zichtbaar zinvol! Goedgekeurd door de Raad van Toezicht op: Goedgekeurd door de Ledenraad NU 91 op

Transcriptie

1 NU zichtbaar zinvol! Strategisch beleidsplan NU

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Waar staat NU 91 voor?... 5 Missie... 5 Visie... 5 Leden... 6 Mensen... 6 Middelen... 6 Persona s... 6 Online- / offline-vakbond... 7 Beroepsinhoud... 7 Arbeidsvoorwaarden... 7 Veiligheid... 7 Zichtbaarheid... 8 Stakeholders... 8 Cultuur... 9 Structuur... 9 Doelen... 9 Ledengroei... 9 Naamsbekendheid Resultaten Tot slot Bijlage

3 Inleiding Verpleegkundigen en verzorgende vormen het middelpunt van de gezondheidszorg. Zij coördineren de zorg rondom de patiënt/cliënt, zijn actief in de basis- en gespecialiseerde zorg en leveren zo een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van de zorg. Zij zijn werkzaam binnen vele branches van de gezondheidszorg, maar ook daar buiten. Denk bijvoorbeeld aan degenen die in het onderwijs, bij defensie, overheidsinstellingen, universiteiten en/of in de bedrijfsgezondheidszorg werken. Ook tref je hen aan in de wijk, bij u om de hoek of iets verder weg in het buitenland, bijvoorbeeld via uitzendorganisaties of (internationale) ontwikkelingsorganisaties. Verpleegkundigen en verzorgenden zijn echt overal actief en leveren zo een sociaal maatschappelijke bijdrage aan de kwaliteit van de gezondheidszorg. NU 91 behartigt van oudsher de belangen van verpleegkundigen en verzorgenden, maar sinds jaren heeft NU 91 haar achterban en doelgroep verbreed. Behalve verpleegkundigen en verzorgenden zijn aan het verpleegkundige en verzorgende vak verwante professionals bij NU 91 aangesloten. In een aantal gevallen als individueel lid, maar ook als collectief zoals bij een Specifieke Beroepsorganisatie (SBO). Ook voor deze gezondheidszorgers willen wij er zijn. Met en voor al deze professionals strijden wij al jaren voor de erkenning en arbeidsvoorwaarden die zij verdienen. In het begin van de vorige eeuw was de verpleegkundige immers nog de rechterhand van de arts, maar in de loop der jaren hebben zij steeds meer zelfstandige taken en bevoegdheden verworven en zijn er zelfs wettelijke kaders ontwikkeld. Dit proces is echter nog lang niet afgerond. Ook al is het voorschrijven van medicatie voor een aantal verpleegkundig specialisten geregeld, de discussie over de bevoegdheden en verantwoordelijkheden duurt voort. Maatschappelijke veranderingen betekenen eveneens verdere ontwikkeling van het beroep en de emancipatie van de professional als werknemer. Door het verhogen van de AOW-leeftijd zullen arbeidsrelaties veranderen. Men moet immers langer doorwerken, waardoor afhankelijkheidsrelaties tussen werkgever en werknemer zullen verschuiven. De hervormingen binnen de gezondheidszorg anno 2015 betekenen ook dat het beroep zich verder ontwikkelt en het curriculum van het zorgonderwijs verandert. NU 91 wil in deze context voor haar leden van betekenis zijn. De afgelopen jaren is individualisering van de maatschappij ook bij de achterban van NU 91 zichtbaarder geworden. Men wordt in eerste instantie lid van een organisatie voor zichzelf en niet uit solidariteit. Vanuit de aanname you come for the me, and stay for the we en het besef dat men samen sterker staat, weet NU 91 nog steeds zichtbaar en zinvol te zijn. NU 91 wil dat de komende jaren zeker ook blijven en zelfs verder uitbouwen. De vraag die ik me bij het schrijven van een strategieplan voor de achterban van NU 91 en misschien wel verpleegkundig en verzorgend Nederland heb gesteld is: Wat wil NU 91 in de toekomst voor haar leden nog meer betekenen? En: Hoe gaan wij dit doen? Volgens Luuk van Middelaar 1 zijn er vanuit de Europese geschiedenis een drietal strategieën te beschrijven, die als aanvulling gebruikt zijn voor het beantwoorden van bovenstaande vragen. Eén van deze strategieën is de Duitse strategie. Deze gaat uit van het wij-gevoel. Er bestaan universele waarden tussen de leden van een organisatie en zij streven allen hetzelfde belang na. Dit kan in de politiek of in de vereniging zelf, worden verstevigd door bijvoorbeeld het voeren van een vlag of het hebben van een clublied. Een tweede strategie is de Romeinse strategie. Deze gaat er vanuit dat samenwerking gebaseerd is op voordelen voor beide partijen. Er is een gezamenlijke band tussen partijen die zich voor een bepaalde gebeurtenis zoals bijvoorbeeld veiligheid, kans of geld samenvoegt. De essentie is dat je elkaars voordelen kunt benutten. Een derde strategie is die van de Grieken. Bij de Griekse strategie gaat het om onze zaak. Niemand kan ons iets vertellen, wij bepalen het zelf. Dit houdt in dat leden sterk meebeslissen in het beleid en er een directe relatie is tussen de organisatie en zijn leden. 1 Uit: De passage naar Europa, Luuk van Middelaar, Pagina 3

