Beleid Talentontwikkeling 2012-2020 Datum: Thursday 15 December 2011 Auteur: Boudewijn van Opstal en Jeroen Spaans
Inhoudsopgave Aanleiding 1. Ambitie KNRB en doel talentontwikkeling 2. Begrippen 3. Visie op talentontwikkeling 4. Structuur talentontwikkeling 4.1 Periodes in de ontwikkeling van een talent 4.2 Piramide van talentontwikkeling 4.3 Pijlers in talentontwikkeling 5. Talentvolgsysteem 6. Profielen 7. Jaarprogramma talenten Bijlagen Bijlage 1: Nederlandse roeistandaarden 2012-2016
Aanleiding Roeien is historisch gezien een van de meest succesvolle Olympische sporten van Nederland. Maar de concurrentie investeert hevig in de roeisport en niet zonder succes. Om het verschil te kunnen blijven maken en onze ambitie voor de toekomst waar te maken (structureel behoren tot de top-5 van de wereld), zal elke kans moeten worden benut. Er ligt een kans bij de identificatie en ontwikkeling van talent, zeker voor Nederland, waar de poule van huidige roeiers klein is, maar het potentieel vele malen groter en lang. In dit document is een programma opgenomen voor de invulling van de talentontwikkeling tot en met 2020.
1. Ambitie KNRB en doel talentontwikkeling De KNRB wil structureel behoren tot de top 5 van de wereld. Om dit doel te realiseren is het noodzakelijk dat wordt geïnvesteerd in de roeiers van de toekomst. Het doel van dit programma voor talentontwikkeling is het: structureel voldoende talenten aanleveren die naadloos kunnen aansluiten bij de A-equipe om zodoende de ambitie van de KNRB te kunnen realiseren. Bovenstaand doel betekent dat de geïdentificeerde talenten zich technisch, fysiek en mentaal moeten ontwikkelen tot roeiers die voldoen aan het gestelde profiel zodat zij kunnen doorstromen naar de A-equipe. Om dit doel te realiseren zijn enkele voorwaarden geformuleerd: Sterke basis: Sterke ploeg(genot)en op centraal en decentraal niveau zijn de voedingsbodem voor de opkomst en ontwikkeling van talenten. Daarom veel aandacht voor het identificeren en herkennen van talenten met het potentieel om op het senioren niveau medailles te kunnen winnen. Partnership: Verenigingen en haar coaches zijn een cruciaal onderdeel bij de (decentrale) ontwikkeling van talenten. Het opbouwen van een goede, productieve samenwerking tussen hen en de (coaches van de) KNRB en het opbouwen van voldoende draagvlak is daarmee van groot belang. Transparantie: In samenhang met het vorige punt is transparantie en duidelijkheid over beleid, structuur, afspraken van cruciaal belang.
2. Begrippen Het formuleren van een programma van talentontwikkeling begint met het vaststellen van het begrip talent en het begrip talentontwikkeling. Talent: Een talent binnen de roeisport heeft specifieke morfologische en anthropometrische kenmerken, beschikt over behoorlijke motorische vaardigheden (coördinatie, bootgevoel) en heeft een sterke wil (motivatie en discipline) om het eigen potentieel optimaal te benutten. De definitie van talent is vertaald naar profielen (zie hoofdstuk 5). Bondscoach Talentontwikkeling: De bondscoach talentontwikkeling ondersteunt de talentcoaches door middel van het uitvoeren van het jaarprogramma talentontwikkeling. De bondscoach houdt zich daarnaast actief op de hoogte van de ontwikkeling van talenten in Nederland. De bondscoach draagt, op basis van de systematiek opgenomen in het jaarprogramma talentontwikkeling, ploegen voor aan de technisch directeur voor uitzending naar de verschillende toernooien. Regionale TalentCentra (RTC): Samenwerkingsverband tussen verschillende verenigingen. Op een Regionaal Talentcentra is een talentcoach werkzaam die, in samenwerking met verenigingscoaches, verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van geïdentificeerde talenten langs de opgestelde profielen. Talentcoach: Deze professional, in dienst van de betrokken RTCverenigingen, is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het geïdentificeerde talent langs de vastgestelde profielen. Talentontwikkeling: De talentontwikkeling van de KNRB zoals in dit stuk programma opgenomen richt zich op het investeren in talenten die minimaal voldoen aan het instroomprofiel 1 en in beginsel voor een periode van maximaal 3 jaar. 1 Zie hoofdstuk 5: De profielen
3. Visie op talentontwikkeling De visie op talentontwikkeling zoals deze naar voren is gekomen in alle gesprekken met belanghebbenden (zoals talenten, bondscoaches, talentcoaches, toppers, verenigingscoaches) is hieronder weergegeven aan de hand van enkele stellingen: Stelling 1: De huidige talentontwikkeling is onvoldoende effectief Om aan de ambitie van de KNRB te voldoen moeten de geïdentificeerde talenten beter worden begeleid. Nog te vaak halen talenten de top niet, dan wel is er onvoldoende opvang (in de regio) voor roeiers die aanschuren tegen de A-equipe maar niet volledig in deze groep worden opgenomen. Stelling 2: De huidige poule van roeiers is te klein Te weinig mensen in Nederland komen in contact met de roeisport. Om de groep roeiers te vergroten moet worden geïnvesteerd in de kennismaking met de roeisport. Idealiter vanaf het 14/15 de jaar, maar ook cross-overs uit andere sporten kunnen bijdragen aan de groei van de poule potentiële roeiers. Stelling 3: De KNRB investeert in talenten De talentontwikkeling van de KNRB richt zich in eerste instantie op de roeier die minimaal voldoet aan het instroomprofiel 2 en voor maximaal een periode van 3 jaar. Dit vergroot zowel de effectiviteit als de efficiëntie van de investering van de KNRB. Tegelijkertijd moet hierbij direct worden gesteld dat profielen slechts een hulpmiddel zijn, nooit een doel op zich en ook op die manier moeten worden gebruikt. Stelling 4: Het ontwikkelen van talent is geen doel op zich. Succes op de Olympische Spelen is het punt op de horizon voor de talentontwikkeling in de Nederlandse Roeisport. Hieruit volgt dat (1) het ontwikkelen van talent geen doel op zich is, een investering is gewenst als de ontwikkeling van talent direct of indirect kan leiden tot Olympisch succes in de toekomst. (2) Lange termijn investeringen gaan boven korte termijn successen (voor zover deze tegenstrijdig zijn). 2 Zie hoofdstuk 5: De profielen
4. Structuur talentontwikkeling 4.1 Periodes in de ontwikkeling van een talent Een roeier (sporter) heeft gemiddeld 8 jaar trainingsarbeid en 10000 trainingsuren (Ericsson) nodig om succesvol te kunnen zijn op Olympisch niveau. De ontwikkeling in deze 8 jaar wordt in drie periodes verdeeld. Tabel 1: 3 periodes in de ontwikkeling van een talent Periode Ontwikkeling op vereniging Ontwikkeling in Talentcentrum Ontwikkeling bij A- equipe Roeijaren 1 2 3 4 5 6 7 8 In dit document wordt gefocust op de ontwikkeling in het talentcentrum. Maar het is goed om te realiseren dat de ontwikkeling al eerder begint en doorloopt na deze periode. 4.2 Piramide van talentontwikkeling Een continue doorstroom van talenten richting de A-equipe is alleen mogelijk indien er sprake is van een piramide-opbouw in de ontwikkeling van talent. De beste beginnende roeiers bij de verschillende verenigingen vormen de voedingsbodems voor de talentcentra. De beste talenten kunnen instromen in de A-equipe. Deze piramide ziet er als volgt uit. Figuur 1: Piramide van talentontwikkeling
In de voorgaande piramide zijn de drie perioden in de ontwikkeling van talent opgenomen. Afhankelijk van de gewenste grootte van de trainingsgroep van de A-equipe (ca. 49) en de gemiddelde doorstroom kan worden berekend hoeveel roeiers er jaarlijks vanuit het talentcentrum moeten doorstromen naar de A-equipe. Tabel 2: Aantal roeiers per trainingsgroep Zware mannen Zware dames Lichte mannen Lichte dames Trainingsgroep A-equipe (totaal 49) 20 16 10 3 Jaarlijkse benodigde instroom 3,7 3 2,8 2,8 0,6 Bij bovenstaande aantallen moet de nuance worden aangebracht dat de Olympische cyclus ertoe leidt dat er in het post-olympische jaar veel meer aanwas zal zijn en in het Olympische jaar waarschijnlijk weinig, de hier genoemde getallen zijn dan ook gemiddelden. 4.3 Pijlers in talentontwikkeling Voor de invulling van de talentontwikkeling per periode wordt in dit programma gewerkt met pijlers. In de onderstaande figuur zijn de pijlers van de talentontwikkeling weergegeven. De structuur bestaat uit een viertal pijlers: kennismaken, identificeren, ontwikkelen en excelleren. Pijler 1 valt samen met de eerste periode: ontwikkeling op de vereniging. Pijler 2 en 3 valt samen met de tweede periode: ontwikkeling in het talentcentrum. Pijler 4 valt samen met de derde periode: ontwikkeling bij de A-equipe. Naast de pijlers wordt in het programma onderscheid gemaakt tussen verschillende doelgroepen: studenten, junioren, scholieren en extern (zoals cross-overs). 3 gemiddeld verblijf zware mannen in A-equipe: 5,4 jaar, vrouwen: 5,8 jaar, lichten: 3,6 jaar en lichte dames 5,3 jaar. Berekend op basis van aantal jaren in A-equipe.
