager dan in 2015 (32%). Het betreffen echter wel representatieve uitkomsten; de steekproef was dusdanig groot om voldoende en betrouwbare respons te krijgen. De monitor is/wordt door onderzoeksbureau Dimensus uitgevoerd in alle U10 gemeenten. De uitkomsten van de gezamenlijke gemeenten worden later in 2018 verwacht. Niet elke gemeente is zo vroeg gestart als IJsselstein. Toelichting resultaten Gemeente Beleidsmonitor 2017 Enkele resultaten zijn over het algemeen positief. Sinds de eerste meting in 2007 is het beeld van de beleving van de bewoners van leefbaarheid en veiligheid in hun buurt en de gemeente continu verbeterd. Daarnaast wordt wel meer parkeeroverlast ervaren of overlast door te hard rijden.
datum 25 april 2018 ons kenmerk 488109 blad 2 van 6 Veiligheid De sociale kwaliteit van het wonen in de buurt is toegenomen ten opzichte van de vorige meting. De gemiddelde rapportcijfers voor de woonomgeving (7,5 de leefbaarheid (7,5) en de veiligheid (7,5) in de buurt zijn ruim voldoende. Het rapportcijfer voor veiligheid is iets hoger dan in 2015 (7,1). De mate waarin bewoners het slachtoffer zijn geweest van één of meer delicten, is ten opzichte van 2015 iets gestegen. Dat komt door een stijging van het aantal vermogensdelicten (diefstal, inbraak). Veel bewoners hebben wel inbraakpreventiemaatregelen genomen. Programmabegroting 2017 In de programmabegroting 2017 zijn doelstellingen opgenomen met betrekking tot de subjectieve veiligheid en de uitkomsten van de Gemeente Beleidsmonitor. Percentage dat zich soms of vaak onveilig voelt in IJsselstein Percentage dat zich soms of vaak onveilig voelt in eigen wijk/buurt 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Doel 2017 2018 47% 48% 30% 20% 20% < 15% 31% 29% 20% 15% 18% < 15% De doelstelling voor het gevoel van onveiligheid in IJsselstein is niet gehaald; het onveiligheidsgevoel is tov 2015 namelijk gelijk gebleven, 20%. De doelstelling voor het gevoel van onveiligheid in eigen buurt is wel gehaald, het gevoel van onveiligheid in eigen buurt is gemiddeld over alle wijken afgenomen tov 2015. 13% voelt zich soms of vaak onveilig in eigen wijk of buurt. Leefbaarheid en voorzieningen De tevredenheid over de leefbaarheid en veiligheid in de gemeente uit zich in goede rapportcijfers. Als inwoners wordt gevraagd om rapportcijfers te geven voor de woonomgeving (7,5), de leefbaarheid (7,5) en de veiligheid (7,5) in de buurt, dan levert dat, wederom goede voldoendes op. De meeste bewoners zijn (zeer) tevreden over het voorzieningenaanbod in de gemeente. Men is minder tevreden over het aanbod en de nabijheid van voorzieningen voor jongeren. Over het onderhoud van de openbare ruimte is een indicator fysieke verloedering bepaald. De indicator wordt bepaald door het voorkomen van bekladding van muren of gebouwen, rommel op straat, hondenpoep op straat en vernieling van publiek eigendom, zoals bushokjes of andere voorzieningen in de openbare ruimte. De gemiddelde score is een 3.1. Vergeleken met 2015 is de verloedering in de meeste wijken gestegen, vooral in IJsselstein Zuidoost (van 2,6 naar 3,3). De sociale kwaliteit van IJsselstein wordt over het algemeen als goed ervaren. Vergeleken met 2015 is op onderdelen een lichte stijging te zien (mensen blijven graag in hun buurt wonen en buurtbewoners steunen elkaar). Op andere onderdelen is een lichte daling te zien tov 2015; het percentage dat vindt dat iedereen die in de buurt wil wonen, welkom is, daalt. Ook is er een lichte daling mbt de stelling dat de mensen in de buurt op een prettige manier met elkaar om gaan. De leefbaarheid is onverminderd goed maar de overlast is op een aantal punten gestegen. De verkeersoverlast is in de diverse wijken gestegen. De indicator verkeersoverlast wordt gemeten aan de hand van het voorkomen van agressief verkeersgedrag, geluidsoverlast door verkeer en parkeeroverlast. De gemiddelde score is een 3,8 (in 2015 bedroeg dit 3,2). De meeste verkeersoverlast wordt ervaren in het Oranje- en Europakwartier. Ook in Centrum en IJsselveld West is de verkeersoverlast gestegen.