4 NU 91 heeft er voor gekozen uit alle drie genoemde strategieën aspecten te gebruiken voor dit strategisch beleidsplan. Wij zijn immers een vereniging en willen als zodanig herkenbaar zijn, zoals te herleiden is uit de Duitse strategie. Maar NU 91 zoekt duidelijk ook de samenwerking met partijen als het onze eigen doelen kan versterken, naar het model van de Romeinen. Met het behoud van onafhankelijkheid en de wijze waarop NU 91 georganiseerd is, worden paralellen gelegd met de strategie van de Grieken. Maar er is meer waarop dit strategisch beleidsplan gebaseerd is. Verschillende strategische bijeenkomsten, een ronde-tafel-bijeenkomst met verschillende gremia (Ledenraad, Raad van Toezicht, PVT, MT), een strategisch marktonderzoek en diverse gesprekken met stakeholders en adviseurs, hebben de afgelopen jaren geleid tot voorliggend plan. Daarnaast heb ik vele strategische beleidsplannen gelezen, bestudeerd en ingezien. En wat blijkt? Iedereen doet het anders. Aan de hand van onderstaand model, waarin vanzelfsprekend de leden centraal staan, is dit strategisch plan opgebouwd. In de grijze kaders treft u de strategie in hoofdlijnen aan. Zoals gebruikelijk worden deze in jaarplannen of beleidsplannen (bijv. HRM-beleidsplan en communicatieplan) verder geoperationaliseerd. Ik hoop u zo een indruk te hebben gegeven van de ambities van NU 91 voor de toekomst. NU 91 wil zichtbaar en zinvol zijn met behoud van haar onafhankelijkheid en categorale karakter. Pagina 4

