Di(ver)sability Awareness Omgaan met diversiteit in het hoger onderwijs

Transcriptie

1 Di(ver)sability Awareness Omgaan met in het hoger onderwijs 1

2 Een opwarmertje Wat zien jullie? Wat kunnen we hieruit leren? Hoe zou je dit filmpje verbinden met de titel van de : Di(ver)sability Awareness 2

3 Steunpunt Inclusief. Ondersteuning alle Vlaamse universiteiten en hogescholen. Realiseren van inclusief hoger onderwijs. Gelijke kansen in het hoger onderwijs. Volwaardige participatie in het hoger onderwijs. Bottum-up. In dialoog. 3

4 Steunpunt Inclusief. 4

5 Doelstellingen van de Bewust worden van verschillende visies over personen met een beperking en de implicaties van deze visies Vanuit een reflectieve houding kijken naar en beperking Bewust worden van de werking en consequenties van de constructie van categorieën. Op een respectvolle manier kunnen omgaan met 5

6 Opbouw. 3. Doelstellingen 6

7 Verschillende visies Oefening: Schrijf op 3 post it s een antwoord op de volgende vraag: Post it 1: Wat betekent beperking of handicap voor jou? Waarom? Post it 2: Wat is de oorzaak van een beperking of handicap? Waarom? Post it 3: Hoe moeten we omgaan met een beperking of handicap? Waarom? 7

8 Modellen van beperking Modellen Religieus-moreel model Medisch model Sociaal model Kaders van de Disability Studies De constructie van verschil 8

9 Modellen van beperking Religieus-moreel model 9

10 Modellen van beperking Medisch model 10

11 Modellen van beperking Sociaal model Nog een lange weg naar gelijke rechten 11

12 De visie van het SIHO Disability Studies Beperking als een construct Participatie staat centraal Participatie als een recht Kijken naar talenten en dromen Luisteren naar het individu 12

13 De visie van het SIHO Disability Studies 13

14 De visie van het SIHO De constructie van verschil We maken kaders die onze omgang structureren. Tegelijk is er steeds een proces bezig tussen de mens en zijn omgeving om hieraan te ontsnappen 14

15 De visie van het SIHO De constructie van verschil 15

16 De visie van het SIHO De constructie van verschil Kaders: Anders-zijn Proces: Anders-worden 16

17 Diversiteit OEFENING: In welke concrete situaties heb je ooit nood gehad aan ondersteuning. Ken je concrete situaties van kennissen, collega s waarin deze kennis nood had aan ondersteuning? Dit mogen kleine situaties zijn Bijv. Er wordt een nieuw computerprogramma geïntroduceerd op je werk en je zit vast in iets. OPDRACHT: Schrijf minimaal 2 eigen situaties en minimaal 2 situaties van kennissen, collega s op de rode post its. 17

18 Diversiteit OPDRACHT: Schrijf nu op de gele post its: Hoe hebben jij of je kennis/collega dit opgelost? Wat was er nodig van ondersteuning uit de omgeving? Welke post it waar? Plak de rode post its waar je wel een oplossing voor hebt samen met de gele post it (de oplossing) op poster 1 Plak de rode post its waar je nog geen oplossing voor hebt op poster 2 18

19 Diversiteit Conclusies: Iedereen wordt in sommige contexten beperkt door de omgeving Beperking als een sociaal construct Nood aan nieuwe manieren van handelen Nood aan FLEXIBILITEIT Ondersteuning moet vaak komen uit deze omgeving We zijn INTERAFHANKELIJK 19

20 Diversiteit Diverse studentenpopulatie Ook studenten hebben verschillende mogelijkheden en beperkingen. Dit is niet altijd zichtbaar 20

21 Diversiteit Diverse studentenpopulatie Zoeken naar beperking of talent of allebei? 21

22 Diversiteit Diverse studentenpopulatie Zoeken naar beperking of talent Of allebei? 22

23 Diversiteit Diverse studentenpopulatie Waar zit de student met een beperking? 23

24 Groepen en identiteit Opdracht: Schrijf alle groepen op tot welke jullie jezelf rekenen? Welke rol heb je in elke groep? Ben je hetzelfde in al die groepen? 24

25 Groepen en identiteit 25

26 Groepen en identiteit Verschillende en veranderende identiteiten 26

27 PORTRET BART I N H O U D Groepen en identiteit Disability Identity Disability Identity is zeer afhankelijk van de omgeving en het moment. The association (for softenonvictems) combines the possibility to learn, to get information and especially the possibility to return your own knowledge to others. Next to that, it is also a place where his children can see that Bart is not the only one with this disability. (van Trigt & Grimonprez, p.20) 27

28 Groepen en identiteit Opdracht: Bekijk het blad: Tot welke groepen behoor ik? Vul op de stippellijn enkele momenten in, waarop je spanning voelde tussen verschillende rollen Bijv. Moeder Werknemer tijdens ziekte kinderen 28

29 Groepen en identiteit Conclusies: We behoren tot verschillende groepen Deze connectie met groepen verandert Onze rollen verschillen in de groepen Link met de continue Groepen zijn vaste kaders Mensen zijn niet zomaar onder te verdelen tot bepaalde groepen of in categorieën In de groepen zijn ook mogelijkheden om anders te worden. 29

30 Groepen en identiteit Toch worden er vaste groepen gemaakt 30

31 In- en uitsluiting In- en uitsluiting door vaste groepen 31

32 ADHD Ableism Afgebakende rechten en plichten Zwakbegaafd Buiten Dyslexie de boot vallen Wij-zij Dysmelie Autisme Stereotypen I N H O U D In- en uitsluiting Labelling Lange traditie van verdelen van mensen in De keerzijde van labels: mensen niet categorieën en subcategorieën meer als anders-worden maar als anderszijn beschouwen Cfr. Het Medisch model 32