datum ons kenmerk blad 3 van 25 april 2018 488109 6 Inwoners zijn het meest tevreden over het groen in de buurt (79%; een lichte stijging tov 2015). Over het onderhoud van perken, plantsoenen en parken zijn de inwoners minder te spreken; 51% vindt dat dit niet goed wordt onderhouden. Rond driekwart van de mensen vindt dat de buurt voldoende verlicht is en dat er weinig dingen kapot zijn. 58% geeft aan de buurt schoon te vinden, tegenover 65% in 2015. Overlast Parkeeroverlast wordt door één op de drie bewoners (32%) ervaren als een veel voorkomend probleem in de buurt. Overlast door te hard rijden staat op de tweede plaats (29%), gevolgd door overlast van hondenpoep (29%), zwerfvuil (22%) en overlast door jongeren (13%). Deze cijfers zijn vrijwel gelijk aan die van 2015 en 2013. Op de vraag welke probleem met prioriteit zou moeten worden aangepakt, komen dezelfde problemen naar voren: parkeeroverlast (32%), te hard rijden (27%) en hondenpoep en zwerfvuil (22%, 18%). Inzet t.a.v. Parkeeroverlast De parkeeroverlast in de woonwijken wordt projectmatig opgepakt. Het project heeft in 2015 in kaart gebracht waar de grootste parkeerdruk is. In deze wijken worden bewonersavonden georganiseerd om samen met de bewoners te bezien op welke wijze de parkeeroverlast verminderd kan worden. Dit programma loopt door t/m 2018. Aan de randen van de schil wordt parkeeroverlast ervaren. Het beeld is dat deze overlast wordt veroorzaakt door werknemers en bezoekers van de binnenstad. Om die overlast te verminderen zijn diverse kleine maatwerkmaatregelen genomen. Het tarief voor de woonwerkvergunning is gehalveerd waardoor meer woonwerkvergunningen zijn afgenomen. 0 Aan de randen van de schil zijn bij sommige straten borden geplaatst die zoekende parkeerders moeten ontmoedigen daar te parkeren. Samen met de winkeliersvereniging is een tijdelijke parkeeractie gestart die mede als doel heeft het gebruik van de parkeergarages te stimuleren. 0 Alle rode gebieden met de hoogste prioriteit zijn inmiddels aangepakt. Op diverse plekken in de wijken zijn parkeerplekken gerealiseerd, waardoor de druk wat afneemt. Momenteel worden de roze gebieden (prioriteit 2) aangepakt. Eind 2017 is de fietsvisie 2.0 vastgesteld. In maart 2018 is door de raad budget beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van fase 1 van het uitvoeringsprogramma van de fietsvisie. Door het gebruik van de fiets te stimuleren zal de behoefte om een auto te kopen af nemen. Ook wordt er hard gewerkt aan een verbetering van het OV. Door het omdraaien van de route van buslijn 283 naar De Uithof is deze buslijn voor veel mensen nog sneller geworden. Bij de provincie is aangedrongen op een uitbreiding van de dienstregeling. Ook is bij de provincie gepleit voor betere busverbindingen met de omliggende plaatsen. Dit alles om het autogebruik en -bezit terug te dringen. Tot slot wordt momenteel een bestuursopdracht voorbereid mbt de onderdelen bezetting van de parkeergarage Eiteren en parkeren Binnenstad.