5 Waar staat NU 91 voor? Ontstaan uit Verpleegkundigen en Verzorgenden In Opstand (VVIO) en de verpleegkundige belangenorganisatie de Nederlandse Maatschappij voor Verpleegkunde (NMV) is NU 91 de beroepsorganisatie voor verpleegkundigen, verzorgenden en aan het verpleegkundige en verzorgende vakgebied verwante professionals van Nederland. Onder de beschrijving aan het verpleegkundige en verzorgende vakgebied verwante professionals verstaat NU 91, de professionals die bij het primaire proces betrokken zijn en geen paramedische achtergrond hebben. Hierbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan agogisch werkers, anesthesiemedewerkers, operatieassistenten, gipsverbandmeesters etc.. Behalve individuele en collectieve belangenbehartiging aan individuele leden, biedt NU 91 studenten en specifieke beroepsorganisaties (SBO s) activiteiten en diensten aan die een bijdrage leveren aan de beroepsinhoudelijke en arbeidsvoorwaardelijke (beroepsvoorwaardelijke) activiteiten. Het accent van de activiteiten van NU 91 ligt op het ondersteunen en optimaliseren van de kwaliteit van de beroepsuitoefening, het emanciperen van het beroep en het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden en de arbeidsomstandigheden van onze achterban. Vanuit haar onderstaande missie (Waarom bestaat NU 91?) en onlangs herijkte visie (Wat wil NU 91 zijn?) is het fundament van NU 91 gelegd. Missie NU 91 behartigt de beroepsinhoudelijke en arbeidsvoorwaardelijke belangen van haar leden, gezamenlijk beroepsvoorwaarden genoemd, en bevordert de maatschappelijke en politieke positie van (leerling-)verpleegkundigen, verzorgenden en verwante beroepsgroepen. De verandering in de maatschappij, het van collectiviteit en solidariteit naar meer individueel denken, is terug te zien bij de achterban van NU 91. In de huidige tijd vragen steeds meer leden en potentiële leden zich af wat zij hebben aan een lidmaatschap van een beroepsvereniging of vakbond. Voor deze ontwikkeling kan NU 91 het hoofd niet afwenden. Zinvol zijn in de aangeboden en te ontwikkelen activiteiten en meer dienstverlening op maat zal zodoende bijzondere aandacht krijgen de komende jaren. Visie NU 91 ziet een toekomst voor gezondheidszorgers weggelegd waarin zij krachtig, zichtbaar en invloedrijk zijn, zowel op strategisch politiek niveau als binnen instellingen én als individuele professional. Vanuit bovenstaande visie wil NU 91 de komende jaren haar representativiteit en zichtbaarheid vergroten. Samen staat men sterker zowel op politiek maatschappelijk niveau, maar ook als werknemer in de eigen instelling speelt men een grotere rol wanneer als collectief aangetreden wordt (bijvoorbeeld vanuit het lidmaatschap van een OR of als VAR). NU 91 wil vanuit die visie de invloed van de professional op verschillende niveaus versterken. Het zijn niet alleen de missie en visie waar NU 91 veel waarde aan hecht. De categorale identiteit en het autonome karakter van NU 91 geeft namelijk een unieke positie binnen het speelveld van de arbeidsvoorwaarden en beroepsinhoud in de gezondheidszorg. Deze combinatie van portefeuilles blijkt nog steeds succesvol, gezien de ledengroei van de afgelopen jaren en de toenemende bestuurlijke en politieke vraagstukken waar NU 91 voor benaderd is. Juist door deze accenten heeft NU 91 op vele dossiers en niveaus invloed. Vanuit deze positie wil NU 91 een kritische, professionele behartiger van de beroepsbelangen en beroepsvoorwaarden blijven en deze verder uitbouwen, met directheid, daadkracht en diplomatie als attitude. Pagina 5

6 Leden Op 1 november 2014 zijn verpleegkundigen in het BIG-register 2 geregisterd en circa verzorgenden actief werkzaam in de sector. Behalve deze professionals wil NU 91 ook de aan het verpleegkundige en verzorgende vakgebied verwante professionals vertegenwoordigen. Op de eerder genoemde datum telde NU leden (circa verpleegkundigen en verzorgenden). Daarnaast vertegenwoordigt NU 91 ongeveer leden namens tien specifieke beroepsorganisaties, de SBO s (zie bijlage 1). Vanzelfsprekend staan de leden centraal bij NU 91. Zonder haar achterban heeft NU 91 geen bestaansrecht. Onze leden vormen de vereniging en zijn cruciaal voor het voorbestaan van NU 91. Om onze dienstverlening naar leden nog verder te kunnen optimaliseren is het belangrijk dat NU 91 haar (potentiële) individuele leden en groepen leden kent en weet wat zij van ons willen. Alleen dan kan de dienstverlening specifieker worden ontwikkeld. Daarnaast wil NU 91 minimaal gemiddeld een 8 scoren op de dienstverlening van de verschillende afdelingen. Door de jaren heen zijn een diverse ledenenquêtes uitgevoerd. Deze hebben veel verschillende antwoorden en ideeën in algemene zin opgeleverd. In de komende jaren zal NU 91 een nieuwe weg inslaan waar het gaat om identificatie en specifieke ontwikkeling van dienstverlening aan leden. Als lid van de European Federation of Nurses Association (EFN) en the International Council of Nurses (ICN) wil NU 91 vanuit de visie een bijdrage leveren aan de toekomst van gezondheidszorgers wereldwijd. NU 91 behartigt de belangen van alle verpleegkundigen, verzorgenden en aan het verpleegkundige en verzorgende vakgebied verwante professionals, in Nederland en daarbuiten maar in het bijzonder die van onze leden. Mensen Op 1 november 2014 zijn er bij NU medewerkers werkzaam en zij vormen een bureau van in totaal 29 fte. Door het formuleren van de strategie en het verder ontwikkelen van beleid kan NU 91 niet om de ontwikkeling van en aandacht voor medewerkers heen. In het strategisch HRM-plan, gekoppeld aan bij dit strategisch beleidsplan zijn deze ontwikkelingen voor medewerkers in het bijzonder uitgewerkt. NU 91 werkt vanuit een vastgesteld strategisch HRM-beleidsplan dat aansluit op het strategisch beleid. Aandacht voor de ontwikkeling van medewerkers is hier het uitgangspunt. Middelen In deze paragraaf wordt aan de hand van verschillende onderwerpen beschreven hoe NU 91 nog meer zinvol en zichtbaar wil zijn. Persona s Ten behoeve van het verbeteren van haar dienstverlening aan leden is in 2014 een start gemaakt met het identificeren en verder ontwikkelen van de zogenaamde persona s. Door het identificeren van persona s is het ledenbestand van NU 91 in een aantal groepen (de verschillende persona s ) ingedeeld. Aan de hand van deze indeling wordt de grote heterogene ledengroep Pagina 6

