M-decreet Redelijke aanpassingen Inge Van de Putte Vakgroep Orthopedagogiek Ugent Redelijke aanpassingen Als aanpassing wordt beschouwd, elke concrete maatregel, van materiële of immateriële aard, die de beperkende invloed van een onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een beperking neutraliseert. Het weigeren van redelijke aanpassingen aan een persoon met een beperking is discriminatie. Artikel 15 Wat is redelijk? That s the question Individuele maatregel Antwoord op een nood bij ll, lkr en/of klas Kan verschillend zijn van school tot school Geen standaardlijstje mogelijk Gaat niet alleen over sticordi - maatregelen M-decreet: redelijke aanpassingen 1
Criteria voor redelijkheid Kostprijs Gebruiksfrequentie en gebruiksduur Impact op de organisatie Impact op de omgeving en op de andere leerlingen Ontbreken van alternatieven Universal Design for learning Diversiteit bij leerlingen is de norm en barrières bij het leren ontstaan door niet flexibele one size fits all curricula Curricula moeten zo ontworpen of herontworpen worden dat ze van bij het begin tegemoet komen aan de noden van een grote groep leerlingen Curricula die flexibel zijn en tegemoet komen aan de noden van de meeste studenten resulteren in hoge verwachtingen voor alle leerlingen Leerkracht is niet verantwoordelijk voor het wegwerken van problemen, maar wel voor het creëren van mogelijkheden. Barrières kunnen opgeheven worden, beperkingen niet. Vaak gaat het om barrières die men zelf opgeworpen heeft. M-decreet: redelijke aanpassingen 2
Universal Design for Learning houdt rekening met diversiteit vertrekt bij de voorbereiding participatie minder arbeidsintensief dan aanpassingen achteraf levert meer resultaat op komt ten goede aan iedereen Wat kunnen redelijke aanpassingen zijn? Van de klas en schoolomgeving Aanpassingen in wat de leerkracht doet in de klas Aanpassingen naar de leerling M-decreet: redelijke aanpassingen 3
Een aanpassing : Van de klas en schoolomgeving Rafiq heeft tussendoor een extra instructie nodig. Er wordt gezorgd dat hij dichtbij de leerkracht zit. Op deze manier kan de leerkracht van nabij alles opvolgen. Een aanpassing : Van de klas en schoolomgeving Tine heeft een zware vorm van epilepsie; met periodes kan ze enkel in de voormiddag participeren, de vermoeidheid zou anders aanvallen uitlokken. In zo n periode wordt ervoor gezorgd dat af en toe een les WO en muzische vorming naar de voormiddag wordt verhuisd, op deze manier kan Tine ook aan deze vakken participeren. Een aanpassing : Van de klas en schoolomgeving Bert, 15 jaar, stelt heftig gedrag in de klas. Hij gaat steeds in competitie met zijn klasgenoten. Dit draait telkens uit op verbaal agressief gedrag en driftbuien tot gevolg. Op de rugbytraining stelt hij geheel ander gedrag, hij houdt zich aan de regels, stelt constructief gedrag en kan samenwerken met leeftijdsgenoten. Samen met de rugby coach wordt bekeken wat werkt voor Bert. M-decreet: redelijke aanpassingen 4
Gewenst gedrag benoemen en helder formuleren blijkt ontzettend belangrijk. Voor elke les en opdracht formuleren leerkrachten wat ze verwachten van Bert en bekrachtigen het gedrag wanneer het zich voordoet. Daarnaast wordt bekeken hoe hij in positieve competitie kan gaan, waarin hij zijn talenten kan tonen. Over de middag organiseert Bert samen met de LO leraar een rugby sessie als aanbod naast de andere mogelijkheden (drama, de schoolkrant, lezen, pingpong tornooi,...) Een aanpassing : Van de klas en schoolomgeving Heleen heeft moeilijkheden in het aangaan van sociale relaties. Er wordt door de GON- leraar een vriendengroep opgericht. Klasgenoten denken mee na op welke manier Een positieve relatie kan uitgebouwd worden. Ze organiseren spelen, zetten een buddysyteem op en een deel van de speelplaats wordt afgebakend tot een plek waar men rustig kan vertoeven. Een aanpassing in wat de leerkracht doet Leerkracht biologie stelt andere verwachtingen naar wat Selma moet doen. Identificeren van lichaamsdelen en functies. Cas doet niet mee aan de Franse grammatica, op zo n moment oefent hij verder zijn woordenschat, en/of zoekt een manier om het volgende thema in te leiden. M-decreet: redelijke aanpassingen 5
Een aanpassing naar de leerling Andreas heeft moeilijkheden op gebied van taal. De woorden van het woordenpakket beslaan één spellingsregel ipv verschillende door elkaar. Software gebruiken ter ondersteuning van lezen Boekbespreking: luisterboek boek op niveau van de klas. Boekbespreking moet enkel mondeling gemaakt worden, geen schriftelijke weergave. M-decreet van een passieve invulling van het begrip draagkracht naar het actief zoeken naar redelijke aanpassingen Redelijke aanpassingen maak je niet alleen. Samenwerking is cruciaal. Dialogisch proces Gedeelde verantwoordelijkheid Een klimaat van continu zoeken Toekomstperspectief voor ogen Professionele en niet professionele mensen rond de tafel Beleving kind/ jongere M-decreet: redelijke aanpassingen 6
Bruikbare informatie Boek perspectieven van leraren binnen inclusief onderwijs www.garant.be Inclusief onderwijs in de praktijk M-decreet: redelijke aanpassingen 7
ww.diversiteit.be/met-eenhandicap-naar-de-schoolvan-je-keuze http://www.arteveldehogesc hool.be/nieuwsopinie/nieuws/hoe-pas-jeeen-school-aan-voorinclusief-onderwijs-nieuweleidraad-ondersteunt Including Samuel M-decreet: redelijke aanpassingen 8
Swift website Schoolwide Integrated Framework for Transformation www.swiftschools.org - Leiderschap - Ondersteuning - Framework gericht op inclusie - Familie en engagement in de buurt - Inclusief beleid, structuur en praktijk Ouders voor inclusie www.oudersvoorinclusie.be Steunpunt voor inclusie Rond hoger onderwijs www.siho.be perspectief van studenten M-decreet: redelijke aanpassingen 9