datum 25 april 2018 ons kenmerk 488109 blad 4 van 6 Inzet t.a.v. Te hard rijden Om een objectief oordeel over snelheidsklachten te krijgen worden snelheidsmetingen uitgevoerd. Klachten gaan meestal over een klein gedeelte van de weggebruikers die zich niet aan de snelheid houdt. Pas wanneer de V85-snelheid (3) structureel fors overschreden wordt is er doorgaans sprake van een inrichtingsprobleem en is het wenselijk om de weginrichting aan te passen. Veelal worden overlastsituaties veroorzaakt door gedrag. Ondanks dat de weginrichting voldoet aan de (landelijke) richtlijnen zijn er op veel locaties meldingen over snelheid ontvangen (waaronder inwoners rond de Baronieweg), Opvallend hierbij is dat relatief veel meldingen uit woonstraten komen waar vaak de bewoners zelf (ook) te hard rijden. Er zijn twee extra matrixborden aangeschaft en twee extra borden in bruikleen van de provincie. Deze vier matrixborden worden ingezet op plaatsen waar te hard gereden wordt en wisselen regelmatig van plaats, om attentiewaarde te houden. De bedoeling van deze borden is om hardrijders te attenderen op hun rijgedrag, en om bewustwording te creëren onder de weggebruikers. De weginrichting van de Touwlaan is aangepast om het veiligheidsgevoel van fietsers te vergroten. De Panoven wordt omgevormd tot fietsstraat, waardoor ook daar de snelheid van de auto s moet afnemen. Tevens sluiten wij aan bij het Uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid van de provincie Utrecht die dit jaar nog zal starten. Inzet t.a.v. Overlast hondenpoep In juli 2016 heeft de gemeenteraad het vernieuwde hondenuitlaatbeleid vastgesteld, met als doel de regels duidelijker te maken en de overlast van hondenpoep tegen te gaan. Het beleid stelt in heel IJsselstein een opruimplicht en aanlijnplicht in, met uitzondering van een aantal aan te wijzen (en (deels) te omheinen) uitrenvelden en het buitengebied. Deze moeten voor elke hondenbezitter binnen een straal van één kilometer bereikbaar zijn. In maart 2017 zijn vier wijkgerichte inwonersavonden georganiseerd om mogelijke locaties van de velden te bespreken. In overleg met RMN en de meegegeven (financiële) kaders zijn hier vijf velden uitgekomen, die onlangs, januari 2018, door het college zijn aangewezen. Momenteel (april 2018) loopt hiervoor de bezwaarperiode. Na doorlopen van bezwaarperiode wordt overgegaan tot aanleg van de velden. Het beleid waaronder ook de handhaving gaat in na aanleg van alle velden. Wijk IJsselveld-Oost In de wijk IJsselveld-Oost is de sociale overlast fors afgenomen (van 3.8 naar 2.6) hoewel het nog wel de wijk is waarvan de inwoners meer overlast ervaren dan de inwoners van de andere wijken. IJsselveld Oost scoort ook op fysieke verloedering het hoogst van alle wijken in IJsselstein maar is tov 2015 wel dalende. Het aandeel bewoners dat zich vaak of soms onveilig voelt in de eigen buurt is in IJsselveld-Oost 36%, ten opzichte van 13% gemiddeld voor IJsselstein. Echter, het aandeel bewoners dat zich vaak of soms onveilig voelt in IJsselveld-Oost is sinds 2007 continu afgenomen, van 64% in 2007, naar 59% in 2009, 42% in 2011 en 2012 en 33% in 2015. In 2017 is het dus weer iets gestegen, naar 36%. Meldingen van overlast Eén op de vijf respondenten (20%) heeft het afgelopen jaar een melding gedaan van overlast. In 2015 betrof dit 17%. Net als in bij de vorige metingen komen de meeste meldingen terecht bij de politie (48%) en in mindere mate bij de gemeente (26%). Eén op de tien respondenten kiest ervoor om overlast te melden bij de Reinigingsdienst Midden Nederland.; in 2015 betrof dat percentage 6% en dat is nu opgelopen naar 11%. Ongeveer een kwart van de respondenten (26%) (ca 260 respondenten) nam contact op met de gemeentelijke informatielijn, vooral vanwege een klacht over de woonomgeving (12%). Meer dan de helft van de ruim 1000 inwoners die een melding hebben gedaan over de woonomgeving, is ontevreden over de afhandeling. Het aandeel melders (207) dat aangeeft geen terugkoppeling te hebben gehad, is gestegen van 39% in 2015 naar 44% in 2017.