7 verdeeld in een gering aantal kleinere groepen. Deze kleinere groepen maken specifiekere dienstverlening mogelijk. Door te identificeren waar de behoeften van deze groepen liggen, wordt communicatie, maar ook het ontwikkelen van nieuwe diensten, meer op maat, specifieker en meer vraaggericht ingezet. Dit verbetert de kwaliteit van dienstverlening en zal ook de zichtbaarheid van NU 91 verbeteren. Voor potentiële leden wordt het zichtbaarder wat NU 91 voor hen kan betekenen. Online- / offline-vakbond Ontstaan vanuit de vraag van leden, de ambitie specifiekere diensten aan te bieden en differentiatie in lidmaatschapssoort en -contributie, wil NU 91 haar diensten ook digitaal, 24/7 en online aan gaan bieden. Een aantal producten en diensten wordt online, digitaal aangeboden of via social media. Deze nieuwe manier van dienstverlening moet inspringen op de individualisering en aansluiten bij een nieuwe manier van werken en communiceren anno Het snel en laagdrempelig toegankelijk maken van informatie aan leden, voor een voordelig contributiebedrag. Beroepsinhoud Levenslange ontwikkeling is voor professionals van essentieel belang voor het uitoefenen van het beroep. Ontwikkelingen in de gezondheidszorg volgen elkaar in een soms overweldigend tempo op, waardoor de professional continue up-to-date moet blijven in kennis en vaardigheden. Daarnaast is het in een tijd waar ontslaggolven elkaar opvolgen nog meer van belang inhoudelijk toegerust te zijn op deze veranderingen en tevens mogelijkheden te hebben tot arbeidsmobiliteit. Uit een quick-scan blijkt dat een groot deel van de HBO-opgeleide verpleegkundigen vindt dat zij onder hun niveau werken. Een groot deel van de verzorgenden ervaart te hoge eisen en werkdruk bij het uitoefenen van de functie. NU 91 zal uitgaande van deze gegevens, de komende periode blijven pleiten voor functiedifferentie, met de juiste persoon op de juiste plaats met de juiste en bijbehorende beloning, als uitgangspunten. Op bestuurlijk niveau zal NU 91 dit standpunt dan ook met verve uitdragen en verdedigen. De komende jaren zal er een actieve rol voor NU 91 zijn weggelegd om te komen tot goede beroepsprofielen voor het verpleegkundige en verzorgende vak (V&V2020). Deze profielen moeten passen binnen de huidige (arbeidsmarkt)situatie van de gezondheidszorg, maar aansluiten bij de transformatie van het nieuwe zorgstelsel en de arbeidsmarkt. Arbeidsvoorwaarden Individualisering, modernisering van de collectieve arbeidsvoorwaarden, de voort durende kredietcrisis en langere afhankelijkheidsrelatie tussen werknemers en werkgevers, is een kleine greep uit de vele onderwerpen die invloed hebben op de arbeidsvoorwaarden. NU 91 zal arbeidsvoorwaardelijke onderhandelingen voeren vanuit een hedendaags perspectief en in nauwe samenspraak met leden, zoals de Grieken dit zouden doen. Belangenbehartigers zullen een steeds belangrijkere rol krijgen op instellingsniveau. Er worden steeds algemenere afspraken gemaakt in de CAO door de onderhandelaren op macro niveau die de belangenbehartiger moet uitwerken op meso niveau en in individuele trajecten op micro niveau. Deze verandering heeft zeker consequenties voor de werkzaamheden van de medewerkers van NU 91. Gezien de veranderende arbeidsmarkt zal NU 91 zich inzetten voor het behoud van werk in plaats van baangarantie vanuit het perspectief van duurzame inzetbaarheid. Daarnaast ziet NU 91 een rol in het bijdragen aan de modernisering van arbeidsvoorwaarden en wil NU 91 hier een maatschappelijke bijdrage aan leveren. Veiligheid Hoewel het vanzelfsprekend zou moeten zijn in een arbeidssituatie, staat het thema veilig werken in de zorg nog steeds op de agenda van NU 91 en helaas zal het onderwerp er de komende jaren nog steeds op staan. Door de jaren heen is meer aandacht ontstaan voor veiligheid in de werksituatie, maar er ontbreekt een structurele aanpak bijvoorbeeld bij het doen van aangifte en het voorkomen van agressie op het Pagina 7