Figuur 2: Pijlers van talentontwikkeling
5. Talentvolgsysteem Een talentvolgsysteem heeft twee doelstellingen: Het potentieel van een talent herkennen Met het vergaren van informatie wordt inzicht verkregen in de voorspellende waarde van de capaciteit van een talent. Het aanpassingsvermogen van een atleet monitoren Met het vergaren van informatie over de ontwikkeling van een talent kan een uitspraak worden gedaan over het aanpassingsvermogen van een talent aan een programma. 5.2. Gegevens omtrent talentontwikkeling Gegevens in het talentvolgsysteem zijn onder te verdelen in: Basisinformatie Informatie omtrent morfologische en psychologische aanpassing Informatie omtrent trainingsaanpassing en prestaties Basisinformatie De basisinformatie in het talentvolgsysteem bestaat uit informatie over de atleet. Morfologische en psychologische aanpassing Gegevens vastgelegd omtrent structurele veranderingen bij de atleet op het fysiek en mentaal vlak welke het gevolg zijn van het ontwikkelingsprogramma op de lange termijn. Traininsadaptatie, -monitoring en prestaties Periodieke informatie dat wordt vastgelegd in het talentvolgsysteem hebben betrekking op het monitoren van prestaties en trainingsaanpassing gedurende het jaar voortkomend uit het jaarplan talentontwikkeling.
6. Profielen In dit programma wordt gewerkt met profielen. Een profiel is opgebouwd uit verschillende aspecten: ergometerscores, bootprestaties, belastbaarheid, kracht en internationale ervaring. In het profiel is voor al deze aspecten een einddoel opgenomen. Ieder talent wordt gescoord op dit profiel. Het idee is dat ieder talent zich aan de hand van dit profiel op minimaal een van de genoemde aspecten kan verbeteren. Indien op minimaal het aspect ergometerscore of bootprestaties de oranje score wordt behaald of op internationale ervaring een groene score (het instroomprofiel), kan een roeier worden opgenomen in het Regionaal Talentcentrum. In de drie jaar die daarop volgen is het doel om op zoveel mogelijk aspecten donkergroen te scoren. Het is de ambitie van de KNRB dat roeiers in de A-equipe uiteindelijk op alle aspecten donkergroen scoren, dan wel een onvoldoende aspect compenseren met uitzonderlijk presteren op een van de andere aspecten. Tabel 3: Profiel zware mannen Bovenstaand profiel is onderdeel van het grotere Nederlandse Roeistandaarden 2012-2020. Een weergave van deze standaarden is opgenomen in de bijlagen (bijlage 1).
7. Jaarprogramma talenten Het jaarprogramma voor talenten wordt opgedeeld in twee trajecten. Een traject gericht op uitzendingen naar Coupe de la Jeunesse, WK junioren, WKU23, FISU-WK en eventueel het World Cup/WK (niet Olympisch nummer). Een traject gericht op de ontwikkeling van atleten Uitzendingen Het doel van dit traject is het uitzenden van finalewaardige ploegen naar het Coupe de la Jeunesse, WK junioren, WKU23, FISU-WK en het World Cup/WK. Uitgezonden worden kan: door als ploeg te voldoen aan de limiet tijdens de time trial, eind mei. door geselecteerd te worden voor een ploeg tijdens een selectietraject. Atleten die in aanmerking willen komen voor een uitzending zijn verplicht deel te nemen aan de KNRB testmomenten: Ontwikkelen Het doel van het ontwikkeltraject is: het faciliteren van de talentencentra en atleten en het monitoren van de ontwikkelen van individuele atleten Het ontwikkeltraject dat wordt aangeboden door de KNRB aan de regionale talentencentra.
Bijlage 1: Nederlandse Roeistandaarden 2012-2020 Opmerking: de eindtermen voor kracht zijn nog niet beschikbaar Zware mannen Ergotijd omgerekend naar 90 kilo Zware dames Ergotijd omgerekend naar 75 kilo
Lichte mannen Ergotijd omgerekend naar 72,5 (max. gewicht tijdens test: 75 kilo) Lichte dames Ergotijd omgerekend naar 59 kilo (max. gewicht tijdens test: 61,5 kilo)