Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz"

Norbert Eilander
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar Tim Kreuger, Margot Metz

2 Inhoud Shared Decision Making (SDM): wat is het? Samenhang SDM & herstelvisie. Meerwaarde en mate van toepassing SDM. Samenhang SDM & ROM. Model SDM met ROM. Ervaringen & tips vanuit cliëntperspectief. Best practise Topklinisch Centrum Lichaam, Geest & Gezondheid.

3 Shared Decision Making: Wat is het? Gezamenlijke of gedeelde besluitvorming, Samen beslissen. Definitie: Zorgverlener en cliënt nemen in een gezamenlijk proces beslissingen over gezondheids- en behandeldoelen, o.b.v. wetenschappelijke kennis, ervaringskennis en waarden & wensen van de patiënt (Elwyn, 2012). 3

4 Minimaal twee experts: behandelaar én cliënt. Behandelaar en cliënt: verkennen en wegen gezamenlijk in de dialoog opties af en komen samen tot een passend besluit. Shared Decision Making: SDM ligt tussen aan de ene kant- het traditionele paternalistische model ( de dokter beslist ) en aan de andere kant- het geïnformeerde keuzemodel ( patiënt beslist ) in. Wat is het? 4

5 Shared Decision Making: Wat is het?

6 Shared Decision Making: Wanneer? Bij voorkeursgevoelige beslissingen Bij meerdere min of meer gelijkwaardige opties Op diverse momenten in het zorgproces 6

7 De relatie tussen herstel en SDM Herstel is datgene wat je helpt om de regie over je eigen leven terug te krijgen Herstel gaat over een betekenisvol leiden ondanks je beperkingen Door SDM te doen krijgt de cliënt meer grip over zijn leven door samen met zijn behandelaar beslissingen te nemen over de behandeling (behandeldoelen, type behandeling, aanpak etc ).

8 SDM en de vier vormen van Herstel J.C. van der Stel TvP, November 2015

9 Meerwaarde SDM Groeiende onderzoeksresultaten in GGZ Positief gevonden effecten voor cliënten: Beter geïnformeerd Actieve rol in besluitvorming Cliënttevredenheid neemt toe Meer therapietrouw Behandeling conform richtlijnen Minder onzekerheid over genomen besluit Soms positieve gezondheidsuitkomsten Malm et al. 2003; Patel et al. 2008; Loh et al. 2007a en b; Hamann et al. 2006; Clever et al. 2006, Westerman et al. 2013; Ludman 2003; Joosten et al Onderzoek vooral bij doelgroepen depressie, psychose. Lopend onderzoek: Metz et al. BMC Psychiatry (2015)15:313. 9

10 Mate van toepassing SDM in GGZ Toepassing SDM in GGz-praktijk blijkt nog niet zo vanzelfsprekend. Cliënten hebben voorkeur meer te participeren dan hen wordt aangeboden. Meebeslissen betekent niet automatisch dat de cliënt de meeste verantwoordelijkheid draagt of vooral de regie voert. Van Staveren, 2011, Helmus et al. 2011; De Las Cuevas, 2014, Adams et al. 2007; Swenson et al. 2004, Patel et al

SDM vraagt van de behandelaar Het motiveren van de cliënt om een actieve rol in het besluitvormingsproces te nemen. Bedenk wel dat deze rol vaak verandert tijdens de behandeling.

11 SDM vraagt van de behandelaar Het motiveren van de cliënt om een actieve rol in het besluitvormingsproces te nemen. Bedenk wel dat deze rol vaak verandert tijdens de behandeling. Goed de cliënt informeren. De overgrote meerderheid van de cliënten (80%) wil méér informatie van hun arts. Geloven dat cliënten die zelf beslissen doorgaans een weloverwogen en medisch gezien verstandige keuze maken. Neutrale manier van keuze opties voorstellen. Attitudeverandering!

12 Attitudeverandering van de hulpverlener Hoopvol Stel je bescheiden op Gelijkwaardig Iedereen kan herstellen! Present zijn /aandachtig

13 Presentiebenadering door Prof. Andries Baart

Wat vraagt SDM van de cliënt? Persoonlijk verantwoordelijk voelen voor zijn welzijn en de behandeling. Wensen en doelen voor de behandeling inbrengen.