8 werk. NU 91 maakt zich ook de komende periode sterk voor veilig werk en zet zich in voor agressievrije werksituaties. Zichtbaarheid NU 91 verbetert en groeit, maar niemand weet het De titel van het strategisch beleidsplan betekent dat NU 91 veel meer moet laten zien dat NU 91 er zijn voor de (potentiële) achterban is en wat NU 91 voor hen doet. In een Communicatie-marketingplan wordt dit de komende periode verder uitgewerkt. NU 91 gaat haar dienstverlening verbeteren aan de hand van persona s. NU 91 is de eerste vakbond met online dienstverlening. Ontwikkelingen van het beroepsprofiel (V&V2020) en functiedifferentiatie vormen de basis voor de verdere beroeps- en arbeidsontwikkeling. Duurzame inzetbaarheid, werkgarantie en functiedifferentiatie zijn uitgangspunten in het arbeidsmarktbeleid. Veilig werken blijft als beroepsinhoudelijk thema op de agenda staan van NU 91. NU 91 maakt zich sterk voor veilig werk! NU 91 gaat haar zichtbaarheid en naamsbekendheid verder vergroten. NU 91 is zichtbaar zinvol! Stakeholders NU 91 mag zichzelf met bijna leden en 26% marktaandeel, de grootste categorale beroepsorganisatie in de gezondheidszorg noemen. Dit neemt niet weg dat NU 91 altijd open moet staan voor samenwerking met andere partners, naar Romeins voorbeeld. De randvoorwaarden waar deze samenwerking aan moet voldoen, is dat het de doelstellingen, identiteit en continuïteit voor (de leden) van NU 91 versterkt. In het verleden zijn verschillende stakeholders geïdentificeerd (zie Strategisch Marketingplan). Voor de hand liggende stakeholders zijn SBO s, PGGM, PFZW, IZZ, V&VN en partijen waar vanuit het sociale partnerschap samenwerking vanzelfsprekend is. Een misschien minder voor de hand liggende samenwerkingspartner is de politiek en individuele gezondheidszorgorganisaties en brancheorganisaties. Vanwege het onafhankelijke karakter van NU 91 en in haar rol als belangenbehartiger is het niet vanzelfsprekend met laatstgenoemde partijen samen te werken. Echter, door het versterken van de lobby bij de politiek zou NU 91 juist meer invloed kunnen uitoefenen dan nu het geval is op specifieke onderwerpen. NU 91 werkt samen met partners die de eigen doelstelling kunnen versterken, maar waar autonomie behouden blijft. NU 91 versterkt haar politieke lobby voor het behartigen van de belangen van de achterban en het leveren van een bijdrage aan politiek maatschappelijke onderwerpen (denk bijv. aan pensioenen, beroepsontwikkeling, arbeidsmarkt etc.) Pagina 8