datum ons kenmerk blad 5 van 25 april 2018 488109 6 Sociaal Team en Jeugdteam Bijna vier op de tien bewoners van IJsselstein (38%) weet van het bestaan van het Sociaal Team en de meesten van hen (34%) weten ook wat het Sociaal Team voor ze kan doen. Tov 2015 stijgen deze percentages; de percentages betroffen in 2015 respectievelijk 33% en 26%. Ook weten ongeveer vier op de tien ouders (39%) met thuiswonende kinderen van het bestaan van het Jeugdteam. In 2015 was dit 31%. De meesten van hen (31% weet ook wat het Jeugdteam kan doen. In 2015 was dit 24%. Sociale Kracht De insteek van de monitor gaat ervan uit dat de sociale kracht van het collectief van burgers wordt bepaald door zeven componenten die betrekking hebben op enerzijds de omgeving waarin men leeft en anderzijds op de persoonlijke situatie en deelname aan de maatschappij, mate van (niet-) eenzaamheid; financiële zelfredzaamheid; individuele zelfredzaamheid; collectieve zelfredzaamheid; participatie; beleving van leefbaarheid; beleving van veiligheid Voor deze componenten zijn op basis van vragen indicatoren opgesteld. De indicatoren zijn samengestelde waarden op een schaal van 0 tot 10, nodig om de score voor sociale kracht te kunnen berekenen. Het zijn echter géén rapportcijfers. Deze is 7,3 gemiddeld voor IJsselstein, praktisch gelijk aan 2015. Van alle componenten scoort de sociale samenhang in de buurt vrij laag, een 5,2. In 2015 had dit onderdeel ook een lage waarde. In alle wijken wordt rond de 5 gescoord. De sociale samenhang in IJsselveld Oost is het laagst; een 4,6. De indicator leefbaarheid bedraagt 6,9. Ook dit is vergelijkbaar met 2015. De beleving van leefbaarheid heeft betrekking op de kwaliteit van buurten of wijken in termen van fijn leven in de wijk en prettig wonen in de buurt. Het gaat vooral om de leef-en woonomgeving van mensen, inclusief de voorzieningen in de buurt. Aspecten van leefbaarheidsbeleving zijn: nabijheid van voorzieningen, onderhoud van de openbare ruimte en beleving van de woonomgeving. Met name de wijken IJsselveld Oost en Oranjekwartier/Europakwartier scoren hier respectievelijk een 6,2 en een 6,7. De indicator mate van (on)eenzaamheid bedraagt 8,1 en is iets verslechterd tov 2015 toen dit een 8,4 betrof. Eenzaamheid heeft betrekking op de mate waarin mensen terug kunnen vallen op anderen, zich met hen verbonden voelen en de mate waarin zij zich alleen voelen. De score op de mate van eenzaamheid loopt van 'slecht naar goed, dus: hoe hoger de waarde, des te minder er sprake is van eenzaamheid. Oranjekwartier/Europakwartier en IJsselveld West scoren lager dan gemiddeld (resp. 7,3 en 7,5), wat betekent dat eenzaamheid hier vaker voorkomt. De andere wijken verschillen nauwelijks van het gemiddelde. Het hoogst wordt gescoord op zelfredzaamheid. Zelfredzaamheid is het vermogen van mensen om zichzelf te redden met de voortdurende veranderingen en gevolgen van een ziekte of beperking, op alle levensterreinen. Zelfredzaamheid valt uiteen in: zelfzorgend vermogen, zelforganiserend vermogen en weerbaarheid. Gemiddeld scoort IJsselstein een 8,3 voor zelfredzaamheid. De score tussen de wijken varieert van 8,0 tot 8,5 waarbij IJsselstein Zuidwest & Achterveld West/Zuid en Groenvliet het hoogst scoren. Centrum en Oranjekwartier/Europakwartier scoren het laagst. In vergelijking met 2015 zijn de scores voor zelfredzaamheid nu lager. Vooral in Centrum is deze score afgenomen (van 8,5 naar 8,0). In IJsselveld Oost is de score juist toegenomen (van 8,1 in 2015 naar 8,4 in 2017).
datum 25 april 2018 ons kenmerk 488109 blad 6 van 6 Met name de wijken IJsselveld Oost, IJsselveld West en Oranjekwartier/Europakwartier scoren op diverse indicatoren laag. Over het algemeen zijn wij als college tevreden met de resultaten. Maar we zien ook resultaten waar extra inzet nodig is. Die inzet hebben we zo goed mogelijk geprobeerd aan te geven en maatregelen hierop zijn of worden ingezet (parkeren, hard rijden, hondenpoep e.d.). Daarnaast zijn de uitkomsten intern besproken en worden ze extern besproken met onze partners. Hoogachtend,