33 In- en uitsluiting Ableism 33

34 In- en uitsluiting Afgebakende rechten en plichten Attest, bewijs van beperking Redelijke aanpassingen Elke concrete maatregel, van materiële of immateriële aard, die de beperkende invloed van een onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een handicap neutraliseert. 34

35 In- en uitsluiting Buiten de boot vallen Stoornis 35

36 In- en uitsluiting Wij-zij Voordelen Nadelen 36

37 In- en uitsluiting Wij-zij Ze zijn allemaal hetzelfde Zijn alle mannen hetzelfde? Zijn alle Nederlanders hetzelfde? Zijn alle Moslims hetzelfde? Zijn alle personen met een beperking hetzelfde? 37

38 In- en uitsluiting Stereotypen Definitie: Verzameling vaststaande, simplistische en sterk veralgemeende opvattingen over een groep mensen. (Brysbaert, 2006). 38

39 In- en uitsluiting Stereotypen Voorbeelden van bezorgdheid over toekomstige verpleegkundigen en leraren Iemand met autisme kan toch geen leerkracht worden? Kan een persoon met een fysieke beperking een infuus aanbrengen? Kan een vroedvrouw met één arm voor de veiligheid van een baby instaan? 39

40 In- en uitsluiting Stereotypen Mythes: 1. Ze zijn hulpeloos en afhankelijk van ons. 2. Ze zijn slachtoffer van het lot, hebben een verdoemd leven en nood aan medelijden. 3. Een beperking is altijd zichtbaar. 4. Ze staan achter op verstandelijke vlak. 5. Ze kunnen geen kinderen hebben, ze kunnen geen kinderen opvoeden. 6. Ze spelen slachtoffer voor een tegemoetkoming en extra ondersteuning. 7. Ze hebben extra zintuigen, kunnen in de toekomst zien of hebben magische krachten. 40

41 In- en uitsluiting 41

42 In- en uitsluiting Toegankelijkheid van de instelling Vaste kaders in het hoger onderwijs zorgen voor potentiële barrières in: Bereikbaarheid Bruikbaarheid Begrijpbaarheid Betaalbaarheid Beschikbaarheid 42

43 In- en uitsluiting Bereikbaarheid 43

44 In- en uitsluiting Bruikbaarheid 44

45 In- en uitsluiting Begrijpbaarheid 45

46 In- en uitsluiting Betaalbaarheid 46

47 In- en uitsluiting Beschikbaarheid 47

48 Hoe inzetten op Diverse studentenpopulatie Nood aan: Formele en informele ondersteuning Luisteren naar persoonlijke verhalen Samen zoeken naar creatieve oplossingen Een flexibel hoger onderwijs Kritisch kijken naar de toegankelijkheid van de lessen 48

49 Hoe inzetten op Formele ondersteuning Ondersteuning vanuit de structuur Wetgeving (Redelijke aanpassing) Politieke besluiten Diensten Organisatiestructuur Link met kaders Hiervoor zijn de vaste kaders nodig! Hiervoor zijn labels nodig 49

50 Hoe inzetten op Informele ondersteuning Ondersteuning vanuit de cultuur van de organisatie Welke visie is er rond en inclusie? Omgang tussen collega s en tussen docenten en studenten Door dialoog en persoonlijke interactie worden er snel oplossingen gevonden 50

51 Hoe inzetten op Volledige ondersteuning!!! = Informele ondersteuning + Formele ondersteuning Nood aan een cultuur die open staat voor. 51

52 Hoe inzetten op Luisteren naar persoonlijke verhalen Laat me maar gewoon student zijn! Nood aan begrip Het gevoel je meer te moeten bewijzen 52

53 Hoe inzetten op 53

54 Hoe inzetten op Sometimes people, at certain times in their lives, want others to see their disability because in that way they don t have to ask for help, but receive it automatically. (van Trigt & Grimonprez, p.25) Het trekt de aandacht hé, zo'n man zonder armen. Veel mensen schieten me ook spontaan te hulp. Vreselijk. Ze zien me mijn bril nemen met mijn mond en hup: daar steken ze al een handje toe. Letterlijk. Dat is niet nodig. Ik heb geleerd mijn plan te trekken. En als het niet lukt, dan heb ik nog altijd een tong. Dan vraag ik wel om hulp. (Jacques Villeneuve) 54

55 Hoe inzetten op Samen zoeken naar creatieve oplossingen Studenten weten vaak zelf het beste wat ze nodig hebben aan ondersteuning Open staan voor continue = open staan voor de dialoog met studenten Ik denk dat het wel belangrijk is om niet die constante bijstand te hebben, zo van: Gaat het, heb je hulp nodig?, allee dat is ook niet nodig. In tegendeel, dat heeft dan een contra effect. Maar als er iets is, meld het maar. (van Trigt & Grimonprez, p.12) 55

56 Hoe inzetten op Een flexibel hoger onderwijs Van in het begin open voor een diverse studentenpopulatie Universal Design for Learning Informatie op verschillende manieren aanbieden Studenten kunnen op verschillende manieren met materiaal omgaan en op verschillende manieren aantonen wat ze geleerd hebben Studenten op verschillende manieren betrokken laten voelen 56

57 Vragen 57

58 Meer info Facebook Nieuwsbrief (hier aanvragen) E: T: 0473/