9 Cultuur Ik herhaal het nog maar een keer. Bij NU 91 heerst een organisatiecultuur waarin geldt: De leden staan centraal. Afspraak = afspraak. En Er heerst open communicatie. Dit zijn de kernwaarden van onze organisatie. Hoewel deze uitgangspunten al enige jaren geldend zijn, zijn deze in meer of mindere mate ingebed in de organisatie en blijven deze afspraken een punt van aandacht. De kernwaarden komen structureel aan de orde tijdens de jaargesprekken en in werkoverleggen. Maar ook in het dagelijkse werk worden deze afspraken verder geborgd. Kernwaarden worden verder geborgd in dagelijkse werkwijze en interne samenwerking. Structuur Een heldere strategie is de basis voor iedere organisatie. Vanuit de strategie volgt de zogenaamde organisatiestructuur. Deze structuur is voor NU 91 geconcretiseerd vanuit het Policy Governance Model van John Carver. De Ledenraad, de Raad van Toezicht en de Bestuurder kennen vanuit bovenstaande model hun posities, verantwoordelijkheden, taken en rollen. En deze zijn vastgelegd in de statuten en het Huishoudelijk reglement. Toch blijkt de theorie makkelijker dan de praktijk. Regelmatig stilstaan bij de interne samenwerking, deze evalueren en reflecteren op het eigen en elkaars handelen zal de komende jaren onder de aandacht blijven en onderdeel zijn van de werkwijze en onderlinge samenwerking bij NU 91. Ledenraad, Raad van Toezicht en Bestuurder kennen hun posities, verantwoordelijkheden, taken en rollen. Daarnaast evalueren zij deze regelmatig en handelen hier naar. Doelen Zinvol zichtbaar zijn verstevigt de positie van NU 91 binnen de huidige maatschappelijke, economische en professionele context. Dit betekent dat NU 91 de positie van verpleegkundigen, verzorgenden en aan het verpleegkundige en verzorgende vakgebied verwante professionals nog steviger verankert binnen de huidige structuren en daarmee nieuwe posities kan innemen de komende jaren. Dit is een hoge ambitie die vanuit hierna geformuleerde subdoelstellingen eenvoudiger en stap voor stap gerealiseerd kan worden. Ledengroei Representativiteit telt zowel aan de collectieve onderhandelingstafels, als in bestuurlijke rollen en zetels in het sociale partnerschap leden per 1 januari 2018 is de doelstelling voor NU 91. Pagina 9

10 Naamsbekendheid Vanuit een Communicatieplan gaat NU 91 haar naamsbekendheid vergroten en zo meer zichtbaar zijn voor de (potentiële) achterban. Resultaten De komende jaren zal NU 91 zich sterk blijven maken voor de (potentiële) leden. Zo hoort het ook in een steeds verder ontwikkelende en professionele organisatie. NU 91 moet zich blijven profileren en ontwikkelen om bestaansrecht te kunnen behouden en zinvol zichtbaar te kunnen zijn. Met een steeds kritischer wordende maatschappij en achterban, discussies over het poldermodel en de afnemende invloed van vakbonden is het belangrijk uit te kunnen leggen wat de toegevoegde waarde is van NU 91. En deze wil NU 91 dan ook waar maken. Niet alleen aan leden, maar ook aan potentiële leden, stakeholders en nieuwe samenwerkingspartners wil NU 91 duidelijk maken wat NU 91 doet en kan. De resultaten van onze inspanningen zullen de volgende zijn: Het ledenaantal in 2018 is Zichtbaarheid en naamsbekendheid is vergroot. NU 91 heeft een zinvol dienstenaanbod, afgestemd op persona s. NU 91 heeft een online-, digitaal dienstenaanbod en meer diversiteit in contributievormen. Tot slot Met plezier heb ik aan dit strategieplan gewerkt. Maar de eer komt mij niet toe. Leden, Raad van Toezicht, collega s en stakeholders wil ik bedanken voor de inspiratie, maar ook uitnodigen voor het verder ontwikkelen van de NU 91-strategie. Losse vingers doen immers niet zo veel, als je er een vuist mee maakt sta je sterker! (vrij naar: Nelson Mandela). Monique Kempff, voorzitter NU 91. Pagina 10

11 Bijlage 1 Pagina 11