14 Wat vraagt SDM van de cliënt? Persoonlijk verantwoordelijk voelen voor zijn welzijn en de behandeling. Wensen en doelen voor de behandeling inbrengen. Op onderzoek gaan naar alternatieve keuzes. Leren opkomen voor jezelf. De tijd nemen om over de keuzes na te denken en te bespreken met naaste(n). Risico s durven nemen.

15 Waarom is dat vaak zo lastig?

16 Veel cliënten zijn het niet gewend om zelf beslissingen te nemen!

18 Optimalisatie toepassing van SDM Participatie patiënt hangt af van kennis en power. Verbetering implementatie SDM vooral door: Verandering van rollen patiënten én behandelaars Patiënten empoweren daadwerkelijk te participeren = een omslag in huidig denken & handelen!. Joseph-Williams et al. (2013), Protheroe (2012), Shay et al. (2014) 18

19 ROM als informatiebron in SDM Waar heeft de cliënt (het meest) last van? Waar wil de cliënt graag aan werken? Waar staat de cliënt in de behandeling? Herstellijn van de cliënt. Zinvolle informatiebron bij behandelplanevaluatie ROM is een hulpmiddel voor de cliënt om meer regie te nemen in de behandeling.

20 Meerwaarde ROM Positief gevonden effecten van ROM bij: Diagnostiek: sneller, adequater vaststellen. Monitoren: sneller inschatten en bijstellen van behandeling. Communicatie cliënt en hulpverlener: vaker en effectiever spreken met elkaar. ROM vooral positieve invloed op herstelcurve (outcome) bij behandelingen die onvoldoende aanslaan. Feedback met ROM werkt: Bij feedback aan hulpverleners én cliënten Als behandelaar feedback actief in de behandeling gebruikt. Zorgvuldige implementatie (clinical support tools, training, toegankelijkheid feedback, administratieve ondersteuning) Carlier et al. 2012, Davidson et al. 2014, De Jong, , Guo et al. 2015; Knaup et al

21 Belangrijk! Cliënt heeft toegang tot zijn ROM gegevens

Ingrediënten ROM voor gebruik in Shared Decision Making a) Vaak genoeg, tussentijds, op logische momenten meten. b) Meetinstrument sluit aan op cliënt én hulpverlener.

22 Ingrediënten ROM voor gebruik in Shared Decision Making a) Vaak genoeg, tussentijds, op logische momenten meten. b) Meetinstrument sluit aan op cliënt én hulpverlener. c) Heldere verwachtingen over plek van ROM in behandeling. d) Uitkomsten visueel en tijdig tonen. e) Samen (in triade) methodisch betekenis geven aan ROM. f) ROM is input voor behandeldoelen en vervolgstappen. 22

23 De verbetercyclus (PDCA): SDM & ROM Samen verkennen, afwegen en besluiten over vervolgstappen (zo nodig bijsturen). Behandelopties en doelen samen verkennen, afwegen en beslissen => behandelplan. Frequente ROM, op logische momenten. Samen betekenis geven aan ROM Behandelplan evaluatie. Uitvoeren behandelplan. 23

25 25

26 Kortom: SDM met ROM in 5 stappen

27 Resultaten Doorbraak ROM De verbinding van ROM met SDM is een vondst voor cliënt én behandelaar. Alle deelnemers zijn gegroeid in gebruik ROM in dagelijkse praktijk (zie monitor): SDM & ROM = 1 e stap. Leren van ROM = 2 e stap. De inbreng van ervaringsdeskundigen is belangrijk in het veranderproces. Evaluatieonderzoek naar SDM met ROM als informatiebron (Cluster RCT loopt):

28 Achtergrond

29 Mijn Persoonlijk Herstel Eigen ervaring met Shared Decision Making

30 Wat had de ROM voor mij kunnen betekenen? Familie MANSA Vrienden/kennissen MANSA/CAN CAN

31 Vooral een Herstelschaal! NEL van Wilma Boevink IROC

32 ROM Geen ROM vragenlijsten Wel een sychiatrisch onderzoek Wel een diagnose en prognose

33 Vragen?

Vergelijkbare documenten

Shared Decision Making met ROM als informatiebron. 3 februari 2016 Haske van Veenendaal Tim Kreuger Margot Metz

Shared Decision Making met ROM als informatiebron 3 februari 2016 Haske van Veenendaal Tim Kreuger Margot Metz 1 Programma 9.30 uur: Welkom! 9.40 uur: Shared Decision Making met ROM als informatiebron: