Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen

Vergelijkbare documenten
Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland?

De patiënt als persoon

Leren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen. Bram Plouvier Predictive analytics consultant

Gestructureerde Medicatie Anamnese Maart 2010, Afdeling Geriatrie en Expertisecentrum Pharmacotherapie bij Ouderen en afdeling Farmacie UMC Utrecht

Zorgstandaard. Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving

KINDERFORMULARIUM. Tjitske van der Zanden Coordinator Kinderformularium Disclosure belangen spreker:

Op weg naar gezinsgerichte zorg

Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten

DOORBRAAKPROJECT ROM. Het begin van het einde. Williams,

Literatuurstudie Afstemmingskennis in de

SelfMED. Medicatie in eigen beheer van de patiënt gedurende de ziekenhuisopname Maken de voordelen de organisatorische uitdaging zinvol?

Patient Empowerment. Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009

Therapeutic Drug Monitoring BiologicalDMARDs Utile or Futile

Pharmacogenetic testing: why and when?

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015

Patiëntenparticipatie in

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht

Thuis bloeddrukmeten. Indeling presentatie

Andrea van der Meulen, MDL-arts

Helpt het hulpmiddel?

Een triagetool: het Kompas Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Frits Boer & Frank Verhulst 8 oktober 2015 Ede

ICHOM en het belang voor de patiënt

Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Julliette Liber

Maat houden met medisch handelen

Vakkundige zorg in balans: Individuele en team kwaliteiten verbinden

Client & zorgverlener: Samen beter beslissen? Dilemma s tussen verantwoordelijkheid en risico

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk?

Adherence aan HWO en meer bewegen

De DREAMeR-studie. Drug use Reconsidered in the Elderly using goal Attainment scales. during Medication Review

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud

List of publications. List of publications 213

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel

VOICE Vertrouwen, Overleg, Integratie,Controle & Evaluatie Dr Agnes van den Hoogen WKZ Geboortecentrum UMC Utrecht

Zorgpaden en verslavingszorg: een introductie. Lezing bij het Centrum Maliebaan op dinsdag 6 november 2012 door prof. dr.

Beloon meer gezondheid in plaats van meer zorg

Position Paper #Not4Sissies

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg

De toekomst van de ouderenzorg is al begonnen: alleen nog maar de innovaties verspreiden. Lezing op woensdag 9 november 2011 te Doetinchem

Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?

Eigen regie met ReumaNet. Prof. Dr. Piet van Riel

Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016

Online inzage patientendossier

Sturen op kwaliteit. Theorie en praktijk. Dr. Wim Gorissen, Directeur Effectiviteit & Vakmanschap

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid

Antimicrobial stewardship balans

Henk Jan Out, Paul van Meurs en Rudolf van Olden. Van eerste humane toediening tot algemeen gebruik

Kleine boefjes worden groot. Arne Popma

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste?

Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017

Toepassing van Farmacogenetica

Bij gebrek aan bewijs

Familieparticipatie en mantelzorg: Shared decision making in zorgnetwerken rond mensen met dementie

Wat weten we over medicatie(on)veiligheid?

Geneesmiddelen en ouderen

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein

De patient centraal in de acute zorg

AGAR trial: Adherence to Guidelines for use of Antibiotics in Respiratory infections

Aortaklepkeuze: Naar optimale beslisvorming

Paramedisch OnderzoekCentrum

Evidence based nursing: wat is dat?

Consultverlening. Achterom zien en vooruit blikken Dr Hans Janssen 19 september 2013, De ReeHorst, Ede

De goede dingen goed doen

Hoe is het revalidatie zorggebied op dit moment vormgegeven. Innovaties in de revalidatiezorg. Nieuwe vormen van revalidatie.

Verklaring van belangen

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Is valpreventie kosteneffectief?

Pijn bij kinderen verdient meer aandacht.

Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht

De Rol van de Verantwoordelijk Persoon

Ondersteuning van astma zelfmanagement in de huisartsenpraktijk via internet: Karakteristieken van patiënten en het PatiëntCoach webportaal

Bevlogenheid in de Context van het Voortgezet Onderwijs. Impact van Vermoeidheid, Leeftijd en Werkervaring

Wijs bewijs. Werkcollege Evidence based toezicht. Congres Leren loont, 10 november 2011

Medicatie overdracht, klopt er iets van?

Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel

Zorgpaden en ketenzorg NVKVV 21 maart 2012

Uzelf. Samenwerken aan Utrecht gezond. Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam

Citation for published version (APA): Faber, A. (2006). Stimulant treatment in children: A Dutch perspective s.n.

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering

Terugkomdag Richtlijnontwikkeling

Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek

ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie

Fysiotherapie bij patiënten met Hart-, Vaat- en / of Longaandoeningen, een blik naar de toekomst

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker

Zelfmanagementondersteuning of regelmatige controles bij COPD patiënten in de huisartspraktijk? Een gerandomiseerd gecontroleerd experiment

Value based contracteren

Transitie van kinderzorg naar interne: jongere met diabetes tussen wal en schip?

Value based healthcare door een quality improvement bril

Wetenschappelijk Onderzoek Is Evidence Based Practice informatie beschikbaar voor iedereen? Jef Adriaenssens RN, MsN, PhD

Personalized nutrition

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz

Een framework voor waardegedreven zorg

COPD Individueel behandelen

Transcriptie:

Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen Prof dr Toine Egberts UMC Utrecht en Universiteit Utrecht 30 januari 2018

Farmacotherapie op maat: what is in a name?

Farmacotherapie op maat: drie uitgangspunten 1. Elk recept is een n=1 experiment met variabele uitkomst 2. Farmacotherapie is meer dan een recept schrijven 3. Uitkomsten farmacotherapie zijn van meer afhankelijk dan een goede match molecuul - biosysteem

Elk recept is een n=1 experiment met variabele uitkomst Population trial evidence Individual patient clinical practice Aim Reality size represents degree of uncertainty about therapeutic outcome

Farmacotherapie is meer dan het schrijven van een recept

Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient bewaren geneesmiddelen willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen transitiezorg

Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen transitiezorg Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient bewaren geneesmiddelen gebruiken geneesmiddelen

Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Keuze actief molecuul: Shift phenotype based naar mechanism based Paul Ehrlich: Magic Bullet concept

Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Keuze dosering: - leeftijd, (over)gewicht, BSA - comedicatie - metaboliserend genotype - nierfunctie -.

Hoe te doseren bij een neonaat behandeld met hypothermie?

Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient bewaren geneesmiddelen willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen transitiezorg

Adherence to monitoring in lithium treated patients Nederlof et al, in progress

Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen bewaren geneesmiddelen Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen dossier

Willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen Van Riet-Nales et al. Arch Dis Childhood 2013;98:725-31

Likelihood of drug adherent behaviour Child (age dependent) willing able willing not able not willing able not willing not able willing able willing not able Parent not willing able not willing not able

Bewaren geneesmiddelen om te kunnen gebruiken Beers, Notenboom et al. JAGS 2014

17 patients (6.7%) store biologicals between 2-8 C 62 patients (24.3%) store biologicals below 0 C Vlieland et al. Rheumatology 2016

My Fridge at home My Fridge in Pharmacy

Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient bewaren geneesmiddelen willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen transitiezorg

Transitiezorg: een nog steeds haperend systeem vd Linden, et al. Arch Intern Med 2006

farmacotherapie op maat 4O s voor optimale Outcomes in de farmacotherapie: Optimale match geneesmiddel met biosysteem Optimaal gedrag zorgverlener Optimaal gedrag patient Optimaal systeem We weten steeds meer wat we doen in de farmacologie Het farmacogedrag is dat we in de praktijk minder doen dan we weten